Qarjy mınıstrligi usynǵan derekke súıensek, tamyz aıynda óńirler 909,4 mlrd teńge salyq jınaǵan, bıylǵy segiz aıdaǵy búdjetke túsken jalpy salyq kólemin 5,7 trln teńgege jetkize otyryp (1 tamyzda 4,8 trl teńge bolǵan). Osylaısha óńirlerdiń salyq túsimi maýsym men shildedegi tómendeýden keıin 56% ósimdi kórsetip, jyl basynan bergi eń nátıjeli kezeńderdiń biri retinde tirkeldi, dep habarlaıdy Dalanews.kz.
Kóp salyq jınaǵan óńirler
Salyq túsimderi úlesi tabysynyń 70%-yn quraıtyn ekonomıkalyq belsendiligi joǵary elimizdegi úsh óńir kósh basynda keledi:
- Almaty — 1 409,6 mlrd teńge (tabysyndaǵy úles - 91,8%);
- Astana — 778,9 mlrd (71,8%);
- Atyraý oblysy — 587,3 mlrd (92,2%).
Al salyq túsimi eń az óńirler:
- Qyzylorda — 89,3 mlrd,
- Soltústik Qazaqstan oblysy — 87,7 mlrd,
- Ulytaý — 84,8 mlrd,
- Jetisý — 71 mlrd teńge.
Óńir tabysyndaǵy salyqtyq túsimniń úlesi
Óńirlerdiń tabys qurylymy olardyń qarjylyq táýelsizdigin aıqyn kórsetedi.
50–70% aralyǵyndaǵy úles — shartty túrde fıskaldyq turǵyda táýelsiz aımaqtar: Pavlodar (62,9%), Almaty oblysy (63,3%), Ulytaý (62,5%), Mańǵystaý (51,1%)
Al 30%-dan tómen úles – ortalyqqa qarjylaı táýeldi óńirler: SQO (24,9%), Jambyl (23,4%), Jetisý (19,4%), Qyzylorda (17,5%), Túrkistan (15,2%).
Shyǵyn men tabys araqatynasy
Qarjylaı turaqty óńirlerdiń keıbiri salyqtan kóp jınap, az jumsaıdy. Bıylǵy segiz aı brysynda Atyraý oblysy ár 1 teńge salyqqa 0,96 teńge jumsaǵan, al Almaty — 0,88 teńge.
Biraq Túrkistan, Qyzylorda jáne Jetisý oblystarynda jaǵdaı kerisinshe: árbir 1 teńge salyq 5–6 teńge transfertpen qoldaý tabady. Bul óńirlerdiń salyq bazasy álsiz, al áleýmettik shyǵyndary joǵary degendi bildiredi.
"Jalpy, 1 qyrkúıektegi jaǵdaı boıynsha aımaqtardyń tabys qurylymyndaǵy salyq úlesi ortasha eseppen 46,5% ǵana. Bul óńirlik búdjetterdiń teń jartysy ortalyqtan bólinetin transfertter esebinen qalyptasatynyn bildiredi. Óńirlik qarjynyń turaqtylyǵyn arttyrý úshin salyq bazasyn keńeıtý, kásipkerlik pen qaıta óńdeý salalaryn damytý, jumys oryndaryn qurý jáne jergilikti eldimekenderge ınvestısıalar tartý qajet. Tek osy jaǵdaılarda ǵana ortalyqsyzdandyrý sharasy tıimdilik tanytyp, aımaqtar tek aqshany jumsap qana qoımaı, óz kiristerin derbes qalyptastyra alatyn naqty jaǵdaıǵa jetedi", - deıdi ekonomıs Rýslan Sultanov.
Buǵan deıin elimizdegi ortasha jáne medıanalyq jalaqy kólemi jarıalanǵan bolatyn.
