«Astana» Prezıdenttik kásibı sport klýby Qamqorlyq keńesiniń basshysy Darhan Qaletaevpen bolǵan suhbattyń endi bir qyzyqty tusyna toqtalyp, nazarlaryńyzǵa usynsaq dep edik.

– Darhan Amanuly, «Astana» fýtbol klýbynyń burynǵy Qazaqstan fýtbol federasıasymen qarym-qatynasy jaqsy edi. Qazir sol sútteı uıyǵan tatýlyqtyń qaımaǵy buzylyp, araǵa syzat túskendeı...

– Ondaı eshteńe joq. Eger meniń jekeleı qarym-qatynasymdy bilgilerińiz kelse, men qazirgi federasıa prezıdentimen burynnan tanyspyn. Sońǵy 10-15 jyldan beri bilemin. Basqa qyzmette júrgeninde de, basqa salada eńbek etkeninde tanys boldyq. Qarym-qatynasymyz jaqsy. Tipti dospyz desem de bolady.

Ózderińiz bilesizder, QFF basshylary aýysqan soń, federasıanyń burynǵy Bas hatshysy hám vıse-prezıdenti Saıan Hamıtjanov ta qyzmetinen ketti. Men Saıandy da burynnan bilemin. Sodan ony «Astana» fýtbol klýbyna shaqyrdym. Birden aıtaıyn, Ádilbek Jaqsybekovtiń usynysy boıynsha. Ári Saıannyń «Astana fýtbol klýbyna Jaqsybekov elordaǵa ákim bolmaı turyp kelgendigin aıta ketkim keledi.

Iá, Saıandy «Astana» fýtbol klýbyna shaqyrdym. Nege? Óıtkeni ol fýtbolda kóp jyl eńbek etti. Onyń jumysyna ár túrli baǵa berýge bolady. Ol Qazaqstan fýtbol federasıasynda birinshi vıse-prezıdent bolyp, barlyq jumystardy ózi atqardy. Iaǵnı mol tájirıbe jınady. Onyń sol telegeı-teńiz tájirıbesin klýbta júzege asyrýǵa bolatyn edi. Men Saıanǵa ashyq aıttym: «sen týraly ár túrli, ıaǵnı oń pikir de, teris pikir de aıtylyp júr, mine – klýb, múmkindikteri jaman emes, búdjeti de jupyny emes, tek ózińniń isker maman ekenińdi dálelde, nátıje kórset».

[caption id="attachment_11137" align="alignright" width="268"] Darhan Qaletaev: Jalpy, byltyr Saıan senimdi aqtaı aldy, táp-táýir nátıje kórsetti. «Astana» fýtbol klýby el chempıony boldy.[/caption]

Jalpy, byltyr Saıan senimdi aqtaı aldy, táp-táýir nátıje kórsetti. «Astana» fýtbol klýby el chempıony boldy. Eýrokýbokta da órnekti oıyn úlgisin kórsetti.

Al qazirgi federasıa basshylarymen qarym-qatynasymyzǵa qaıta oralar bolsam, men fýtbolymyz qaryshtap damyp, órkendeı bersin degen nıettemin. Federasıany synaý úshin emes, qaqsaı berý úshin emes, usynystarymdy tyqpalaı berý úshin emes, aıaqdobymyz alǵa jyljı bersin dep oılaımyn. Toqmeıilsý bolmasa eken deımin. Mine, biz Eýropamyz (ÝEFA quramyndamyz), búdjeti joǵary klýbtarymyz paıda boldy, Eýrokýboktarda nátıjeli oıyn órnegin kórsete bastadyq degen oılardan aýlaq bolyp, bir orynda turalap qalmaı, alǵa jyljı bereıik dep oılaımyn. Búkil el boıynsha fýtboldy damyta berýimiz kerek.

Árıne «munyń bári ońaı emes, fýtbolymyzdy kóterý úshin ondaǵan, tipti birneshe ondaǵan jyldar kerek» degen pikirlerdi túsinemin. Solaı da shyǵar. Kelisemin. Sonsha ýaqyt kerek te shyǵar-aý.

Biraq biz qazir fýtbolda kóp nárseni ózgerte alamyz. Óıtkeni bári de bizdi qoldaıdy. Fýtbol federasıasynyń qurmetti prezıdenti bolyp tabylatyn Elbasy da, Úkimet te, basqa da laýazymdy tulǵalar da, halyq ta, qoǵam da, bári de-bári de el fýtbolynyń qaryshtap damyǵanyn qalaıdy. Bári de kómektesýge daıyn.

Al men balalar men jasóspirimder fýtbolynyń aıaǵyna tik turyp ketkenin, jańa mamandar jetilip shyqqanyn kórip otyrǵan joqpyn. Bul turǵyda meniń kóptegen usynystarym bar. Tipti jeke baǵdarlama qabyldaý kerek dep oılaımyn. Bul máseleni kóterip, jetildire túsip, tipti lobbıleý kerek.

Al ulttyq chempıonatqa qatysty usynystarymnyń biri fýtbolshylar jalaqysynyń eń joǵarǵy shegin belgileý ekenin, ózderińiz de bilesizder. Men muny dál qazir engizeıik dep otyrǵan joqpyn. Mysaly, aldaǵy maýsymnan bastap, qolǵa alýǵa bolady.

[caption id="attachment_11139" align="alignright" width="812"] Osydan birer kún buryn «Astana» fýtbol klýbynyń serbıalyq jas oıynshysy Nemaná Maksımovıch jastar arasyndaǵy álem chempıony atandy.[/caption]

 Sonda jalaqynyń eń joǵarǵy shegi naqty qansha bolýy kerek dep sanaısyz?

– Men negizgi úsh klýb úshin aıttym. Ári «Qaırat», «Aqtóbe» jáne «Astana» dep atap ta shyqtym. Jalaqynyń eń joǵarǵy shegi jylyna 300 myń dollar bolýy kerek dep esepteımin. Al qaısybir klýb quramyn jalaqysy budan da joǵary fýtbolshymen kúsheıtkisi kelse, 10 paıyzyn fýtboldy damytýǵa bólip otyrsyn.

– «Elorda klýby úzdik oıynshylaryńyzǵa jalaqyny «Aqtóbe» klýbyndaǵydaı tóleı almaıtyn bolǵandyqtan, osyndaı usynys jasap otyr» deýshiler de bar.

– Birden aıtaıyn, biz qarjyny únemdeımiz. Ony jasyrmaımyn. Qarajatty únemdegimiz keledi. Biz kóp aqsha tóleı alamyz. Onyń ústine, dál qazir bizde eki aksıoner bar: Samuryq-Qazyna» jáne Astana ákimdigi. Qaısybir fýtbolshylarǵa óte joǵary jalaqy tóleı alamyz. Biraq ol kimge tıimdi?! Sondyqtan biz asyra siltemeı, qarjyny maqsatty túrde, el sportyna paıdaly baǵytta jumsaǵandy jón kóremiz.

Jalpy, osyndaı máselelerdi kóterýimiz kerek. Jan-jaqty saralap, oń sheshimin tabý kerek. Federasıa sol úshin. Atqarý komıtetinde úndemeı otyrmaı, qyzý talqylaý kerek. Tek Boranbaev, tek men sóıleı bersek, durys pa? Onda Atqarý komıtetiniń otyrysyna baryp qajeti ne?

Osy rette «Aqtóbe» klýbymen bolǵan sońǵy oıynǵa toqtala ketkim keledi. Birinshi kezekte, Aqtóbe oblysynyń ákimin syılaıtyndyǵymdy, onyń fýtbolǵa degen yqylasyna dán rıza ekenimdi aıta ketsem deımin. Aqtóbe fýtboly men osy óńirdiń klýby úshin jasaǵany kóp.

Al meniń narazy bolǵanym, osy oıynǵa jas tóreshi qazylyq etti. Men kórip turǵan federasıanyń qateligi – osy. Mundaı óte mańyzdy oıynǵa tájirıbeli tóreshi qazylyq etýi kerek qoı.

Iá, keıinnen QFF tóreshiler men nusqaýshylar departamentiniń basshysy Matteo Trefolonı daý-damaıǵa ulasqan oıyn sátine túsinikteme jasady. Men Trefolonımen daýlaspaımyn. Ol – óz isiniń mamany. Sondyqtan oǵan qarsy ýáj aıtpaımyn.

Biraq meniń oıym, mańyzdy oıyndarǵa osynyń bárin ózi dáleldep, túsinikteme bere alatyn tájirıbeli tóreshilerdi qoıyńyzdar. Nege jas tóreshiler úshin Trefolonı málimdeme jasaýy kerek. Ol mach basynda-aq oıyn tizginin ýysynan shyǵaryp aldy. Sonyń saldarynan Baýyrjan Jolshıev jaraqat alyp qaldy.  

– Osy máselege qatysty keıbir mamandar sizdiń oı-pikirińizdi federasıaǵa qysym kórsetý dep te sanaıdy.     

– Men muny qysym kórsetý dep oılamaımyn. Bul – meniń fýtbol jankúıeri retindegi jeke pikirim. Iá, men «Astana» fýtbol klýby úshin kúıip-pistim.«Astana» fýtbol klýbynyń jankúıerimin. Men sol úshin Atqarý komıtetiniń otyrysyna ádeıi barǵan joqpyn. Ádeıi! Tek óz pikirimdi baıandap, resmı hat joldadym. Óıtkeni men Atqarý komıtetiniń otyrysyna baryp, osy máseleni kóteretin bolsam, qandaı da bir sheshim qabyldansa, sonda «qysym kórsetti» dep aıtýǵa bolar edi. Al Atqarý komıteti meniń pikirimdi talqylaǵan da joq.

– Osydan birer kún buryn «Astana» fýtbol klýbynyń serbıalyq jas oıynshysy Nemaná Maksımovıch jastar arasyndaǵy álem chempıony atandy. Fınalda Brazılıa qaqpasyna sheshýshi goldy soqty. Sol goldyń arqasynda Serbıa jastar quramasy álem chemppıony atandy. Osy oıyndaǵy birinshi gol da Maksımovıchtiń pasynan keıin soǵyldy. Endi onyń baǵasy ósetin shyǵar?

– Árıne, ósedi. Al ol bizge eki jarym jylǵa tıesili. Mine, Maksımovıchti satyp, jaqsy paıda túsirýge, kóp aqsha tabýǵa bolady. Endi ony satyp alǵysy keletender kóbeıedi. Al ózderińiz aqıqatyn aıtyńyzdarshy, Saıan Hamıtjanov fýtboldan birdeńe túsine me? Maksımovıchti tapqan, osyndaı talantty jazbaı tanyp, Qazaqstanǵa alyp kelgen – Saıan!  

Suhbattasqan Nurǵazy Sasaev