1813 jyly Avstrıalyq jas Shýbert konservatorıany bitirgen soń, ártúrli áýen jazýmen aınalysyp ázer kún keshedi. Shýbert ári jas, onyń ústine ataǵy shyqpaǵan mýzıkant bolǵandyqtan, onyń mýzykalaryn eshkim satyp ala qoımaıdy da, kúndelikti tamaǵyn taýyp jeýdiń ózi qıynǵa soǵady. Bir ǵajaby onyń birge turatyn kórshisi sýretshi Reıder qaıyrymdy adam bolǵandyqtan, oǵan únemi qaraılasyp turdy.
Jań Shıaýpıyń (Qytaı)
Bir kúni Reıder kórshisine tamaq jetkizip berýge kelgende onyń kúndelikti kúı oryndap, jattyǵý jasaıtyn pıanınosynyń da joq ekenin kórip: "Meniń úıimde eski pıanıno bar edi, sony úıińe ákelip al da, úzdiksiz mýzyka jazýmen aınalys", – deıdi , kórshisiniń izgi nıetine Shýbert qabaǵat qýanady. Ókinerligi, Reıderdiń pıanınosyn ornynan qozǵasa isteýge kelmeıtinin bilgen Shýbert ony úıine ákelýge amalsyz qalady. Aqkóńil Reıder oǵan: "Sen onda meniń úıime kelip jattyǵý jasa, tek sýret syzýyma kedergi bolmasań boldy", – deıdi. Shýbert oǵan maquldyq bildirip: "Biz onda ýaqytty utymdy paıdalanaıyq, siz sýret syzbaǵan kezińizde terezege aq perde ilip qoıyńyz, men sol kezde úıińizge keleıin" deıdi. Reıder buǵan kelisedi.
Arada kúnder ótip jatty. Shýbert kelisim boıynsha kórshisiniń úıine kelip, pıanınoǵa jattyǵyp jurdy. Bir kúni Reıder sýret syzýdyń qarbalastyǵynda Shýbertke bergen kelisimin umytyp ketedi, terezege úmitpen kóp qaraǵan Shýbert amalsyz kúı keshedi.
Taǵy da bir kúni Reıder túni boıy sýret syzady, buǵan narazy bolǵan Shýbert : "Siz meniń kóp ýaqytymdy zaıa ketirdińiz. Sýretti syrtqa shyǵyp syzýǵa bolmas pa?!", – deıdi renjigen beınede. Reıder az-kem únsizdikten keıin ony dárethanaǵa bastap baryp: "Shyndyǵynda maǵan da tynyshtyq kerek, seniń jattyǵýyńa kesirim tımes úshin men búgin osynda uıyqtaıymyn, sen alańsyz jattyǵý jasa", – deıdi. Shýbert sonda ǵana kórshisiniń izgi nıetin túsinedi.
Jyldar óte kele Shýbert dańqty kompozıtorǵa aınalady. Bul qazirgi tańda álemge aty mashhur Frans Péter Shý́bert edi. Ol bir sózinde: "Basqalardy qaperińe almaı turyp, ózim ǵana qınaldym dep qaqsaýshy bolma, basqalardyń ornynda turyp máselege oı júgirtkende ǵana jaǵdaıdyń basqasha bolatynyn eskergen jón" deıdi.
Qytaıshadan aýdarǵan Dúısenáli Álimaqyn
