Májilis depýtattary 20 qarashada palatanyń jalpy otyrysynda "el ekonomıkanyń turaqtylyǵyn qamtamasyz etý maqsatynda" degen ádemi jeleýmen taǵy bir halyqaralyq ınstıýttan qaryz alýdy kózdeıtin zań jobasyn qarady. Aldynda ǵana, 13 qarashada Azıadaǵy taǵy eki bankten zaemdy alýdy qarastyratyn zań jobalary Májilistiń qaraýyna kelip túsken bolatyn. Sonda bul – syrttan alynatyn zaemnyń úshinshisi. Bul qaryz aqshalardyń barlyǵy, shyndyǵynda búdjet jyrtyǵyn jamaý úshin kerek bolyp jatyr, dep habarlaıdy Dalanews.kz.
Iá, Úkimet búdjet tapshylyǵy máselesin joıý úshin Ulttyq qordan birneshe transfert tartqany azdaı, endi sheteldik bankterden de qaryz aqsha alýǵa kóshken.
"Atalǵan kelisim Astanada 2024 jyldyń 11 qazanynda jasaldy. Halyqaralyq Qaıta qurý jáne damý banki Qazaqstan Respýblıkasyna óteý merzimi 11 jyl bolatyn 84,9 mlrd ıen somasyna (270,5 mlrd teńge) qaryz aqsha beredi. Qaryz qarajaty josparly kezeńge arnalǵan respýblıkalyq búdjet tapshylyǵynyń bekitilgen mólsheri sheńberinde el ekonomıkasynyń ornyqtylyǵyn qoldaý úshin tartyldy. Qarjy jáne búdjet komıteti osy zań jobasy boıynsha qorytyndyny daıyndaýǵa daıyn", - dedi búgin Májiliste depýtat Tatána Savaleva.
2024 jylǵy 13 qarashada QR Parlamenti Májilisiniń depýtattary Qazaqstan ekonomıkasynyń turaqtylyǵyn qoldaý úshin 105 mlrd ıennen astam somaǵa (366 mlrd teńge) eki halyqaralyq qarjy uıymynan qaryz aqsha tartýdy kózdeıtin zańnyń eki jobasyn qaraýǵa alǵany belgili.
Tarqatyp aıtsaq, Qazaqstanǵa Azıa damý banki (ADB) 52,3 mlrd ıen, al Azıa Infraqurylymdyq ınvestısıalar banki 52,7 mlrd ıen (jıyntyǵynda 105 mrd ıen nemese $677,5 mln) bólýdi kózdep otyr. Azıalyq qarjy uıymdarynyń qos qaryzdy 2027 jylǵy 1 maýsymǵa deıingi jeńildikti kezeńdi qosa alǵanda, Qazaqstanǵa 15 jyl merzimge berilmek.
Sonda Qazaqstannyń sheteldik bankter aldyndaǵy osy úsh qaryzynyń óziniń kólemi 636 mlrd teńgeni quramaq.
Qarjy mınıstrliginiń málimetinshe, 2024 jylǵy 1 qazandaǵy jaǵdaı boıynsha memlekettik qaryz 30 trln 504,8 mlrd teńgeni quraıdy. Bul - elimizdiń JİÓ kóleminiń 22,6%-y.
Condaı-aq taǵy bir mańyzdy sıfr: Qazaqstan Úkimetiniń qaryzy 28,8 trln teńge: onyń ishinde ishki boryshy – 21 567,6 mlrd teńge (75%), syrtqy borysh 7 217,0 mlrd teńge (25%) bolady. 1 qazandaǵy jaǵdaı boıynsha Úkimettiń ADB men AIIB aldyndaǵy jalpy qaryzy 970 mlrd teńge nemese barlyq syrtqy qaryzdardyń 13,4% kólemin qamtıdy. Endi oǵan jańadan alynatyn qaryzdardy qosa berińiz!
"Bul zań jobalary Májiliske kelip túskende sondaǵy bireýi lám-mım dep til qatyp, bas kótermedi me" degen bul arada zańdy suraq týady. Ondaı sóz boldy.
Depýtat Erlan Saıyrov 30 qazanda Májilistiń jalpy otyrysynda búdjet tapshylyǵynyń bir bóligin jabý úshin 4 trln teńge zaım alǵaly jatqanyn basa aıtyp, buǵan narazylyq bildirgen-tuǵyn.
"Qazaqstannyń komersıalyq bankterinde mıllıardtaǵan halyq aqshasy jatyr. Bir Halyq bankte Ulttyq qordyń 500 mlrd teńgesi, basqa jekemenshik bankterde 600 mlrd teńgesi bar. Osylardy nege paıdalanbasqa? Nege biz syrttan qaryz ala berýimiz kerek", - dedi ol.
Ol memlekettiń aqshasyna ómir súretin bankter Qazaqstanda ǵana shyǵar dep nazalandy. Al komersıalyq bankterdiń kezinde saýyqtyrý maqsatynda alǵan qaryz aqshasy máselesi Dalanews.kz alda jazatyn ózge talqy taqyryby bolyp tabylady.
Aıta ketsek, Ulttyq qordan taǵy da qosymsha transferttiń tartylýyn sarapshy Búdjet kodeksin buzý bolyp tabylatynyn aıtqan edi.
