Ekonomıs, Toqaevtyń shtattan tys keńesshisi Oljas Qudaıbergenov shartarapty sharpyǵan koronavırýs álem ekonomıkasyna shúılikkenimen qoımaı, bıliktegi aǵa býynnyń qataryn seldiretip ketedi degen pikirde dep habarlaıdy Dalanews.kz.
Onyń tuspaldaýynsha naýryzdyń sońyna taman qaýipti indet dúnıeniń tórt boryshyna túgel taralady. Osy indettiń izin jasyryp, syrqatqa shaldyqqandardyń sanyn syrt kózden kólegeılegen elder ózgelerdiń tabasyna ushyraıdy.
Sarapshynyń pikirinshe Qytaı vırýsty aýyzdyqtaýǵa shaq tur. Alaıda munyń sońy el ekonomıkasyn shatqaıaqtatyp tynady.
Koronavırýs Qytaı ekonomıkasyn 1 trln dollarǵa oısyratyp ketti. Onyń ornyn toltyrý ońaıǵa soqpaıdy, onyń ústine indettiń qyspaǵynda qalǵan ózge elder keselmen kúrese almasa, vırýs Qytaıǵa qaıta aınalyp soǵýy ǵajap emes.
"Koronavırýs balalarǵa jaýyqpaıdy, al egde jastaǵy býyndy baýdaı túsiredi. Syrqatqa shaldyqqandardyń arasynda besiktegi sábıler men qyz-bozbalalardyń úlesi 2 paıyzdan aspaıdy eken.
Tajaldyń tyrnaǵyna ilingenderdin 99 paıyzy 60-tan asqan aǵa býyn. 75 paıyzy vırýs juqtyrǵanǵa deıin dimkás, aýrýshań bolǵandar.
Koronavırýs ońaıshylyqpen aldyra qoımasyn, kez-kelgen ortada tózimdi ekenin dáleldep baqty. Bul túrimen jer betindegi 7 mlrd adamǵa túgel juǵyp shyqsa tańǵalmańyz.
Túneýkúni Merkeldiń ózi osyny meńzep, nemisterdiń 70 paıyzy koronavırýstyń qarmaǵyna ilinetinin aıtty. Kansler mysalǵa keltirgen 70 paıyz 60-tyń asýynan asqan aǵa býyn. Nemis jerindegi jastar men balalardyń úlesi 30 paıyzdyń ar jaq, ber jaǵynda.
Toq etetin aıtqanda bul epıdemıany adamzattyń 2-3 paıyzy eńsere almaı myna jalǵanmen qosh aıtysady.
Sonyń nátıjesinde bıliktiń tóbe basynda otyrǵan ata býyn, aǵa býynnyń qatary seldirep, olardyń ornyna jańa tolqyn keledi. Bul bılik qana emes, basqa da salalardy sharpıdy.
Bıznes, qoǵamdyq uıymdar tipti qylmystyq toptardyń qatarynda býyn almasý prosesi júredi. Sózsiz munyń saıası saldaryn sezinemiz" – deıdi Toqaevtyń ýáziri.
Onyń pikirinshe indet transulttyq kompanıalardy quzǵa qulatýy múmkin. Qambasy ortaıyp, qaltasy juqarǵan olar ózderi saýyn sıyrǵa aınaldyrǵan elderden ketip tynady. Bul olar bastap bergen jahandaný prosesin baıaýlatyp, damý jolyna túsken álemdi 3-4 jylǵa artqa laqtyrady.
"Koronavırýs memlekettik basqarý isinde kemshiligi kóp elderdi eseńgiretip ketedi. Álbette bul sapta bizdiń el de bar. İndetten keıingi álem adam tanymastaı ózgeredi. Toleranttylyq jaıyna qalady. Basynan sóz asyrmaıtyn, ázirgige qaraǵanda áldeqaıda qaýipti, qaterli almaǵaıyp zaman ornaıdy" – deıdi Qudaıbergenov.
Ázirlegen Dýman BYQAI
