Memleket basshysynyń Jarlyǵymen bes qutqarýshy qyzmettik boryshyn oryndaýdaǵy adaldyǵy, sondaı-aq Túrkıa Respýblıkasy men jáne Sırıa Arab Respýblıkasyndaǵy tótenshe jaǵdaılarda kórsetken erligi úshin «Aıbyn», 2-dárejeli jáne «Qurmet» ordenderimen marapattaldy. Olardyń qatarynda Aqmola oblysy Tótenshe jaǵdaılar departamenti Órt sóndirý jáne avarıalyq-qutqarý jumystary qyzmeti №1 mamandandyrylǵan órt sóndirý bóliminiń bastyǵy Aıdyn Jolamanov, QR Ulttyq ulanynyń 3656 áskerı bólimi avıasıalyq otrádynyń keme komandıri Qurmanǵalı Topanov, Astana qalasy Tótenshe jaǵdaılar departamenti Órt sóndirý jáne avarıalyq-qutqarý jumystary qyzmeti bólimshe bastyǵynyń orynbasary Ardaq Aıtpaev, Qazaqstan Respýblıkasy TJD Órt sóndirý jáne avarıalyq-qutqarý jumystary qyzmeti basqarmasynyń bólim bastyǵy Ardaq Aıtpaev. Qaraǵandy oblysy Tótenshe jaǵdaılar departamentiniń qutqarýshysy Rýslan Soıko, TJM Respýblıkalyq jedel-qutqarý jasaǵynyń basshysy Vladımır Soı bar. Taǵy on bir qutqarýshy, avıasıa mamandary, kınologtar men dárigerler «Erligi úshin», «Jaýyngerlik erligi úshin», «Eren eńbegi úshin» medaldarymen, 112-si Qurmet gramotalarymen jáne alǵys hattarmen marapattaldy.
Eske sala keteıik, qazaqstandyq qutqarýshylar qaıǵyly oqıǵa ornyna alǵashqylardyń biri bolyp jetip, Gazıantep pen Nurdaǵy qalalaryndaǵy eń qıyn ýchaskelerde jedel izdestirý-qutqarý jumystaryn júrgize bastady. Bizdiń jigitter óz ómirlerin qaterge tigip, kóbine úıindilerdi qolmen tazartyp, kúnine 16 saǵat boıy tynymsyz jumys istedi. Olar sanaýly kúnniń ishinde 250 myń tekshe metr úıindini tazartyp úlgerdi. Tótenshe jaǵdaılar mınıstrliginen atap ótkendeı, «qutqarýshylar tar sańylaýlar men jaryqtar arqyly qıraǵan qurylys materıaldarynyń úıindisi men turmystyq jıhaz qaldyqtarynyń astyn túgel tekserip shyqty. Aıta ketý kerek, qoqys úıindisi kóbine qaýipti jáne qaıtalanatyn qulaýǵa ákelýi ábden múmkin. Jol boıynda qutqarylǵan adamdardy alyp júrý jáne tolyq qaýipsizdigin qamtamasyz etý jumystary júrgizildi. Qutqarýshylar úıindi astynda júrip, qutqarylyp jatqan adamdy barynsha aman-esen alyp shyǵýǵa kúsh saldy. Qutqarýshylardyń bul jumys túri asa qaýipti jáne joǵary kásibılikti, qyraǵylyq pen jedeldikti talap etedi».
Jer betinen is júzinde joıylyp ketken qalalarda bolyp jatqan mashaqatty eskersek, qazaq qutqarýshylary jeti adamnyń ómirin saqtap qaldy, bul óz aldyna asa keremetke toly desek, qatelespeımiz. Ókinishke qpraı, kóbinese jansyz denelerdi, sonyń ishinde kishkentaı balalardyń máıitterin alyp shyǵýǵa týra keldi.
Bir qyzyǵy, baýyrlas halyqtarymyzdyń taǵdyryndaǵy osynaý sumdyq oqıǵalar kezinde Qazaqstan Prezıdenti Málik Ǵabdýllın atyndaǵy Azamattyq qorǵanys akademıasyna – Qazaqstandaǵy kásibı qutqarýshylardy daıarlaıtyn birden-bir oqý ornyna baryp, onyń erekshe rólin atap ótti. Prezıdent Qasym-Jomart Toqaev turǵyndar men qorshaǵan ortany qorǵaýshylardyń qaýipsizdigi men ál-aýqatyn qamtamasyz etý memlekettiń eń mańyzdy basymdyǵy ekenin atap ótti. «Eń aldymen kásibı qutqarýshylarǵa úlken senim men joǵary jaýapkershilik júkteledi. Azamattyq qorǵaý qyzmeti - óte mańyzdy sala. Sońǵy ýaqytta álemde tótenshe jaǵdaılar jıilep ketti. Halyq mundaı oqıǵalar oryn alǵan jaǵdaıda áreket etýge daıyn bolýy kerek», – dedi Qasym-Jomart Kemeluly.
Sondyqtan da azamattyq qorǵaý qyzmeti ozyq halyqaralyq tájirıbeni eskere otyryp, únemi túrlenip, jańǵyrtylyp otyrýy tıis. Al onyń ókilderi – únemi aldyńǵy shepte júrgender ózderiniń bilimi men tájirıbelik daǵdylaryn turaqty jetildirip otyrýǵa múmkindik alady. Dál osy keshendi tásil mamandardy daıyndaý men tutastaı alǵanda búkil qyzmetti jabdyqtaý – batyldyqty tárbıeleýge yqpal etýi tıis. Memleket basshysynyń paıymynsha, «qutqarýshylar qyzmet barysynda jıi naǵyz erlik kórsetýge týra keledi. Ózgeniń ómiri úshin keıde óz ómirin de qurban etedi», «Batyrlardyń esimi el jadynda saqtalady. Biz olardyń erlikterin eshqashan umytpaımyz», - degeni de sondyqtan onyń.
Bul esimderdiń biri, árıne, ótken jyldyń sońynda óz ómirin qıyp, astanalyq turǵyn úı keshenderiniń biriniń úsh turǵynyn órtten aman alyp qalǵan Asqar Zabıkýlın ekenin umytpaýymyz qajet. Ol qyzdy, onyń ájesin jáne on jasar balany jalynnyń arasynan aman-esen alyp shyqty, alaıda ózi alǵan kúıikten qaıtys boldy. Memleket basshysynyń Jarlyǵymen Asqar Zabıkýlın 1-dárejeli «Aıbyn» ordenimen marapattaldy. Astanadaǵy kóshege de onyń esimi berildi.
Asqar Zabıkýlınniń ómirin qıǵan órtte erlik kórsetken taǵy bir batyr – Órt sóndirý jáne tótenshe jaǵdaılar qyzmetiniń №10 órt sóndirý bóliminiń komandıri Astana qalasy Tótenshe jaǵdaılar departamentiniń qutqarý jumystary Aıan Kempirov. Ol da İİİ dárejeli «Aıbyn» ordenimen marapattalǵan.
Ras, ótken jyl qazaqstandyq qutqarýshylar úshin qıyn da aýyr boldy. Elimizdiń shyǵysy men soltústiginde tutanǵan jalyndar talaı júrekterdi órtep, kóp adamnyń basyna qaıǵy salyp ketti. Bir ǵana Qostanaı oblysynda órtti sóndirýdegi erligi úshin 20 órt sóndirýshi men avıasıa salasynyń mamandary memlekettik nagradalarǵa usynyldy. Olardyń qatarynda úsh astanalyq órt sóndirýshiniń aty-jóni – Órt sóndirý jáne avarıalyq-qutqarý jumystary qyzmeti 5-mamandandyrylǵan órt sóndirý bóliminiń aǵa órt sóndirýshisi Aldıar Ákim, Órt sóndirý jáne avarıalyq-qutqarý jumystary qyzmeti №2 mamandandyrylǵan órt sóndirý bóliminiń komandıri Sultan Ahmetqalıev, Qostanaı oblysy Tótenshe jaǵdaılar departamenti Órt sóndirý jáne avarıalyq-qutqarý jumystary qyzmeti №17 órt sóndirý bóliminiń órt sóndirýshisi Azat Ábýqalyq, Qostanaı oblysy Tótenshe jaǵdaılar departamenti Órt sóndirý jáne avarıalyq-qutqarý jumystary qyzmeti №23 órt sóndirý bóliminiń komandıri Nursultan Baǵytjanov, sondaı-aq «Qazavıapas» AQ áýe kemeleriniń komandıri Erjan Bazarov bar.
Eske sala keteıik, ótken jyly jeti adamdy, úsheýi balalar, qutqarý kezinde kórsetken batyldyǵy men kásibıligi úshin Almaty qalasy Tótenshe jaǵdaılar departamenti Órt sóndirý jáne avarıalyq-qutqarý jumystary qyzmetiniń 6-mamandandyrylǵan órt sóndirý bóliminiń komandıri Qaırat Nurjaýbaev, «Erligi úshin» medalin enshiledi.
Árıne, qazaqstandyq qutqarýshylar arasynda naǵyz batyrlar kóp, olardyń barlyǵyn tizip shyǵý, tipti múmkin emes. Marapatty tórt qabatty ǵımarattan adamdardy qutqarýda erlik kórsetken Almaty oblysy Tótenshe jaǵdaılar departamenti Órt sóndirý jáne avarıalyq-qutqarý jumystary qyzmeti №2 mamandandyrylǵan órt sóndirý bóliminiń komandıri - órt sóndirýshi Renat Nurmetov ta enshiledi. Bul, bárimizdiń esimizden ketpeıtin Talǵardaǵy órt edi. Áriptesteriniń aıtýynsha, shaqyrý ornyna kelgen kezde páter ashyq jalynmen órtenip jatqan. Al turǵyndardyń sózine qaraǵanda, ishinde adamdar bolýy múmkin ekeni anyqtaldy.
Gaz jáne tútinnen qorǵaý qyzmetin basqaratyn Renat Nurmetov páterge kirip ketip, órtti sóndirýge kiristi. Barlaý barysynda adamdardy qaýipsiz jerge kóshirip, órttiń turǵyn úılerge taralý qaýpiniń aldyn aldy, sonymen qatar joǵarǵy qabattardan 9 adamdy, onyń 6-ýy balalardy qutqardy. Renat Nurmetovtyń sheber áreketiniń arqasynda adam shyǵynyn boldyrmaý jáne órtti der kezinde sóndirý múmkin boldy. Áskerı jáne qyzmettik boryshyn úlgili oryndaǵany, zańdylyq pen tártipti qamtamasyz etýdegi kórsetken erligi men janqıarlyǵy, elimizdiń ulttyq qaýipsizdigi men qorǵanys qabiletin nyǵaıtýǵa qosqan úlesi úshin jasaq komandıri «Erligi úshin» medalin keýdesine taqty.
Qaharmandyq erlikteri men minsiz qyzmeti úshin Almaty qalasy Tótenshe jaǵdaılar departamenti Órt sóndirý jáne avarıalyq-qutqarý jumystary qyzmeti 9-mamandandyrylǵan órt sóndirý bóliminiń komandıri azamattyq qorǵaý starshınasy Mırbek Doshanov ta «Erligi úshin» medalin ıelengenderdiń qatarynda. Tótenshe jaǵdaılar mınıstrligi habarlaǵandaı, «Mırbek basqarma basshysy kezinde Almaly aýdanyndaǵy Hotel Plaza Almaty qonaqúıin sharpyǵan órtti joıýǵa qatysty. Órt, tútin jáne joǵary temperatýra qonaqtardyń ómiri men densaýlyǵyna qaýip tóndirgen bolatyn. Mırbek Doshanovtyń kásibıliginiń arqasynda 15 adam aman qaldy, onyń úsheýi es-tússiz jatqan edi.
Barlyq batyrlardyń esimderin tizip shyǵý múmkin emes. Jyl saıyn ondaǵan qazaqstandyq qutqarýshylar ómirlerin qaterge tigip, azamattyq jáne adamdyq boryshyn óteýde. Al muny marapat úshin taǵy aıta almaımyz. Tek olardyń qanynda erekshe bir gen bar – erlik geni.
