Qazaqstan halqy Assambleıasynyń XXXIIİ sessııasy «Birlik. Jasampazdyq. Órleý» degen uran aıasynda ótip, qasıetti qazaq jerin mekendegen júzdegen ult ókilderi qatysty. Keleli basqosýǵa elimizdiń túkpir-túkpirinen jınalǵan el azamattary Qazaqstannyń saıası-áleýmettik damýynyń mańyzdy aspektilerin talqylap, oılaryn ortaǵa saldy. Osy rette Dalanews.kz aqparattyq agenttigi tilshisi Qazaqstan halqy Assambleıasynyń múshesi, qoǵam qaıratkeri, telejúrgizýshi, sondaı-aq qazaq tiliniń janashyry Alla Platonovamen suhbattasyp, XXXIIİ sesıa jumysynyń máni men mazmuny jaıynda oıyn taspaǵa basyp alǵan edi. Endi soǵan nazar aýdarsańyzdar.

Sesıanyń maqsattary

Qoǵam belsendisi Alla Platonova sesıa jumysynda QHA-nyń ınstıtýsıonaldyq áleýetin jáne onyń memlekettik organdarmen ózara is-qımylyn nyǵaıtýǵa basty nazar aýdarylǵanyn atap ótti. Ol ishki saıası turaqtylyq pen ultaralyq kelisimniń dál qazirgi aýmaly-tókpeli zamanda qalaı saqtap qalýdyń mańyzy jaıynda kókeıge túıgen oılaryn ortaǵa saldy.

– Memleket basshysy Qasym-Jomart Toqaev óz sózinde Assambleıanyń ınstıtýsıonaldyq áleýetin nyǵaıtýǵa jáne onyń memlekettik organdarmen ózara is-qımylyn kúsheıtýge baǵyttalǵan birqatar ózekti mindetterdi atap ótti.

Búgingi tańda ishki saıası turaqtylyqty, ultaralyq jáne konfesıaaralyq kelisimdi nyǵaıtý mańyzdy aspekt bolyp otyrǵanyn bárimiz bilemiz. Sondyqtan Qazaqstan halqy Assambleıasy bul baǵyttaǵy belsendi áreket etip, elimizde birlik pen tataýlyqty saqtaýǵa uıytqy bolýy kerek, – deıdi Alla Platonova Dalanews.kz aqparattyq agenttigine bergen suhbatynda.  

Qoǵamdy damýytýdaǵy mańyzdy bastamalar

Ultarylyq kelsimdi saqtaýda Qazaqstan halqy Assambleıasy óziniń ómirsheń ınstıtýt ekenin talaı jyldan beri dáleldep keledi. Qazaq qoǵamyn ortaq maqsatqa uıystyrýda bul is-tájirıbeni paıdaǵa jaratýdyń mańyzy zor.

Bul rette Platonova hanym halyqtyń bılikke senimin arttyryp, elimizdiń damý men ósý perspektıvasyn aıqyndaýda Assambleıa memleket pen azamattar arasynda altyn kópir bolatyn múmkindi bar ekenin alǵa tartty.

– Bizdiń basty jetistigimiz – Táýelsiz Qazaqstan. Bul baǵyttaǵy basty maqsatymyz qarapaıym ári túsinikti bolýy shart.

Táýelsizdigimizdi baıandy etý úshin elimizde qoǵamdyq kelisimdi saqtap, nyǵaıtýdyń mańyzy zor. Qoǵamdyq kelisim memleket, qoǵam, ult bolyp ómir súrýdiń mańyzdy sharty. El azamattary bolashaǵymyzdyń baıandy bolýyna senbeıinshe, tolyqqandy memleket qurý múmkin emes. Bul rette memleket pen el azamattarynyń maqsattary sáıkes kelip, sınhrondy áreket etýi kerek. Sol kezde elimiz qýatty memleketke aınalyp, ishki birligimiz nyǵaıa túsedi.

Osy retti halyq memleketke qaı ýaqytta senim artyp, arqa súıeıdi degen zańdy suraq týyndaıdy. Menińshe, kez kelgen azamat óziniń erteńgi kúnine senimmen qarap, elimizdiń qoǵamdyq-saıası keńistiginde tulǵalyq jáne kásibı turǵydan ósý múmkindigi barlyq jaǵdaıdyń jasalǵanyna kózi jetkende onyń boıynda memleketke degen senim paıda bolady. Mundaıda memleket pen halyq osyny túsinip, birlesip áreket ete bastady, – dep Assambleıa belsendisi kókeıdegi oıyn búkpeı aıtty.  

Qazaq tiliniń ultaralyq qatynasty órkendetýdegi róli

Qazaq tiliniń etnosaralyq qatynas quraly retindegi róline Alla Platonova qazaq mádenıeti men tiline óziniń barynsha adal ekendigin aıta kele, qazaq tili memlekettiń rýhanı negizin nyǵaıtyp, ómirdiń barlyq salasynda tildiń damýy úshin batyl til saıasatyn júrgizetin kezeń kelgenin ashyp aıtty.

– Men qazaq mádenıetimen tereń sýsyndaǵan adammyn. Biz Qazaqstandy ortaq Otanymyz retinde qurmettep, onyń tarıhyn, mádenıetin, salt-dástúrin, tilin qurmetteýimiz kerek dep esepteımin.

Aldaǵy ýaqytta elimizdegi mańyzdy til saıasaty – el azamattaryn biriktiretin negizgi faktorlardyń birine aınalýy shart. Oǵan qazaq tiliniń kúsh-qýaty tolyǵymen jetedi, – deıdi til janashyry.

Sý tasqynanyn kómek kórsetýdiń masshtabyn arttyrý kerek

– Búginide sý tasqynynan zardap shekkenderge kómek kórsetý isi Qazaqstan halqy Assambleıasynyń mańyzdy is-sharalarynyń birine aınaldy desek artyq aıtqandyq bolmas edi.

Bul rette Assambleıa gýmanıtarlyq kómekti úılestirý úshin arnaıy shtabtar men volonterlik ortalyqtar qurylǵanyn atap aıtýǵa bolady. Búginde sý tasqynynan zardap shekkenderge tek qajetti zattar ǵana emes, sonymen qatar materıaldyq jáne qarjylyq qoldaý kórsetýda Qazaqstan halqy Assambleıasynyń etnomádenı birlestikteri men qurylymdarynyń ókilderi mańyzdy ról atqaryp otyr dep esepteımin. Aldaǵy ýaqytta bul baǵyttaǵy jumystar jalǵasatyn bolady.

Qazirgi tańda sý tasqynynan zardap shekken aımaqtarǵa gýmanıtarlyq kómek kórsetý úshin Qazaqstan halqy Assambleıasynyń respýblıkalyq jáne oblystyq shtabtary qurylǵanyn áńgime arasynda aıttyq. Onyń quramyna QHA Parlament Senatynyń depýtattary, etnomádenı birlestikterdiń, «Jastar» assambleıasynyń tóraǵalary men músheleri, eriktiler, mesenattar bar.

Sonymen qatar jergilikti jerlerdegi Dostyq úılerinde oblystyq shtabtar men volonterlik ortalyqtar qyzý jumys istep jatyr. Aıtalyq, elimiz boıynsha 12 myńnan astam QHA eriktileri sý tasqynynyń zardabyn joıýǵa jumyldyrylǵan. Oblystyq Qazaqstan halqy Assambleıasynyń ókilderi 1500 tonnadan astam azyq-túlik pen birinshi kezekte qajetti taýarlardy jınap, jóneltkenin maqtanyshpen aıta alamyn, – dedi Platonova hanym.

Óz kezeginde Alla Platonova hanym «Júrekten júrekke» aksıasynyń mańyzdylyǵyna toqtalyp, onyń aıasynda halyqqa jan-jaqty  gýmanıtarlyq kómek kórsetilip jatqanyn tilge tıek etti. Sonymen qatar Qazaqstan halqy Assambleıasynyń Jastar assambleıasynyń eriktileri zardap shekkenderge jetkizý úshin azyq-túlik, kıim-keshek jáne basqa da qajetti zattardy belsendi túrde jınap jatqanyn da jetkizdi.

Bolashaqqa kózqaras pen mindetter

Emen-jarqyn áńgime barysynda Alla Platonova elimizdiń bolashaǵy halyqtyń ıntellektýaldyq jáne shyǵarmashylyq áleýetine tikeleı baılanysty ekenin aıtyp qaldy. Ol el men azamattardyń taǵdyryn anyqtaıtyn ıntellektýaldyq damý men patrıottyq tárbıeniń mańyzdylyǵyna toqtalyp, Otanǵa degen súıispenshilik ulttyq biregeılikti saqtaý jáne nyǵaıtý úshin urpaqtan-urpaqqa beriletin negizgi qundylyq dep esepteıdi eken.

 – Kez kelgen eldiń rýhanı ómirinde otanshyldyq sezim mańyzdy orynǵa ıe. Partıottyq sezim memlekettiń saıası, mádenı jáne tarıhı qyrynyń erekshe quramdas bóligi desek artyq aıtqandyq bolmas edi.

Sonydqtan jastardy otansúıgishtik tárbıelep, Otanǵa degen súıispenshilikke arttyrýda – joǵary rýhanı deńgeıdegi uǵymdar sanalatyn ıdeıalyq jáne rýhanı murany saqtaýda aǵa urpaq barynsha múddeli bolyp, belsendilik tanytýy kerek dep esepteımin, – dep Alla Platonova oıyn túıindedi.

Jazyp alǵan Uljalǵas JUMAHAN.