Halyq Qaharmany, ǵaryshker ári «Báıterek» Qazaqstan-Reseı birlesken kásipornynyń basqarma tóraǵasy Aıdyn Aıymbetov bilim alǵan oqý ordasy İ.Jansúgirov atyndaǵy Jetisý ýnıversıtetine arnaıy kelip, stýdenttermen júzdesti. Kezdesýde jastarǵa baǵyt-baǵdar beretin taǵylymdy sátter kóp boldy. Óz kezeginde ǵaryshker «Baıqońyrdyń» strategıalyq mańyzy, onda júrgizilip jatqan jańǵyrtý jumystary men jańa jumys oryndary týraly keńinen áńgimelep, bolashaq ınjenerler men zertteýshilerdi naqty jobalarǵa qatysýǵa shaqyrdy. Ýnıversıtet pen «Báıterek» kásiporny arasynda memorandýmǵa qol qoıylyp, stýdentterdiń ǵarysh aılaǵynda taǵylymdamadan ótý múmkindigi ashyldy. Osy sátte paıdalanyp, Dalanews.kz tilshisi ǵaryshkermen tildesip, az-kem suhbat qurdy.
– Aıdyn aǵa, bilim alǵan ýnıversıtetińizge qaıta oralǵanda qandaı sezimde boldyńyz?
– Men úshin bul jerdiń orny bólek. Osy aýdıtorıalarda otyryp bilim alǵanmyn, arman qýyp júrip qanshama jospar qurǵanmyn. Búgin sol ornymda stýdenttermen júzdesý – taǵdyrdyń maǵan bergen syıy. Eń bastysy, jastardyń kózinen úmit, talpynys kórdim. Olar meniń stýdent kezimdegideı armandap qana qoımaı, sol armanǵa jetýdiń naqty joldaryn izdestirip otyr. Bul – eldiń bolashaǵy úshin qýanyshty jaıt.
– «Baıqońyrdyń» qazirgi jaǵdaıyna toqtalsańyz. Búginde ǵarysh aılaǵy jaı ǵana tarıhı nysan bolyp qalǵan joq pa?
– Joq, olaı deýge bolmaıdy. «Baıqońyr» – áli de álemdik deńgeıde strategıalyq mańyzy bar keshen. Ondaǵan ushyrý alańy, qurastyrý-synaý korpýstary, zerthanalar, basqarý ortalyǵy bar úlken ınfraqurylym jumys istep tur.
Eń bastysy, biz qazir jańǵyrtý jumystaryn bastap kettik. Zymyran qulaıtyn aımaqtardy ekologıalyq turǵydan qaıta qalypqa keltirý, jańa ǵımarattar salý, qaýipsizdikti kúsheıtý – osynyń bári qoǵam men tabıǵatqa degen jaýapkershiliktiń kórinisi.
Bul qadamdar arqyly biz tek ǵaryshqa zymyran ushyryp qana qoımaı, eldiń ekologıalyq qaýipsizdigin de saqtap otyrmyz. Jańǵyrtý barysynda 150-ge jýyq jańa jumys orny ashyldy. Bul – ınjenerden bastap telemetrıa mamanyna deıingi kóptegen saladaǵy kadrǵa suranystyń artqanyn bildiredi.
– Jetisý ýnıversıteti stýdentteri úshin qandaı múmkindikter bar?
– Eń mańyzdy jańalyq – Jetisý ýnıversıtetimen qol qoıylǵan memorandým. Bul jaı qaǵaz emes, naqty áreketke bastaıtyn qujat. Ýnıversıtettiń stýdentteri endi «Baıqońyrda» taǵylymdamadan óte alady. Buryndary ǵarysh týraly tek kitaptan oqyp, derekti fılmderden kórip júrgen jastar endi óz qolymen zertteý júrgizýge, ǵylymı jobalarǵa qatysýǵa múmkindik alady. Bul – úlken tájirıbe mektebi. Jaı ekskýrsıa emes, naqty ınjenerlik oılaý men praktıkalyq mashyqty damytatyn alań.
– Sizdiń ǵaryshqa ushqan sátińiz jastarǵa árdaıym qyzyq. Sol áserińizdi taǵy da bólisseńiz.
– Ǵaryshqa ushý – tek romantıka emes, ol – úlken jaýapkershilik. Men alǵash ushqan sátte ózimdi ǵana emes, tutas Qazaqstandy alyp shyqqanymdy tereń sezindim. Ǵaryshqa qaraǵan árbir kózqaras – eldiń tehnologıalyq qýatynyń aınasy. Sol kezde túsingenim ǵarysh – qıal emes, ol naqty ǵylym men eńbek nátıjesi. Búgingi jastardyń da osyny túsingenin qalaımyn.
– Qazaqstannyń ǵarysh salasy qandaı bolashaq kútip tur?
– Bul sala bolashaqta jańa býyn ınjenerler men zertteýshilerdiń arqasynda ǵana damıdy. Sondyqtan ýnıversıtet qabyrǵasynan shyqqan mamandardy ǵarysh salasyna tartý – bizdiń strategıalyq mindetimiz. Ǵarysh endi tek zymyran ushyrý emes. Ol – derekterdi óńdeý, jasandy ıntellektini qoldaný, ekologıany baqylaý, jańa materıaldar synaý sıaqty kópsalaly baǵyttardy qamtıdy. Osyǵan oraı biz İT mamandaryn, ekologtardy, fızıkterdi tartyp otyrmyz.
– Jastarǵa qandaı oı aıtqyńyz keledi?
– Meniń aıtqym keletin dúnıe ǵarysh – arman emes, naqty maqsat. Qazaqstan úshin ol endi qıaldaǵy áńgime emes, ındýstrıalyq baǵytqa aınalyp keledi. Eger sizder shynymen osy joldy tańdasańyzdar, eldiń bolashaqtaǵy tehnologıalyq beınesi múlde basqa deńgeıge kóteriledi. «Baıqońyr» tarıhı keshen ǵana bolyp qalmaıdy, jas ǵalymdar men ınjenerlerdiń eńbek alańy retinde qaıta túledi. Jastarǵa aıtarym – óz armandaryńyzdan qoryqpańyzdar. Ol arman sizderdi ǵaryshqa deıin jetkizýi múmkin.
– Áńgimeńizge rahmet!
