– Mınıstr bıznesti basynan bastaýǵa bolatynyn aıtqan bolatyn. Kásipker úshin bul neni bildiredi?
– Biz 2 jyl boıy azamattarǵa barlyq aqsha qarajatyn zańdastyryp, bar tabysyn aqsha túrinde kórsetýge, jyljymaıtyn múlikterin kóleńkeli aınalymnan shyǵarýǵa, ony jarıalaýǵa múmkindik berdik. Sóıtip, ony zańdastyrýǵa salynǵan qarajattan úlken úlesti kórip otyrmyz. Bul 4,1 trln teńgeni qurady. Kásipker úshin osyny bildiredi.
«Bıznesti basynan bastaý degenimiz» azamattar zańdastyrǵan kiristiń bári kóleńkeli sıpatqa ıe ekenin bildiredi. Bul aqshadan salyq tólengen emes, olar buny odan ári qaraı jasyrdy.
Kiristi zańdastyrǵan soń kez kelgen adam ony salyq deklarasıasynda kórsete alady. Biz salyq boıynsha olarǵa qatysty qylmystyq, ákimshilik tekserý bolmaıtynyna zań júzinde kepildik berdik. Zańdastyrylǵan múlik tárkilenbeıdi. Zańda buǵan kepildik bere otyryp, zańdastyrylǵan kiristiń bárin qoryqpaı kórsetýge bolatynyn aıttyq. Kezinde múliktiń baǵasy qansha bolǵanyn, aktıvterdiń qansha qarajatqa satyp alynǵanyn jáne sheteldegi, Qazaqstandaǵy bank esepshotyndaǵy osy aqsha qaıdan kelgenin suramaımyz.
– Kórsetilgen merzimde múlkin jáne qarajattaryn zańdastyrmaǵan qazaqstandyqtarǵa qandaı shara qoldanylady?
– Shetelde nemese Qazaqstanda nysandaryn jasyrǵan azamattardy memlekettik kirister organdary men tıisti ókiletti organdar anyqtap biledi. Zań boıynsha ákimshilik jáne qylmystyq jaýapkershilikke tartylady Iaǵnı, salyq salynatyn nysandardy jasyrǵany úshin sanksıa salynady. Birinshi ret – 250 AEK, bir jyl ishinde taǵy bireýi anyqtalsa, 500 AEK aıyppul tóleıdi. Quqyq buzýshylyq qylmystyq tergeýge jatatyn bolsa, sáıkesinshe, Qylmystyq kodeks boıynsha 3 jylǵa deıin bas bostandyǵynan aıyrý jazasy da qarastyrylǵan.
– Mundaı tulǵalar qalaı anyqtalady?
– Bizde kóleńkeli ekonomıkaǵa qarsy is-sharalar jospary bar. Soǵan sáıkes Memlekettik kirister komıtetiniń tıisti josparyna saı zańdastyrý jumystary júrgiziledi. Azamattardyń mundaı kategorıasyna zańdastyrýǵa múmkindik berip, tekserýlerden ózderin qorǵaýǵa quqyq berdik. Al, bul aksıany paıdalanbaǵandardy, aldymen, ózimiz ratıfıkasıalaǵan salyq konvensıalary aıasynda álemdik kirister boıynsha tekseremiz. Onyń ishinde, Strasbýrg konvensıasy bar. Ol 2015 jyly ratıfıkasıalandy. Bul qujatqa 100-degen el qol qoıdy. Sol elder arasynda esepter men múlikke baılanysty tıisti málimet almasýlar bolyp turady. Iaǵnı, eger bizdiń azamattarymyz ózderiniń aktıvterin jasyryn ustasa, sol elderdiń ýákiletti organdary bizge avtomatty túrde aqparat beredi. Bul azamattar bizde bul múlikti zańdastyrdy ma, tirkedi me, álde joq pa? Eger anaý, ne basqasy oryndalsa, onda olar tynysh uıyqtaı alady. Eger joq bolsa, onda zań boıynsha jaýap beredi.
– Qazaqstandyqtar ózderiniń jasyryn jınaqtaryn kóbine qaı elderde saqtaıdy?
– Olar kóbine Eýropa elderinde – Ulybrıtanıa, Shveısarıa, Ispanıa, Vengrıada, sondaı-aq Birikken Arab Ámirlikteri, AQSH, Qytaıda saqtaıdy. Al, kórshi elderdiń ishinde Reseı, Ózbekstan men Qyrǵyzstanda múlikti zańdastyrǵan. Al, Eýropa men Ulybrıtanıada baǵaly qaǵazdardy saqtaǵan. BAÁ-de vıllalar, kotejder satyp alǵan.
Derekkózi: stan.kz
