Qazaqstandyq akter ári asaba, “Kúlki bazar” teatrynyń jetekshisi Ǵalymjan Qalybaev áıel adamdardyń ishimdik ishýine qatysty óz pikirin bildirdi, dep habarlaıdy Dalanews.kz.
Akterdiń aıtýynsha, er adamnyń ishken ishimdigi 40 kún ishinde deneden tolyqtaı shyǵyp ketse, áıel adamnyń aǵzasynan ol máńgilikke ketpeıdi.
“Araq ishken er adamnyń boıynan 40 kúnde spırt shyǵyp ketedi. Al áıeldiń boıynan ol máńgige sińip qalady. Óıtkeni er adam topyraqtan, al áıel et pen súıekten jaratylǵan. Ǵalymdar arnaıy tájirıbe jasap kórgen: bir ydysqa topyraq, ekinshi ydysqa et salyp, ústine spırt quıyp, betin jaýyp qoıǵan. Bir aptadan keıin qarasa, et shirip, jaramsyz bolyp ketken, al topyraq spırtti sińirip, ózdiginen tazarǵan. Áıel etten jaralǵandyqtan, ishimdik onyń boıynan ketpeıdi”, – dedi Qalybaev “Jaǵyń synsa da, saǵyń synbasyn” atty podkastynda.
Ol sonymen qatar ishimdik ishken áıeldiń bolashaq urpaǵyna zıany tıetinin de aıtty.
“Áıel 100 gram ishti me – sonyń ózi jetkilikti. Eger sen sondaı áıeldi jar etseń, ishimdik onyń boıynda qalyp, keıinnen balalaryńa zardabyn tıgizedi”, – dedi akter.
Jeli qoldanýshylary bul pikirge ártúrli kózqaras tanytty. Biri Qalybaevtyń sózin qoldasa, endi biri ǵylymı dálelsiz tujyrym ekenin alǵa tartyp, synǵa aldy.
Eske salaıyq, buǵan deıin akter kóp áıel alýǵa tyıym salý týraly bastamaǵa qarsy ekenin de jetkizgen edi.
“Meniń pikirim teris. Men ǵana emes, búkil halyq aıtylǵan sózderge qarsy bolyp jatyr. Búkil demeı-aq qoıaıyn, 99,9 paıyz halyq qarsy. Qoldap otyrǵandar da bar shyǵar. «Kóp áıel alýǵa tyıym salý kerek» dep edi, áıelderdiń jany kirip qaldy. Olar ar jaǵyn oılap otyrǵan joq. Atam qazaq «Áıeldiń shashy uzyn, aqyly qysqa» dep aıtady. Er adamnyń 10 jylǵa, 20 jylǵa, 50 jylǵa qoıǵan josparyn áıel adam oılaı almaıdy. Onyń búgingi tamaǵy, erteńgi shaıy bolsa, ar jaǵyn oılaı almaıdy. Alla solaı jaratqan, men kemsitip jatqan joqpyn. Áıel zaty – kemis, jarymes dep otyrǵan joqpyn. Ata-babam sony kórip, beker aıtqan joq”, – dedi akter.
Sondaı-aq, ol kóp áıel alýǵa tyıym salýdyń saldary týraly da óz boljamyn jetkizdi.
“Áıelderdiń jany kirip otyrǵany, bir kúıeýi ózine qalatyn boldy. Kúıeýin balasy sekildi menshiktep aldy. «Kúıeýim ózimdiki, eshkimmen bólispeımin» dep otyr. Esesine, erteń jezóksheler kóbeıedi. Bir jynystylar men zına kóbeıedi. Ras qoı. Sosyn qytaıǵa, kápirge, úndiske, qara násildige turmysqa shyǵý bastalady. Men almasam, sen almasań, ol baıǵus qyzdar qaıda barady? Otyryp qalǵan qyzdar, jesirler, ajyrasqan áıelder qaıda barady? Kim alady? Názik jandylar ǵoı olar. Qorǵaýymyz kerek qoı. Solar barady da, qytaıǵa tıedi, basqaǵa turmysqa shyǵady”, – dedi ol.
Qalybaevtyń aıtýynsha, bul jaǵdaı ult bolashaǵyna qaýip tóndiredi.
“Sosyn solardan týǵan bala azamattyq alady. Qyzyq sol kezde bastalady. Atam qazaq «Jıen – el bolmas, jelke – as bolmas» degen. Jıen eshqashan el bolmaıdy. Jıen meniń tegimdi almaıdy, meniń múddemdi qorǵamaıdy. Qazaq bolsa, durys. Qorǵasyn! Al erteń 50 mln qytaıdyń jıeni kelip, qazaqty elinen bezdirip jiberedi. Erteń shyǵaıyn dep otyrǵan zań – kóp áıeldi toqtatý kerek degenim osy. Men túbegeıli qarsymyn. Men prezıdent bolsam, «Qazaqtyń qyzdaryna qamqor bolyńdar» der edim. Ajyrasyp ketý, qaıta úılený bolady”, – dedi Ǵalymjan Qalybaev.
