2024 jyldyń qorytyndysy boıynsha shamamen 1,4 mln qazaqstandyq jalpy somasy 958,3 mlrd teńgege bes áleýmettik táýekel boıynsha Memlekettik áleýmettik saqtandyrý qorynan (MÁSQ) áleýmettik tólemder aldy, dep jazady Dalanews.kz.
Bul týraly búgin, 3 aqpanda Eńbek jáne halyqty áleýmettik qorǵaý mınıstrligi habarlady.
Eńbekke qabilettiliginen aıyrylý jaǵdaıy boıynsha áleýmettik tólem mindetti áleýmettik saqtandyrý júıesine (budan ári – júıe) qatysýshylarǵa múgedektigi boıynsha memlekettik áleýmettik járdemaqyǵa qosymsha taǵaıyndalady, ol búdjet qarajaty esebinen tólenedi. MÁSQ-dan tólem medısınalyq-áleýmettik saraptamada belgilengen dárejesi 30% - dan 100% - ǵa deıingi jalpy eńbekke qabilettiligin joǵaltý kezeńinde júzege asyrylady jáne ol eńbek qyzmetin jalǵastyrýǵa baılanysty emes.
2024 jyly eńbek etý qabiletinen aıyrylý jaǵdaıy boıynsha tólemdi 102 myńnan astam adam 46,6 mlrd teńge somasyna aldy, bul 2023 jylmen salystyrǵanda 20%-ǵa artyq. Belgilengen tólemniń aı saıynǵy ortasha mólsheri 60 407 teńgeni qurady.
Asyraýshysynan aıyrylý jaǵdaıy boıynsha áleýmettik tólem búdjet qarajaty esebinen asyraýshysynan aıyrylý boıynsha memlekettik áleýmettik járdemaqyǵa qosymsha júıege qatysýshynyń asyraýynda bolǵan adamdarǵa taǵaıyndalady. MÁSQ-dan tólem asyraýyndaǵy adamdar 18 jasqa tolǵanǵa deıin, al kúndizgi oqý nysanynda oqyǵan jaǵdaıynda –23 jasqa deıin júzege asyrylady.
Esepti kezeńde kórsetilgen tólemdi asyraýshysynan aıyrylǵan 67,9 myń otbasy 33,8 mlrd teńge somasyna aldy, bul 2023 jylmen salystyrǵanda 26%-ǵa artyq. Belgilengen tólemniń aı saıynǵy ortasha mólsheri 64 772 teńgeni qurady.
MÁSQ-dan jumysynan aıyrylý jaǵdaıy boıynsha áleýmettik tólem júıeniń qatysýshysyna onyń jumystan shyǵarylý sebebine qaramastan taǵaıyndalady. Taǵaıyndaýdyń basty sharty – jumyssyz retinde tirkelý. Júıege qatysý ótiline baılanysty tólem 1 aıdan 6 aıǵa deıin júzege asyrylady. Onyń mólsheri jumyssyz retinde tirkelgenge deıingi sońǵy 2 jyldaǵy MÁSQ-ǵa áleýmettik aýdarymdar júrgizilgen ortasha aılyq tabysqa jáne júıege qatysý ótiline baılanysty.
Ótken jyly atalǵan tólem 88,2 mlrd teńge somasyna júzege asyryldy, ony 293,6 myń adam aldy, bul 2023 jylǵy alýshylar sanynan 31%-ǵa artyq. Belgilengen tólemniń aı saıynǵy ortasha mólsheri 81 500 teńgeni qurady.
Júktilikke jáne bosanýǵa, jańa týǵan balany (balalardy) asyrap alýǵa baılanysty tabysynan aıyrylý jaǵdaıy boıynsha áleýmettik tólem júktilik jáne bosaný boıynsha demalystyń barlyq kúnderine taǵaıyndalady. Tólem mólsheri júktilikke jáne bosanýǵa baılanysty demalys kúnine deıingi sońǵy 12 aıda MÁSQ-ǵa áleýmettik aýdarymdar júrgizilgen ortasha aılyq tabysqa jáne eńbekke jaramsyzdyq kúnderiniń sanyna baılanysty.
2024 jyly atalǵan birjolǵy tólemdi 245,7 myń bolashaq ana jalpy somasy 385,6 mlrd teńgege aldy, bul 2023 jyly tólengen somadan 11%-ǵa artyq. Taǵaıyndalǵan tólemniń ortasha mólsheri 1 621 299 teńgeni qurady.
Bir jarym jasqa deıingi bala kútimine baılanysty tabysynan aıyrylý jaǵdaıy boıynsha aı saıynǵy áleýmettik tólem júıege qatysýshyǵa bala týǵan kúnnen bastap taǵaıyndalady. Tólem mólsheri sońǵy 2 jylda MÁSQ-ǵa áleýmettik aýdarymdar júrgizilgen ortasha aılyq tabystyń 40%-yn quraıdy. Eki jáne odan da kóp bala týǵan kezde tólem árbir balaǵa jeke taǵaıyndalady.
"2024 jyly bul tólem 276,8 myń adamǵa taǵaıyndaldy jáne aı saıynǵy ortasha tólem mólsheri 86 758 teńgeni qurady. 2024 jyly barlyq tólem alýshylardyń sany 672,6 myń adam boldy, al tólemder 404,1 mlrd teńgege jasaldy, bunyń ózi 2023 jylǵy somadan 1,4 ese kóp. Osylaısha, jumys istemeıtin adamdarǵa qaraǵanda, jumys isteıtin azamattardy mindetti áleýmettik saqtandyrý júıesine qatysý arqyly áleýmettik qorǵaý áldeqaıda joǵary", delingen habarlamada.
Buǵan deıin biz 2025 jyldan bastap elimizde kedeıshilik shegi jańa tásilmen esepteletinin jazǵan bolatynbyz. Oǵan sáıkes, tabysy 100 myń teńgeden tómen adamdar kedeı sanalatyn bolady.
