Qazaqstannan 2024 jyly aı saıyn 50 myń tonnaǵa deıin janar-jaǵarmaı materıaldary (JJM) “qaptama taýar” retinde eksporttalǵan. Bul týraly Májilis depýtattarynyń saýalyna jaýap bergen birinshi vıse-premer Roman Sklár málimdedi, dep habarlaıdy Dalanews.kz.
Onyń aıtýynsha, nafta, keme jáne pesh otynyna qatysty eksporttyq shekteýlerdi alyp tastaý usynysyna baılanysty bylaı dedi:
"Qazaqstan men kórshiles elder arasyndaǵy JJM baǵasynyń aıtarlyqtaı aıyrmashylyǵy 2024 jyly janar-jaǵarmaıdy jappaı syrtqa shyǵarýǵa jáne ishki qordyń kúrt azaıýyna alyp keldi. Jalpy alǵanda, JJM qory 430 myń tonnaǵa kemidi. Quqyq qorǵaý organdarynyń málimetinshe, aı saıyn 50 myń tonnaǵa deıin janar-jaǵarmaı “qaptama taýar” retinde shekara asqan. Bul rette munaı ónimderiniń edáýir bóligi shaǵyn munaı óńdeý zaýyttarynan (mını-MÓZ) shyǵarylǵan", – dedi Roman Sklár.
Ol sondaı-aq 2025 jyldyń aqpanynda Qarjy monıtorıńi agenttigi (QMA) Qyrǵyzstanǵa zańsyz jolmen 8 vagon-sısterna (480 tonna) AI-92 markaly benzındi «qaptama taýar» retinde alyp ótpek bolǵan áreketti toqtatqanyn eske saldy.
"2023-2024 jyldary mını-MÓZ-derden shamamen 117 myń tonna JJM syrtqa shyǵarylǵan", – dep tolyqtyrdy birinshi vıse-premer.
Aıta keteıik, buǵan deıin Parlament depýtattary elde munaı eksporttaýshy iri memleketterdiń biri bola tura, janarmaı tapshylyǵy júıeli máselege aınalǵanyn kótergen edi. Depýtattardyń pikirinshe, tapshylyqtyń basty sebepteri – úsh iri munaı óńdeý zaýytynyń qýatynyń jetkiliksizdigi, shilde-qyrkúıek aralyǵyndaǵy jóndeý jumystary jáne munaı ónimderiniń ımportqa táýeldiligi. Bul jaǵdaı eldiń energetıkalyq qaýipsizdigine qater tóndiredi.
Álternatıv retinde "Aq jol" fraksıasy 30-dan astam shaǵyn munaı óńdeý zaýyttarynyń áleýetin tıimdi paıdalaný qajet ekenin atap ótti. Bul zaýyttar shıkizatqa qol jetkizýde qıyndyqtarǵa tap bolyp otyr jáne óńdelgen ónimdi eksporttaýǵa tyıym salynǵan.
Depýtattar:
• Eksporttyq shekteýlerdi alyp tastap, qatań baqylaý ornatý;
• Qural-jabdyqtardy jańǵyrtý úshin memlekettik qoldaý kórsetý;
• Munaıdy bólýdegi ashyqtyqty qamtamasyz etý;
• Shaǵyn zaýyttardy 2050 jylǵa deıingi munaı óńdeý strategıasyna engizý
sıaqty usynystardy alǵa tartty.
