Желтоқсан айының қорытындысы бойынша Қазақстандағы инфляцияның жылдық мәні 8,5%-дан 8,7%-ға қарай қарқын алады. Интерфакс-Қазақстан агенттігі жүргізген сауалнамаға қатысқан сарапшылар болжамы осындай, деп жазады Dalanews.kz.

DAMU Capital Management бас директоры Мұрат Қастаевтың болжамы бойынша, желтоқсан айында жылдық инфляция 8,5%-ға дейін жеделдеп, бағаның айлық өсімі 0,7-0,8% төмендейді. Сарапшы мұның сыртқы және ішкі факторларын да атап көрсетті.  

"Негізгі факторлар ретінде мыналарды атар едім: мемлекеттік бюджет тапшылығының сақталуы; қараша айында қымбаттаған АҚШ долларының импорт тауарлар бағалары өсіміне байланысты желтоқсанда да қымбаттауы;  ресейлік импорттың ресейлік тауарлармен бірге инфляцияға ұшырауы; бюджеттерді мемлекеттік және квазимемлекеттік құрылымдардың едел-жедел игеруі; тұтынушылық шығындар және Жаңа жыл қарсаңындағы дәстүрге сай бөлшек сауда-сатығы көлемінің өсуі", - деп түсіндірді ол.

Freedom Finance Global сарапшысы Данияр Оразбаев жылдық инфляция көлемі 8,6%-ға дейін, айлық тұтынушылық бағалар индексі (ТБИ) 1%-ға дейін жеделдейді деп болжайды. Қымбатшылыққа түрткі негізгі фактор азық-түлік тауарлары болады, - дейді сарапшы.

"24 желтоқсанда әлеуметтік маңызы бар азық-түлік тауарларының бағасы 0,5%-ға өсті, ал өткен жылы осы кезеңде бағаларда өзгеріс болмаған.  Оның үстіне жыл соңында азық-түлік бағаларының маусымдық қымбаттау факторы тағы бар. Сондай-ақ теңге бағамының әлсіреуі азық-түлікке жатпайтын тауарлар бағасы өсіміне де түрткі болуы мүмкін", - деді Данияр Оразбаев.

Қазақстан қаржыгерлері қауымдастығының (ҚҚҚ) бас сарапшысы Зарина Скрипченко жылдық инфляция көлемі 8,7%-ға дейін жеделдейді деп санайды. Бұл ретте, сарапшының пікірінше, айлық ТБИ қараша айындағы деңгейде сақталып қалады (0,9%). Сарапшы атап өткендей, бағаның ауыздықталуына және ТБИ-ді 5% нысаналы көрсеткішіне қайтаруға кедергі негізгі факторлар фискалдық ынталандыру, тарифтердің өсімінің жалғасуы, тұрақты ішкі сұраныс, инфляциялық күтулердің жоғарылауы (қараша айында 12,5%-дан 14,1%-ға дейін өсті), сондай-ақ жақындағыдай теңгенің әлсіреуі.

"Естеріңізге сала кетейік, жылдық инфляция құрамындағы ең үлкен өсім ақылы қызметтердің бағасы (ТКҚ, байланыс, көлік және т. б.) құрайлы", – деп түсіндірді ҚҚҚ сарапшысы.

Сонымен бірге, оның айтуынша, қазақстандық инфляцияның сыртқы факторы бейтараптық танытуда.

"Желтоқсан айында энергия ресурстарының бағасында біршама тұрақтылық байқалады (орташа есеппен мұнайдың бір баррелі 72,57 долларды құрады, ал қарашаның орташасында 72,99 доллар болған), ал азық-түлік құны біртіндеп өсуде: ФАО индексі қараша айында өткен жылғы көрсеткішке қатысты 5,7% - ға өсті, сөйтіп 2023 жылдың сәуірінен бастап ең жоғары мән - 127,5 тармаққа жетті", - дейді Зарина Скрипченко.

Қазақстанның негізгі сауда әріптестері болып табылатын елдердегі инфляцияға қатысты деректерге сүйенсек, қараша айында Ресейде бағаның өсуі байқалды – қазан айындағы 8,5%-дан 8,9%-ға дейін, ал басқа елдер мен аймақтарда оның баяулауы байқалады: Қытайда –  0,2%-ға дейін, қазан айында 0,3% болған, ал ЕО-да – 2,2%-ға дейін, қазан айында 2,3% болған.  

"Сондай-ақ, ҚР Ұлттық банк төрағасы Тимур Сүлейменовтің базалық мөлшерлеме бойынша соңғы отырыстың қорытындылары бойынша мәлімдемесіне сәйкес, инфляция болжамының негізгі тәуекелдері ішкі сұраныс тарапынан қысымның одан әрі артуымен, реттелетін бағалардың өсімімен, сондай-ақ сыртқы ортадағы дүдамал күйдің артуымен байланыстырылады. Осы жағынан алғанда, біздің ойымызша, желтоқсан айының қорытындысы бойынша айлық ТБИ 0,9%-ды, ал жылдық инфляция көрсеткіші 8,7%-ды құрауы мүмкін", - деп түсіндіреді ҚҚҚ бас сарапшысы.

Бұған дейін "Үкіметтің бұрқыратып қарыз алуға көшуі девальвациялық қауіпті арттыруы мүмкін бе" деген мақала жазғанбыз.