كەيىنگى جىلدارى Instagram مەن TikTok كەڭىستىگىندە “ۇتىس ويىندارى”، “لوتەرەيا” فورماتىنداعى ناۋقاندار كوبەيىپ كەلەدى. بلوگەرلەر ءۇي، كولىك، تۇرمىستىق تەحنيكا نەمەسە تاۋار ساتىپ العاندار اراسىندا سىيلىق ويناتۋ ارقىلى اۋديتوريا جيناپ، تابىس تابۋدىڭ جاڭا ءتاسىلىن قالىپتاستىرىپ جاتىر. الايدا زاڭگەر ايگۇل ورىنبەك Dalanews.kz رەداكسياسىنا بەرگەن پىكىرىندە مۇنداي ارەكەتتەردىڭ باسىم بولىگى قازاقستان زاڭناماسىنا قايشى ەكەنىن، ال قاتىسۋشىلار قۇقىقتىق تۇرعىدا قورعالمايتىنىن اتاپ ءوتتى.
لوتەرەيا – تەك ۋاكىلەتتى وپەراتوردىڭ قۇقىعى
ايگۇل ورىنبەكتىڭ ايتۋىنشا، قازاقستاندا لوتەرەيا وتكىزۋ ارنايى قۇقىقتىق رەجيمگە جاتاتىن قىزمەت. ياعني، “لوتەرەيالار جانە لوتەرەيا قىزمەتى تۋرالى” زاڭعا سايكەس، لوتەرەيانى تەك ۋاكىلەتتى وپەراتور وتكىزە الادى. مۇنداي قىزمەت ليسەنزيالانادى جانە مەملەكەتتىك باقىلاۋدا بولادى.
“سايكەسىنشە بلوگەرلەردىڭ، جەكە تۇلعالاردىڭ، كوممەرسيالىق اككاۋنتتاردىڭ ءوز بەتىنشە ۇتىس ۇيىمداستىرۋىنا زاڭ رۇقسات بەرمەيدى. اتاۋى “giveaway” نەمەسە “سىيلىق ويناتۋ” دەپ وزگەرگەنىمەن، ونىڭ ءمانى زاڭسىز لوتەرەيا بولىپ قالا بەرەدى”، - دەيدى زاڭگەر.
ونىڭ سوزىنشە، الەۋمەتتىك جەلىلەردەگى “اقشا جيناپ، كەيىن سىيلىقتى ۇتىسقا سالۋ” زاڭسىز لوتەرەيانىڭ ايقىن بەلگىسى.
بلوگەرلەر اراسىنداعى مىسالدار كوبەيىپ بارادى
ينتەرنەت-كەڭىستىكتە مۇنداي فورماتتاعى جارناما مەن اكسيالار ءالى دە ءورشىپ تۇر.
ماسەلەن، ابدراحمانوۆا ەلميرا ەسىمدى بلوگەر ءۇيدى ءجيى ۇتىسقا قويىپ، جاقىندا تىكەلەي ەفيردە بالزامى مەن شامپۋنىن ساتىپ العاندار اراسىندا ۇتىس ويناتقان. ءۇيدىڭ قۇنى 70 ملن تەڭگە دەپ كورسەتىلگەن.
سوعان ۇقساس مىسالدار جەتەرلىك. ءبىرى كۋرسىن ساتىپ، ۇتىسقا قاتىستىرسا، ءبىرى كيىم نەمەسە كوسمەتيكاسىن ساتىپ الۋدى تالاپ ەتەدى. ەندى ءبىرى دۇكەندەر مەن مەيرامحانالاردا “20 مىڭ تەڭگەدەن جوعارى ساۋدا جاساعاندار ۇتىسقا قاتىسادى” دەپ جارنامالاپ ءجۇر.
زاڭگەر بۇل ارەكەتتەردىڭ بارلىعى لوتەرەيا بەلگىسى بار كوممەرسيالىق وپەراسيالار ەكەنىن ايتادى.
بلوگەرلىك ۇتىستا كەپىلدىك جوق
زاڭدى لوتەرەيا كەزىندە قاتىسۋشى ۇتىستى تولىق كولەمدە الۋعا قۇقىلى، ەرەجەلەر اشىق بولۋى ءتيىس، داۋلى جاعدايدا ازامات سوتقا نەمەسە ۋاكىلەتتى ورگانعا جۇگىنە الادى.
“ال بلوگەرلەر ۇيىمداستىرعان ۇتىستاردا قاتىسۋشىنىڭ ەشقانداي قۇقىقتىق كەپىلدىگى جوق. ۇتىس بەرىلمەي قالسا، جاۋاپتى تۇلعانى انىقتاۋ قيىن. مۇنداي سحەمالار كوبىنە الاياقتىققا اينالادى”، - دەيدى ايگۇل ورىنبەك.
ونىڭ پىكىرىنشە، ازاماتتار مۇنداي ويىندارعا قاتىسا وتىرىپ، اقشاسىن، سەنىمىن، قۇقىقتىق قاۋىپسىزدىگىن تاۋەكەلگە تىگەدى.
جاۋاپكەرشىلىك: اكىمشىلىك ايىپپۇلدان قىلمىستىق ىسكە دەيىن
زاڭسىز لوتەرەياعا اكىمشىلىك جاۋاپكەرشىلىك، ال كەي جاعدايدا قىلمىستىق جاۋاپكەرشىلىك قولدانىلادى.
ايگۇل ورىنبەك 2025 جىلى تىركەلگەن ءبىر ءىستى مىسال رەتىندە كەلتىردى.
“ءجانابىلوۆتار وتباسىنىڭ ۇتىس ويىنى اكىمشىلىك سوتتا قارالىپ، كەيىن ءىس قارجى مونيتورينگى اگەنتتىگىنە قىلمىستىق ءىس رەتىندە جولداندى. سەبەبى ويناتىلعان مۇلىك ءىرى كولەمدى دەپ تانىلدى”، — دەيدى ول.
ەگەر حالىقتى الداعانى دالەلدەنسە، تابىس زاڭسىز جولمەن الىنعان بولسا، “الاياقتىق” نەمەسە “زاڭسىز كاسىپكەرلىك” باپتارى قولدانىلۋى مۇمكىن.
زاڭگەردىڭ باعالاۋىنشا، بۇگىنگى بلوگەرلىك ۇتىستاردىڭ باسىم بولىگى زاڭ تالاپتارىنا ساي ەمەس. ازاماتتاردىڭ قۇقىقتارىن قورعامايدى جانە قوعام ءۇشىن ءقاۋىپتى قۇقىقبۇزۋشىلىققا جاتادى.
“ۇتىس دەپ ۇسىنىلعان ءار ارەكەتتىڭ ارتىندا زاڭدىق سالدار بار. بلوگەر دە، قاراپايىم ازامات تا سونى ءتۇسىنۋى كەرەك”، - دەيدى ايگۇل ورىنبەك.
بلوگەرلەر اراسىنداعى داۋلى وقيعالار
جانابىلوۆتەرگە قاتىستى قىلمىستىق ءىس
جانابىلوۆتەر بۇعان دەيىن Instagram پاراقشاسىندا 11 كولىكتى ۇتىسقا تىگەتىنىن جاريالاعان ەدى. شارتتارى دا قاراپايىم كورىنگەن، جازبانى رەپوست جاساۋ جەتكىلىكتى بولاتىن. الايدا 21 تامىزدا جۇرت كۇتكەن تىكەلەي ەفيردىڭ ورنىنا وقىرماندارعا قۇنى 30 مىڭ تەڭگە تۇراتىن Zhana Business اقىلى كۋرسىنىڭ سىلتەمەسى ۇسىنىلعان. ءسويتىپ كونكۋرسقا تەك كۋرستى ساتىپ العاندار قاتىسا الاتىنى بەلگىلى بولعان.
بۇل جاعداي الەۋمەتتىك جەلى قولدانۋشىلارى اراسىندا ۇلكەن نارازىلىق تۋدىردى. اقىرى شۋعا اينالعان ماسەلە سوتقا دەيىن جەتتى.
جانابىلوۆتەرگە قىلمىستىق كودەكستىڭ 214- بابىنىڭ 1-بولىگى بويىنشا قىلمىستىق ءىس قوزعالعانى بەلگىلى بولدى. بۇل باپ بويىنشا جازا: 2000 ايلىق ەسەپتىك كورسەتكىشكە دەيىن ايىپپۇل سالۋ، نە وسى مولشەردە تۇزەتۋ جۇمىستارى، نە 600 ساعاتقا دەيىن قوعامدىق جۇمىسقا تارتۋ، نە 2 جىلعا دەيىن باس بوستاندىعىن شەكتەۋ نەمەسە سول مەرزىمگە باس بوستاندىعىنان ايىرۋ.
نۇرتازا نۇربەكتىڭ ءىسى
سونىمەن قاتار تاعى ءبىر بلوگەر – نۇرتازا نۇربەك (Justking لاقاپ اتىمەن تانىمال) اكىمشىلىك ءىس بويىنشا ايىپپۇل ارقالادى. ول الماتىدا ءۇي ۇتىسىن ۇيىمداستىرعان. قارجى مونيتورينگى اگەنتتىگى ءتوراعاسىنىڭ ورىنباسارى جەڭىس ەلەمەسوۆ ونىڭ رەسمي تابىسى بولعان-بولماعانى جانە سالىق تولەگەن-تولەمەگەنى تەكسەرىلەدى.
ءانشى اباي بەگەيدىڭ قىزىنىڭ ءىسى
سونىمەن قاتار اباي بەگەيدىڭ قىزى گۇلەركەم نيازقۇلوۆا مەن كۇيەۋ بالاسى زاڭسىز ونلاين-لوتەرەيا وتكىزۋ فاكتىسى بويىنشا ۇستالعان ەدى. بۇل جونىندە قارجىلىق مونيتورينگ اگەنتتىگى مالىمدەدى.
اگەنتتىكتىڭ مالىمەتىنشە، ەرلى-زايىپتى Instagram، TikTok جانە Telegram پلاتفورمالارىندا 850 مىڭنان استام جازىلۋشىسى بار پاراقشالار ارقىلى لوتەرەيا ويىندارىن ۇيىمداستىرىپ كەلگەن. الايدا ولاردىڭ تىركەلگەن رەسمي لوتەرەيا وپەراتورى مارتەبەسى بولماعان.
سوعان قاراماستان، ولار پاتەر، اۆتوكولىك جانە باعالى سىيلىقتار ۇتىسقا تىگىلگەن اۋقىمدى ويىندار وتكىزگەن. اتالعان لوتەرەياعا 1800-دەن استام ازامات قاتىسقان.
تەرگەۋ دەرەكتەرىنە سۇيەنسەك، زاڭسىز قىزمەتتەن تۇسكەن پايدا كولەمى 162 ميلليون تەڭگەدەن اسقان. كەيىن كۇدىكتىلەردىڭ مۇلىكتەرى مەن بانكتىك ەسەپشوتتارىنا بۇعات قويىلىپ، سوتقا دەيىنگى تەرگەۋ امالدارى جۇرگىزىلىپ جاتقانى جەتكىزىلدى.
