جالپى العاندا وسى سالادا وڭىردە 9 بىردەي سۋ جاڭا ءوندىرىس وشاعى ىسكە قوسىلعان. ناتيجەسىندە ايماق حالقىنىڭ قامى ءۇشىن قوسىمشا 352 جۇمىس ورنى قۇرىلعان-دى. وبلىستاعى مەجەلى مىندەتتەر ءوز رەتىمەن ورىندالۋدا دەپ ايتقانىمىزبەن ءوڭىردىڭ كەي ايماقتارىندا وندىرىستىك نىساننىڭ ورنى دا جوق. ناقتىلار بولساق، بالقاش، ەڭبەكشىقازاق، قاراساي، كەگەن، رايىمبەك، تالعار جانە ۇيعىر اۋداندارىندا وندىرىستىك نىسان جوق دەسەك بولادى.
وبلىستاعى جەڭىل ونەركاسىپ ءوندىرىسىنىڭ جاعدايى ءماز ەمەس. مۇنداعى ءونىم ونىمدىلىگى 10،6%-عا تومەندەگەن. ءبىر عانا رايىمبەك اۋدانىندا وندىرىستەگى ءوسىم 41،8%-عا ءتۇسىپ، ناتيجەسىندە جىلدىق جوسپار نەبارى 21%-عا ورىندالعان-دى.
الايدا، وبلىس باسشىلىعى قارقىندى ۇدەتىپ، پايدانى ەسەلەۋگە بار كۇشىن سالۋدا. ونىڭ ءبىر عانا دالەلى، يندۋستريالاندىرۋ كارتاسى اياسىندا 56،2 ملرد تەڭگەگە 657 جۇمىس ورنىن قۇرۋمەن 3 جوبانىڭ ىسكە اسا باساۋىن ايتۋعا بولادى. بۇل قاتاردا ىلە اۋدانىندا قۋاتى جىلىنا 80 كەلى دورە التىن-كۇمىس قورىتپاسىن وندىرەتىن «امەتيست» گيدرومەتاللۋرگيالىق سەحى ىسكە قوسىلعانىن اتاپ وتۋگە بولادى.
ايماق باسشىلىعىنىڭ سوزىنە سۇيەنسەك، جىل سوڭىنا دەيىن ونەركاسىپ ءوندىرىسىنىڭ كولەمىن 2،3% وسىممەن 1،4 ترلن تەڭگەگە جەتكىزۋ، ال وڭدەۋ ونەركاسىبىنىڭ ەكسپورتىن 451،5 ملن اقش دوللارىنا جەتكىزۋ كوزدەلگەن.
سول سەبەپتى دە الماتى وبلىسىنىڭ اكىمى مارات سۇلتانعازييەۆ وبلىستاعى ەڭ ءىرى «ماريەۆەن فۋد تيان-شان» ج ش س، «Aluminium of Kazakhstan» ج ش س جانە «Tree Energy» ج ش س سياقتى ينۆەستيسيالىق كومپانيالارىنىڭ باسشىلارىمەن تۇراقتى تۇردە جەكە كەزدەسۋلەر وتكىزىپ كەلەدى.
قازاقستانداعى تاماق وندىمدەرىنىڭ سونىڭ ىشىندە ماكاروننىڭ كەڭ ازىرلەپ شىعارۋعا جانە ولاردى ەل اۋماعى مەن ەۋرازيا ايماعىندا تاراتۋعا ماشىقتانعان «ماريەۆەن فۋد تيان-شان» ج ش س «دايىن تاماق ونىمدەرى مەن جارتىلاي فابريكاتتاردى ءوندىرۋ زاۋىتى» جوباسىنىڭ جەمىسىن كورىپ وتىرعان جايى بار.
الايدا، زاۋىتتا وندىرىلەتىن ونىمدەردىڭ باسىم بولىگى سىرت اسىپ جاتقانى جاسىرىن ەمەس. وزىمىزدەن بۇرىن وزگەنىڭ نارىعىن تولتىرعان بۇل تاماق ونىمدەرىنىڭ ىشكى نارىقتى قامتۋ قاجەتتىگى باستى ماسەلە بولىپ قالا بەرۋدە.
ايتا كەتەيىك، «ماريەۆەن فۋد تيان-شان» ج ش س ەكى باعىت بويىنشا جۇمىس جاساپ كەلەدى، ەندىگى كەزەكتە ءۇشىنشى باعىت رەتىندە ۇن تارتۋعا دەن قويىپ، ارنايى سەح اشپاقشى.
ايماقتاعى كومپانيالاردىڭ ىشىندە سالماقتىسى بولىپ تالىباتىن الىپ «ماريەۆەن فۋد تيان-شان» جشس-گى اعىمداعى جىلدىڭ ءبىرىنشى جارتى جىلدىعىن 35،0 ملرد تەڭگە بولاتىن ينۆەستيسيا كولەمىمەن تۇيىندەگەن ەدى. وندىرىستىك قۋاتى جىلى 85 مىڭ توننادان استام دايىن ءونىم شىعارۋعا قاۋقارلى كاسىپورىن جەرگىلىكتى تۇرعىنداردىڭ 90%-ىن جۇمىسپەن قامتىپ وتىر. ونىسى كوڭىلگە مەدەت.
الماتى وبلىسىننىڭ ورتالىعىنان بولەك، ىرگەلەس جاقتيان ىلە اۋدانىدا كاسىپورىن وشاعى شوعىرلانعان جەر دەسەكتە بولادى. مۇنداعى «Hoffmann» ساۋدا بەلگىسىمەن «Aluminium of Kazakhstan» ج ش س كەڭ ماقساتتاعى اليۋمينيي پروفيلدەرىن ءوندىرۋ بويىنشا تولىق سيكلدىوندىرىس ورنى جۇمىس جاسايدى. كومپانيا 2013 جىلى جەرگىلىكتى وندىرۋشىلەردى قولداۋ جانە دامىتۋ ماقساتىندا قۇرىلعان.
كومپانيا ونىمدەرى ەل امۋعىندا ءارتۇرلى ماڭىزدى نىسانداردى سالۋدا تۇراقتى تۇردە قولدانىلىپ كەلەدى. ىرگە تاسى قالانعان ساتتەن بەرى قاراي 30 مىڭ تونناداي ءونىمدى شىعارعان بۇل كاسىپورىنداعى جۇمىس ورىندارىنىڭ سانى 700ء-دى قۇراپ وتىر. جالعىز ءوزى عانا قازىناعا 2 ملرد ءتۇسىم بەرەدى. ايماقتاعى قوس ءىرى كومپانيانىڭ ازىرگى الەۋەتى وسىنداي. الداعى ۋاقىتتا وسى باعىتتاعى ىستەر جاندانا تۇسەدى دەگەن سەنىمدەمىز.
بۇگىنگى تاڭدا وڭىردە جىل باسىنان بەرى وبلىستا 54،2 ملرد تەڭگەنىڭ 10 ءىرى ينۆەستيسيالىق جوباسى جۇزەگە اسىرىلىپ، 700-گە جۋىق جۇمىس ورنى اشىلعان. اۋقىمدى جوبالار قاتارىنان «ناۋرىز اگرو» اسىل تۇقىمدى قۇس رەپرودۋكتورى، «اليۋگال» قورىتپالارىنان قۇرىلىس ماتەريالدارىن شىعاراتىن زاۋىت، «مەديكال حولدينگ Sintez-KZ» مەديسينالىق تيتان يمپلانتاتتارى مەن ترەناجەرلار ءوندىرىسى جانە «قاراساز اگرو» بالىق شارۋاشىلىعىن كورۋگە بولادى.
جالپى الماتى وبلىسىندا 8 اي ىشىندە ينۆەستيسيا اعىنى 19%-عا ارتىپ، ونىڭ جالپى سوماسى 320 ملرد تەڭگەدەن اسىپ جىعىلعان بولاتىن.
انار سابىروۆا، الماتى وبلىسى.
