حالىقتىڭ اقشاسى قايدا كەتىپ جاتىر؟

Dalanews 07 اقپ. 2019 06:52 873

تانىمال جۋرناليست ارمان شورايەۆتىڭ جازباسى ءارى اسەرلى، ءارى شىنايى ەكەن. حالىققا كەلگەندە ايامشاقتانىپ، كورمە وتكىزۋگە كەلگەندە كوزسىز شاشىلاتىن بيلىكتىڭ دارالىعىن بەتىنە باسىپتى ول.

 

كوپبالالى انالارعا ارنالعان اقشانى قايدان الۋعا بولارىن مىنا مەن ناقتى بىلەمىن.

ءبىزدىڭ ەلدە انا اتانۋدى ماماندىققا اينالدىراتىن كەز كەلدى.


ءبىر بالالى بولدىڭ ەكەن – ايىنا 100 دوللار ال، ەكىنشىنىڭ ەنشىسىنە – 200 دوللار بەرىلسىن، ۇلكەنىنىڭ ەسەيىپ كەتكەنى ماڭىزدى ەمەس.

ءۇشىنشىسىن بوسانساڭ – 300 دوللار الۋعا لايىقتىسىڭ.

ءتورتىنشىسىن جارىق دۇنيەگە اكەلدىڭ ەكەن، ەندەشە ءتورت بولمەلى پاتەر نەمەسە 120 شارشى مەتردەن كەم بولمايتىن ءۇي بەرسىن ۇكىمەت. 

وسى ارقىلى قازاقتىڭ سانىن كوبەيتىپ وتىرعان انالارعا العىسىن جاۋدىرسىن. ولارعا تيەسىلى ۇلەسىن تولەسىن.

بەسىنشىسىن بوسانسا 500 دوللار بەرسىن نەسىبەسى دەپ. التىنشىسىن، جەتىنشىسىن...بوسانعان جاعدايدا تولەنەتىن جاردەماقى تيىسىنشە 100 دوللارعا كوبەيىپ وتىرسىن.

كۇلكىلى ءارى قيسىنسىز كورىنبەي مە، مەنىڭ ۇسىنىسىم؟ جوق، كۇلكىلى دە، قيسىنسىز دا ەمەس، انىعىندا! ابدەن پىسىپ-جەتىلىپ كەمەلىنە كەلگەن زاڭدى ءارى ءادىل تالاپ!

بۇل ۇلتتىق قاۋىپسىزدىكتىڭ دەڭگەيىندەگى دۇنيە اربىردەن سوڭ. تاۋەلسىزدىكتىڭ باياندى بولعانىن قالاساق ءدال وسىنداي قارەكەتكە بارۋىمىز قاجەت.

وتكەندى وي ەلەگىنەن وتكىزىپ كورىڭىزشى، قازاقتىڭ كورمەگەن قورلىعى، تارتپاعان ازابى بار ما؟


بۇدان ءجۇز جىل بۇرىن تىگەرگە تۇياق قالدىرماي ءسىپىرىپ-سۇيىرىپ اكەتكەن بولشيەۆيكتەردىڭ كەسىرىنەن اشارشىلىققا ۇشىراپ، حالقىنىڭ تەڭ جارتىسىنان ايىرىلىپ تىندى. سۇيەگى كومۋسىز قالدى قانشاما بوزداقتىڭ...

سوۆەت وكىمەتىنىڭ قولىمەن جاسالعان سول گەنوسيد بولماعاندا قازاقتىڭ سانى بۇگىنگى كۇنى 50 ملن-نىڭ ۇستىندە بولار ەدى.

ال ءقازىر شە؟ ءقازىر ءبىزدىڭ سانىمىز 10 ملن-نان ءسال عانا اسادى.

تۋراسىن ايتايىن، ءبىز، تۋعان توپىراعاندا ادىلدىك ورناتىپ، تاريحى مەن ءتىلىنىڭ سالتانات قۇرۋى ءۇشىن ءالى كۇنگە دەيىن تىنىمسىز كۇرەسىپ جاتقان جوعالۋدىڭ الدىندا تۇرعان ۇلتپىز.

ءبىزدى جوعالۋدان قۇتقاراتىن جالعىز عانا جول بار. ول – كوبەيۋ. ءوسىپ، ءونۋ! ءۇبىرلى-شۇبىرلى بولۋ. ءبىر اتانىڭ بالالارى ءبىر قاۋىم ەلگە اينالاتىن زامانعا جەتۋ.

تاعى 10 جىل وتكەسىن ءبىزدىڭ سانىمىز قازىرگىگە قاراعاندا ءبىر جارىم ەسەگە كوبەيۋى كەرەك. جيىرما جىل وتكەسىن بۇگىنگىگە قاراعاندا ەكى ەسەگە كوپ بولۋعا ءتيىستىمىز.

بىزگە باتىرلار كەرەك. بۇيىردەگى اشكوز ايۋ مەن جىلماعاي اجداھادان قاسىق قانى قالعانشا قورعايتىن قوبىلاندىلار، قابانبايلار، بوگەنبايلار قاجەت قازاققا. مۇنداي الىپتاردى ومىرگە اكەلەتىن انالار قاجەت...
كەم دەگەندە 35 ملن تۇرعىنى بار مەملەكەتكە مۇحتاجبىز. سول كەزدە عانا ءوز قولىمىز ءوز اۋزىمىزعا جەتەدى. كورشى-قولاڭنىڭ قاباعىنان ىقپايتىن، ىشكى نارىعى ءوز قاجەتتىگىن ءوزى وتەي الاتىن ەڭسەلى ەلگە اينالامىز.

حالىقتان سۇرادى ما؟

ءسىز: «سوندا بۇعان قاجەت قاراجاتتى قايدان الامىز؟» دەۋىڭىز مۇمكىن. بىلەسىز بە، اقشا دەگەنىڭ جىرتىلىپ ايىرىلادى ءبىزدىڭ ەلدە.

تەك تىرشىلىككە تۇك قاتىسى جوق، ەرتەڭگى كۇنى قاڭىراپ قالاتىن جوبالارعا جۇمسالادى.

انا ششۋچينسكىدەگى ءترامليندى الايىقشى. سوعان 1 ملرد دوللاردى توگە سالدى.

بۇكىل ەلدە ترامپلينمەن تومەن قۇلديلايتىن ءاي، ءارى كەتكەندە ءجۇز ادام بار شىعار. جوق، وعان قاراعان جوق. توگە سالدى. ءدال سونداي ترامپلين الماتىدا تۇر ايتپەسە.


ال ششۋچينسكىگە كىم بارادى؟ التى اي قىس ول جاقتا. سۇيەگىڭنەن وتەتىن ساقىلداعان سارى اياز. كۇندىز مينۋس 20، تۇندە ودان بەتەر.

ءۇسىپ ولگىسى كەلمەسە، ەسى دۇرىس ادام شاڭعىمەن سەكىرمەيدى مۇنداي كۇنى. جازدا جەل. وڭمەنىڭنەن وتەدى. ۇشىرىپ اكەتەدى. ەسى دۇرىس ادام شاڭعىمەن سەكىرمەيدى مۇنداي كۇنى.

ءارى كەتسە 5 كۇن. ششۋچينسكىدە ترامپليننەن سەكىرۋگە جارايتىن ءارى كەتسە 5 كۇن بار. مىنە، وسى بەس كۇنگە جانە الگى ءجۇز شاڭعىشىعا بولا ءبىزدىڭ ۇكىمەت 1 ملرد دوللاردى شاشا سالدى.

ەكونوميكاسى بىزدىكىنەن 50 ەسە ۇلكەن ۇلىبريتانيادا ءالى كۇنگە بىردە دە ءبىر تراملپلين جوق. ولار قالاي كۇن كەشىپ ءجۇر سوندا؟

الىسقا بارماي-اق، استانانى الايىق.

پيراميدانىڭ ىشىندە وپەرا ساحناسى مەن 1300 ادامعا شاقتالعان كورەرمەن زالى بار.

جوق، بىزگە ازدىق ەتتى بۇل. الدىق تا «قازاقستان» دەيتىن تاعى ءبىر كونسەرت زالىن سالىپ تاستادىق.

ويپىرماي، ول دا ازدىق ەتتى. وپەرا تەاترىن تۇرعىزايىق، دەستىك...

تاعى بىرنەشە ميلليارد دوللار ءيت-راسۋا بولدى وسىلايشا. نە ءۇشىن، كىم ءۇشىن سالدى سولاردى؟ حالىقتان سۇرادى ما؟

پيراميداداعى كونسەرتتىك زال قاڭىراپ تۇر ءقازىر. جىلىنا 10-15 كۇن جۇمىس ىستەر، ىستەمەسە ول دا جوق.

قاڭىراپ تۇرعانمەن قاراۋسىز ەمەس، بۇلاردى ۇستاۋ شىعىنى بار عوي؟!  ءىشى-سىرتىن جاماپ جاسقاۋ، التى اي قىستا جىلىتۋدىڭ وزىنە جىل سايىن بيۋدجەتتەن بىرنەشە ميلليون دوللار بىلاي-اق كەتەدى.


تازا اقىماقشىلىق. ەسەرسوقتىق. داراقىلىق.

ءدال ءقازىر كوز الدىما ترامپ ەلەستەپ، دونالد اعايدىڭ مايكروسوفت، ەپپل ، دجەنەرال ەلەكتريك سياقتى الىپتارعا ايدالاداعى الابامادان ءدال وسىنداي جوبا سالۋدى بۇيىرىپ تۇرعان ءساتى ەلەستەپ كەتتى. ەرتەسىنە-اق ەسىنەن اداسقان دەپ، اق ۇيدەن ايداپ شىعار ەدى ونى.

مەن تەك كوزىمە ىلىككەندەردى عانا مىسالعا كەلتىردىم. قازاقستاننىڭ كارتاسىن شولىپ شىعىڭىزشى، مۇنداي ءمانسىز، ماعىناسىز جوبالاردان اياق الىپ جۇرە المايسىز.

جەتەر ەندى. ءتوزىم تاۋسىلدى، سابىر سارقىلدى. كۇنى كەشە سۋىق جەردىڭ قوينىنا تاپسىرىلعان بەس تالشىن-تاعدىردىڭ كوز جاسى كەشىرمەيدى ايتپەسە...

 

اۋدارعان، دۋمان بىقاي


ۇسىنىلعان
سوڭعى جاڭالىقتار