ءاليحان بوكەيحانوۆ اتىنداعى ورتا مەكتەپ وقۋشىلارىن قۇشاق جايا قارسى الدى، ءبىلىم وشاعىندا ينتەراكتيۆ سىنىپتار مەن قولايلى جاعداي جاسالعان.

الماتى وبلىسىنداعى ەسىك قالاسىندا قازاق ءتىلدى جاڭا مەكتەپ اشىلدى. جاڭا مەكتەپتىڭ ماقساتى – وقۋشىلارعا قولايلى جاعدايدا ءبىلىم الۋدى قامتاماسىز ەتۋ. بۇعان دەيىن جەرگىلىكتى مەكتەپتەردە وقۋشى لىقا تولى بولىپ، بالالار مەكتەپكە اۆتوبۋس ارقىلى الىستان قاتىناۋعا ءماجبۇر بولدى.

اشىلۋ سالتاناتىنا ForteBank، بولات وتەمۇراتوۆ قورى مەن "ۆەرنىي كاپيتال" كومپانيالار توبىنىڭ وكىلدەرى، الماتى وبلىسىنىڭ اكىمى مارات سۇلتانعازييەۆ پەن عىلىم جانە جوعارى ءبىلىم ءمينيسترى ساياسات نۇربەك قاتىستى. سونىمەن قاتار، العاشقى سالتاناتتى جيىنعا 139 ءبىرىنشى سىنىپ وقۋشىسى مەن 30 بولاشاق تۇلەك قاتىستى.

«بۇگىن الماتى وبلىسىندا 3 جاڭا مەكتەپ، ونىڭ ىشىندە «جايلى مەكتەپ» جوباسى بويىنشا سالىنعان مەكتەپتەر اشىلدى. وڭىرىمىزدە ەكى جاڭا مەكتەپ جەكە قايىرىمدىلىق جاساۋشىلاردىڭ كومەگىمەن سالىنعانىن ەرەكشە اتاپ وتكىم كەلەدى. مەكتەپ تاپشى بولعان ەڭبەكشىقازاق اۋدانىندا ءبىلىم وشاعىن سالىپ بەرگەن «ۆەرنىي كاپيتال» جانە بولات وتەمۇراتوۆ قورىنا العىس ايتامىن»، - دەيدى الماتى وبلىسىنىڭ اكىمى مارات سۇلتانعازييەۆ.  

ءبىلىم بەرۋدەگى جاڭا ستاندارت

ەسىكتەگى جاڭا مەكتەپ – جاي عانا ءبىلىم ورداسى ەمەس. سونىمەن قاتار، زاماناۋي ۇلگىدەگى تەحنيكامەن جابدىقتالعان تولىققاندى ءبىلىم بەرۋ كەشەنى. 900 وقۋشىعا ارنالعان مەكتەپ ءۇش جەكە بلوكقا بولىنگەن: ءنولىنشى سىنىپ، باستاۋىش، ورتا جانە جوعارى سىنىپتار. وقۋشىلاردى وسىلاي ءبولۋ ارقىلى ءارتۇرلى جاستاعى بالالارعا – كىشكەنتاي بالادان جاسوسپىرىمدەرگە دەيىن قولايلى جاعداي جاسالادى.

سىنىپتار ينتەراكتيۆ جانە ماركەر تاقتامەن جابدىقتالعان، بۇل وقۋ پروسەسىن پايدالى ەتىپ قانا قويماي، قىزىق ءارى ءتيىمدى وتۋىنە سەپتىگىن تيگىزەدى. ينفورماتيكا، حيميا، فيزيكا، روبوتوتەحنيكا جانە تەحنولوگيا ساباقتارىنا ارنالعان سىنىپتار ارنايى قۇرالدارمەن جابدىقتالعان. روبوتوتەحنيكا سىنىبىنا ەرەكشە ءمان بەرىلدى، سەبەبى قازاقستاندىق وقۋشىلار كەيىنگى جىلدارى وسى سالادا حالىقارالىق وليمپيادادا ۇلكەن جەتىستىكتەرگە جەتتى. روبوتوتەحنيكا ءۇشىنشى سىنىپتان باستاپ ەنگىزىلگەن، ال ينفورماتيكا ءبىرىنشى سىنىپتان باستاپ وقىتىلادى، سەبەبى ول بالانىڭ تەحنيكالىق داعدىسىن دامىتادى.

مەكتەپتىڭ ەرەكشەلىگى – ارحيتەكتۋراسى مەن زاماناۋي تەحنولوگيالاردىڭ قولدانىلۋىندا: ەنەرگيانى ۇنەمدەيتىن ماتەريالدار، جەلدەتۋ، جىلىتۋ جۇيەسى جانە Face ID كومەگىمەن كىرۋدى باسقارۋ جۇيەسى قوسىلعان. ءاربىر وقۋشىنىڭ جەكە شەكاراسىنىڭ قاۋىپسىزدىگىن قامتاماسىز ەتەتىن كىلتپەن جابىلاتىن جەكە شكافى بار.

وقۋشىلار فيزيكالىق تۇرعىدا دامۋى ءۇشىن مەكتەپتە سپورتقا ارنالعان مۇمكىندىكتەر وتە كوپ: سپورت جانە حورەوگرافيا زالى، ۇستەل تەننيسىنە ارنالعان 6 ۇستەل، ۇلكەن ستاديون مەن سپورتقا قاجەت بارلىق قۇرال – گيمناستيكاعا ارنالعان توسەنىشتەن باستاپ شاڭعىعا دەيىن ساقتالعان قويما دا بار. سپورت زالدارىندا كيىم اۋىستىرۋعا ارنالعان كەڭ بولمەلەر، قىزدار مەن ۇلدارعا ارنالعان جۋىنۋ بولمەلەرى بار.

مەسەناتتاردىڭ قاتىسى

ەسىكتەگى جاڭا مەكتەپ جەكە كاسىپ پەن مەسەناتتاردىڭ بەلسەندى قولداۋىمەن سالىندى. جوبانى بولات وتەمۇراتوۆ قورىنىڭ كومەگىمەن "ۆەرنىي كاپيتال" كومپانيالار توبىنا كىرەتىن "ForteBank" اق تولىق قارجىلاندىردى. قۇرىلىسقا جالپى 8،1 ميلليارد تەڭگە جۇمسالدى. قۇرىلىس اياقتالعاننان كەيىن مەكتەپ وتەۋسىز نەگىزدە الماتى وبلىسىنىڭ بالانسىنا تولىعىمەن ءوتتى.

«1 قىركۇيەكتە جاڭا مەكتەپتەردىڭ اشىلۋى ءبىز ءۇشىن جاقسى داستۇرگە اينالدى. بىلتىر قوسشىداعى مەكتەپتى اشتىق، ال بۇگىنگى كۇنى ەسىك پەن شەلەكتەگى مەكتەپتىڭ اشىلۋىندامىز. بۇل جوبا ايماقتاعى ءبىلىم بەرۋ سالاسىنىڭ دامۋىنا ۇلەس قوساتىنىنا جانە ءۇش اۋىسىمدى مەكتەپ ماسەلەسىن شەشەتىنىنە سەنەمىز. ءبىلىم ورداسىنان قازاقستاننىڭ دامۋىنا ۇلەس قوساتىن بولاشاق كوشباسشىلار شىعادى دەپ ۇمىتتەنەمىز»، - دەيدى «ۆەرنىي كاپيتال» كومپانيالار توبىنىڭ ديرەكتورى ايدان اقانوۆ.  

جەكە سەكتوردىڭ قولداۋى بۇل جوبانى ىسكە اسىرۋدا وتە ماڭىزدى بولعان.

«ءبىلىم الۋدىڭ قولجەتىمدى بولۋى – الەۋمەتتىك ماڭىزى بار ماسەلە، ونى حالىق سانىنىڭ ءوسۋى اياسىندا شەشۋ قاجەت. ەسىك قالاسىنىڭ بالالارى بيىلعى وقۋ جىلىن قولايلى ءبىلىم الۋ ءۇشىن بارلىق قاجەت قۇرالمەن جابدىقتالعان جاڭا مەكتەپتە باستايتىنىنا قۋانىشتىمىز. بۇل مەكتەپتى سالۋ ارقىلى جانە ءبىزدىڭ وسكەلەڭ ۇرپاقتىڭ ينتەللەكتۋالدى دامۋىنا  مۇمكىندىك جاساۋ ارقىلى بالالارىمىزدىڭ، قازاقستاننىڭ بولاشاعىنىڭ دامۋىنا ۇلەس قوسامىز دەپ سەنەمىز»، - دەيدى «ForteBank» اق باسقارما ءتوراعاسى بەكجان ءپىرماتوۆ.

ءار وتباسى ءۇشىن باقىت

ەسىكتە جاڭا مەكتەپتىڭ اشىلۋى ارقىلى كوپتەگەن ماسەلە شەشىلدى. ەڭ الدىمەن ول ءۇش اۋىسىمدى مەكتەپ ماسەلەسىن شەشتى. مۇنداي وقۋ پروسەسى تەك وقۋشىلارعا قيىندىق تۋدىرىپ قانا قويماي، بالالارىنىڭ قاۋىپسىزدىگى مەن ءبىلىم ساپاسىن الاڭداعان اتا-انالار ءۇشىن دە وڭايعا سوقپادى. سەبەبى بالالار كەش ۋاقىتتا بىرنەشە شاقىرىم جەردەن قايتۋعا ءماجبۇر بولعان.

مەكتەپ ديرەكتورى جانات نۇرامبەتوۆتىڭ سوزىنشە، جاڭا مەكتەپتىڭ اشىلۋى جاعدايدى ايتارلىقتاي جاقسارتۋعا سەپتىگىن تيگىزگەن: «ەندى وقۋشىلار الىس جەردەن كەلمەي-اق ەكى اۋىسىمدا وقي الادى. بۇل، اسىرەسە، كوپبالالى وتباسىلارعا ءتيىمدى، سەبەبى ەندى اتا-انالار بالالارىنىڭ مەكتەپكە بارىپ-كەلۋىن الاڭدامايدى».

جاڭا مەكتەپ سالىنعانعا دەيىن ەسىكتىڭ كوپتەگەن وقۋشىسى مەن شەت اۋىلداعى بالالار باسقا مەكتەپتەرگە بارۋعا ءماجبۇر بولعان. ونىڭ سالدارىنان جول ۇزاققا سوزىلىپ، بالالار ءتۇرلى اۋا رايىندا اۆتوبۋس كۇتۋگە ءماجبۇر بولىپ، ساباققا دا كەشىگىپ قالاتىن. جاڭا مەكتەپ سالۋ ارقىلى بۇل ماسەلە شەشىلىپ، بالالار ءۇيىنىڭ قاسىندا، جايلى مەكتەپتە ءبىلىم الۋعا مۇمكىندىك الدى.

ءۇشىنشى سىنىپ وقۋشىسى سۇلتاننىڭ اناسى ءاليا عانييەۆا ولاردىڭ وتباسى جاڭا مەكتەپ اشىلعانعا دەيىن قانداي قيىندىققا تاپ بولعانىن ايتتى: «بۇرىن ۇلىمىز مەكتەپكە كەيدە كەشىگىپ، كەيدە ءتىپتى كەلمەي قوياتىن اۆتوبۋسپەن بارۋعا ءماجبۇر بولدى. قىستا جاعداي ءتىپتى قيىن بولاتىن، سۇلتان ۇيگە تۇماۋراتىپ كەلەتىن. كەيدە ساباقتان قالۋعا ءماجبۇر بولىپ، سالدارىنان وقۋ ۇلگەرىمى دە ناشارلاي باستادى. جاڭا مەكتەپتى 20 جىل كۇتتىك جانە ءۇمىتىمىز اقتالدى!».

«جاڭا مەكتەپ – تاماشا! قولايلى بولعانى سونشالىق ۇيىڭە قايتقىڭ كەلمەيدى. بۇعان دەيىن ارمانداعان نارسەمىزدىڭ ءبارى بار: سپورت زالدارى، ۇيىرمەلەر، زاماناۋي كابينەتتەر. ەسكى مەكتەپتە ءۇش اۋىسىمدا وقۋعا ءماجبۇر بولدىق، ول وتە ىڭعايسىز ەدى جانە سپورت نە شىعارماشىلىقپەن اينالىسۋعا مۇمكىندىك بولمادى»، - دەيدى 10-سىنىپ وقۋشىسى جاننا.

جاڭا مەكتەپتە وقۋشىلار بىركەلكى بولىنگەن، ال بۇل ايماقتاعى قولدانىستاعى ءبىلىم بەرۋ مەكەمەلەرىنە جۇكتەمەنى ازايتادى. سونىڭ ارقاسىندا بالالار جايلى ءارى ىڭعايلى جاعدايدا ءبىلىم الىپ، ولاردىڭ وقۋ ۇلگەرىمى مەن جالپى دامۋى جوعارىلايدى.

كوپبالالى انا جادىرا ششەربايەۆا ءتورت بالا تاربيەلەپ وتىر، ول مەكتەپتىڭ اشىلۋىنا ەرەكشە العىسىن ءبىلدىردى: «ءبىزدىڭ ساياجايلار مەن اۋىلدىق وكرۋگتەردە كوپبالالى، 4-5 وقۋشىسى بار وتباسىلار كوپ. بۇعان دەيىن بالالارىمىز ءۇش اۋىسىمدا تار، ءتىپتى پارتا جەتپەيتىن سىنىپتاردا وقىدى.  ۇلكەن بالالارىم بۇل مەكتەپتە وقىپ ۇلگەرمەدى، ءقازىر ولار ستۋدەنت. ءبىراق كىشكەنتاي بالالارىم ەندى جاقسى مەكتەپتە وقيدى جانە بۇل ءبىزدىڭ وتباسىمىز ءۇشىن ۇلكەن قۋانىش.

مەكتەپكە العاش كىرگەنىمدە تاڭعالدىم. ءبارى زاماناۋي ءارى ىڭعايلى جاسالعاندىقتان فيلمدەردەگى ەۋروپالىق مەكتەپتە ءجۇرمىن دەپ ويلاپ قالاسىڭ. كەڭ كوريدور، اشىق سىنىپتار، ءبارى قاجەت قۇرالمەن جابدىقتالعان. سپورت جانە بي زالدارى تاڭعالدىردى، ءارتۇرلى ۇيىرمەگە تەگىن قاتىسۋ مۇمكىندىگى دە بار.

ۇلىم 8-سىنىپتا وقيدى، سپورتقا قىزىعادى جانە بۇرىن جاتتىعۋعا قالانىڭ ورتالىعىنا بارۋعا ءماجبۇر ەدى، ۇيگە كەشكى 10-دار شاماسىندا ءبىراق كەلەتىن. ەندى مەكتەپكە بەس مينۋتتا جەتىپ الادى جانە مەن ەشنارسەگە الاڭداماسام دا بولادى!».

اتا-انالار مەن بالالار وسىنداي جاعداي جاسالعان مەكتەپتە بالالار جەتىستىككە جەتىپ، قازاقستاندى حالىقارالىق دەڭگەيدە دامىتادى دەپ سەنەدى.