تۇركىستان وبلىسى م.تىنىشبايەۆ سالدىرعان تۋننەلگە تاقتا ورناتىلدى

Dalanews 20 ءشىل. 2018 05:41 825

تۇركىستان وبلىسى تۇلكىباس اۋدانىنا قاراستى جاسكەشۋ اۋىلىنىڭ تۇسىندا 1 عاسىردان اسا تاريحى بار تەمىرجول تۋننەلى بار. وندا كورنەكتى الاش قايراتكەرى، تۇڭعىش قازاق ينجەنەرى مۇحامەدجان تىنىشبايەۆتىڭ قولتاڭباسى قالعان.

دەرەكتەرگە سۇيەنسەك، مۇحامەدجان تىنىشبايەۆ 1915-1916 جىلدارداعى قيىن-قىستاۋ زاماندا تۋننەلدى سالۋعا ولشەۋسىز ۇلەس قوسقان. الاش قايراتكەرىنىڭ باسشىلىعىمەن رەسەيدىڭ تەمىرجول قۇرىلىسشىلارى مەن جەرگىلىكتى تۇرعىنداردىڭ اتسالىسۋىمەن ۇزىندىعى 1 شاقىرىم، بيىكتىگى 6 مەتر، ەنى 8 مەتردى قۇرايتىن تەمىر جول تۋنەلىن سالدىرىپتى. كەيىن 1950 جىلى جاڭا ۇلگىدەگى تەپلوۆوزدار شىعىپ، ۆوگونداردىڭ كولەمىنىڭ ۇلعايۋىنا بايلانىستى تۋنەلدى پايدالانۋ مۇمكىن بولماعاندىقتان اينالما تەمىر جول سالىنعان. وسى تاريحي ورىندى اۆتور ەسىمىمەن جاڭعىرتۋ ماسەلەسىن اۋىل اقساقالدارى كوتەرىپ، بۇگىندە ارنايى ەسكەرتكىش تاقتا ورناتىلىپ وتىر. جەرگىلىكتى ارداگەرلەر «ۇلت قايراتكەرلەرىنىڭ ەڭبەكتەرىن، ءىزى قالعان وسىنداي جوبالارىن تانىتۋ، ناسيحاتتاۋ – وسكەلەڭ ۇرپاق ءۇشىن ماڭىزدى. بۇل ەلباسىمىزدىڭ «رۋحاني جاڭعىرۋ» باعدارلامالىق ماقالاسىمەن دە ۇندەسىپ جاتىر» دەيدى.

مۇحامەدجان تىنىشبايەۆ – الاشتىڭ ءىرى قوعام جانە مەملەكەت قايراتكەرى، تاريحشى ءارى اعارتۋشى، قازاقتان شىققان تۇڭعىش ينجەنەر ەسەبىندە تاريحتا قالعان. ول 1907 جىلى 28 جاسىندا II مەملەكەتتىك دۋماعا جەتىسۋ وبلىسى اتىنان دەپۋتات بولىپ سايلانعان. كەيىن م.تىنىشبايەۆ تۇركىستان گەنەرال-گۋبەرناتورلىعى قاراماعىنداعى تەمىرجول قۇرىلىسىنا ينجەنەر رەتىندە اتسالىسادى. 1907-1914 جىلدار ارالىعىندا ءامۋداريا ۇستىنە سالىنعان كوپىر قۇرىلىسىنا، ءۇرسات-اندىجان تەمىرجول قۇرىلىسىنا باس ينجەنەر ەسەبىندە قاتىسادى. 1914 جىلى قايراتكەر جەتىسۋ تەمىر جول قۇرىلىسىنا قايتا اۋىسادى. 1921-1922 جىلدارى تۇركىستان كەڭەستىك اۆتونومياسىنىڭ جەر-سۋ كوميسسارياتىندا سۋ شارۋاشىلىعىن باسقاردى. 1922 جىلى تاشكەنتتە قۇرىلعان «تالاپ» اتتى مادەني-اعارتۋ ۇيىمىنا باسقارما مۇشەسى بولىپ سايلانادى. ونىڭ ەل الدىنداعى ەلەۋلى ەڭبەگى – تۇركىستان-سىبىر تەمىرجول قۇرىلىسىنا مامان رەتىندە اتسالىسۋى. 1925-1932 جىلدار ارالىعىندا قازاقستان كەڭەستىك اۆتونومياسىندا جاڭا استانانى (قىزىلوردا) جاساقتاۋ ءىسىنىڭ باس ينجەنەرى. 1932 جىلى ءساۋىر ايىندا تۇتقىندالىپ، ماسكەۋ-دونباسس تەمىرجول قۇرىلىسىنا جۇمىسقا جىبەرىلگەن.

 

تۇركىستان وبلىسى اكىمىنىڭ باسپا ءسوز قىزمەتى

ۇسىنىلعان
سوڭعى جاڭالىقتار