قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ پرەزيدەنتى ق.ك.توقايەۆتىڭ «ادىلەتتى مەملەكەت. ءبىرتۇتاس ۇلت. بەرەكەلى قوعام» اتتى جولداۋىندا «جاڭا قازاقستاندى» قۇرۋداعى جۇزەگە اسىرىلۋى ءتيىس: جاڭا ەكونوميكالىق ساياسات، ناقتى سەكتوردى دامىتۋ، ەل بولاشاعىنا ارنالعان ستراتەگيالىق ينۆەستيسيا، مەملەكەتتىك باسقارۋ ءىسىن قايتا جاڭعىرتۋ، زاڭ جانە ءتارتىپ باعدارلارىن اتاپ ءوتتى.

ەل دامۋىنداعى بۇل باعدارلاردى جۇزەگە اسىرۋ ءۇشىن قاجەتتى مەحانيزمدەردىڭ دە قالىپتاسۋىنا جاعداي جاساۋ قاجەت ەكەنىن ايتتى.

سونىمەن قاتار، مەملەكەت باسشىسى كۇزدە كەزەكتەن تىس پرەزيدەنت سايلاۋىن وتكىزۋدى ۇسىندى. بيلىكتە مونوپوليزاسيانى بولدىرماۋ جانە ۇسىنىلىپ وتىرعان ءبىر مەرزىممەن شەكتەلگەن 7 جىلدىق پرەزيدەنت وكىلەتتىگى اتالعان مەرزىمنىڭ جوسپارلانعان باعدارلامانى اتقارۋ ءۇشىن مەيلىنشە جەتكىلىكتى دەپ تانۋدى ۇسىندى.

وسى ۇسىنىس پارلامەنت تاراپىنان وڭ شەشىم قابىلدانعان جاعدايدا، بيىل پرەزيدەنت سايلاۋى، كەلەسى جىلى ءماجىلىس جانە ءماسليحات دەپۋتاتتارىنىڭ سايلاۋى جۇزەگە اساتىن بولادى.

پرەزيدەنت وكىلەتتىلىگىنىڭ 7 جىلدىق مەرزىمى كورشى ورتالىق ازيا مەملەكەتتەرى تاجىريبەسىندە دە كەزدەسەدى: تۇركىمەنستان رەسپۋبليكاسىنىڭ پرەزيدەنتتىك وكىلەتتىلىك مەرزىمى 7 جىل، ال وزبەكستان رەسپۋبليكاسىنىڭ كونستيتۋسياسىندا (2011 جىلعى كونستيتۋسيالىق وزگەرىسكە دەيىن) پرەزيدەنتتىك مەرزىم 7 جىلدىق بولاتىن.

قازاقستان  كونستيتۋسياسىنىڭ 41-بابىنىڭ 1-تارماعىندا قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ پرەزيدەنتi بەس جىلدىق مەرزiمگە سايلاناتىندىعى، ال 42-باپتىڭ 5-تارماعىندا «بiر ادام قاتارىنان ەكi رەتتەن ارتىق رەسپۋبليكا پرەزيدەنتi بولىپ سايلانا المايدى» دەپ كورسەتىلگەن.

وسى جولداۋداعى مەملەكەت باسشىسىنىڭ پرەزيدەنت وكىلەتتىلىگىنىڭ ەكى رەتتىك سايلاۋدان ءبىر مەرزىمدىك سايلاۋعا اۋىستىرۋ ۇسىنىسىنىڭ نەگىزگى سەبەبى ەلدەگى بيلىكتە قالىپتاسقان مودەلدى جاڭارتۋ جانە بيلىك اۋىسىنا جاعداي جاساۋ بولىپ تابىلادى.

مەملەكەت باسشىسى ەلىمىزدەگى جۇزەگە اسىرىلىپ جاتقان رەفورمالار قوعامنىڭ ساياسي جانە ەكونوميكالىق جاڭعىرۋىنا جول اشاتىنىنا جانە جاڭا وزگەرىستەردىڭ قوعام يگىلىگىنە قىزمەت ەتەتىنىنە سەنىمىن ءبىلدىردى.

مەيرامكۇل يسايەۆا، PhD دوكتورانتى