17 مامىر – پرەزيدەنت قاسىم-جومارت توقايەۆتىڭ تۋعان كۇنى. مەملەكەت باسشىسى 71 جاسقا تولدى. بۇگىندە ونىڭ ەل تۇتقاسىن ۇستاپ، بيلىككە كەلگەنىنە 5 جىلعا تاياپ قالدى. وسى تۇستا Dalanews.kz اگەنتتىگى توقايەۆتىڭ بەس جىل ىشىندە مەملەكەت مۇددەسى مەن ەل يگىلىگى جولىندا اتقارعان ماڭىزدى قادامدارىن سارالاپ كوردى.

مەملەكەت باسشىسىنىڭ بيلىككە كەلۋى

قاسىم-جومارت توقايەۆ 2019 جىلى 9 ماۋسىمدا وتكەن كەزەكتەن تىس پرەزيدەنت سايلاۋىندا 70،96 پايىز داۋىس جيناپ، قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ پرەزيدەنتى بولىپ سايلاندى. 2019 جىلى 12 ماۋسىمدا ق ر كونستيتۋسياسىنىڭ 42-بابىنا سايكەس انت بەرىپ، رەسمي تۇردە سايلانعان پرەزيدەنت رەتىندە مەملەكەت باسشىسىنىڭ لاۋازىمىنا كىرىستى.

اراعا ەكى جىل سالىپ 2022 جىلى 20 قاراشادا تاعى دا قازاقستان رەسپۋبليكاسى پرەزيدەنتىنىڭ كەزەكتەن تىس سايلاۋى ءوتتى. وسىلايشا سايلاۋ قورىتىندىسى بويىنشا 81،31% داۋىس جيناپ، جەڭىسكە جەتتى. 2022 جىلى 26 قاراشادا قازاقستان رەسپۋبليكاسى پرەزيدەنتىن سالتاناتتى ۇلىقتاۋ ءراسىمى ءوتتى.

2021 جىلى ءساۋىر ايىنان باستاپ قازاقستان حالقى اسسامبلەياسىنىڭ ءتوراعاسى قىزمەتىن اتقاردى. 2022 جىلى قاڭتار ايىنان باستاپ قازاقستان رەسپۋبليكاسى قاۋىپسىزدىك كەڭەسىنىڭ ءتوراعاسى بولىپ تاعايىندالدى.

مەملەكەت باسشىسى حالىقتىڭ ءال-اۋقاتىن ارتتىرۋعا باعىتتالعان كوپتەگەن يگى ءىس اتقارىپ كەلەدى. ەندەشە سولاردىڭ ءبىرقاتارىنا توقتالىپ وتەيىك.

العاشقى جولداۋ

2019 جىلدىڭ 2 قىركۇيەگىندە قازاقستان پرەزيدەنتى قاسىم-جومارت توقايەۆ ۇلىقتاۋ راسىمىنەن كەيىن العاش رەت حالىققا "سىندارلى قوعامدىق ديالوگ – قازاقستاننىڭ  تۇراقتىلىعى مەن گۇلدەنۋىنىڭ نەگىزى" اتتى العاشقى جولداۋىن ۇسىندى. "زامان تالابىنا ساي ءتيىمدى مەملەكەت"، "ازاماتتاردىڭ قۇقىقتارى مەن قاۋىپسىزدىگىن قامتاماسىز ەتۋ"، "قارقىندى دامىعان جانە ينكليۋزيۆتى ەكونوميكا"، "الەۋمەتتىك جاڭعىرۋدىڭ جاڭا كەزەڭى"، "قۋاتتى وڭىرلەر – قۋاتتى ەل" سياقتى بەس بولىمنەن تۇراتىن جولداۋدا ەلىمىزدە قوردالانعان پروبلەمالاردى شەشۋ جولدارى مەن ەلباسى ستراتەگياسىن جالعاستىرۋ باعىتتارى قاراستىرىلدى. سونىمەن بىرگە الەۋمەتتىك ماسەلەلەرگە، مەملەكەتتىك باسقارۋ سالاسىنداعى پروبلەمالارعا، ساياسي رەفورما جۇرگىزۋ قاجەتتىلىگىنە كوڭىل بولگەن بولاتىن. جىل كولەمىندە وسى پروبلەمالاردى شەشۋ ءۇشىن زاڭنامالارعا وزگەرتۋلەر ەنگىزىلىپ، جاڭا زاڭدار قابىلداندى، باعدارلامالار ىسكە اسىرىلۋدا.

پرەزيدەنت زامان تالابىنا ساي مەملەكەت ورناتۋ ءۇشىن كەلەسىدەي تاپسىرمالار ورىندالۋ كەرەكتىگىن اتاپ كورسەتتى:

1) پارتيا قۇرىلىسى ۇدەرىسىن جالعاستىرۋ

2) حالىقپەن ءتيىمدى كەرى بايلانىس ورناتۋ

3) ميتينگتەر تۋرالى زاڭنامانى جەتىلدىرۋ

4) قوعامدىق كەلىسىمدى نىعايتۋ

500 مىڭ ادامنىڭ نەسيەسى كەشىرىلدى

2019 جىلى 26 ماۋسىمدا پرەزيدەنت قاسىم-جومارت توقايەۆ اۋىر ومىرلىك جاعدايعا قالعان وتباسىلاردىڭ كرەديتىن كەشىرۋدى تاپسىردى. وسىلايشا جارلىققا سايكەس، ماۋسىمنىڭ 1-ىنە دەيىنگى جالپى قارىزى 3 ميلليون تەڭگەدەن اسپايتىن كوپبالالى، اسىراۋشىسىنان ايىرىلعان جانە مۇگەدەك بالاسى بار وتباسىلار، اتا-اناسىز قالعان 29 جاسقا دەيىنگى جاستاردىڭ 300 مىڭ تەڭگەگە دەيىنگى كرەديتى كەشىرىلدى. اتالمىش مۇمكىندىككە 500 مىڭنان استام ادام يە بولدى. 2020 جىلى بۇل ماقساتقا 326،9 ملرد تەڭگە ءبولىندى (رەسپۋبليكالىق بيۋدجەتتەن – 279،9 ملرد تەڭگە، جەرگىلىكتى بيۋدجەتتەن – 46،9 ملرد تەڭگە). 2019 جىلى ااك تولەۋگە 244،2 ملرد تەڭگە بولىنگەن بولاتىن.

"جۋسان" وپەراسياسى

2019 جىلى 10 مامىردا مەملەكەت باسشىسى تاعى ءبىر ماڭىزدى ءىستىڭ باسىن قايىردى. بۇل – "جۋسان" وپەراسياسى ەدى. اتالمىش باستاماعا سايكەس، قازاقستان سيريا مەن يراكتان قازاقستاندىقتاردى قايتارۋ بويىنشا جۇمىس اتقاردى.

"مەنىڭ تاپسىرمام بويىنشا 7 جانە 9 مامىر كۇندەرى سيريادان 231 قازاقستان ازاماتى ەلگە جەتكىزىلدى، ونىڭ 156-سى بالالار، دەنى مەكتەپ جاسىنا دەيىنگىلەر، سونىڭ ىشىندە 18ء-ى – جەتىم بالالار. بۇل اۋقىمدى گۋمانيتارلىق اكسيا – تۇڭعىش پرەزيدەنت –ەلباسى نۇرسۇلتان نازاربايەۆتىڭ تاپسىرماسىمەن بيىل قاڭتار ايىندا جۇرگىزىلگەن "جۋسان" وپەراسياسىنىڭ جالعاسى بولدى. مەملەكەتتىك ورگاندار مەن ۇكىمەتتىك ەمەس ۇيىمدار ەلىمىزگە قايتارىلعان ازاماتتارمەن وڭالتۋ شارالارىن جۇرگىزدى. ولارعا مەديسينالىق، پسيحولوگيالىق جانە الەۋمەتتىك كومەك كورسەتىلدى" – دەدى پرەزيدەنت ءوز مالىمدەمەسىندە.

ۇلتتىق قاۋىپسىزدىك كوميتەتىنىڭ مالىمەتى بويىنشا 2019 جىلى ەلگە 277 ەرەسەك ادام مەن 547 بالا قايتارىلدى.

زەينەتاقى جيناعى

ەل يگىلىگى ءۇشىن پرەزيدەنت قابىلداعان تاعى ءبىر ايتۋلى ىستەردىڭ ءبىرى – زەينەتاقى جيناعى بولدى.

"مەنىڭ تاپسىرمامنىڭ اياسىندا تۇرعىندار زەينەتاقى جيناقتارىنىڭ بولىگىن پايدالانۋ ماسەلەسى قاراستىرىلدى. بۇل - ءقازىر وتە وزەكتى. 2021 جىلى ءبىرىڭعاي جيناقتاۋشى زەينەتاقى قورىنىڭ 700 مىڭ سالىمشىسى ءوز جيناعىنىڭ بولىگىن ءۇي الۋ، ەمدەلۋ ءۇشىن پايدالانا الادى نەمەسە قارجى ۇيىمدارىنىڭ باسقارۋىنا بەرە الادى. ۇكىمەتكە ۇلتتىق بانكپەن بىرلەسە جىل سوڭىنا دەيىن ءتيىستى نورماتيۆتىك-قۇقىقتىق اكتىلەردى قابىلداۋدى جانە دايىندىق جۇمىستارىن جۇرگىزۋدى تاپسىرامىن"، - دەدى پرەزيدەنت.

2021 جىلدىڭ قاڭتارىندا قازاقستانداعى سالىمشىلارعا زەينەتاقى جيناعىنىڭ ءبىر بولىگىن تۇرعىن ءۇي جاعدايىن جاقسارتۋعا، ەمدەلۋگە جۇمساۋعا، سونداي-اق جەكە ينۆەستيسيالىق كومپانيالاردىڭ باسقارۋىنا بەرۋ ماقساتىندا پايدالانۋعا قۇقىق بەردى. 2021 جىلى 10 جەلتوقساندا مەملەكەت باسشىسى قاسىم-جومارت توقايەۆ ۇكىمەتكە زەينەتاقى قورىنداعى قاراجاتتى پايدالانۋعا قاتىستى شەكتى مەجەنى كوتەرۋ مەرزىمىن 2022 جىلدىڭ 1 ساۋىرىنە دەيىن ۇزارتۋدى تاپسىردى.

جەردى ساتۋعا جانە جالعا بەرۋگە زاڭ جۇزىندە تىيىم سالىندى

2021 جىلى 13 مامىرىندا پرەزيدەنت قاسىم-جومارت توقايەۆ شەتەلدىكتەرگە قازاقستاندا اۋىل شارۋاشىلىققا ارنالعان جەرلەردى ساتۋعا جانە جالعا بەرۋگە تىيىم سالاتىن زاڭعا قول قويدى. زاڭعا سايكەس، اۋىل شارۋاشىلىعى جەرلەرىن شەتەلدىكتەرگە، ازاماتتىعى جوق ادامدارعا، شەتەلدىك زاڭدى تۇلعالارعا، شەتەلدىك قاتىسۋى بار قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ زاڭدى تۇلعالارىنا، حالىقارالىق ۇيىمدارعا، حالىقارالىق قاتىسۋى بار عىلىمي ورتالىقتارعا، سونداي-اق، قانداستارعا جەكە مەنشىككە جانە جالعا بەرۋگە تىيىم سالىنادى. وسىلايشا، اۋىل شارۋاشىلىعى جەرلەرىن پايدالانۋ قۇقىعى تەك قانا قازاقستان ازاماتتارىنا جانە شەتەلدىك قاتىسۋى جوق زاڭدى تۇلعالارعا بەرىلەدى. ەسكە سالا كەتەيىك، اقپان ايىندا وتكەن ۇلتتىق قوعامدىق سەنىم كەڭەسىنىڭ 5ء-شى وتىرىسىندا مەملەكەت باسشىسى شەتەلدىكتەرگە جەردى ساتۋعا زاڭ جۇزىندە ءبىرجولا تىيىم سالىناتىنىن مالىمدەگەن ەدى.

"جاڭا قازاقستان: جاڭارۋ مەن جاڭعىرۋ جولى"

2022 جىلدىڭ 16 ناۋرىزىندا مەملەكەت باسشىسى ءمان-ماڭىزى ايىرىقشا، اۋقىمى كەڭ، مازمۇنى بولەك "جاڭا قازاقستان: جاڭارۋ مەن جاڭعىرۋ جولى" اتتى جولداۋىن ۇسىندى. مقندا "حالىق ۇنىنە قۇلاق اساتىن مەملەكەت" تۇجىرىمداماسى – قازاقستان حالقىنا ارناعان جولداۋىنا ارقاۋ بولعان باعىتتاردىڭ ءبىرى بولدى. پرەزيدەنت ءوز جولداۋىندا سوت پەن قۇقىق قورعاۋ جۇيەسىن جەتىلدىرۋگە، بيزنەستى دامىتۋعا، قارجى رەسۋرستارىن دۇرىس بولۋگە، حالىققا الەۋمەتتىك قولداۋ كورسەتۋگە، ەل ايماقتارى اراسىنداعى تەڭسىزدىكتى جويۋعا جانە حالىقتى تولعاندىرىپ جۇرگەن باسقا دا ماسەلەلەرگە ەرەكشە كوڭىل ءبولدى. ناقتى مىسالدار كەلتىرىپ، پروبلەمالاردى شەشۋدىڭ ءتيىمدى جولدارىن دا ۇسىندى. مىسالى، "7-20-25" باعدارلاماسى پاتەر الۋدى كوزدەيتىن كوپبالالى وتباسىلارعا قيىنعا سوعاتىنىن ايتىپ، "باقىتتى وتباسى" اتتى جاڭا باعدارلامانى جۇزەگە اسىرۋدى ۇسىندى.

"ۇلتتىق قور - بالالارعا" جوباسى

پرەزيدەنت تاپسىرماسىنا سايكەس، 2024 جىلدىڭ 1 قاڭتارىنان باستاپ "ۇلتتىق قور – بالالارعا" جوباسى رەسمي قولدانىسقا ەندى. ونىڭ ماقساتى – جاس ۇرپاقتى قولداۋ. كەلەشەكتە ەل ازاماتى جينالعان قارجىنى ەكى باعىتتا: وقۋ اقىسىن تولەۋ نە تۇرعىن ءۇي جاعدايىن جاقسارتۋ ءۇشىن جۇمساي الادى. ءبىراق، باسپانا ەل اۋماعىندا ورنالاسۋى ءتيىس. جوبا اياسىندا ەلىمىزدەگى 6،9 ملن بالانىڭ ەسەپشوتىنا 100،5 دوللاردان ءتۇستى. جالپى سوماسى –  695 ملن دوللار. بۇل قارجى ۇلتتىق بانكتىڭ سەنىمگەرلىك باسقارۋىندا بولادى. ەسەپشوتتاعى قارجىنى دەپوزيتكە سالۋعا نەمەسە ۋاقىتىنان بۇرىن شەشىپ الۋعا مۇمكىندىك جوق.

سۋ تاسقىنى

وسى  جىلى ناۋرىزدا ەلىمىزدىڭ بىرنەشە ايماعىن سۋ باستى. تۇرعىندار ەۆوكۋاسيالانىپ، ءقاۋىپسىز جەرگە كوشىرىلگەن ەدى. وسى تۇستا، قاسىم-جومارت توقايەۆ ۇكىمەتكە، قۇزىرلى مەملەكەتتىك ورگاندارعا جانە وبلىس اكىمدەرىنە ءبىرقاتار تاپسىرما بەردى.

"سۋ تاسقىنىنان زارداپ شەككەن ادامدارعا ءتيىستى بارلىق كومەك كورسەتىلسىن. بۇل ماقساتقا ۇكىمەتتىڭ جانە اكىمدىكتەردىڭ رەزەرۆىن عانا ەمەس، "قازاقستان حالقىنا" قورىنىڭ قارجىسىن دا پايدالانۋ قاجەت. وسىنداي جاۋاپتى ساتتە ەلىمىزدەگى بيزنەس وكىلدەرىن حالىققا قول ۇشىن سوزۋعا شاقىرامىن. اپاتتان زارداپ شەككەن ازاماتتارعا جانە ايماقتارعا بارىنشا قولداۋ كورسەتۋ كەرەك. بۇل – ءدال قازىرگى كەزەڭدە بارشاعا ورتاق مىندەت. قارعىن سۋدان قاتتى شىعىنعا ۇشىراعان باتىس ايماقتاردا ءىرى كاسىپورىندار كوپ. "سامۇرىق-قازىنا" قورىنا قاراستى كومپانيالار، جەر قويناۋىن يگەرۋشىلەر بار. ولار حالىققا جاردەم بەرىپ، بۇلىنگەن ينفراقۇرىلىمدى قالپىنا كەلتىرۋگە اتسالىسادى دەپ سەنەمىن"، – دەدى مەملەكەت باسشىسى.

پرەزيدەنت سۋ باسقان ايماقتاردا الەۋمەتتىك ماڭىزى بار قىزمەتتەر مەن ازىق-تۇلىك باعاسىنىڭ وسۋىنە جول بەرمەۋ ماسەلەسىنە ۇكىمەت نازارىن اۋداردى.