ايتىلماي جاتقان جوق، انىعىندا. تەك ەستىر قۇلاق جوق. تولىبايەۆتىڭ جازعانىن وقۋى وقىعانمەن، سونى كوكىرەك كوزىنەن وتكىزگەندەر ساناۋلى-اق، قۇداي بىلەدى.
قازاقشا ۇيرەنگىسى كەلمەيتىندەر بۇعان سان ءتۇرلى سەبەپ تابارىنا، ەتىمىز ۇيرەنگەن.
سونىمەن تولىبايەۆ بىلاي دەپتى:
«مەن ءوزى ءورىستىلدى قازاقپىن.
ورىسى كوپ قالادا ءوستىم. ورىس مەكتەبىندە ءبىلىم الدىم. جوعارى وقۋ ورنىنا تۇسكەندە دە ورىسشا وقىدىق. وقۋ ءبىتىرىپ، جۇمىسقا كىرىسكەندە دە ارالاسقان ورتام نەگىزىنەن ءورىستىلدى ەدى.
جاسىرىپ نە كەرەك، ءالى كۇنگە دەيىن ورىسشا ويلاپ، ورىسشا سويلەيمىن. ورىسشا ءتۇس كورەمىن...
جاسىرىپ نە كەرەك،
قازاقستاندا ورىس ءتىلىنىڭ ۇستەمدىلىگى ساقتالا بەرسە، ورىس ءتىلىنىڭ كوسەگەسى كوگەرە تۇسسە ءورىستىلدى مەن ءۇشىن ءتيىمدى بولار ەدى.
ءبىراق...
مەن ءبارىبىر قازاقپىن. ءورىستىلدى بولسام دا قازاقپىن. ءورىستىلدى قازاق ءوزىنىڭ ۇلتىنا، ءوزىنىڭ تىلىنە، دىلىنە جانى اشىمايدى دەپ ويلايسىز با؟ ولاي ويلاساڭىز، قاتەلەسەسىز.
تۇسىنبەي-اق قويدىم. نەلىكتەن قازاقتاردىڭ ءوز ەلىندە، ءوز جەرىندە ءجۇرىپ قۇقىعى شەكتەلۋى، نامىسى اياققا تاپتالۋى ءتيىس؟ نەگە؟
ولار نەگە بارلىق مەملەكەتتىك ورگانداردان وزىنە قاجەتتى قىزمەتتى مەملەكەتتىك تىلدە الا المايدى؟ ولار نەگە ەلدەگى كەز-كەلگەن دۇكەننەن وزىنە قاجەتتى تاۋاردى قازاق تىلىندە سويلەپ ساتىپ الا المايدى؟ نەلىكتەن كەز-كەلگەن ءدارىحانادا ولارعا قاجەتتى دارى-دارمەكتىڭ دايىندالۋىن قازاق تىلىندە تۇسىندىرمەيدى؟
ءبارىن قويشى.
ولاردىڭ قازاقستاندا ءجۇرىپ قازاقشا سويلەۋىن الدەكىمدەردىڭ ۇلتارازدىقتى قوزدىرۋ، بىرلىككە سىنا قاعۋ دەپ ارانداتاتىنى، بۇرا تارتاتىنى قالاي؟
«مەنىمەن مەملەكەتتىك تىلدە سويلەس» دەپ تالاپ قوياتىن قازاقتاردى شوۆينيست ايىپتاۋىنا قانداي قۇقىسى بار؟
وزىمەن مەملەكەتتىك تىلدە سويلەسۋدى سۇراعان قازاق وزگە ۇلتتىڭ ار-نامىسىنا تيمەسە، تىلىنە تىيىم سالماسا الدەكىمدەردىڭ بۇلاي دەۋىنە قانداي نەگىز بار؟
ويلانايىق، ورىستىلدىلەر. ولار بىزبەن ءوز تىلىندە سويلەسكىسى كەلەدى جانە سول تىلدە قىزمەت كورسەتكەندى قالايدى. بار بولعانى وسى.
اربىردەن سوڭ ولار ءوز جەرىندە ءجۇر عوي. ءوز ەلىندە جۇرە تۇرا مەملەكەتتىك تىلدە سويلەۋدى، مەملەكەتتىك تىلدە قىزمەت كورسەتۋدى وتىنۋگە ءماجبۇر. نەگە؟ اقىلعا سيا ما وسى؟ تۇتاس ءبىر ۇلتتىڭ نامىسىن اياققا تاپتاۋ عوي بۇل؟!
مەملەكەتى وزىنىكى بولا، مەملەكەتتىك ءتىلى ءمۇساپىر حالگە تۇسكەن ءدال مۇنداي ۇلت بار ما الەمدە؟».
