تەرەكتى اۋدانى قارقىندى دامۋدا

Dalanews 31 قاز. 2017 15:47 917

بۇگىن بقو وڭىرلىك كوممۋنيكاسيالار قىزمەتى الاڭىندا تەرەكتى اۋدانىنىڭ اكىمى كارىم جاقىپوۆتىڭ قاتىسۋىمەن «اۋداننىڭ الەۋمەتتىك-ەكونوميكالىق دامۋى» تاقىرىبىندا كەزەكتى بريفينگ ءوتتى.

ونىڭ ايتۋىنشا، اۋدان بيۋدجەتى 7 943،3 ملن. تەنگە، ونىڭ ىشىندە اۋدان كىرىسى 1155،4 ملن. تەڭگەنى قۇرايدى. اۋدان بيۋدجەتىنىڭ سالىق تۇسىمدەرى بويىنشا جوسپارى اعىمداعى جىلدىڭ 9 ايىندا 140،9 پايىزعا اسىرا ورىندالىپ، 960،8 ملن. تەڭگەگە جەتتى. جوعارى تۇرعان بيۋدجەتتەن قارالعان ماقساتتى ترانسفەرتتەر مەن نەسيەلەر اعىمداعى جىلى   2 212،0 ملن. تەڭگەنى قۇرادى.

اعىمداعى جىلدىڭ 9 ايىندا ونەركاسىپتىڭ ءوندىرىس كولەمى 1113،6 ملن. تەڭگەنى قۇراپ وتىر. ونەركاسىپ ءوندىرىسى كولەمىنىڭ  ءوسىمى 104،2%-دى قۇرادى. ونەركاسىپ ءونىمىنىڭ نەگىزگى كولەمى وڭدەۋ سالاسىنا تيەسىلى. وڭدەۋشى ونەركاسىپتىڭ قۇرىلىمىندا مۇناي وڭدەۋ ءوندىرىسى شامامەن 6،5%-دى قۇراسا، ازىق-تۇلىك ونەركاسىبىنىڭ ونىمدەرى – 78،8 %-دى قۇرايدى.

اۋدانداعى ونەركاسىپ سالاسىنىڭ  نەگىزگى كاسىپورىندارى قاتارىندا اۋىر ديستيلليانتتىق سۇيىق وتىن، گازويلدىق فراكسيا، قايتا ايداۋ قالدىقتارى وندىرىسىمەن اينالىساتىن «B.N GاsOءىl Processing» ج ش س، الكاگولسىز سۋسىندار شىعاراتىن «جايىكگيدروگەولوگيا» ج ش س پەن   تازارتىلعان جانە تازارتىلماعان قۇنباعىس مايىن وندىرەتىن «تەرەكتى ماي كومبيناتى» ج ش س بار.

الداعى ۋاقىتتا  200-دەن استام جۇمىس ورنىمەن قامتاماسىز ەتەتىن،  جىلىنا 0،8-1 ملن.توننا مۇناي ونىمدەرىن شىعارۋعا باعىتتالعان مۇناي ونىمدەرىن قايتا وڭدەۋ زاۋىتى سالىنادى.

جىل باسىنان بەرى نەگىزگى كاپيتالعا سالىنعان ينۆەستيسيالار كولەمى 3 ملرد. 083،1 ملن. تەڭگە قۇرادى. تۇرعىن ءۇي قۇرىلىسىنا سالىنعان ينۆەستيسيالاردىڭ جالپى كولەمى 1 ملرد. 089،3 ملن. تەڭگە، وتكەن جىلدىڭ وسىنداي كەزەڭىمەن سالىستىرعاندا 6،4 ەسەگە ءوسىم بايقالدى. اۋىل شارۋاشىلىعىنىڭ نەگىزگى كاپيتالىنا سالىنعان ينۆەستيسيا كولەمى وتكەن جىلدىڭ سايكەس كەزەڭىمەن سالىستىرعاندا 14،4 ەسەگە ءوسىپ وتىر.

بىلتىرعى جىلى ينجەنەرلىك-كوممۋنيكاسيالىق ينفراقۇرىلىم جۇمىستارى اقجايىق، يۋبيلەينوە، توقپاي، جاڭا ءومىر، فەدوروۆكا اۋىلدارىندا باستالىپ، اقجايىق، يۋبيلەينوە، فەدوروۆكا اۋىلدارىندا اياقتالدى. بيىلعى جىلى بۇل جۇمىستار توقپاي، جاڭا ءومىر اۋىلدارىندا جالعاسپاق. وسى جوبالار ناتيجەسىندە جەكە تۇرعىن ءۇي قۇرىلىسىن سالام دەۋشىلەرگە 1329 جەر تەلىمى بەرىلەدى.

سونىمەن قاتار، اۋداندا كولىك-لوگيستيكا ورتالىعىن («نەفتەسترويسەرۆيس LTD» ج ش س»)  سالۋ جوسپارلانۋدا.

اۋدان باسشىسى مالىمەتىنشە اۋىل شارۋاشىلىق سالاسىندا دا قارقىندى دامۋ بار. ماسەلەن، اۋداندا 463 اۋىلشارۋاشىلىق قۇرىلىمدارى (440-ى شارۋا قوجالىقتارى، 23 ج ش س) جۇمىس ىستەپ جاتىر.

اۋىل شارۋاشىلىعى ءونىمىنىڭ كولەمى 12 ملرد. 543،5 ملن. تەڭگەنى (102،7%) قۇرادى. ەگىستىك كولەمى 117،2 مىڭ گەكتار قۇراپ، ەگىس جۇمىستارى 121،2 گەكتار جەرگە جۇرگىزىلدى.

مايلى داقىلدار سالىنعان القاپ كولەمى 100%-عا، مال ازىعىنا بولىنگەن جەر الاڭى 100%-عا ورىندالدى. شارۋالار كۇزدىك بيدايدى 23،806 مىڭ توننا، قارا بيدايدى 8،964 مىڭ توننا، 45،465 مىڭ توننا جازدىق داقىلداردى جيناپ الدى.  مايلى داقىلداردان ماقسارىنىنىڭ 8،8 مىڭ توننا ءونىم جينالدى. كۇنباعىستىڭ 3،7 مىڭ توننا ءونىمى جينالدى.

كوكونىس، كارتوپ داقىلدارىن مول الۋ ءۇشىن 137 گا استام جەرگە تامشىلاتىپ سۋارۋ جۇيەسى ەنگىزىلدى («جاينا» ج ش س، «بالاكيريەۆ ۆ.ا» شارۋاشىلىقتارى جاڭبىرلاتىپ سۋارۋدى ءوز القاپتارىندا قولدانىپ ءجۇر).

الىنعان ءونىمدى  ساپالى ساقتاۋ ماقساتىندا اۋداندا جالپى قۋاتى 2 935 توننا كوكونىس قويماسى بار. وعان قوسا،  بيىل سىيىمدىلىعى 1 700 توننا كارتوپ ساقتاۋ قويماسى ىسكە قوسىلدى.

اۋداندا الما ءوسىرۋ شارۋاشىلىعى دا دامىپ كەلەدى. مىسالى، بارباستاۋ اۋىلىندا «جەروم» قوجالىعى 112 گا جەردە الما اعاشتارىن وتىرعىزدى.  «ۆيتامين» قوجالىعى 4 گا جەرگە قاراقات، 2 گا جەرگە تاڭقۋراي، 1 گا جەرگە قۇلپىناي وتىرعىزدى.

مال قىستاتۋ ناۋقانىنا قاجەتتىلىك 116،2 مىڭ توننا بولسا، سونىڭ ءقازىر 121،0 مىڭ تونناسى جينالدى. ياعني، جوسپاردىڭ 104 پايىزى ورىندالدى.

ءمۇيىزدى ءىرى قارا باسى 106،4 پايىزعا (44441 باس)، قوي سانى 105،9 پايىزعا (60851 باس)، ەشكى سانى – 109،8 پايىزعا (10276 باس)، جىلقى سانى – 118،7 پايىزعا (10511 باس)، شوشقا - 110،3 پايىزعا (3266 باس)، قۇس - 103،1 پايىزعا (48 164 باس) ءوستى.

اۋدان بويىنشا ءقازىر 3842 باس (جالپى مال باسىنىڭ 8،6 پايىزى) اسىل تۇقىمدى مال بار. ونىڭ 3325ء-ى ەتتى، 517ء-سى ءسۇتتى باعىتتاعى اسىل تۇقىمدى مال. بيىلدىڭ وزىندە 385 باس اسىل تۇقىمدى ءىرى قارا مال ساتىپ الىندى، سونىڭ ىشىندە 175 باس قاشار، 210 باس ەتتى باعىتتاعى قازاقتىڭ اقباس تۇقىمدى بۇقاسى. بيىل «سىباعا» باعدارلاماسى بويىنشا 4 شارۋا قوجالىعى 123،5 ملن.تەڭگە نەسيە قارجىعا 6 بۇقا جانە 372 انالىق مال الدى.

«اۋىل شاراشىلىعىن قارجىلاي قولداۋ قورى» اكسيونەرلىك قوعامى ارقىلى اۋدان بويىنشا بارلىعى 62 جەكە تۇلعا 201،75 ملن. تەڭگە نەسيە الدى (سونىڭ ىشىندە «بەرەكە» باعدارلاماسى ارقىلى 55 جەكە تۇلعا 166،75 ملن. تەڭگەگە 872 مال باسىن ساتىپ الىپ بورداقىلاۋعا قويدى، «ىرىس» باعدارلاماسى ارقىلى 5 جەكە تۇلعا 30،5 ملن.تەڭگەگە 130 باس ءسۇتتى باعىتتاعى ءىرى قارا مالىن ساتىپ الىپ ءسۇت ءوندىرۋ جۇمىستارىمەن اينالىسىپ جاتىر. «ىنتىماق» باعدارلاماسى ارقىلى 2 جەكە تۇلعا 4،5 ملن. تەڭگە نەسيە الىپ 1 ءسۇت سالقىنداتقىش تانكەر ساتىپ الدى). پوكاتيلوۆكا اۋىلىندا «دوستىق» اۋىل شارۋشىلىق وندىرىستىك كووپەراتيۆى باعاسى 4،5 ملن. تەڭگەگە 2 توننالىق ءسۇت سالقىنداتقىش تانكەر ساتىپ الىپ، بۇگىنگى كۇنگە 6،2 توننا ءسۇت قابىلداپ قايتا وندەۋگە تاپسىردى.

بۇگىندە اۋداندا قۇرامىنا 608 مال باسىمەن 215 جەكە تۇلعا كىرەتىن 14 اۋىل شارۋشىلىق وندىرىستىك كووپەراتيۆتەرى جۇمىس جاساۋدا. اۋداندا 23 اسىل تۇقىمدى مال ۇستايتىن شارۋاشىلىق بولسا، ونىڭ 20-سى ەتتى ءىرى قارا وسىرۋمەن، 3ء-ۋى ءسۇتتى باعىتتاعى مال وسىرۋمەن، 1ء-ۋى كوشىم اسىل تۇقىمدى جىلقىسىن وسىرۋمەن اينالىسادى.

2017-2020 جىلدار ىشىندە «سىباعا»، «قۇلان»، «التىن اسىق» باعدارلامالارىنىڭ مۇمكىندىكتەرىن پايدالانا وتىرىپ، 2430 ءىرى قارا، 200 باس جىلقى، 3500 قوي ساتىپ الۋ جوسپارلانۋدا.

مال شارۋاشىلىعىن دامىتۋدىڭ تاعى ءبىر جولى جايىلىمدىق جەرلەردى سۋلاندىرۋ باعىتىندا «جايىق-شالقار» كانالىن قالپىنا كەلتىرۋ جۇمىستارى باستالدى. ناتيجەسىندە كوكونىس پەن باقشا ونىمدەرىن ەگۋمەن اينالىسۋعا مۇمكىندىگى بەرەدى. بۇگىنگى كۇنى «جايىق-شالقار» كانالىنداعى سۋ جيناۋعا ارنالعان قالقىمالى سۋ سورۋ ستانساسىنىڭ قۇرىلىس جۇمىستارى جۇرگىزىلۋدە.

اعىمداعى جىلدىڭ 9 ايىندا اۋداننىڭ ارنايى جەر قورىنا يگەرىلمەي جاتقان جالپى كولەمى 8 479 گەكتار قۇرايتىن 22 تەلىمى قايتارىلدى. بۇل شارا 25 قوجالىققا 15 228 گەكتار قوسىمشا جەر بەرۋگە مۇمكىندىك تۋعىزدى. سونىمەن قاتار، كونكۋرس نەگىزىندە بەرۋ ءۇشىن جالپى كولەمى 7450 گەكتار قۇرايتىن، 17 اۋىل شارۋاشىلىعى ماقساتىنداعى جەر تەلىمدەرىنە جەرگە ورنالاستىرۋ جوبالارى دايىندالدى. اۋىل شارۋاشىلىعىنا بولىنگەن جەرلەردى ءتيىستى ماقساتتا قولدانباعانى ءۇشىن قايتارىپ الۋعا بايلانىستى مەملەكەت بيۋدجەتى 291 ملن. 787 مىڭ تەڭگەگە تولىقتى. (2016 جىلى – 7 ملن. 004 مىڭ تەڭگە)

اۋدان باسشىسى ودان ءارى كاسىپكەرلىك سالاسىنا توقتالدى. اۋدان بويىنشا 1496 ورتا جانە شاعان بيزنەس سۋبەكتىسى تىركەلگەن، بۇل كورسەتكىش بىلتىرعى جىلعى كەزەڭمەن سالىستىرعاندا 7،8 پايىزعا ارتىپ وتىر. سونىڭ 1287ء-ى بەلسەندى قىزمەت جاسايدى. (135-زاڭدى تۇلعالار، 712-جەكە تۇلعالار، 440-شارۋا قوجالىقتارى). وسى سالادا 4617 ادام ەڭبەك ەتىپ، ءناپاقا تاۋىپ ءجۇر. شاعىن بيزنەس سۋبەكتىلەرى 9 ملرد. 103،5 ملن.  تەڭگەگە ءونىم وندىرگەن. وسى سالادا 655 جاڭا جۇمىس ورىنى اشىلدى.

«بيزنەستىڭ جول كارتاسى» باعدارلاماسى اياسىندا 102 ملن. تەڭگەگە 3 جوبا قارجىلاندىرىلىپ، 13 جاڭا جۇمىس ورىندارىن اشۋ جوسپارلانۋدا. (پودستەپنوە اۋىلى – كۇل-قوقىس شىعارۋ قىزمەتى، قۇنى 16 ملن. تەڭگە، فەدوروۆكا اۋىلى – اۆتوكولىكتەرگە گاز قۇيۋ ستانساسى قىزمەتى، قۇنى 66 ملن. تگ، فەدوروۆكا اۋىلى – كولىك جانە قويمالاۋ قىزمەتى، 20 ملن. تگ).

اۋدان بويىنشا 13 277 شارشى مەتر تۇرعىن جاي پايدالانۋعا بەرىلدى (وتكەن جىلعى كورسەتكىشىنىڭ 97،8 پايىزىن قۇرادى). فەدوروۆكا اۋىلىندا 142 ملن. 866،9 مىڭ. تەنگەگە 16 جالعا بەرىلەتىن تۇرعىن ءۇيدىڭ قۇرىلىس جۇمىستارى جۇرگىزىلىپ جاتىر. قۇرىلىس جۇمىسى اعىمداعى جىلدىڭ جەلتوقسان ايىندا اياقتالماق.

فەدوروۆكا جانە اقجايىق اۋىلدارىنداعى 3 قاباتتى كوپ پاتەرلى تۇرعىن ۇيلەردىڭ قۇرىلىس جۇمىستارى كەلەسى جىلى باستالادى. «نۇرلى جەر» باعدارلاماسى بويىنشا فەدوروۆكا جانە جاڭا ءومىر اۋىلىندا 3 قاباتتى تۇرعىن ءۇي قۇرىلىسى نىسانىنا جوبالىق-سمەتالىق قۇجاتتامالار دايىندالىپ جاتىر. ءار جوبانىڭ قۇنى 2،5 ملن. تەڭگەنى قۇراپ وتىر. سونىمەن قاتار، فەدوروۆكا، پودستەپنوە، اقجايىق جانە جاڭا ءومىر اۋىلدارىنىڭ ءارقايسىسىندا ءۇش قاباتتى ەكى تۇرعىن ۇيدەن سالۋ ءۇشىن جۇمىس جوبالارىن دايىنداۋعا كونكۋرس جاريالاندى.

 

بۇدان ءارى اۋدان اكىمى تەرەكتى اۋدانى ەلدى مەكەندەرىنىڭ گازبەن قامتىلۋى 60 پايىزعا جەتكەنىن حابارلادى. قازىرگى تاڭدا اۋدانداعى 52 اۋىلدىڭ 31ء-ى كوگىلدىر وتىنمەن قامتىلعان.  8462 ءۇيدىڭ 7205ء-سى، ياعني، 85،1% تابيعي گاز پايدالانادى. ءقازىر اۋداننىڭ دوليننوە، توڭكەرىس، قونىسساي، قابىلتوبە، نوۆايا توچكا، سۇتتىگەندى، تاسان-شەگەن، بەكەي، دونەسك، بوگدانوۆكا، پريدوروجنوە، پريرەچنوە، الگاباس، سارسەنوۆو، شوپتىكول، ساتىم-شەگەن، بوزاي، كاراباس، دۋانا، رىبسەح اۋىلدارىن گازداندىرۋ بويىنشا جوبالاۋ جۇمىستارىن جۇرگىزىلۋدە. اتالعان جوبانىڭ جالپى قۇنى 25 ملن.  021،0 مىڭ. تەڭگە قۇرادى. جوبالاۋ جۇمىستارى الداعى قاراشا-قاڭتار ايىندا اياقتالماق.

اۋداننىڭ 17 ەلدىمەكەنى ورتالىقتاندىرىلعان سۋ جەلىسىمەن قامتىلعان. ءسارىومىر، اڭقاتى، نوۆوپاۆلوۆكا، اقجايىق، اقسۋات اۋىلدارى تۇرعىندارىن ساپالى اۋىز سۋمەن قامتۋ ءۇشىن جالپى سوماسى 771 ملن. 610،5 مىڭ تەڭگەگە سۋ قۇبىرلارى قۇرىلىسى جۇرگىزىلۋدە. وسى جوبالار جۇزەگە اسقان كەزدە حالىقتىڭ 51 پايىزى تازا اۋىز سۋ تۇتىناتىن بولادى. بۇگىنگى كۇنى ءسارىومىر اۋىلىندا قۇرىلىس جۇمىستارى اياقتالىپ، اۋىل تۇرعىندارىنا پايدالانۋعا بەرىلدى. سونداي-اق، بۇگىنگى كۇنى جاڭا ءومىر، بوگدانوۆكا، پريرەچنوە جانە ۇزىنكول اۋىلدارىنىڭ سۋ قۇبىرلارىن قايتا قۇرۋ جانە جايىق، يۋبيلەينوە اۋىلدارى مەن فەدوروۆكا اۋىلىنداعى 528 جەر تەلىمىنە سۋ قۇبىرىنىڭ قۇرىلىسى جوبالارى جاساقتالۋدا.

اۋداندىق ماڭىزى بار جولداردى اعىمدىق جوندەۋ جانە كۇتىپ ۇستاۋعا 52 ملن. تەڭگە ءبولىنىپ، جول تەگىستەۋ، جول بەلگىلەرىن قويۋ، جول جيەگىن قار مەن شوپتەن تازارتۋ جۇمىستارى جۇرگىزىلدى. اۋدان ورتالىعىنداعى تاۋىلسىزدىك كوشەسىنە جالپى سوماسى 306 ملن. 330،3 مىڭ تەڭگەگە كۇردەلى جوندەۋ جۇمىستارى جاسالۋدا. بۇل جۇمىستار الداعى جەلتوقسان ايىندا تولىق اياقتالادى. فەدوروۆكا اۋىلىنداعى رابوچايا، ابايا، دوستىق، سەنترالنايا، مولودەجنايا كوشەلەرىن، پودستەپنوە اۋىلىنداعى 17 جانە 48 كوشەلەرىن كۇردەلى جوندەۋگە جوبالىق-سمەتالىق قۇجاتتامالار جاساقتالىپ جاتىر. بۇدان بولەك، اۋدان ورتالىعىنداعى بەيبىتشىلىك كوشەسىنە ۇزىندىعى 1،6 كم، پودستەپنوە اۋىلىنا 445 مەتر جاياۋ جۇرگىنشىلەر جولى سالىندى.

بريفينگتە اۋدان باسشىسى الەۋمەتتىك سالا، دەنساۋلىق ساقتاۋ سالاسىنا دا توقتالدى. اۋداندا 2 اۋداندىق اۋرۋحانا، 1 ەمحانا، 6 دارىگەرلىك امبۋلاتوريا، 6 فەلدشەر-اكۋشەرلىك پۋنكت پەن  31 مەديسينالىق پۋنكت جۇمىس جاسايدى. وسى سالادا 57 دارىگەر، 272 ورتا بۋىن مەديسينا ماماندارى ەڭبەك ەتۋدە. «ديپلوممەن اۋىلعا» باعدارلاماسىنىڭ ناتيجەسىندە دارىگەرلەردىڭ جەتىسپەۋشىلىگى ازىرگە بايقالمايدى.

جۋىردا اۋداندا كوپ جىلدار بويى شەشىمىن تاپپاي كەلگەن ماسەلە دە شەشىلدى. اۋداندىق ورتالىق اۋرۋحاناسىنىڭ ستاسيونار عيماراتىنا كۇردەلى جوندەۋ جۇمىستارى جۇرگىزىلۋدە. بۇل جۇمىستارعا 479 ملن. 839،3 مىڭ تەڭگە ءبولىنىپ، نىسان الداعى جەلتوقسان ايىندا پايدالانۋعا بەرىلمەك.

2017 جىلى دەنساۋلىق ساقتاۋ نىساندارىنا كۇردەلى جوڭدەۋ جۇمىستارىن جۇرگىزۋ ءۇشىن 14 وبەكتىگە جوبالىق-سمەتالىق قۇجاتتار جاساقتالۋى جوسپارلانعان بولاتىن. قازىرگى ۋاقىتتا 8 نىساننىڭ قۇجاتتارى جالپى سوماسى 5 ملن. 960 مىڭ تەڭگەگە جاساقتالىپ، ۆەدومستۆولىق ساراپتاماعا جولدانعان.

قازىرگى تاڭدا 162 ادام جۇمىسسىز ساناتىندا ەسەپتە تۇر. بۇل وتكەن جىلعى سايكەس كەزەڭنەن 22 پايىزعا كوپ.  رەسمي جۇمىسسىزدىق دەڭگەيى  – 1،0% قۇراپ، بۇل وتكەن جىلعىدان 0،3 پۋنكتكە جوعارى. تۇرمىسى كەدەيلىك شەگىنەن تومەن ادامدار سانى - 119 (29 وتباسى)، وتكەن جىلعىمەن سالىستىرساق، 13،2 پايىزعا ازايعان.

«ناتيجەلى جۇمىسپەن  قامتۋدى  جانە جاپپاي كاسىپكەرلىكتى دامىتۋدىڭ 2017-2021  جىلدارعا  ارنالعان  باعدارلاماسىنىڭ» I-باعىتى  بويىنشا كاسىپتىك  وقۋعا  240 ادام  جولدانىپ، جوسپار 100%-عا ورىندالدى. باعدارلامانىڭ ءىى-باعىتى شەڭبەرىندە اۋدان بويىنشا 22 ادام 113،9 ملن. تەڭگە نەسيە الدى، سونىڭ ىشىندە «اۋىل شارۋاشىلىعىن قارجىلاي قولداۋ قورى» اق-نىڭ وبلىستىق فيليالى ارقىلى 13 ادام 75،9 ملن.تەڭگە، «اگرارلىق نەسيە كورپوراسياسى» اق ارقىلى 9 ادام 38،0 ملن.تەڭگە نەسيە  الدى. «ديپلوممەن اۋىلعا» باعدارلاماسى بويىنشا 128 جاس مامانعا جالپى سوماسى 197 837،4 ملن. تەڭگەگە الەۋمەتتىك قولداۋ شارالارى كورسەتىلدى. اۋدان بويىنشا 14 اۋىلدىق وكرۋگتەن 43 وتباسى، ونىڭ ىشىندە 223 ادامعا 10 ملن. 944،8 مىڭ تەڭگە كولەمىندە شارتتى اقشالاي كومەك تاعايىندالىپ، 8 ملن. 421،1 مىڭ تەڭگە تولەندى.

اۋداندا 5 945 وقۋشى وقيتىن 38 كۇندىزگى مەكتەپ (ورتا مەكتەپ-21، نەگىزگى-8، باستاۋىش-9) جۇمىس ىستەۋدە. مەكتەپكە دەيىنگى ءبىلىم بەرۋدە 11 بالاباقشا، 26 مەكتەپ جانىنداعى شاعىن ورتالىقتا 1354 ءبۇلدىرشىن تاربيەلەنۋدە.  بيىل 307 وقۋشى 22 ورتا جانە 46 وقۋشى كەشكى اۋىسىمداعى مەكتەپتى ءبىتىردى. ۇلتتىق ءبىرىڭعاي تەستلەۋگە سولاردىڭ 207 تۇلەگى، ياعني، 97،4% قاتىستى. (ونىڭ ىشىندە  166 وقۋشى مەملەكەتتىك تىلدە،  41 – ورىس تىلىندە وقىعان)

اۋداندا بىرنەشە الەۋمەتتىك نىساندارعا كۇردەلى جوندەۋ جۇمىستارى جوسپارلاندى. ءسارىومىر اۋىلىنداعى حامزا ەسەنجانوۆ اتىنداعى ورتا مەكتەپ عيماراتىنا كۇردەلى جوڭدەۋ جۇمىستارى باستالدى. مەكتەپ قاراشا ايىندا پايدالانۋعا بەرىلۋ جوسپارلانۋدا. بۇدان بولەك، اقسۋات جانە دوليننوە اۋىلدارىنداعى مەكتەپتەردى كۇردەلى جوندەۋگە جوبالىق-سمەتالىق قۇجاتتامالار دايىندالىپ، جوندەۋ جۇمىستارىن كەلەسى جىلى باستالادى. وعان قوسا، پودستەپنوە اۋىلىندا 300 ورىندىق مادەنيەت ءۇيى عيماراتىنىڭ قۇرىلىس جۇمىستارى جۇرگىزىلۋدە. قۇرىلىس جۇمىستارىنىڭ قۇنى 319،6 ملن. تەڭگەنى قۇراپ، قۇرىلىس جۇمىستارى قاراشا ايىندا تولىق اياقتالماق. جاڭا ءومىر اۋىلىنداعى 300 ورىندىق مادەنيەت ءۇيى قۇرىلىسىنىڭ جوبالىق-سمەتالىق قۇجاتتاماسى جاساقتالىپ جاتىر. بۇل جوبانىڭ قۇنى 6 ملن. 800،0  مىڭ تەڭگەنى قۇرادى.

اۋداننىڭ الەۋمەتتىك-ساياسي ومىرىنە توقتالعان اۋدان باسشىسى بۇدان ءارى ەلباسىنىڭ «بولاشاققا باعدار: رۋحاني جاڭعىرۋ» ماقالاسىنىڭ اۋداندا ىسكە اسىرىلۋ بارىسى تۋرالى باياندادى.  تەرەكتى اۋدانىندا 5 جوبا  قولعا الىندى. «قازاقستانداعى 100 جاڭا ەسىم» جوباسىن ىسكە اسىرۋ بويىنشا ەڭبەگىمەن  كوزگە تۇسكەن ەل الدىندا قۇرمەتكە يە  ۇستازدار، مادەنيەت قىزمەتكەرى جانە سپورتتىق سالادا ەڭبەگى سىڭگەن  24 ازامات  ىرىكتەلدى. «قازاقستاننىڭ كيەلى جەرلەرىنىڭ گەوگرافياسى» جوباسى بويىنشا  تاريحي تۋريستىك ەكسپەديسياسى مەن جاستار اراسىندا تۋرياداسى، وسىعان قوسا ساكرالدىق بەلدەۋى وبەكتىلەرىن زەردەلەۋ جانە دارىپتەۋ، ەل  تاريحىن  جاستارعا جەتكىزۋ،  تارتىمدىلىعىن ارتتىرۋ ەكسپەديسياسى  ۇيىمداستىرىلدى. سونىمەن قاتار، وقۋشىلارعا تاريحي كيەلى جەرلەرگە ەكسكۋرسيالار ۇيىمداستىرۋ جۇمىستارى جوسپارلانۋدا، - دەدى اۋدان اكىمى ك.جاقىپوۆ.

 

تەرەكتي سلايد بريفينگ 2017

ۇسىنىلعان
سوڭعى جاڭالىقتار