وسىلايشا تەكەلى قالاسىنداعى گاز تارتۋ مەن سۋمەن قامتۋ ماسەلەلەرى دە شەشىمىن تاپپاق. بۇل ەل پرەزيدەنتىنىڭ وتكەن جىلى جەتىسۋ وڭىرىنە كەلگەن ساپارىندا بەرگەن تىكەلەي تاپسىرماسى بولاتىن.
وسى اۋقىمدى جوبالار بويىنشا قانداي جۇمىستار اتقارىلدى جانە الدا قانداي مىندەتتەر تۇر دەگەن ساۋالدارعا تۇرعىن ۇي-كوممۋنالدىق سالانىڭ ماماندارى مەن قۇرىلىس جۇمىستارىن جۇرگىزۋشى مەرگىدەر ۇيىم وكىلدەرى جاۋاپ بەردى.
تەكەلى قالاسىنىڭ تۇرعىن ۇي-كوممۋنالدىق شارۋاشىلىعى، جولاۋشى كولىگى، اۆتوموبيل جولدارى جانە تۇرعىن ءۇي ينسپەكسياسى ءبولىمىنىڭ باسشىسى عالىم قىزىلبايەۆتىڭ ايتۋىنشا، جوبانى ىسكە اسىرۋ جۇمىستارى وتكەن جىلدىڭ قازان ايىندا باستالعان بولاتىن، 2024 جىلدىڭ سوڭىندا اياقتالادى دەپ مەجەلەنىپ وتىر.
قازىرگى كەزدە قاجەتتى 195 شاقىرىم گاز تاراتۋ جەلىسىنىڭ 4،2 شاقىرىمى توسەلگەن. «اليا-سەرۆيس» جشس-مەن 5،6 ملرد تەڭگەگە كەلىسىمشارت جاسالعان. قارجى كەزەڭ-كەزەڭىمەن بولىنەتىن بولادى.
– بۇل – اۋىسپالى جوبا. ونى جۇزەگە اسىرۋ ارقىلى مونوقالانى گازداندىرۋعا مۇمكىندىك تۋادى. جەكە تۇرعىن ۇيلەرمەن قاتار الەۋمەتتىك نىساندار دا، ونەركاسىپ ورىندارى دا كوگىلدىر وتىنعا قوسىلادى. تەكەلىلىكتەردى جىلۋمەن قامتاماسىز ەتۋشى تەكەلى ەنەرگوكومبيناتقا جاڭعىرتۋ جۇمىستارى جۇرگىزىلەدى. ءسويتىپ جەو دا گازعا كوشىرىلەدى، بۇل ءوز كەزەگىندە قالانىڭ ەكولوگياسىنا دا وڭ ىقپال ەتەدى، – دەيدى عالىم قىزىلبايەۆ.
بۇگىندە قۇرىلىس ۋچاسكەلەرىنە 17 ارنايى تەحنيكا مەن 70 ادام جۇمىلدىرىلعان.
– جەر استى گاز قۇبىرلارىن توسەۋگە ءقازىر اۋا رايى قولايسىز، ءبىر مەتر تەرەڭدىككە دەيىن جەر قاتىپ جاتىر. سوندىقتان جۇمىس توقتاپ قالماۋ ءۇشىن ءبىز جوبانىڭ 2ء-شى، 3ء-شى كەزەڭدەرىنە دە قاتار كىرىستىك. قازىرگى كەزدە 3 ۋچاسكەدە جوعارى قىسىمدى، 5 ۋچاسكەدە تومەنگى قىسىمدى گاز قۇبىرلارىن توسەۋ جۇمىستارى ءبىر مەزگىلدە جۇرگىزىلۋدە. وسى جىلى بۇكىل جۇمىستىڭ 70% بىتىرەمىز دەپ جوسپارلاپ وتىرمىز، – دەيدى ۋچاسكە باستىعى مۇرات جيەنبايەۆ.
سونداي-اق «دوستىق» شاعىن اۋدانىنىڭ پروبلەمالىق ماسەلەلەرى دە شەشىلەدى.
ەسكە سالساق، تەكەلى قالاسىن گازداندىرۋ ءۇشىن 2018 جىلى «تالدىقورعان – تەكەلى» جوعارعى قىسىمدى گاز قۇبىرىنىڭ قۇرىلىسى جۇرگىزىلگەن بولاتىن. «جەتىسۋ وبلگاز» ج ش س مەن «Ac-Tac Invest» ج ش س اراسىندا 2017 جىلى ەسكەلدى اۋدانىنىڭ ەلدى مەكەندەرى مەن تەكەلى قالاسىنا اۋىل ىشىلىك گاز جۇيەلەر سالۋ مەن ىسكە قوسۋعا كونسورسيۋم كەلىسىمشارتى جاسالعان. كەلىسىمشارتقا سايكەس «Ac-Tac Invest» ج ش س 10،4 ملرد تەڭگە ينۆەستيسيا قۇيىپ، جوبانى قارجىلاندىرۋى كەرەك ەدى.
الايدا وزىنە جۇكتەلگەن مىندەتتەردى كومپانيا ورىنداي المادى. سوندىقتان 2019 جىلدىڭ ءساۋىر ايىندا «جەتىسۋ وبلگاز» ج ش س كەلىسىمشارتتى بۇزاتىندىعى تۋرالى حابارلاما جولداپ، كەيىن سوتقا تالاپ ارىز ءتۇسىردى.
اقىرى 2020 جىلدىڭ ماۋسىم ايىندا كەلىسىمشارت بۇزىلدى. بۇل رەتتە «اس-تاس Invest» ج ش س حالىقتان قارجى جيناپ، ۇزىندىعى 5،1 شاقىرىم گاز قۇبىرىن توسەگەن. قازىرگى كەزدە 93 ابونەنت تابيعي گازعا قوسىلىپ، كوگىدىر وتىندى پايدالانىپ وتىر. ال تاعى 33 ءۇيدىڭ تۇرعىندارىنا گاز سول كۇيى جەتكىزىلمەي قالعان.
وسىعان بايلانىستى جاڭا جوبانىڭ ءى كەزەگىنىڭ 2ء-شى ىسكە قوسۋ كەشەنىنە وسى پروبلەمالىق ۋچاسكە دە ەنگىزىلىپ وتىر، ال «اس-تاس Invest» ج ش س اتالعان ۇيلەر تۇرعىندارىنىڭ جاڭا گاز قۇبىرىنا قوسىلۋداعى شىعىندارىن وتەپ بەرەتىن بولادى.
سونداي-اق، مونوقالادا تاعى ءبىر ماڭىزدى جوبا جۇزەگە اسىرىلۋدا، سونىڭ ارقاسىندا تەكەلىلىكتەر تازا اۋىز سۋعا قول جەتكىزەدى. قازىرگى كەزدە قالاداعى سۋ جۇيەسىنە سۋ اشىق كوزدەردەن الىنىپ وتىر، بۇل اسىرەسە كوكتەمگى-كۇزگى كەزەڭدەردە سۋ ساپاسىنىڭ تومەندەۋىنە اكەپ سوقتىرادى.
تەكەلى قالالىق تۇكش ءبولىمىنىڭ مالىمەتىنشە، سۋمەن قامتۋ جۇيەسىنىڭ قۇرىلىس جۇمىستارىنىڭ جالپى قۇنى 980 ملن. تەڭگە، جۇمىستار 2022 جىلدىڭ قازان ايىندا باستالدى. بيىلعى جىلعا رەسپۋبليكالىق بيۋدجەتتەن 416 ملن تەڭگەدەن استام قارجى ءبولىندى. جوبا اياسىندا جالپى كولەمى 6 مىڭ تەكشە مەترلىك ەكى رەزەرۆۋاردىڭ قۇرىلىسى جۇرگىزىلۋدە، وندا 2018 جىلى بۇرعىلانعان 3 ۇڭعىمادان سۋ جينالادى، سونداي-اق ۇزىندىعى 9 شاقىرىم سۋ قۇبىرى جەلىلەرى توسەلەدى.
بۇگىنگى تاڭدا «كازيەۆروستروي» ج ش س مەردىگەرلىك ۇيىمى ديامەترى 160 مم ۇزىندىعى 3،8 شاقىرىم جەرگە قۇبىر توسەۋدە، سونداي-اق ۇزىندىعى 1،4 شاقىرىم ترانشەيا ازىرلەندى.
ءقازىر جۇمىس قارقىنىنا اۋا رايى ءبىرشاما كەدەرگى كەلتىرۋدە، سوعان قاراماستان مەردىگەر كومپانيا بارلىق بەلگىلەنگەن جۇمىستى ۋاقىتىندا اياقتاۋعا ۋادە بەرىپ وتىر. ياعني، وسى كۇزدە تەكەلىلىكتەر 50 جىل بويى كۇتكەن تازا اۋىز سۋعا قول جەتكىزەدى دەپ جوسپارلانعان.
