ايگۇل قارىنداسىمىزدىڭ سوزدەرى ۇلتقا جاناشىر سيپاتتا بولعانمەن، شىندىققا جاناسپايتىن تۇسى كوپ. سوندىقتان پوستتارىنداعى ماتىنگە قاتتى ءمان بەرىپ جۇرگەن جوقپىن. داۋسى جۋان شىعىپ جاتقانىمەن، جولى جىڭىشكە قارىنداسىم عوي. مەنى باسقا نارسە الاڭداتادى، باسقا نارسە ويلاندىرادى.
وسىنداي قاراكوزدەرىمىزدىڭ تولىق زەرتتەمەگەن، وزىنە ايداي ايقىن بولماعان تاقىرىپتارمەن جۇيكەسى شارشاپ، جۇرتقا جان ايقايىن جەتكىزە الماي جابىعىپ جۇرگەنىنە ءبىز، ەركەكتەر كىنالىمىز-اۋ.
و زاماندا بۇ زامان، قازاق قىز بالاسىن قاشان قوعامنىڭ تالقىسىنا تاستاپ قويىپ ەدى؟!
بايعىزداي ۇلىتىپ، باقاداي شۋلاتىپ داۋرىققان داۋلى ىسكە قىز بالاسىن جۇمساپ پا ەدى؟ بوربايلاتىپ شاپقىزىپ، بوز ىنگەندەي ىڭىرانتىپ، بوقتاساڭ دا قايتپا دەپ جاعا جىرتىسقان جانجالدىڭ باسىنا اپارۋشى ما ەدى؟ "قىلىش قىنىن جوعالتسا، قول كەسەدى، قىز قىلىعىن جوعالتسا، جول كەسەدى!"
ماسەلە ايگۇلدە ەمەس، ماسەلە شەشەتىن ەركەكتىڭ ازايعانىندا، مامىلە جاسايتىن ەردىڭ مايدالانعاندىعىندا. قىزىن قىلىقتى قىلىپ ءوسىرىپ، مىنەزىن جىبەكتەي قىلىپ قۇلپىرتاتىن اكەنىڭ تاپشىلىعىندا. قارىنداسىن الاقانعا ساپ ايالايتىن، كوپتىڭ كوزتۇرتكىسىنەن قىزعانىپ، كوڭىلىنە كىربىڭ شالدىرماي قامقور بولاتىن اعالاردىڭ جوعالعاندىعىندا.
ەركەكتىڭ ءبارى تۋ ۇستاپ تۇرسا، ارۋلار اتىنىڭ شىلبىرىن ۋىستاپ تۇرماس پا ەدى؟ ەركەك بىتكەن قوعامنىڭ جىرتىعىنا جاماۋ بوپ جۇرسە، ارۋلار ۇيدە ماxابباتقا الاۋ بوپ جۇرمەس پە ەدى؟ نەگە دەسەڭىز، ءبىز قىزدارىمىزدىڭ تولىققاندى جۇرەگى تىنىشتىق تاۋىپ، سەنگەن ازاماتى سەرتىنەن تايماي، ءار كۇنى شاتتىققا تولى شادىمان ومىرمەن قامتاماسىز ەتە الماي جاتىرمىز. ەگەر ەر ازاماتتار ارۋىن الاقانعا سالىپ، ءمىنىن ەمەس، مىنەزىن باعىپ، قاسيەتىن قايراقتاي جانىپ، ەنەرگياسىن جاقسى ىسكە جاعىپ وتىرسا، بىلەگىن سىبانىپ داۋ ىزدەيتىن، جاعاسىن جىرتىپ جاۋ ىزدەيتىن ايەل بالاسى قالماس ەدى.
نازىك قىزداردىڭ مۇنشالىقتى بەتى اشىلىپ، ءتىلى قىشىماس ەدى. ءارتۇرلى بەيادەپ سوزدەر نورماعا اينالماس ەدى.
جاندايشاپ جۇرتتىڭ "بارەكەلدىسىنە" اربالماس ەدى. ءبىز، ەركەكتەر كىنالىمىز. ارۋلارىمىزدى اشىندىرعان دا، ارلىلارىمىزدى شەشىندىرگەن دە ءوزىمىز. "ءاي" دەيتىن اجە تابىلسا دا، "قوي" دەيتىن قوجا بولا الماي ءجۇرمىز. سوسىن كىمگە، نە دەپ رەنجيمىز؟ ارينە "بەتتەن الادى"، ءبۇلدىرشىن كەزدە بەدەلىڭدى كورسەتە الماساڭ. ارينە "توسكە شابادى" توركىندەپ كەلەتىندەي ءتور تاۋىپ بەرە الماساڭ. قاراكوزدەرگە قامقور بولار، شاراپاتىمەن شالقار بولار ەر ازاماتتاردىڭ ازدىعى، قىز بوپ كيىنىپ، قىز بوپ سويلەيتىندەردىڭ ەزدىگى – ەڭ ۇلكەن قاسىرەتىمىز. ءيا، قازاقتا "ەتەگىن ءتۇرىپ جاۋعا شاپقان، ەرىنىڭ ءبۇرىپ العا شاپقان" باتىر قىزدار كوپ بولعان. ەلدىڭ باسىن بىرىكتىرىپ، جۇرتتى ۇيىستىرعان دانا، اقىلدى انالار دا از بولماعان. كەي ارۋدىڭ ەسىمىمەن بەكەرگە تايپانىڭ اتى اتالىپ، رۋدىڭ نىسپىسى بەكىتىلمەگەن. حانعا ءقادىرى وتكەن، ءتىپتى، پايعامبارعا (س.ع.س.) اقىل ايتقان ادال جارلار دا بولعان. مەن قىز بالانىڭ قوعامدىق دەڭگەيدە قىزمەت ەتىپ، ەلدىك پروبلەماعا ءۇن قوسقانىنا قارسى ەمەسپىن. ءبىراق بىلمەيتىن جەرگە ءىز قالدىرىپ، بىلمەيتىن ادامعا ءسوز كەلتىرىپ، ونبەيتىن داۋدى، وسپەيتىن ەلگە قۋعىزىپ، دوستان جاۋ جاساپ، سىبىستان داۋ جاساپ وتىرعان كەزدە ناليسىڭ، نە ايتارىڭدى بىلمەيسىڭ.
سوندىقتان ايگۇل قارىنداسىمىز مەن جايلى تولىق بىلمەگەندىكتەن، وسىلاي ايتىپ جاتقان شىعار.
قازاق ايتادى عوي: «كىسى تانىماعانىن سىيلاماس»، «كىسى – بىلمەگەننىڭ دۇشپانى» دەپ. زاڭگەر ايگۇل قارىنداسىمىز جابىققانعا جاردەم بەرەتىن، قامىققاننىڭ كوڭىلىن تابۋعا تىرىساتىن قازاقتىڭ قىزى عوي. جاقسىلىق ويلاپ، جانى ىشقىنىپ جۇرگەن شىعار. الداعى ۋاقىتتا بىلەر، تانىر، پىكىرى وزگەرەر، وعان ۋاقىت كەرەك قوي، مەن وعان اسىعىپ جاتقان جوقپىن. ءار نارسەنىڭ قايىرى بار. داۋلاسىپ جۇرگەندەر دوس بوپ جاتادى. سىيلاسىپ جۇرگەندەر جاۋ بوپ جاتادى. ءومىر عوي. كەيدە قاراپ تۇرىپ، كوشەدە اشىنعان قىز كورسەم، قامقور اكە، ايالار اعا بولماعانىن سەزەم، اشىلعان قىز كورسەم، "ءاي" دەيتىن اكە، قىزعانار اعا جوق ەكەنىن سەزەم. اركىم قول استىنداعىدان جاۋاپكەر.
ءبىز – ەر ازاماتتار قازاق قىزىنىڭ وتباسىندا ەركە، قوعامدا كوركەم بولۋى ءۇشىن، ومىردەن ءوز ورنىن تاۋىپ، اق شاشتى اجە بولعانشا ادەمى مىنەزى، ارى مەن ۇياتى ساقتالۋى ءۇشىن قام جەۋىمىز كەرەك. قىزدىڭ ارى – ەركەكتىڭ ابىرويى ەكەنىن ءتۇسىنۋىمىز كەرەك!
مۇحامەدجان تازابەكوۆتىڭ
"قامشى" پورتالىنا بەرگەن سۇحباتىنان ءۇزىندى
