تاۋەلسىزدىك بىزگە توسىننان كەلدى

Dalanews 03 اقپ. 2017 05:51 630




ولجاس سۇلەيمەنوۆ express-k.kz باسىلىمىنا سۇحبات بەرىپتى. ءبىراز دۇنيەنىڭ باسىن شالعان ەكەن. ءبىز ەڭ وزەكتى دەگەن ويلارىن ويىپ الدىق. 




تاۋەلسىزدىك تۋرالى


شيرەك عاسىر بويى ءبىز ءبىر كەزدەرى تەك ەستىگەنىمىز بەن وقىعانىمىز بولماسا، وزىمىزگە تۇسىنىكسىز – «تاۋەلسىزدىك»، «كاپيتاليزم»، «دەموكراتيا» اتتى ۇعىمداردى يگەرۋمەن، ولاردى تانۋمەن كەلدىك. انىعىندا، ءبىز وسى ۇعىمدار ءۇشىن وسى كۇرەسكەن جوقپىز. ولار ءبىزدىڭ «توبەمىزدەن ءتۇستى»، اياقاستىنان، ءتىپتى توسىننان كەلدى. وسى 25 جىلدا ءبىز بۇل ۇعىمداردىڭ بىر-بىرىمەن قانشالىقتى بايلانىستى ەكەنىن، بۇلاردىڭ قانداي قاراما-قايشىلىعى بارىن بىلدىك.

ۇندەۋ تۋرالى


پرەزيدەنت بۇل شەشىمگە كەلمەس بۇرىن ونى ون رەت وي ەلەگىنەن وتكىزدى. ءبىزدىڭ وسى كۇنگە دەيىن جۇرگەن جولىمىز وسى رەفورمامەن اياقتالۋى كەرەك ەدى. ارينە، بۇل وڭاي شەشىم ەمەس.

ءححى عاسىردىڭ شىندىعى سول – بۇل عاسىردا توتاليتارلىق مەملەكتەتتەرگە ورىن جوق. ولار ۇزاق ءومىر سۇرمەيدى. بۇل جۇيە جۇرتتى جارىلقامايدى…

ەندىگى ماسەلە نازاربايەۆ ايتقان دۇنيەنىڭ ءىس جۇزىندە ىسكە اسۋىندا جاتىر. مىنە، سول كەزدە «مۇراگەر» تۋرالى اڭگىمەلەر دە ساپ تىيىلادى.
ەگەر بۇل رەفورما ءىس جۇزىندە ناتيجەسىن بەرسە، حالىق نازاربايەۆتىڭ ورنىنا باسقا-باسقا ەمەس پارلامەنتتىڭ كەلەتىنىن تۇسىنەدى. ۇكىمەت پەن پارلامەنت مەملەكەت باسشىسىنىڭ «مۇراگەرى» بولماق. جاڭا پرەزيدەنت تە وسى ەكى ورگاننىڭ ايتقانىنا باعىناتىن، پىكىرىنە قۇلاق تۇرەتىن بولادى.

ارينە، بۇعان دەيىن ءالى ءبىراز بار. ءبىراق، بۇل كۇن ءبارىبىر كەلەدى. پرەزيدەنت ۇسىنعان رەفورمانىڭ ماقساتى وسى.

ترامپ تۋرالى


ترامپ رەسەيگە «يادرولىق قارۋدىڭ ارسەنالىن ازايتايىق، ءبىر-بىرىمىزدىڭ پىكىرىمىزدى تىڭدايىق» دەپ وتىر. اقش-تىڭ ناتو-داعى اسكەري ءارى قارجىلىق قاتىسۋىن ازايتۋ قاجەتتىگىن دە، ەگەر سانكسيالار امەريكا ەكونوميكاسىنا كەسىرىن تيگىزسە، ودان باس تارتۋ كەرەكتىگىن دە ايتقان وسى ترامپ. كۇنى كەشە «ءوندىرىس امەريكانىڭ ءوز جەرىندە شوعىرلانۋى ءتيىس، وڭستۇستىك شىعىس-ازياداعى ءوندىرىس ورىندارىن ەلگە ورالتىپ، ءوز ازاماتتارىمىزدى جۇمىسپەن قامتۋعا ءتيىسپىز»، دەدى ول.
انىعىندا، ترامپ وسىنىڭ ارقاسىندا جەڭىسكە جەتتى. ونى امەريكا عانا ەمەس، رەسەي دە قولدادى. كرەمل تاعى دا دۇنيەجۇزىلىك سوعىستىڭ بولعانىن قالامايدى.

ەگەر ترامپ سايلاۋالدى باعدارلاماسىندا ايتقان سوزىندە تۇرسا، ەندەشە الداعى ءتورت جىلدا الەمدە تىنىشتىق ورنايدى دەگەن ءسوز.

قازاق ادەبيەتى تۋرالى



كىتاپ وقۋ مادەنيەتى اقىرىنا جەتتى مە؟ كىتاپتىڭ تاعدىرى نە بولماق؟ ماعان وسى ساۋالدى كوپ قويادى. مەن دە جاۋاپ بەرۋدەن جالىقپايمىن. ۇلى ورىس ادەبيەتى وسى ءبىر قيىن كەزەڭنەن امان-ەسەن وتەدى. ول ءوز وقىرمانىن قايتارىپ الادى.
ال جازبا ادەبيەت رەتىندە حح عاسىردىڭ ەكىنشى جارتىسىنان باستاپ قانا قالىپتاسقان جاس قازاق ادەبيەتىنە وقىرمانىنان ايىرىلۋ سوناۋ فولكلور داۋىرىنە قايتا ورالۋمەن بىردەي. جازباشا ادەبيەتسىز قازاق ءتىلىن شىن مانىندەگى مەملەكەتتىك تىلگە، ۇلتارالىق قاتىناس تىلىنە اينالدىرۋ مۇمكىن ەمەس.

اۋدارعان، دۋمان بىقاي 




ۇسىنىلعان
سوڭعى جاڭالىقتار