تۇرىك اسحاناسى اپتالىعى 2024 جىلى «ەگەي دامدەرىن» ۇسىنادى
قۇنارلى گەوگرافيالىق ايماقتىڭ دامدەرى مەن ەجەلگى داستۇرلەرىن بىرىكتىرەتىن انادولىنىڭ باي گاسترونوميالىق مادەنيەتى 2024 جىلدىڭ 21-27 مامىرى ارالىعىندا تۇرىك اسحاناسى اپتالىعىندا بۇكىل الەمدە تويلانادى. جىل سايىن ءۇشىنشى جىل وتكىزىلىپ وتىرعان تۇرىك تاعامدارى اپتالىعى ءىس-شارالار مەن الەۋمەتتىك مەديانى كورسەتەدى. تۇركيا رەسپۋبليكاسى وكىلدەرىنىڭ شەتەلدە جانە تۇركيادا ۇيىمداستىرعان ناۋقاندارى. ورگانيكالىق تۇرىك اسحاناسىنان ءدامدى، پايدالى، ءداستۇرلى جانە قالدىقسىز رەسەپتتەر تۇرىك تاعامدارى اپتالىعىندا ءارتۇرلى ءىس-شارالاردا كورسەتىلسە، بيىلعى حالىقارالىق ءىس-شارالاردا ەلدىڭ تاريحى مەن مادەنيەتىنىڭ جاندى ۇيلەسىمىن كورسەتەتىن ەگەي ستيلىندەگى تۇرىك گاسترونوميالىق مازىرلەرى ۇسىنىلادى.
تاڭعاجايىپ جاسىل جانە كوك پەيزاج، تۇركيانىڭ ەگەي جاعالاۋى كەرەمەت پەيزاجدارىمەن، تەرەڭ تاريحىمەن جانە پايدالى تاعام مادەنيەتىمەن نازار اۋدارادى. 2010 جىلى يۋنەسكو جەرورتا تەڭىزى ديەتاسىن ادامزاتتىڭ ماتەريالدىق ەمەس مادەني مۇراسى دەپ تانىدى. بۇل جاعالاۋداعى ايماقتار ارتيشوك، كادى گۇلدەرى، تابيعي شوپتەر جانە تەڭىز ونىمدەرىنىڭ كوپتىگى سياقتى كوكونىستەرمەن تانىمال. ەگەي ايماعى سونىمەن قاتار ۇزاق ءومىر ءسۇرۋدىڭ قۇپياسى بولىپ تابىلاتىن عاسىرلىق ءزايتۇن اعاشتارىمەن جانە پايدالى ءزايتۇن مايىمەن تانىمال. ءزايتۇن باقتارى چاناككالەدەن مۋگلاعا باراتىن جول سياقتى سوزىلىپ، ءزايتۇن جانە ءزايتۇن وسىرۋمەن كەڭەيگەن ايماقتىڭ مادەني مۇراسىن اشادى. ايماقتا يزمير مەن ميلاس ەۋروپا كەڭەسى تىركەگەن «ءزايتۇن اعاشى جولىندا» ەكى ايالداما رەتىندە ەرەكشەلەنەدى. انادولىداعى ەڭ كونە ءزايتۇن مايى شەبەرحاناسىنىڭ ءۇيى ۋرلاداعى ەجەلگى كلازومەنايدان تابىلعان زاتتار ءزايتۇن وڭدەۋ ادىستەرىنىڭ 2600 جىلدىق تاريحىن بۇگىنگى كۇنگە دەيىن قولدانىپ جۇرگەنىن كورسەتەدى.
تۇركيانىڭ ەگەي ايماعى ءدامدى ءزايتۇن مايى ونىمدەرىمەن جانە اينالاسىنداعى جۇزىمدىكتەرمەن جاقسى ءومىردى تويلايتىن ەرەكشە ورىن. سوڭعى جىلدارى ايماقتا مەيرامحانالار اشىلىپ، ولاردا ەكولوگيالىق تازا ءوندىرىس ادىستەرىن قولدانا وتىرىپ، جاقىن ماڭداعى ەگىستىكتەردە وسىرىلگەن تاعامداردى تىكەلەي داستارحانعا اكەلۋ ارقىلى اسپازدىق عاجايىپتار جاسايتىن جاڭاشىل اسپازشىلار جۇمىس ىستەيدى.
تۇرىك تاعامدارى اپتالىعى اياسىنداعى حالىقارالىق ءىس-شارالاردا ۇسىنىلعان ەگەي مازىرىندە ۇزاق ۋاقىت بويى ساۋ، تۇراقتى جەرورتا تەڭىزى ديەتاسىنا نازار اۋدارعان ايماقتىڭ مولشىلىعىن بىلدىرەتىن رەسەپتتەر بار. ەگەي زايتۇندەرى مەن ىرىمشىكتەرى، تارحانا سورپاسى، بۇرشاق پيۋرەسى، مۋكۆەر (كادەلى بورتپەلەر)، ءزايتۇن مايى قوسىلعان جاسىل بۇرشاق، ءزايتۇن مايى قوسىلعان تولتىرىلعان بۇرىش، گوزلەمە جانە باسقا دا شوپتەن جاسالعان كونديتەرلىك ونىمدەر، اسشايانداردى كاستريۋل، يزمير ستيلىندەگى فريكادەلكالار، ينچير ۇيىتماسى (مازىردە ءسۇت بار) جانە كەپتىرىلگەن ءىنجىر پۋدينگى)، سوماتا (اششى بادام شەربەتى) جانە سيۋباي (قاۋىن تۇقىمىنىڭ شەربەتى).
گەوگرافيالىق بەلگىلەرى بار تۇرىك تاعامدارى
تۇركيانىڭ تۇراقتى مۇراسىنىڭ نەگىزى، بىرەگەي ايماقتىق جانە پروۆينسيالىق ونىمدەر مەن تاعامداردىڭ ءدامدى ۇيلەسىمى گەوگرافيالىق تۇرعىدان بەلگىلەنگەن، 81 پروۆينسيانىڭ جەرگىلىكتى جانە ساپالى ونىمدەرى بولىپ تابىلادى. وسى تۇرعىدا تۇرىك تاعامدارى اپتالىعى اياسىنداعى وتاندىق ءىس-شارالاردا گەوگرافيالىق بەلگىلەرى بار تۇركيا ونىمدەرى بار مازىرلەر دە ۇسىنىلادى. تۇركيانىڭ ايماقتارى مەن پروۆينسيالارىنىڭ گەوگرافيالىق بەلگىسى بار ونىمدەر تابيعي ءوندىرىس ادىستەرى مەن ساپاسى ارقىلى تۇراقتى ءدام ءداستۇرىن كورسەتەدى.
تۇركيادا تۇرىك پاتەنت ينستيتۋتىندا تىركەلگەن بارلىعى 2218 ءونىم بار، ونىڭ ىشىندە 1637 تاۋاردىڭ شىعۋ تەگى، 565 ءونىمىنىڭ گەوگرافيالىق كورسەتكىشى، 16 ءونىمى كەپىلدەندىرىلگەن مامانداندىرىلعان ءداستۇرلى ءونىم. سونداي-اق ەلدە ەۋروپالىق وداق (ەو) تىركەلگەن 21 ءونىمى بار، ونىڭ ىشىندە گازيانتەپ پاحلاۆاسى، ايدىن كەستانەسى (كاشتان) جانە ايدىن ينچيري (ءىنجىر)، بايراميچ اقي (نەكتارين ءتۇرى)، مالاتيا قايىعى (ورىك)، ميلاس زەيتينياگى (ءزايتۇن مايى) بار. ، Taşköprü sarımsağı (سارىمساق)، گيرەسۋن تومبۋل fındığı (مايلى فۋندۋك)، انتاكيا كۋنەفەسي، سۋرۋچ نارى (انار)، چاگلايانسەريت cevizi (جاڭعاق)، Gemlik zeytini (ءزايتۇن)، Edremit zeytinyağı (ءزايتۇن مايى) جانە Edremit K örfezi yeşili çizik ( Green Bay Edremit (تىرىلعان ءزايتۇن مايى)، Milas zeytinyağı (ءزايتۇن مايى)، Ayaş domatesi (قىزاناق)، ماراش تارحاناسى (تارحانا)، Ezine peyniri (ىرىمشىك)، Safranbolu safrani (شافران)، ايدىن مەچيك zeytinyagi (ءزايتۇن مايى) جانە ارابان سارىمساعى (سارىمساق).
تۇرىك اسحاناسى، ءارتۇرلى ساقتاۋ جانە دايىنداۋ ادىستەرىمەن جوعارى ساپالى تابيعي ينگرەديەنتتەردى بىرىكتىرەتىن تاماشا گاسترونوميالىق ءداستۇر، سونىمەن قاتار كوپتەگەن ۆەگەتارياندىق جانە ۆەگەتارياندىق ديەتا نۇسقالارىن ۇسىنادى.
