«وتاندىق تاۋار ساپاسىن ارتتىرۋ، مەنەدجمەنتتىڭ حالىقارالىق جۇيەسىن ەنگىزۋ – ءبىزدىڭ باستى مىندەتتەرىمىزدىڭ ءبىرى. ساپالى كورسەتكىش – تۇراقتى جۇمىس كەپىلىن، بولاشاقتا جۇمىس ورىندارىنىڭ قۇرىلۋىن، ءونىمنىڭ ىشكى نارىقتاعى، سونداي-اق سىرتقى نارىقتاعى قاجەتتىلىگىن قامتاماسىز ەتەدى. الماتى وبلىسى ىقپالداستىق ۇدەرىسىنىڭ اجىراماس بولىگى رەتىندە شەكارالىق ايماقتا ورنالاسقاندىقتان، كولىك ينفراقۇرىلىمى مەن ترانزيتتىك الەۋەتتىڭ دامۋ كوكجيەگىن كەڭەيتۋگە مۇمكىندىك جاسايدى. ول تاۋارلاردى ەۋرازيالىق وداق قاتارىنداعى ەلدەرگە عانا ەمەس، ەۋروپا جانە وڭتۇستىك-شىعىس ازيا ەلدەرىنە دە شىعارۋعا جول اشادى»، – دەدى وبلىس اكىمىنىڭ ورىنباسارى سەرىكجان بەسكەمپىروۆ.
بيىلعى جىلى كورمە-بايقاۋدىڭ ۇيىمداستىرۋ جۇمىستارىنا الماتى وبلىسى مەن تالدىقورعان قالاسى اكىمدىگىنىڭ بەلسەندى قولداۋ ءبىلدىرىپ وتىرعانىن اتاپ وتكەنىمىز ءجون. ودان بولەك، بايقاۋعا قاتىسۋشىلار مەن جەڭىمپازدارعا وبلىس اكىمى اماندىق باتالوۆتىڭ اتىنان العىس حاتتار تابىس ەتىلدى.
الماتى وبلىسى كاسىپكەرلەر پالاتاسىنىڭ ديرەكتورى ءلاززات شىڭعىسبايەۆا ءوز سوزىندە كاسىپكەرلەرگە بايقاۋعا قاتىسىپ، وبلىس ەكونوميكاسىن دامىتۋعا قوسقان ۇلەستەرى ءۇشىن العىسىن ءبىلدىردى.
«ءبىزدىڭ سىزدەرمەن ماقتاناتىنىمىزدى، شەكسىز ريزاشىلىق بىلدىرەتىنىمىزدى ايتقىم كەلەدى. سىزدەر ەرەكشە جانسىزدار. اسقاق ارماندارىڭىزدى جۇزەگە اسىرۋ ءۇشىن الدارىڭىزعا ناقتى ماقسات پەن مىندەت قويا بىلدىڭىزدەر. ءبىر ورىندا توقتاپ قالماي، كاسىپتەرىڭىزدى جالعاستىردىڭىزدار. سىزدەر تەك وزدەرىڭىزدى عانا ەمەس، ءدۇيىم حالىقتى جۇمىس ورنىمەن قامتاماسىز ەتىپ وتىرسىزدار جانە مەملەكەتتى، بيۋدجەتكە سالىق تولەۋ ارقىلى، قولداۋداسىزدار. سىزدەردىڭ ارقالارىڭىزدا مەكتەپتەر، اۋرۋحانالار جانە جولدار سالىنىپ جاتىر. كاسىپكەرلەر پالاتاسى مەن مەملەكەتتىك ورگاندار – بيزنەسكە قولداۋ ءبىلدىرىپ، سىزدەردىڭ تىڭ يدەيالارىڭىزدىڭ جۇزەگە اسۋى جانە قازاقستاننىڭ گۇلدەنۋى ءۇشىن قۇرىلعان»، – دەدى وكپ باسشىسى.
الماتى وبلىسىنىڭ كاسىپكەرلەر پالاتاسى ەكىنشى جىل قاتارىنان بايقاۋدىڭ ۇيىمداستىرۋشىسى بولىپ وتىر. سىيلىق 2006 جىلدان باستاپ تاعايىندالىپ كەلەدى، جانە بۇگىندە ءوزىنىڭ 10 جىلدىعىن اتاپ ءوتىپ جاتىر. بىلتىر رەسپۋبليكالىق بايقاۋدا الماتى وبلىسىنىڭ اتىنان 9 كومپانيا قاتىستى. ولاردىڭ ىشىنەن «ۇزدىك ازىق-تۇلىك تاۋارلارى» اتالىمى بويىنشا مارتەبەلى ءبىرىنشى ورىندى «رىبپروم» ج ش س يەلەنگەن بولاتىن.
بيىلعى بايقاۋعا 49-عا تارتا جەرگىلىكتى كومپانيا قاتىستى. قۇرامىندا كاسىپكەرلەر پالاتاسىنىڭ وكىلدەرى، ق ر ينۆەستيسيالار جانە دامۋ مينيسترلىگىنىڭ تەحنيكالىق رەتتەۋ جانە مەترولوگيا كوميتەتى دەپارتامەنتى، كاسىپكەرلىكتى باسقارۋ جانە يندۋستريالدى-يننوۆاسيالىق دامۋ باسقارماسى، «قازستين» رمك فيليالى، «رەسپۋبليكالىق ۆەتەريناريالىق زەرتحانا» شجق رمك جانە بيزنەس-قاۋىمداستىق وكىلدەرىنەن قۇرالعان ساراپشىلار كومپانيالاردى ساپا جۇيەسى بويىنشا، مەنەدجمەنت، باسقارۋ تيىمدىلىگى جانە باسقا دا تالاپتار بويىنشا باعالادى.
رەسمي ماراپاتتاۋ الدىندا قوناقتاردى بايقاۋ قاتىسۋشىلارىنىڭ كورمەسى كۇتىپ تۇردى. كومپانيالار وتە مۇقيات دايىندالعان. ولار ەت، شۇجىق ونىمدەرىن، ۇلتتىق اسحانا تاعامدارىن، قۇرىلىس ماتەريالدارىن، مەديسينالىق قۇرال-جابدىقتاردى ۇسىندى. كورمەدە تاۋارلار مەن قىزمەت تۇرلەرىمەن تانىسىپ قانا قويماي، ءوز باعاسىندا ساتىپ الۋ مۇمكىندىگى دە تۋدى. ۇلتتىق وركەستردىڭ ورىنداۋىنداعى ۇلتتىق مۋزىكا دا بايقاۋدىڭ ءسانىن كەلتىردى.
بيىل كاسىپكەرلەرگە جۇلدەلەردى كاسىپكەرلەر پالاتاسىنىڭ ستراتەگيالىق سەرىكتەستەرى تابىستادى. ولاردىڭ اراسىندا وبلىس اكىمدىگىنىڭ وكىلدەرى، پروكۋراتۋرا، مەملەكەتتىك كىرىستەر دەپارتامەنتىنىڭ بولۋى كەزدەيسوقتىق ەمەس. وسىلايشا ۇيىمداستىرۋشىلار الماتى وبلىسى وڭىرلىك كاسىپكەرلەر پالاتاسى قۇرىلعاننان بەرگى 2،5 جىل ىشىندە قالىپتاسقان ءتيىمدى قارىم-قاتىناس پەن جەمىستى ىنتىماقتاستىقتى كورسەتۋگە نيەتتى. سونداي-اق ولاردىڭ بەلسەندى قاتىسۋى، مەملەكەتتىك ورگانداردىڭ بيزنەستىڭ دامۋىنا قىزىعۋشىلىق تانىتىپ وتىرعانىنىڭ تاعى ءبىر دالەلى. جەڭىمپازدار مەن جۇلدەگەرلەرگە ارنايى ديپلومدار جانە اقشالاي سىيلىقتار تاعايىندالعان. ءىىى ورىنعا – 50 مىڭ تەڭگە، ءىى ورىنعا – 100 مىڭ تەڭگە، ال جەڭىمپازعا 150 مىڭ تەڭگە كولەمىندە سەرتيفيكات بەرىلەدى. كاسىپكەرلەر پالاتاسى، ەكى جىل قاتارىنان، بايقاۋعا بولىنگەن قاراجاتتىڭ 90%-ىن جەڭىمپازدارعا اقشالاي سەرتيفيكات تۇرىندە تاپسىرىپ جاتقانىن اتاپ وتكەن ءجون.
العاشقى «وندىرىستىك ماقساتتاعى ۇزدىك تاۋارلار» اتالىمىن اكىمنىڭ ورىنباسارى سەرىكجان بەسكەمپىروۆ پەن پالاتا ديرەكتورى ءلاززات شىڭعىسبايەۆا ماراپاتتادى. سونىمەن، وسى اتالىم بويىنشا ءۇشىنشى ورىن «گالاكسي» جشس-عا بۇيىردى. كومپانيانىڭ نەگىزگى بيزنەس كوزى پلاستيكالىق جانە اليۋمينيي پروفيلدەر، تەرەزەلەر، قۇبىرلار مەن فيتينگتەر وندىرۋمەن بايلانىستى. كومپانيا 1993 جىلى قۇرىلعان جانە بۇگىنگى كۇنگە دەيىن قازاقستان نارىعىندا كاسىبىن تابىستى جالعاستىرىپ كەلەدى. ەكىنشى ورىندى جاركەنت كراحمال سىرنە زاۋىتى يەلەندى. كاسىپورىن 18 ءتۇرلى ءونىم شىعارىپ، ونى ەكسپورتتاپ وتىر. ءبىرىنشى ورىنعا، ۇزدىك كومپانيا اتاعىنا «الماتى بوياۋلارى» ج ش س لايىقتى دەپ تانىلدى. «الماتى بوياۋلارى» ج ش س قازاقستان نارىعىندا جۇمىس ىستەۋ بارىسىندا ەلدە جول-بەلگىلەۋ ماتەريالدارىن تاسىمالداۋشى جەتەكشى كومپانيالاردىڭ بىرىنە اينالدى. كاسىپورىن رەسەي نارىعىنا شىقتى، جانە بۇگىندە جوعارى تەحنولوگيالىق زاۋىت سالىپ، باسقا دا جىلتىر-سىرلاردى ءوندىرىپ وتىر.
ەكىنشى «ۇزدىك ازىق-تۇلىك تاۋارلارى» اتالىمىن الماتى وبلىسى پروكۋرورىنىڭ مىندەتىن اتقارۋشى قايرات ابدىحانوۆ پەن بايقاۋدىڭ قۇرمەتتى قوناعى، «Aigul Line» كومپانياسىنىڭ باسشىسى ايگۇل جانسەرىكوۆا تاپسىردى. ءىىى ورىن جانە 50 مىڭ تەڭگە كولەمىندەگى اقشالاي سەرتيفيكاتتى «مولداسانوۆا جك – «اسقار تاۋ» ەتنو-مەيرامحاناسى يەلەندى. ءىى ورىن يگەرى – «ءبىرىنشى سىرا زاۋىتى» ج ش س. زاۋىتتىڭ شىعۋ تاريحى 19-عاسىردىڭ ورتاسىنان باستاۋ الادى. سودان بەرى بۇگىنگى تاڭعا دەيىن كومپانيانىڭ ميسسياسى – تۇتىنۋشىلاردىڭ تالابىنان شىعۋ، ىشكى جانە حالىقارالىق نارىقتاعى كومپانيانىڭ باسەكەگە قابىلەتتىلىگىن ارتتىرۋ، سەنىمدى سەرىكتەستىك قۇرۋدى دامىتۋ بولىپ وتىر. ال وسى اتالىم بويىنشا «الاتاۋ قۇس» اق ۇزدىكتەر قاتارىنان كورىندى. كاسىپورىندا 850-دەن استام ادام ەڭبەك ەتەدى. كۇنىنە 50 مىڭ كگ قۇس ەتى وندىرىلەدى.
«حالىق تۇتىناتىن ۇزدىك تاۋارلار» اتالىمىن الماتى وبلىسى بويىنشا مەملەكەتتىك كىرىستەر باسقارماسىنىڭ باسشىسىنىڭ مىندەتىن اتقارۋشى تاۋكەن وشاقبايەۆ پەن كاسىپكەرلەر پالاتاسى وڭىرلىك ىسكەر ايەلدەر كەڭەسىنىڭ ءتورايىمى ماميلا مۇسابەكوۆا ماراپاتتادى. اتالىم بويىنشا ءىىى ورىندى – «الماتى ماتراس فابريكاسى» ج ش س يەلەندى. ەندى عانا دامىپ كەلە جاتقان كومپانيا ءوز ونىمدەرىن حالىقارالىق ستاندارتتارعا ساي، زاماناۋي، ەۋروپالىق قۇرال-جابدىقتارمەن ءوندىرىپ وتىر. قازاقستان نارىعىندا 8 جىلدان بەرى، ەلىمىزدىڭ ەڭ ءىرى «ەۆرومەبەل»، «كينزا»، «سويۋزايدارتورگ»، «يۋسكو» «شانەريز» سىندى جيھاز ونىمدەرىن كوتەرمە جانە بولشەك باعامەن ساتۋشى كومپانيالارمەن جۇمىس ىستەپ كەلەدى. ءىى ورىننان «Dolce» ج ش س كورىندى. جاس جانە بولاشاعى زور كومپانيا مەديسينا سالاسىندا جۇمىس ىستەپ، ءوز ونىمدەرىن شىعارىپ كەلەدى. اتالىمنىڭ جەڭىمپازى، ياعني ءى ورىن – «تەكسان كازاحستان ينۆەست» ج ش س بۇيىردى. ج ش س ەلەكتر ونىمدەرىن وندىرۋگە مامانداندىرىلعان وتاندىق ءوندىرۋشى بولىپ وتىر. زاۋىت جارىق بەرەتىن شامدار جانە شيكىزات ونىمدەرىن دايىنداۋ مەن بولاشاق مودەلدەرگە ءپىشىن بەرۋ ءۇشىن يننوۆاسيالىق قۇرال-جابدىقتارمەن جابدىقتالعان.
جۇلدەلى ورىندارمەن ماراپاتتاۋ ساتىندە كوپتەگەن كومپانيالاردىڭ باسشىلارى بايقاۋ ۇيىمداستىرۋشىلارىنا العىس ءبىلدىردى. ەندى وسى جەڭىمپاز كومپانيالار الماتى وبلىسىنىڭ اتىنان رەسپۋبليكالىق «قازاقستاننىڭ ۇزدىك تاۋارى» كورمە-بايقاۋىنا قاتىسادى.
