سيفرلىق تەحنولوگيا سالاعا سەرپىن بەرۋدە

ازامات قويشىعارا 24 قار. 2024 11:19 929

ەلىمىزدە «سيفرلىق قازاقستان» مەملەكەتتىك باعدارلاماسى اياسىندا ءىرى ىستەر جۇزەگە اسىرىلۋدا. اتالعان باعدارلاما ەل ەكونوميكاسىنىڭ بارلىق سالالارىن سيفرلاندىرۋعا، ءبىرقاتار ارتىقشىلىقتارعا قول جەتكىزۋگە جول اشتى. سونىڭ ارقاسىندا تۇركىستان وبلىسىنىڭ دەنساۋلىق ساقتاۋ سالاسىن سيفرلاندىرۋ، اۆتوماتتاندىرۋ جانە جاڭا تەحنولوگيالاردى ەنگىزۋ قارقىندى جۇزەگە اسىرىلىپ، ەل جارۇىن جوبالاردىڭ جەمىسىن كورۋدە.

تارقاتا ايتقاندا، سيفرلاندىرۋ ارقىلى مەديسينالىق مەكەمەلەردە قاعازسىز جۇمىس جۇيەسىنە كوشۋ، ناۋقاستاردىڭ مالىمەتتەرىن ەلەكتروندى فورماتتا ساقتاۋ، دارىگەر قابىلداۋىنا ونلاين جازىلۋ جانە تەلەمەديسينا قىزمەتىن پايدالانۋ جولعا قويىلدى. اۆتوماتتاندىرۋ ىسىنە كەلسەك ءدارىحانالار مەن ەمحانالارداعى كەزەكتەردى ازايتۋ ءۇشىن تىركەۋ پروسەسىن وڭتايلاندىرۋ، زەرتحانالىق تالداۋلار ناتيجەسىن اۆتوماتتى تۇردە وڭدەۋ جانە مەديسينالىق جابدىقتاردىڭ جۇمىسىن باقىلاۋدى جەڭىلدەتىلدى. جاڭا تەحنولوگيالار – زاماناۋي دياگنوستيكالىق قۇرالداردى، ياعني جاساندى ينتەللەكت نەگىزىندە جۇمىس ىستەيتىن قۇرالداردى ەنگىزۋگە، روبوتتاندىرىلعان حيرۋرگيا ادىستەرىن قولدانۋعا جانە گەنەتيكالىق زەرتتەۋلەردى جەتىلدىرۋگە جول اشتى. بۇل ۇدەرىستەر تۇركىستاندىق تۇرعىندارعا كورسەتىلەتىن مەديسينالىق قىزمەت ساپاسىن ارتتىرۋدا.

مەملەكەت باسشىسى قاسىم-جومارت توقايەۆ 2022 جىلى ۇكىمەتتىڭ كەڭەيتىلگەن وتىرىسىندا: «كەلەسى وزەكتى ماسەلە – دەنساۋلىق ساقتاۋ جۇيەسىن سيفرلاندىرۋ. بۇل جۇمىس وتە باياۋ ءجۇرىپ جاتىر. جالپى، سيفرلاندىرۋدىڭ قازىرگى دەڭگەيى دارىگەرلەردىڭ جۇمىسىن جەڭىلدەتىپ وتىرعان جوق. دەنساۋلىق ساقتاۋ سالاسىندا 40-تان استام اقپاراتتىق جۇيە جۇمىس ىستەيدى. ءار جۇيەنىڭ ءوز كەمشىلىكتەرى بار. مينيسترلىك بولسا، جاۋاپكەرشىلىكتەن قاشىپ، ناقتى شەشىم قابىلداماي وتىر. ال، مۇنىڭ زاردابىن دارىگەرلەر مەن ازاماتتار تارتۋدا. ۇكىمەت وسى ماسەلەنى تەز ارادا شەشۋى كەرەك»، – دەگەن بولاتىن.

پرەزيدەنتتىڭ سيفرلاندىرۋعا قاتىستى تاپسىرماسىنان كەيىن تۇركىستان وبلىسىنىڭ دەنساۋلىق ساقتاۋ سالاسىندا ايتارلىقتاي وزگەرىستەر ورىن العانى راس. اقپاراتتىق جۇيەلەردىڭ جۇمىسى دا جەدەلدەتىلىپ، مەديسينالىق قىزمەت كورسەتۋ ساپاسىنا قولجەتىمدىلىك ارتتى. سان ءتۇرلى ەمدەۋ مەكەمەلەرىنە زاماناۋي اقپاراتتىق تەحنولوگيالاردى ەنگىزۋ بىرنەشە باعىتتا جۇزەگە اسىرىلا باستادى. اتاپ ايتساق، ەمحانالار مەن اۋرۋحانالاردا اۆتوماتتاندىرىلعان جۇيەلەر جەتىلدىرىلىپ، ناۋقاستاردى تىركەۋ جانە كەزەك قويۋ ىسىندە ەلەكتروندى فورمات ءوز جەمىسىن بەردى. كوشىرىلدى. ەمحانالار مەن زەرتحانالاردا سيفرلىق تىركەۋ جۇيەلەرى ناۋقاستاردىڭ ۋاقىتىن ۇنەمدەپ، مەديسينالىق قىزمەت الۋدى جىلدامداتتى. بۇرىن تۇرعىندار تاراپىنان ءجيى شاعىم تۇسەتىن جەدەل جاردەم ستانسالارىنىڭ ءىسى كوڭىل تولارلىق دەڭگەيگە كوتەرىلدى. سەبەبى مۇنداي ستانسالار GPS تەحنولوگيالارى ارقىلى كولىكتەرىنىڭ جىلدامدىعىن ارتتىرىپ، تۇرعىندارعا شۇعىل كومەك كورسەتۋ ۋاقىتى قىسقاردى.

بۇگىندە تۇركىستان وبلىسىنداعى دەنساۋلىق ساقتاۋ سالاسىن ءسيفرلاندىرۋىس ىندە دە كوپتەگەن جەتىستىكتەرگە قول جەتكىزىلدى. تارقاتا ايتقاندا، تۇركىستان وبلىسىندا دەنساۋلىق ساقتاۋ سالاسىن سيفرلاندىرۋ حالىققا مەديسينالىق قىزمەت كورسەتۋدى جاڭا دەڭگەيگە كوتەردى. اۋقىمدى جوبالار جۇزەگە اسىرىلىپ، تۇرعىنداردىڭ دەنساۋلىعىن ساقتاۋ جۇيەسى ايتارلىقتاي وڭتايلاندىرىلدى. تۇركىستاندىق تۇرعىندار ءۇشىن ارنايى ءموبيلدى قوسىمشالار ازىرلەنىپ، دارىگەر قابىلداۋىنا جازىلۋ جانە زەرتحانالىق ناتيجەلەردى كورۋ جەڭىلدەتىلدى. ونلاين پلاتفورمالار ارقىلى حالىق دارىگەردىڭ كەڭەسىن ۇيدەن شىقپاي-اق الۋدا. شالعاي اۋىلدار ءۇشىن ونلاين بايلانس قىزمەتى كەڭەيتىلدى. اۋىلدىق ەمحانالاردان ءوڭىر ورتالىعىنداعى ماماندارعا تىكەلەي بايلانىس ورناتۋ ارقىلى كۇردەلى جاعدايلار دەر كەزىندە شەشىمىن تابۋدا. بۇل جۇيە اۋىر ناۋقاستاردى ەرتە انىقتاپ، دۇرىس ەمدەۋ جولىن جوسپارلاۋعا سەپتىگىن تيگىزۋدە. وبلىس اۋرۋحانالارى جاڭا سيفرلىق دياگنوستيكالىق قۇرىلعىلارمەن جابدىقتالىپ، دياگنوستيكا دالدىگى جاقساردى. ەمدەۋ پروسەستەرىن باسقارۋ اۆتوماتتاندىرىلىپ، مەديسينا قىزمەتكەرلەرىنىڭ جۇكتەمەسى ازايدى.

جوعارىدا ءسوز ەتكەن زاماناۋي تەحنولوگيالار مەن مەديسينالىق قۇرالداردى پايدالانۋ سيفرلاندىرۋدىڭ جەتىستىگى ەكەنىن، ونىڭ ءراتىن كورىپ وتىرعان مەديسينالىق مەكەمەلەر تۇركىستان وبلىسىندا از ەمەستىگىن تىلگە تيەك ەتسەك، ونىڭ دا سوكەتتىگى جوق دەپ ويلايمىز. سونىڭ ءبىرى – تۇركىستان قالاسىنداعى وبلىستىق دارىگەرلىك دەنە تاربيەسى ديسپانسەرى.

اتالعان ديسپانسەر سپورتشىلاردىڭ جارىستارعا دايىندىق دەڭگەيىن باعالاۋ، ولاردى تەرەڭدەتىلگەن مەديسينالىق تەكسەرۋدەن وتكىزۋ جانە ەمدەۋ جۇمىستارىن جۇرگىزۋمەن اينالىسادى. تۇركىستان وبلىسىنا قاراستى 72 سپورت مەكتەبى مەن ق ر ۇلتتىق قۇراما كومانداسى مۇشەلەرىنىڭ مەديسينالىق جاعدايىن قاداعالاۋ وسى مەكەمەنىڭ مىندەتىنە كىرەدى. سونىمەن قاتار وبلىستىق سپورت باسقارماسىنىڭ ۇيىمداستىرۋىمەن وتەتىن جارىستاردا العاشقى مەديسينالىق كومەك كورسەتۋ جۇيەلى تۇردە جۇزەگە اسىرىلۋدا.

– ديسپانسەر سوڭعى ۇلگىدەگى مەديسينالىق جابدىقتارمەن قامتاماسىز ەتىلگەن. وزىق تەحنولوگيالاردىڭ ىشىندە دەنساۋلىق جاعدايىن تەز ءارى ءدال انىقتاۋعا مۇمكىندىك بەرەتىن ساندىق دياگنوستيكا جۇيەسى ايرىقشا ماڭىزعا يە. اتاپ ايتساق، مۇندا جۇرەك-تامىر جۇيەسىنىڭ جۇمىسىن باقىلاۋعا ارنالعان كارديومونيتورلار، سپورتشىلاردىڭ فيزيكالىق جاعدايىن باعالاۋعا ارنالعان ارنايى تەستىلىك قۇرىلعىلار جانە جىلدام قالپىنا كەلۋ تەراپياسىن جۇرگىزۋگە مۇمكىندىك بەرەتىن فيزيوتەراپيالىق اپپاراتتار قولدانىلادى. ديسپانسەردە سپورتتىق مەديسينا سالاسىنىڭ 10 دارىگەرى مەن 20 مەدبيكە جۇمىس ىستەيدى. ولاردىڭ قاتارىندا حيرۋرگ، كارديولوگ، تراۆماتولوگ، ستوماتولوگ سياقتى بىلىكتى ماماندار بار. ولار زاماناۋي ادىستەردى قولدانىپ، سپورتشىلاردىڭ فيزيكالىق دايىندىعىن باعالاپ، قاجەتتى ەم-دوم شارالارىن جۇرگىزۋدە. بۇل جەردە تەك سپورتشىلارعا عانا ەمەس، ايماق تۇرعىندارىنا دا اقىلى مەديسينالىق تەكسەرۋ جانە دارىگەر كەڭەسىن الۋ قىزمەتى ۇسىنىلادى. بۇل وبلىس حالقىنىڭ دەنساۋلىعىن جاقسارتۋعا باعىتتالعان وڭدى قادامداردىڭ ءبىرى، – دەيدى اتالعان ديسپانسەردىڭ ديرەكتورى داۋلەت ءجۇنىسوۆ.

راسىندا دا زاماناۋي تەحنولوگيالار مەن سيفرلىق جۇيەلەردىڭ ارقاسىندا ديسپانسەر سپورتشىلاردىڭ دەنساۋلىعىن ساقتاۋ مەن ولاردىڭ جاراقاتى تەز ارادا قالپىنا كەلۋىن جەدەلدەتۋدە جوعارى ناتيجەلەرگە قول جەتكىزگەنى بايقالادى. وسى ارقىلى تۇركىستان وبلىسىنداعى سپورت سالاسىنىڭ الەۋەتى ارتىپ، ءوڭىر ەل سپورتىنىڭ دامۋىنا ۇلەس قوسۋدا. ديسپانسەر جۇمىسىنىڭ سيفرلاندىرىلۋى مەن زاماناۋي قۇرىلعىلاردى پايدالانۋى قازاقستانداعى مەديسينالىق جانە سپورتتىق تەحنولوگيالاردىڭ وزىق ۇلگىسىنىڭ ناتيجەسى دەپ بىلەمىز.

جاقىندا تۇركىستان وبلىسىندا مەديسينالىق قىزمەت ساپاسىن ارتتىرۋ باعىتىندا ماڭىزدى قادام جاسالعان بولاتىن. اشىپ ايتقاندا، تۇركىستان وبلىسىنىڭ اكىمى دارحان ساتىبالدى ق ر پرەزيدەنت ءىس باسقارماسى مەديسينالىق ورتالىعىنىڭ باسشىسى الەكسەي سويمەن كەزدەسىپ، وڭىردەگى دەنساۋلىق ساقتاۋ سالاسىنىڭ وزەكتى ماسەلەلەرىن تالقىلاعان ەدى. اڭگىمە بارىسىندا مەديسينالىق كومەكتىڭ ساپاسىن ارتتىرۋ، جاڭا تەحنولوگيالاردى ەنگىزۋ جانە جەرگىلىكتى حالىققا قولجەتىمدى مەديسينالىق قىزمەتتەردى دامىتۋ بويىنشا ناقتى ۇسىنىستار قاراستىرىلدى.

كەزدەسۋ بارىسىندا الەكسەي سوي وڭىردەگى مەديسينالىق مەكەمەلەردىڭ جۇمىسىنا وڭ باعا بەرىپ، جەرگىلىكتى دارىگەرلەردىڭ بىلىكتىلىگىن جوعارى اتاپ ءوتتى. ول ءوز سوزىندە تۇركىستان وبلىسىنىڭ مەديسينا سالاسىندا تاجىريبەلى ماماندار جۇمىس ىستەيتىنىن، ءبىراق سالانى ودان ءارى دامىتۋ ءۇشىن جۇيەلى قولداۋ قاجەت كەرەك ەكەنىنە توقتالدى. كەلەلى كەزدەسۋدىڭ ناتيجەسىندە تۇركىستان وبلىسىنىڭ اكىمدىگى مەن ق ر پرەزيدەنت ءىس باسقارماسى مەديسينالىق ورتالىعى اراسىندا ءوزارا ىنتىماقتاستىق تۋرالى مەموراندۋمعا قول قويىلدى. بۇل كەلىسىم ايماقتىڭ دەنساۋلىق ساقتاۋ جۇيەسىن جاڭا دەڭگەيگە كوتەرۋگە ىقپال ەتەتىنى ءسوزسىز. مەموراندۋم اياسىندا تۇركىستان وبلىسىنىڭ تۇرعىندارىنا ءبىرقاتار جاڭا مۇمكىندىكتەر ۇسىنىلماق. سونىڭ ناتيجەسىندە دارىگەرلەردەن بىلىكتى كەڭەس الۋ، پرەزيدەنت ءىس باسقارماسى مەديسينالىق ورتالىعىنىڭ ماماندارىنىڭ قاتىسۋىمەن كونسۋلتاسيالىق قىزمەتتەردى ۇيىمداستىرۋ، ايماق تۇرعىندارىنا كۋرورتتىق-ساناتورييلىك ەم الۋ مۇمكىندىگى بەرىلمەك.

– ءبىزدىڭ وڭىردە حالىق تىعىز ورنالاسقانى بەلگىلى. ەلىمىزدەگى ءاربىر ءتورتىنشى كوپبالالى انا وسى وبلىستا تۇرادى. ءاربىر التىنشى-جەتىنشى ءسابي ءبىزدىڭ وڭىردە دۇنيەگە كەلەدى. سوڭعى بەس جىلدا وزگە كورشى وڭىرلەرگە 484 مىڭ ادام قونىس اۋدارعان. سوندىقتان تۇركىستان وبلىسى ءۇشىن دەنساۋلىق ساقتاۋ مەن ءبىلىم سالاسىن دامىتۋ ەڭ ماڭىزدى ماسەلە بولىپ وتىر.

وڭىردە مەديسينالىق ينفراقۇرىلىمدى دامىتۋ باعىتىندا ءبىرقاتار جاڭا مەديسينالىق نىساندار بوي كوتەرىپ جاتىر. وڭتۇستىك ايماقتاردا 1 ميلليونعا جۋىق حالىق تۇرادى، الايدا وبلىس ورتالىعىنا جەتۋ كەيبىر اۋدان تۇرعىندارى ءۇشىن الىس بولاتىنى اقيقات. سوندىقتان وسى ءوڭىردىڭ تۇرعىندارى ءۇشىن كورشى ەلدەردە ەمدەلۋ قولايلى بولىپ وتىر. ءبىز حالىققا ساپالى دارىگەرلىك كومەك كورسەتۋ ءۇشىن كۇش سالۋىمىز قاجەت.

پرەزيدەنت قاسىم-جومارت توقايەۆتىڭ تاپسىرماسىمەن سارىاعاش قالاسىندا جاڭا پەريناتالدى ورتالىق سالىنادى. بۇل مەديسينالىق كەشەندە پەرزەنتحانا، كوپسالالى اۋرۋحانا، ەمحانا جانە اكىمشىلىك عيمارات ورنالاسپاق. بۇل ورتالىق جەرگىلىكتى حالىققا جاقىن جەردە ساپالى مەديسينالىق قىزمەت كورسەتۋگە مۇمكىندىك بەرەدى.

سونداي-اق، ءبىز مەديسينا سالاسىن جەتىلدىرۋ ءۇشىن مامانداردىڭ بىلىكتىلىگىن ارتتىرۋعا، وزىق تاجىريبەلەر مەن جاڭا تەحنولوگيالاردى ەنگىزۋگە باسىمدىق بەرىپ وتىرمىز. بۇل سالادا بىلىكتى مامانداردىڭ تاجىريبەسىن جاڭارتىپ، زاماناۋي ادىستەر مەن قۇرالداردى قولدانىپ، وڭىرىمىزدەگى مەديسينالىق قىزمەتتىڭ ساپاسىن ارتتىرۋىمىز قاجەت. وسى تۇرعىدا سىزدەرمەن بىرلەسىپ جۇمىس ىستەۋ وتە ماڭىزدى. جۇرتشىلىققا ساپالى جانە ءتيىمدى مەديسينالىق كومەك كورسەتۋ ءۇشىن بىرلەسكەن كۇش-جىگەرىمىز ناتيجەلى بولادى دەگەن سەنىمدەمىن، – دەدى وبلىس اكىمى دارحان ساتىبالدى.

جاقىندا تۇركىستاندا «ق ر پرەزيدەنت ءىس باسقاراماسى مەديسينالىق ورتالىعىنىڭ تۇركىستان وبلىسىنداعى كۇندەرى» وتكەنى كوپتىڭ ەسىندە. مەديسينالىق ورتالىقتىڭ ۇزدىك ماماندارى ايماقتىڭ ەمدەۋ مەكەمەلەرىندە شەبەرلىك ساباقتارىن وتكىزىپ، حالىققا پراكتيكالىق جانە كونسۋلتاسيالىق-ادىستەمەلىك كومەك كورسەتىپ، كۇردەلى وپەراسيالاردى جاسادى.

ەكى كۇنگە سوزىلعان ءىس-شارا اياسىندا نەيروحيرۋرگيا، كارديولوگيا، اللەرگولوگيا، ۋرولوگيا، پۋلمونولوگيا، ەندوكرينولوگيا جانە ورتوپەديا سالاسىندا 200-دەن استام تەگىن كەڭەس بەرىلدى. سونداي-اق بۇرىن-سوڭدى بولماعان 13 كۇردەلى وپەراسيا ءساتتى اياقتالدى. بۇدان بولەك، ايماق دارىگەرلەرى ءۇشىن 28 پرەزەنتاسيا مەن شەبەرلىك ساباعى وتكىزىلىپ، 400-دەن استام تىڭداۋشى قاتىستى. ءىس-شارانى اتالعان وبلىستا وتكىزۋدەگى باستى ماقسات – تاجىريبە الماسۋ، الەمدىك ستاندارتتارعا ساي وزىق تەحنولوگيالاردى ترانسفەرتتەۋ جانە مەديسينا ماماندارىنىڭ بىلىكتىلىگىن ارتتىرۋ. بۇل جونىندە الەكسەي سوي: «مەملەكەت باسشىسى ەلىمىزدە دەنساۋلىق ساقتاۋ سالاسىن دامىتۋدىڭ نەگىزگى باعىتتارىن ايقىنداپ، ءاربىر ازاماتىمىزدىڭ وزىق تەحنولوگيالار مەن الەمدىك ستاندارتتارعا ساي ساپالى مەديسينالىق كومەك الۋىن قامتاماسىز ەتۋ قاجەتتىگىن ۇنەمى ەسكە سالىپ كەلەدى. ءبىزدىڭ باستى ماقساتىمىز – دارىگەرلەر اراسىندا كاسىبي بايلانىس ورناتىپ، بىلىكتىلىكتى ارتتىرۋ. بۇل تەك ءبىر جولعى شارا ەمەس، سالاعا جۇيەلى تۇردە، جان-جاقتى قولداۋ كورسەتۋ. جاڭا تەحنولوگيالارمەن جۇمىس ىستەۋدى ۇيرەتۋ. تۇركىستان وبلىسىنىڭ دارىگەرلەرى وتە ىزدەنىمپاز جانە مەديسيناداعى جاڭا ادىستەردى تەز مەڭگەرۋگە بەيىم. كوپتەگەن كۇردەلى وتالاردى جەرگىلىكتى ماماندار دا جوعارى دەڭگەيدە جۇرگىزەدى. سوندىقتان الىسقا بارۋ جانە ۋاقىتتى جوعالتۋ ماسەلەسى ەندىگى جەردە شەشىمىن تاباتىن بولادى. وزىق تەحنولوگيالار دا جەتكىلىكتى. بۇل باعىتتا ءوڭىردىڭ الەۋەتى وتە جوعارى.

كادرلىق ماسەلەلەردى شەشۋ، مامانداردىڭ بىلىكتىلىگىن ارتتىرۋ، حالىقپەن جۇمىس ىستەۋ جانە دارىگەرلىك ەتيكانى نىعايتۋ – بۇل ماڭىزدى باعىتتار. بۇل باستامالار مەديسينانىڭ ساپاسىن ارتتىرىپ، وڭىرلىك دەنساۋلىق ساقتاۋ جۇيەسىن دامىتۋ ارقىلى حالىققا جوعارى تەحنولوگيالىق مەديسينالىق قىزمەتتەردى قولجەتىمدى ەتۋدى ماقسات ەتەدى»، – دەپ اتاپ ءوتتى.

تۇركىستان وبلىسىندا مۇنداي ءىس-شارالار ءجيى وتكىزىلىپ تۇرادى. بۇل ءىس-شارالار تەك وڭىردەگى مەديسينالىق قىزمەتتى جاقسارتۋدى عانا كوزدەمەيدى. سونىمەن قاتار ايماق دارىگەرلەرىنىڭ كاسىبي بىلىكتىلىگىن ارتتىرىپ، جاڭا تەحنولوگيالار مەن ادىس-تاسىلدەردى مەڭگەرۋىنە مۇمكىندىك بەرەدى.

جالپى وسىنداي مەديسينالىق ورتالىقتار مەن ماماندار اراسىنداعى تاجىريبە الماسۋ، جاڭا وزىق ادىستەردى ەنگىزۋ ءوڭىردىڭ دەنساۋلىق ساقتاۋ جۇيەسىن جاڭا دەڭگەيگە كوتەرۋ مۇمكىندىگىن ارتتىرادى.

ايماقتا ساپالى مەديسينالىق قىزمەت ۇسىنۋدى قامتاماسىز ەتۋ، سونىمەن قاتار حالىقتىڭ دەنساۋلىعىن قورعاۋ جانە جاقسارتۋ ءۇشىن قاجەتتى زاماناۋي شەشىمدەر مەن تەحنولوگيالاردى ەنگىزۋ نەگىزگى ماقساتتىڭ ءبىرى. تۇركىستان وبلىسىنداعى مەديسينالىق مەكەمەلەردە وزىق سيفرلىق تەحنولوگيالاردى قولدانۋدىڭ كەڭىنەن كورىنىس تابۋى سونىڭ ايعاعى.

جالپى سيفرلاندىرۋ ءىسى مەديسينانىڭ بارلىق سالالارىن جەتىلدىرىپ، پاسيەنتتەرگە قىزمەت كورسەتۋ پروسەسىن ءتيىمدى ءارى قولجەتىمدى ەتەتىنى بەلگىلى. سول ءۇشىن الداعى ۋاقىتتا دا مەديسينا سالاسىنا سەرپىن بەرۋ ماقساتىندا وبلىس سيفرلاندىرۋ باعىتىندا تىڭ جوبالاردى جۇزەگە اسىرا بەرەتىن بولادى.


ۇسىنىلعان
سوڭعى جاڭالىقتار