1991 جىلى قازاننىڭ 5-ىندە قۇرىلىپ، اقىندار مۇحتار شاحانوۆ پەن ولجاس سۇلەيمەنوۆ ءتوراعالىق ەتكەن قازاقستاننىڭ حالىق كونگرەسى پارتياسى ليبەرالدى-دەموكراتيالىق پيعىلداعى ساياسي كۇش رەتىندە سيپاتتالدى.

ءبىراق پارتيا ۇزاق ارەكەت ەتكەن جوق. اۋەلى 1993 جىلى مۇحتار شاحانوۆ پارتيانىڭ تەڭ ءتوراعاسى قىزمەتىنەن كەتىپ، قازاقستاننىڭ قىرعىزستانداعى ەلشىسى قىزمەتىنە اۋىستى.

پارتيا باسشىلىعىندا قالعان ولجاس سۇلەيمەنوۆ 1994 جىلى «بيلىككە كونسترۋكتيۆتى وپپوزيسياعا كوشەتىنىن» مالىمدەپ، قازاقستان پرەزيدەنتى نۇرسۇلتان نازاربايەۆتى سىنادى.

«رەفەرەندۋمىن پايدالانىپ، پرەزيدەنت ءوز مانداتىن تاعى دا ۇزارتپاقشى. ءسىرا، ءوز بيلىگىندەگى سايلاۋ ماشيناسىنىڭ ءمۇلت كەتپەيتىن مەحانيزمىنە سەنەتىن بولار. ارينە، 1991 جىلعى سايلاۋداعىداي 99 پروسەنت دەپ جار سالۋدىڭ ىڭعايسىز ەكەنىن پرەزيدەنت كومانداسى سەزەدى. حالىق بۇعان سەنبەيدى، ويتكەنى رەسپۋبليكانى تالاۋ مەن قايىرشىلىققا دۋشار ەتكەن پرەزيدەنت ساياساتىنا كوپشىلىگى قارسى داۋىس بەرەدى» دەدى ول 1994 جىلى قاراشادا شەتەلدىك اقپارات قۇرالدارىنىڭ بىرىنە بەرگەن سۇحباتىندا.

ءبىراق 1996 جىلى ءوتۋى ءتيىس بولعان پرەزيدەنت سايلاۋىندا ءوز كانديداتۋراسىن ۇسىنۋعا ءازىر ەكەنىن ايتقان ولجاس سۇلەيمەنوۆ 1995 جىلى يتالياعا ەلشى بولىپ كەتتى. سودان كەيىن قازاقستاننىڭ حالىق كونگرەسى پارتياسى ساياسات ساحناسىنان ىسىرىلىپ كەتە بەردى.

«ۇلتتىق باعىتتاعى كۇشتەردى ەكىگە ءبولۋ»

1990 جىلداردىڭ باس كەزىندە قازاق سسر جوعارعى كەڭەسىن باسقارعان سەرىكبولسىن ءابدىلدين قازاقستاننىڭ حالىق كونگرەسى پارتياسىن «ەل پرەزيدەنتى نۇرسۇلتان نازاربايەۆ ءاۆتوريتاريزمدى سىناپ، دەموكراتيانى قولداعاننان كەيىن قۇرىلعان پارتيانىڭ ءبىرى» دەپ سيپاتتايدى. ونىڭ ايتۋىنشا، پارتيا پرەزيدەنتتى تىكەلەي سىناي باستاعان كەزدە بيلىككە ۇناماي قالعان.

ساياساتكەر سەرىكبولسىن ءابدىلدين.

– [بيلىك] سودان كەيىن ول پارتيانىڭ بەلسەندىلەرىن بىرتىندەپ ءوز جاعىنا شىعاردى. اراسىندا 1990 جىلداردىڭ ورتاسىندا ءماجىلىس ءتوراعاسى بولعان مارات وسپانوۆ تا بولدى. كەيىن ولجاس سۇلەيمەنوۆكە قاتىستى دا ءىس قوزعالدى. ءسويتىپ، اۋەلى مۇحتار شاحانوۆ، كەيىن ولجاس سۇلەيمەنوۆ ەلشىلىككە كەتىپ، پارتيا باسقارۋسىز قالدى. از ۋاقىتتا حالىق اراسىندا اتى شىقسا دا، باسشىلارىنىڭ بەرەكەسى بولماعاندىقتان پارتيا جويىلدى، – دەيدى ول.

ال ساياساتكەر دوس كوشىم قازاقستاننىڭ حالىق كونگرەسى پارتياسىنىڭ ءاۋ باستان تاۋەلسىز قۇرىلىم بولعانىنا كۇمان كەلتىرەدى.

– قازاقستان كومپارتياسى ورتالىق كوميتەتىنىڭ مۇشەسى بوپ وتىرعان ولجاس سۇلەيمەنوۆتىڭ بىردەن باسقا پلاتفورماداعى پارتيا قۇرۋىنىڭ ءوزى كۇلكىلى ەدى. بيلىك بۇل ويىنعا مۇحتار شاحانوۆتى ساتىمەن پايدالانعان سياقتى. ونى شاحانوۆتىڭ ءوزى دە اڭعارماۋى مۇمكىن، – دەيدى دوس كوشىم.

ول «بيلىك قازاقستاننىڭ حالىق كونگرەسى پارتياسىن سول كەزدە بەلسەندىلىگىمەن تانىلعان ۇلتتىق باعىتتاعى «ازات» قوزعالىسىن السىرەتۋ ءۇشىن قۇردى» دەپ سانايدى.

ساياساتكەر دوس كوشىم. الماتى، 12 اقپان 2015 جىل.

– حالىق كونگرەسى پارتياسىنىڭ قۇرىلتاي سەزى «ازات» قوزعالىسىنىڭ سەزىمەن ءبىر كۇندە وتكىزىلگەن. «ازات» قوزعالىسىنىڭ ۇلكەن سەزىنە كەلگەندەردىڭ ءبىرازى بەلگىلى قوس اقىن قۇرعان پارتيا سەزىنە كەتكەن. ءسويتىپ بيلىك كۇشەيىپ كەلە جاتقان «ازات» قوزعالىسىن وسىنداي ادىسپەن ەكىگە بولگەن، – دەيدى ساياساتكەر.

دوس كوشىم ولجاس سۇلەيمەنوۆ باسقارعان «نيەۆادا-سەمەي» قوزعالىسىنىڭ قارجى ماسەلەسىنە بايلانىستى داۋ تۋعاننان كەيىن قازاقستاننىڭ حالىق كونگرەسى پارتياسىنىڭ ساياسي بەلسەندىلىگى كۇشەيىپ، وپپوزيسيالىق كوزقاراسىن اشىق مالىمدەي باستاعانىن ايتادى.

– بۇل بيلىككە ءدوڭايبات كورسەتۋ، ءوزىن-وزى قورعاۋ ءتاسىلى بوپ كورىندى. كوپ ۇزاماي ولجاس سۇلەيمەنوۆ ەلشىلىككە كەتىپ، جايلى قىزمەت تاپتى، – دەيدى دوس كوشىم.

«قارجى ماسەلەسى» مەن «رەنىش»

اقىن مۇحتار شاحانوۆ كەزىندە ءوزى باسشىلارىنىڭ ءبىرى بولعان قازاقستاننىڭ حالىق كونگرەسى پارتياسىنىڭ قىزمەتى توقتاۋىن ولجاس سۇلەيمەنوۆ جەتەكشىلىك ەتكەن «نيەۆادا-سەمەي» قوزعالىسىنىڭ قارجى ماسەلەسىنە بايلانىستى ءىس قوزعالۋىمەن بايلانىستىرادى.

– قىلمىستىق ءىس قوزعالعاننان كەيىن ولجاس سۇلەيمەنوۆ وپپوزيسيالىق رايىنان قايتىپ، بيلىك ۇسىنعان ەلشىلىك قىزمەتكە مويىنسۇنعان، – دەيدى مۇحتار شاحانوۆ.

اقىن مۇحتار شاحانوۆ. الماتى، 22 قىركۇيەك 2015 جىل.

ول ءوزىنىڭ پارتيا باسشىلىعىنان كەتۋىن ەكىنشى ءتوراعا ولجاس سۇلەيمەنوۆپەن پىكىرلەرى جاراسپاۋىمەن تۇسىندىرەدى.

– ولجاس سۇلەيمەنوۆ پارتيا قاتارىنا قازاق حالقىنىڭ ۇلتتىق مۇددەسىن قورعامايتىن ازاماتتاردى تارتا باستاعاننان كەيىن ارامىزدا رەنىش پايدا بولدى. سودان سوڭ پارتيادان شىعىپ كەتتىم، – دەيدى مۇحتار شاحانوۆ.

ول ءوزى باسقارعان پارتيانىڭ سەزىنە ەل پرەزيدەنتى نۇرسۇلتان نازاربايەۆ تا قاتىسىپ، بايانداما جاساعانىن ەسىنە الدى.

قازاقستاننىڭ حالىق كونگرەسى پارتياسى باسشىلارىنىڭ ءبىرى بولعان ولجاس سۇلەيمەنوۆتەن ول ۇيىمنىڭ ارەكەتى جايلى پىكىر الۋ مۇمكىن بولمادى.

قازاقستاننىڭ حالىق كونگرەسى پارتياسى ەلدەگى ساياساتتان كەتكەن جالعىز پارتيا ەمەس. 1990 جىلداردىڭ باس كەزىندە ونىمەن قاتارلاس كورىنگەن قازاقستاننىڭ حالىق بىرلىگى پارتياسى مەن «ازات» سياقتى ساياسي قۇرىلىمدار دا كەيىن جابىلىپ قالعان.

اسىلحان ماماش ۇلى.

دەرەككوز؛ ازاتتىق سايتى