جىل سايىن ەلىمىزدە تامىز ايىنىڭ ءۇشىنشى جەكسەنبىسى سپورت كۇنى رەتىندە مەرەكەلەنەدى. قوعامدى دوستىققا، باۋىرلاستىققا ۇندەيتىن سپورت – ەلدىكتىڭ بەلگىسى، مەملەكەتتىڭ مارتەبەسى. اتاۋلى كۇن قارساڭىندا تۋريزم جانە سپورت ءمينيسترى ەربول مىرزابوسىنوۆپەن سۇحبات قۇرىپ، سالانىڭ دامۋ باعىتىن سۇراعان ەدىك.
– مەملەكەت تاراپىنان سپورتتى دامىتۋعا ايرىقشا كوءڭىل ءبولىنىپ وتىرعانى بەلگىلى. وسى باعىتتاعى جۇمىستىڭ ناتيجەلەرىنە توقتالساڭىز.
– راسىندا ەلىمىزدە سپورتتى دامىتۋ مەن ناسيحاتتاۋعا ايرىقشا ءمان بەرىلىپ، مەملەكەت بارىنشا كوپ ازاماتتى، اسىرەسە جاستاردى، سپورتپەن اينالىسۋعا جان-جاقتى قامقورلىق جاساپ وتىر. مەملەكەت باسشىسىنىڭ تاپسىرمالارى اياسىندا سپورتتىق ينفراقۇرىلىمدى دامىتۋ باعىتىندا اۋقىمدى جوبالاردى ءجۇيەءلى جۇزەگە اسىرۋ جالعاسىپ كەلەدى. اتاپ ايتار بولساق، بىلتىر 90 سپورت نىسانى سالىندى. ونىڭ 61ء-ى – اۋىلدىق جەرلەردە، 29-ى قالالار مەن اۋدان ورتالىقتارىندا بوي كوتەردى. 2025 جىلدىڭ باسىنان بەرى 32 جاڭا سپورت نىسانى پايدالانۋعا بەرىلدى. ولاردىڭ قاتارىندا اقمولا وبلىسى زەرەندى اۋىلىنداعى، پاۆلودار وبلىسى باياناۋىل اۋىلىنداعى سپورت كەشەندەرى بار. سونىمەن قاتار بيىل قىركۇيەكتە قىزىلوردا قالاسىندا حالىقارالىق ستاندارتقا ساي زاماناۋي ستاديوننىڭ قۇرىلىسى اياقتالۋعا ءتيىس. بۇدان بولەك، استانادا ق.مۇڭايتپاسوۆ اتىنداعى جاڭا ستاديوننىڭ قۇرىلىسى باستالدى، ال تۇركىستان قالاسىندا ەسۋ كانالىنىڭ قۇرىلىسى ءجۇرىپ جاتىر. وسى ورايدا ەلوردادا سالىنىپ جاتقان ۇلتتىق سپورت ۋنيۆەرسيتەتىن ەرەكشە اتاپ وتكەن ءجون. بۇل كەشەن كوللەدجدەن باستاپ دوكتورانتۋراعا دەيىن ۇزدىكسىز ءبىلىم الۋعا مۇمكىندىك بەرەدى. قۇرىلىس جۇمىستارى ءقازىر كەزەڭ-كەزەڭىمەن جۇرگىزىلىپ جاتىر. ءبىلىم ورداسى قۇرىلىسىن 2025 جىلدىڭ سوڭىنا دەيىن اياقتاۋ جوسپارلانعان. كوللەدجدە ءبىر ۋاقىتتا 500-دەن استام ادام، ال جوو-دا 2000-نان استام باكالاۆريات ستۋدەنتتەرى، 60 ماگيسترانت جانە دوكتورانت ءبىلىم الماق. ۋنيۆەرسيتەت ينفراقۇرىلىمىنا ستاديون، وليمپيادالىق باسسەينى بار جابىق جەڭىل اتلەتيكا مانەجى، كوپسالالى سپورت كەشەنى، عىلىمي زەرتتەۋ جانە مەديسينالىق-وڭالتۋ ورتالىقتارى ەنەدى.
تۋريزم جانە سپورت مينيسترءلىگىنىڭ دەرەكتەرىنە سايكەس 2024 جىلى ەلىمىزدە ەڭ تانىمال سپورت ءتۇرى – فۋتبول. بۇل ويىنمەن ەل بويىنشا 1،1 ميلليوننان استام ادام شۇعىلدانادى. ەڭ قىزىعى، ولاردىڭ جارتىسىنان استامى اۋىلدىق جەردە تۇرادى، بۇل فۋتبولدىڭ ەلىمىزدىڭ بارلىق وڭىرىندە قولجەءتىمدى ءارى كەڭ تارالعانىن كورسەتەدى. ودان كەيىن كلاسسيكالىق ۆولەيبول (760 مىڭنان استام ادام)، باسكەتبول (540 مىڭنان استام ادام) كەلەدى. سونداي-اق ۇزدىك وندىققا جەڭىل اتلەتيكا، ۇستەل تەننيسى جانە توعىزقۇمالاق ەندى. بۇل كورسەتكىشتەر وتانداستارىمىزدىڭ ءداسءتۇرءلى دە، زاماناۋي دا سپورت تۇرلەرىنە ەرەكشە قىزىعۋشىلىق تانىتاتىنىن، بەلسەندى ءومىر سالتىنا دەگەن ىنتاسىنىڭ ارتقانىن دالەلدەيدى.
ەلىمىزدە ۇلتتىق جانە حالىقارالىق دەڭگەيدەگى جارىستار تۇراقتى وتكىزىلىپ كەلەدى. قازاقستان سپورتشىلارى الەم چەمپيوناتتارى، قۇرلىقتىق تۋرنيرلەر جانە وليمپياداعا تۇراقتى قاتىسادى. سپورتتى ناسيحاتتاۋدا ماڭىزدى قادامداردىڭ ءبىرى – سپورت كۇنىن بەلگىلەۋ بولدى. بۇل مەرەكە – سپورتشىلارىمىزدىڭ جەتىستىكتەرىن كورسەتۋگە، جاستاردى سالاماتتى ءومىر سالتىنا ىنتالاندىرۋعا، وسى سالادا ەڭبەك ەتىپ جۇرگەن بارشا جانعا – كاسىبي سپورتشىلاردان باستاپ اۋەسقويلارعا دەيىن العىس بىلدىرۋگە ارنالعان. ءار جىلى بۇل كۇنى ەلىمىزدىڭ بارلىق وڭىرىندە بۇقارالىق سپورتتىق ءىس-شارالار ۇيىمداستىرىلادى.
– بيىلعى 16 ماۋسىمدا «دەنە شىنىقتىرۋ جانە سپورت ماسەلەلەرى بويىنشا كەيبىر زاڭنامالىق اكتىلەرگە وزگەرىستەر مەن تولىقتىرۋلار ەنگىزۋ، سونداي-اق ارتىق قۇقىقتىق رەتتەۋدى الىپ تاستاۋ تۋرالى» زاڭ كۇشىنە ەندى. بۇل زاڭ سالانى جاڭعىرتۋعا، سپورت ساياساتىنىڭ تيىمدىلىگىن ارتتىرىپ، بيۋدجەت قارجىسىن وڭتايلاندىرۋعا قانشالىقتى سەپتىگىن تيگىزەدى؟
– ارينە، مەملەكەتتىڭ قارجىسى ماقساتسىز جۇمسالماۋى قاداعالانادى. ماسەلەن، كوماندالىق سپورت تۇرلەرىندەگى كلۋبتاردى ۇستاۋعا جۇمسالاتىن بيۋدجەت شىعىندارىنا ايلىق ەسەپتىك كورسەتكىشكە (اەك) بايلانىستى شەكتەۋ ەنگىزىلدى. بۇل ينفلياسياعا بەيىمدەلىپ، قارجىلاندىرۋ كولەمىنىڭ جىل سايىن قىسقارماۋىنا مۇمكىندىك بەرەدى.
سپورتتىق فەدەراسيالاردىڭ مارتەبەسى ناقتىلاندى: رەسپۋبليكالىق جانە وڭىرلىك بىرلەستىكتەر ۇلتتىق اككرەديتتەلگەن فەدەراسيالار دەڭگەيىنە اۋىستىرىلدى. اككرەديتاسيانىڭ مىندەتتى شارتتارىنىڭ ءبىرى – جەرگىلىكتى فەدەراسيالاردىڭ ۇلتتىق فەدەراسيا قۇرامىندا بولۋى.
ءى توپتاعى مۇگەدەكتىگى بار سپورتشىلاردى سۇيەمەلدەپ جۇرەتىن ادامداردىڭ قۇقىقتارى زاڭمەن بەكىتىلدى. ولار سپورتشىعا كيىنۋ، اربا اۋىستىرۋ، مەديسينالىق تەكسەرۋدەن ءوتۋ، وزگە دە راسىمدەردە كومەكتەسەدى. بۇل نورما جاتتىعۋ ۇدەرىسى مەن جارىستارعا قاتىسۋ جاعدايىن جاقسارتۋعا باعىتتالعان.
سپورت ۇيىمدارى باسشىلارىن روتاسيالاۋ جۇيەسى ەنگىزىلدى. مەرزىمى – بەس جىل. ءبىر قۇرىلىمى بار اۋدانداردا روتاسيا كورشىلەس اۋدان-قالالار اراسىندا جۇزەگە اسادى.
وليمپيادالىق سپورت تۇرلەرىمەن قاتار، ۇلتتىق سپورت ءتۇرلەرى دە باسىم باعىت رەتىندە بەلگىلەندى. مينيسترلىك سپورت سالاسىن قارجىلاندىرۋ تەتىكتەرىن جەتىلءدىرۋ جانە بيۋدجەت شىعىندارىن ءتيىمدى باسقارۋ باعىتىندا جۇيەلى جۇمىس جۇرگىزىپ كەلەدى. وڭىرلىك سپورت باسقارمالارى مەن ۇلتتىق سپورت فەدەراسيالارىنا بيۋدجەت قاراجاتىن ۇنەمدەپ، قارجىلاندىرۋدىڭ قايتالانۋىن بولدىرماۋ ءۇشىن «1 ءوڭىر – 1 كلۋب – 1 سپورت ءتۇرى» قاعيداتىن ۇستانۋ ۇسىنىلدى. «دەنە شىنىقتىرۋ جانە سپورت تۋرالى» زاڭعا سايكەس كوماندالىق سپورت تۇرلەرى بويىنشا كاسىبي كلۋبتاردى قارجىلاندىرۋعا شەكتەۋ ەنگىزىلدى. بۇل – قارجىنىڭ اشىق ءارى ءتيىمدى جۇمسالۋىن قامتاماسىز ەتىپ، كلۋبتاردى بالاما قارجى كوزدەرىن تارتۋعا باعىتتالعان ماڭىزدى قادام. سونداي-اق زاڭ بويىنشا شەتەلدىك سپورتشىلاردى ۇستاۋعا، ولارعا ەڭبەكاقى تولەۋگە بيۋدجەت پەن كۆازيمەملەكەتتىك سەكتوردىڭ قاراجاتىن پايدالانۋعا تىيىم سالىندى. بۇل شەشىم جەرگىلىكتى كادرلاردى قولداۋعا، وتاندىق سپورتشىلاردىڭ باسەكەگە قابىلەتتىلىگىن ارتتىرۋعا، ۇلتتىق سپورت مەكتەپتەرىن دامىتۋعا باعىتتالعان. جاڭارتىلعان زاڭ اياسىندا سپورتتى ستراتەگيالىق تۇرعىدان دامىتۋعا باعىتتالعان ءبىرقاتار ماڭىزدى نورمالار ەنگىزىلدى. وليمپيادا، پاراليمپيادا، سۋردليمپيادا، ازيا جانە ازيا پارا ويىندارىنداعى ۇلتتىق قۇرامالاردىڭ ناتيجەلەرىن ەسكەرە وتىرىپ، 60-تان استام باسىم سپورت ءتۇرىنىڭ ءتىزىمىن بەكىتتى. 11 ۇلتتىق سپورت ءتۇرى باسىم سپورت تۇرلەرى قاتارىنا ەنگىزىلدى
بيىلدان باستاپ ۇلتتىق سپورت تۇرلەرى دە وليمپيادالىق باعىتتارمەن قاتار ماقساتتى قارجىلاندىرۋعا، جوعارى جەتىستىكتەر سپورتى رەتىندە جۇيەلى دامۋعا مۇمكىندىك الادى. قابىلدانعان شارالار – وتاندىق سپورتتى تۇراقتى ءارى ءتيىمدى مودەل بويىنشا دامىتۋعا باعىتتالعان كەشەندى رەفورمانىڭ ءبىر بولىگى. تۋريزم جانە سپورت مينيسترلىگى زاڭدا كوزدەلگەن نورمالاردى مەملەكەتتىك ساياسات اياسىندا ىسكە اسىرىپ، ولاردىڭ ورىندالۋىن بارلىق دەڭگەيدە قامتاماسىز ەتەدى.
– بۇقارالىق، ءبالالار-جاسوسپىرىمدەر سپورتى – مەملەكەتتىك ساياساتتىڭ نەگىزگى باعىتى. رەزەرۆ دايارلاۋ، دارىندى، تالانتتى جاستاردى قولداۋ قاي دەڭگەيدە؟
– ءقازىردە ەلىمىزدە 912 ءبالالار-جاسوسءپىرىمدەر كلۋبى، 521 مامانداندىرىلعان سپورت مەكتەبى جۇمىس ىستەيدى. وندا 700 مىڭنان استام ءجاسوسپىرىم سپورتپەن اينالىسادى.
دارىندى بالالارعا ەرەكشە كوڭىل بولىنەدى. وليمپيادالىق رەزەرۆتەگى سپورت-ينتەرناتتاردا 6 مىڭنان استام بالا وقيدى. ولار بولاشاقتا ۇلتتىق قۇرامانىڭ نەگىزگى ساپىن تولىقتىرۋى مۇمكىن. بۇل – تەك تالانتتى قولداۋ عانا ەمەس، جۇيەلى چەمپيونداردى دايارلاۋ جۇمىسى.
مەملەكەت سپورتقا قولجەتىمدىلىكتى ارتتىرۋعا دا باسا نازار اۋدارادى. مەملەكەتتىك تاپسىرىس اياسىندا 240 مىڭنان استام بالا ەل بويىنشا 7 مىڭ سپورت سەكسياسىنا تەگىن قاتىسادى. بۇل – تۇرعىلىقتى جەرىنە نەمەسە الەۋمەتتىك جاعدايىنا قاراماستان، ءار بالاعا سپورتپەن اينالىسۋعا مۇمكىندىك بەرەدى. ناتيجەسىندە، سپورتپەن جۇيەءلى تۇردە شۇعىلداناتىن بالالاردىڭ ۇلەسى 30،4%-عا جەتتى، ياعني 1،5 ميلليوننان استام بالا. بۇل كورسەتكىش جاستاردىڭ دەنساۋلىعىنا وڭ اسەر ەتىپ قانا قويماي، ولاردىڭ بويىندا ءتارتىپ، جاۋاپكەرشىلىك جانە كوماندالىق رۋحتى قالىپتاستىرادى.
– بيىلدان باستاپ بىرنەشە وڭىردە ءبىرىڭعاي ۆاۋچەرلىك جۇيە ەنگىزىلدى. قاناتقاقتى جوبانىڭ ارتىقشىلىعى قانداي؟
– 2025 جىلعى 1 ماۋسىمنان باستاپ استانا، شىمكەنت، قاراعاندى، قىزىلوردا، اتىراۋ، اقتوبە قالالارىندا ءبىرىڭعاي ۆاۋچەر ەنگىزۋ بويىنشا قاناتقاقتى جوبا ىسكە قوسىلدى. ماقسات – مەملەكەتتىك جانە جەكەمەنشىك سپورت سەكسيالارىن، شىعارماشىلىق ۇيىرمەلەردى، قوسىمشا ءبىلىم بەرۋ كۋرستارىن ءبىر سيفرلىق پلاتفورمادا بىرىكتىرۋ.
جاڭاشىلدىقتىڭ ءبىرى – 12 سانات بويىنشا، سونىڭ ىشىندە الەۋمەتتىك تۇرعىدان قورعالاتىن، ەرەكشە ءبىلىم بەرۋ قاجەتتىلىكتەرى بار بالالاردى قامتيتىن ءبىرىڭعاي اشىق كەزەك جۇيەسىن قۇرۋ.
نەگىزگى قاعيدا – ۆاۋچەر بالانىڭ اتىنا تىركەلەدى، ۇيىمعا ەمەس. بۇل سپورت، شىعارماشىلىق جانە ءبىلىم بەرۋ باعدارلامالارى اراسىندا ەركىن اۋىسۋعا، قارجىلاندىرۋدان جانە كەزەكتەن ايىرىلماۋعا مۇمكىندىك بەرەدى. مەملەكەت قىزمەت تەك ءىس ءجۇزىندە كورسەتىلگەننەن كەيىن عانا تولەيدى. قاتىسۋ سيفرلىق تۇردە بەلگىلەنەدى، ال اتا-انا تولەمدى ناقتى ۇيىرمەگە پلاتفورما ارقىلى جىبەرەدى. مۇنداي جۇيە جالعان ەسەپتەر مەن جاساندى كورسەتكىشتەردى بولدىرمايدى.
ەگەر بالاعا ۇيىرمە ۇناماسا، اتا-انا قۇجاتتاردى قايتا تاپسىرماي-اق، جەتكىزۋشىنى اۋىستىرا الادى. ۆاۋچەر جويىلمايدى، بۇل بالالاردىڭ مۇددەسىن قورعاپ، تاڭداۋ ەركىندىگىن ارتتىرادى. قاناتقاقتى جوبا اياقتالعان سوڭ، ناقتى پىكىرلەر مەن تاجىريبەلەر نەگىزىندە الگوريتم جەتىلدىرىلىپ، ەلدىڭ بارلىق وڭىرىندە قولدانىسقا ەنگىزىلەدى.
– ەلىمىزدە حالىقارالىق دارەجەدەگى ءباسى جوعارى سپورتتىق ءىس-شارالاردى وتكىزۋ قارقىن الىپ كەلەدى. بۇل الەمدىك دودالاردى ۇيىمداستىرۋعا سەنىمدىلىكتىڭ ارتقانىن ايقىنداي تۇسەرى انىق.
– دۇرىس ايتاسىز، قازاقستان ءىرى حالىقارالىق سپورتتىق جارىستاردىڭ سەنىمدى ۇيىمداستىرۋشىسى رەتىندەگى مارتەبەسىن جۇيەلى تۇردە نىعايتىپ كەلەدى. ەلدە زاماناۋي سپورتتىق ينفراقۇرىلىم، تۋرنيرلەردى وتكىزۋدەگى تانىلعان تاجىريبە جانە جوعارى ۇيىمداستىرۋشىلىق دەڭگەي قالىپتاسقان.
2025 جىلعى تامىز ايىندا قازاقستان ءبىرقاتار ماڭىزدى حالىقارالىق سپورتتىق وقيعالارعا تورەلىك ەتەدى. ماسەلەن، 14–16 تامىز ارالىعىندا استانا قالاسىنداعى ج.ۇشكەمپىروۆ اتىنداعى جەكپە-جەك سارايىندا تاەكۆوندودان (WT) G-1 ساناتىنداعى «Kazakhstan Open 2025» حالىقارالىق رەيتينگتىك ءتۋرنيرى جوعارى دەڭگەيدە ءوتتى. ال 16–30 تامىزدا شىمكەنت قالاسىنداعى «Shymkent Shooting Plaza» سپورت كەشەنىندە 26 ەلدەن 800-دەن استام سپورتشى قاتىساتىن نىسانا كوزدەۋ جانە ستەند اتۋدان XVI ازيا چەمپيوناتى ۇيىمداستىرىلادى. سونداي-اق 14–15 تامىزدا استاناداعى «Qazaqstan» جەڭىل اتلەتيكا كەشەنىندە تۇڭعىش رەت اسكەري قىزمەتشىلەر اراسىنداعى قازاق كۇرەسىنەن الەم چەمپيوناتى جالاۋىن جەلبىرەتتى.
بۇدان بولەك، 11–14 تامىز ارالىعىندا ەلوردادا ازيا پاراليمپيادالىق سپورتىنىڭ باستى ءىس-شارالارىن – ازيا پاراليمپيادالىق كوميتەتىنىڭ (اپك) كونفەرەنسياسىن جانە VIII باس اسسامبلەياسىن قابىلدادى. مۇنداي اۋقىمدى فورۋم تەك قازاقستاندا عانا ەمەس، ورتالىق ازيادا العاش رەت وتكىزىلىپ وتىر. ءىس-شاراعا 45 ەلدەن 190-نان استام دەلەگات قاتىستى. بۇل – حالىقارالىق سپورت فەدەراسيالارى مەن سەرىكتەستەردىڭ ەلىمىزگە دەگەن سەنىمىنىڭ ايقىن دالەلى.
ايتا كەتۋ كەرەك، ەتنوسپورت سالاسىنداعى ەڭ ءىرى حالىقارالىق جارىستاردىڭ ءبىرى – بىلتىر 8–13 قىركۇيەك ارالىعىندا استانادا وتكەن V دۇنيەجۇزىلىك كوشپەءلىلەر ويىندارى. مادەني مۇرا مەن سپورت رۋحىن توعىستىرعان بۇل ەرەكشە تۋرنيرگە 90 ەلدەن 2 500-دەن استام سپورتشى جينالدى. قازاقستان قۇراماسى 43 التىن، 32 كۇمىس، 37 قولا مەدال جەڭىپ الىپ، جالپىكوماندالىق ەسەپتە ءبىرىنشى ورىن يەلەندى. كوشپەلىلەر ويىندارى قازاقستاننىڭ ءداستۇر مەن زاماناۋيلىقتى ۇيلەستىرە وتىرىپ، مادەنيەتتەر ديالوگىنە مىقتى نەگىز قالاپ وتىرعان ەل رەتىندەگى بەدەلىن نىعايتتى.
– عىلىمعا تۇرەن سالماي ىلگەرى جىلجۋ بولماسى انىق. ەلىمىزدە سپورتشىلاردى دايارلاۋدىڭ عىلىمي مودەلىن ەنگىزۋدىڭ يگىلىگىن كورەمىز بە؟
– ەلىمىزدە العاش رەت سپورتتىق ءبىلىم بەرۋ جۇيەسىندە كادر دايارلاۋدىڭ جاڭا ساناتتارى ەنگىزىلدى. بۇعان دەيىن وقىتۋ تەك مەكتەپتەگى دەنە شىنىقتىرۋ پانىنە باعىتتالعان «دەنە شىنىقتىرۋ» ماماندىعى اياسىندا ءجۇرگىزىلسە، ەندى جاتتىقتىرۋشى، ءادىستەمە، وڭالتۋ، ينكليۋزيۆتى جانە سيفرلىق سپورت باعىتتارىن قامتيتىن ارنايى باعدارلامالار ىسكە قوسىلدى.
بۇل – ەلىمىزدە سپورت ماماندارىن دايارلاۋعا جۇيەلى ءارى عىلىمي ءتاسىل قولدانۋدىڭ العاشقى قادامى. دەنە شىنىقتىرۋ جانە بۇقارالىق سپورت اكادەمياسىنىڭ بازاسىندا مىناداي ءبىلىم بەرۋ باعدارلامالارى جۇزەگە اسىرىلۋدا: «جاتتىقتىرۋشىلىق قىزمەت (سپورت تۇرلەرى بويىنشا)»، «سپورت جانە ساۋىقتىرۋ سالاسىنداعى ءنۇسقاۋشى-ادىسكەر»، «سپورتتىق وڭالتۋ»، «ءۇستەل ءۇستى سپورت تۇرلەرىنەن پەداگوگ-جاتتىقتىرۋشى (شاحمات، توعىزقۇمالاق)»، «كيبەرسپورت (Esport)»، «دەنە شىنىقتىرۋ جانە سپورت (IP)»، «بەيىمدەلگەن دەنە شىنىقتىرۋ بويىنشا پەداگوگ»، «قازاق كۇرەسى بويىنشا پەداگوگ-جاتتىقتىرۋشى».
بارلىق باعدارلامادا نەگىزىنەن ءتاجىريبەگە باسىمدىق بەرىلگەن. ستۋدەنتتەر وقۋ بارىسىندا سپورت فەدەراسيالارىندا، كلۋبتاردا، ينكليۋزيۆتى جانە وڭالتۋ ورتالىقتارىندا تاعىلىمدامادان ءوتىپ، ناقتى جاعدايلاردا كاسىبي داعدىلارىن جەتىلدىرەدى. وقۋ مودۋلدەرىنە سپورتتىق تالداۋ نەگىزدەرى، قۇقىقتىق دايىندىق، جەكەلەي جاتتىعۋ جۇيەسى، جاراقاتتىڭ الدىن الۋ، العاشقى كومەك، سپورت پسيحولوگياسى سياقتى پاندەر ەنگىزىلگەن.
مامانداردى دايارلاۋدىڭ جاڭا جۇيەءسىندەگى ماڭىزدى جاڭالىقتىڭ ءبىرى – ەلىمىزدە العاش رەت ىسكە قوسىلعان Executive MBA Sport Management حالىقارالىق قوس ديپلومدى باعدارلاماسى. ونى اكادەميا فرانسيانىڭ EKLORE-ed School of Management ۋنيۆەرسيتەتىمەن بىرلەسىپ ءازىرلەگەن. بۇل – ەلدەگى سپورت سالاسىنىڭ ماماندارى مەن باسشىلارىنا ارنالعان العاشقى باسقارۋ ماگيستراتۋراسى. باعدارلاماعا باسقارۋشىلىق ويلاۋ قابىلەتى، حالىقارالىق ستاندارتتار مەن سپورت يندۋسترياسىنداعى ناقتى تاجىريبەلەر ەنگىزىلگەن. سونىمەن قاتار شەتەلدە تاعىلىمدامادان ءوتۋ جانە ەۋروپالىق ديپلوم الۋ مۇمكىندىگىن قاراستىرادى.
جالپى، مينيسترلىك زاماناۋي ءبىلىم مەن تەحنولوگيالاردى سپورت سالاسىنا ەنگىزۋگە دە باسىمدىق بەرىپ وتىر. ماسەلەن، Performance Hub عىلىمي زەرتتەۋ توبىنىڭ بازاسىندا بوكس، شورت-ترەك، مانەرلەپ سىرعاناۋ، كونكيمەن جۇگىرۋ، بياتلون، سەمسەرلەسۋ، ەركىن كۇرەس، تاەكۆوندو جانە باسقا دا سپورت تۇرلەرى بويىنشا كەشەندى عىلىمي تەستىلەۋ جۇرگىزىلىپ جاتىر. بۇگىنگە دەيىن 16 سپورت تۇرىنەن (ونىڭ ىشىندە 10 جازعى جانە 6 قىسقى) 150-دەن استام سپورتشى سىناقتان ءوتتى. سونىمەن قاتار ۇلتتىق قۇرامالار مەن باپكەرلەرگە ارنالعان ارنايى سەمينارلار ۇيىمداستىرىلادى. اتاپ ايتقاندا، ۆەلوسپورت باپكەرلەرىنە ارنالعان سەمينار، بياتلوننان ۇلتتىق جانە جاستار قۇرامالارىنا ارنالعان دارىستەر وتكىزىلدى. بۇل ءىس-شارالارعا سپورتتىق مەديسينا ماماندارى مەن دەنە شىنىقتىرۋ جانە بۇقارالىق سپورت اكادەمياسىنىڭ عالىمدارى دا تارتىلدى.
مينيسترلىك سپورتتى دامىتۋدا عىلىمي نەگىزدەلگەن، تۇراقتى ءارى زاماناۋي مودەلدى ەنگىزۋ جۇمىستارىن جالعاستىرادى. ەڭ الدىمەن، مامانداردى ساپالى دايارلاپ، ولاردىڭ كاسىبي جەتىستىكتەءرىن قولداۋعا باسىمدىق بەرىلەدى.
– مەملەكەتتىك ساياساتتىڭ اراسالماعى سپورتتا دا ايقىن اڭعارىلادى. الەمدىك سپورت قاۋىمداستىقتارىمەن بايلانىس نىعايىپ كەلە مە؟
– مەملەكەت باسشىسىنىڭ جوعارى جەتىستىكتەر سپورتىن جانە بۇقارالىق سپورتتى دامىتۋعا باعىتتالعان جۇيەلى قولداۋى مەن ستراتەگيالىق شەشىمدەرىنىڭ ناتيجەسىندە قازاقستان حالىقارالىق سپورت ارەناسىنداعى ورنىن نىقتاپ كەلەدى. پرەزيدەنت تاپسىرماسى بويىنشا ەلىمىزدە حالىقارالىق سپورت قاۋىمداستىقتارىمەن ىنتىماقتاستىقتى نىعايتۋعا باعىتتالعان ءىس-شارالار جۇيەلى تۇردە جۇزەگە اسىرىلادى. جىل باسىنان بەرى قازاقستانعا 19 حالىقارالىق فەدەراسيا مەن ۇلتتىق وليمپيادا كوميتەتتەءرىنىڭ باسشىلارى كەلدى. بۇل ەلىمىزدىڭ الەمدىك سپورت قاۋىمداستىعىنداعى بەدەلىنىڭ ارتىپ، اتقارىلىپ جاتقان مەملەكەتتىك ساياساتقا دەگەن سەنىمنىڭ جوعارى ەكەنىن كورسەتەدى.
ەلىمىزدەگى گيمناستيكا، كۇرەس، دزيۋدو، بوكس سياقتى فەدەراسيالاردىڭ حالىقارالىق سپورت فەدەراسيالارى مەن ۇيىمدارىنداعى وكىلدەرىنىڭ سانى ارتتى. بۇدان بولەك، تەك وليمپيادالىق سپورت تۇرلەرى بويىنشا 38 جەرلەسىمىز حالىقارالىق ۇيىمداردىڭ مۇشەءسى سانالادى.
پرەزيدەنت تاپسىرمالارىن ورىنداۋ ماقساتىندا تۋريزم جانە سپورت مينيسترلىگى حالىقارالىق فەدەراسيالارمەن ىنتىماقتاستىقتى كەڭەيتۋ، ينفراقۇرىلىمدى دامىتۋ، ەلىمىزدە ماڭىزدى سپورتتىق ءىس-شارالاردى وتكىزۋ باعىتىندا كەشەندى جۇمىستار اتقارادى. 2027 جىلى دزيۋدودان الەم چەمپيوناتى قازاقستاندا وتەدى، بۇل – وتاندىق دزيۋدو تاريحىنداعى ەكىنشى الەم بىرىنشىلىگى. 2023 جىلدان باستاپ استانادا «Grand Slam» سەرياسىنداعى «Qazaqstan Barysy» ءتۋرنيرى ۇيىمداستىرىلىپ كەلەدى (بيىل وتاندىق سپورتشىلار 9 مەدال جەڭىپ الدى، جۇلدە قورى – 154 000 ەۋرو). بيىل مامىر ايىندا ەلوردادا پارادزيۋدودان (IBSA) الەم چەمپيوناتى ءوتتى، وعان 38 ەلدەن 300-دەن استام سپورتشى قاتىستى. بۇدان باسقا دا جاھاندىق ءىرى سايىستار دا ۇيىمداستىرىلادى.
قورىتا ايتقاندا، سپورتتى دامىتۋدىڭ ستراتەگيالىق كەشەندى جوسپارى نەگىزىندە اۋقىمدى جۇمىستار اتقارىلىپ جاتىر.
اڭگىمەلەسكەن –
قۋانىش نۇردانبەك ۇلى،
«Egemen Qazaqstan»
