شارانى الماتى قالاسى اكىمدىگىنىڭ قولداۋىمەن «قازاقستاندىق قوعامدىق دامۋ ينستيتۋتى» كەاق ۇيىمداستىردى.
ءىس-شاراعا ساياساتتانۋشىلار، قازۇۋ-دىڭ پروفەسسورلىق-وقىتۋشىلىق قۇرامى، ماگيسترانتتار، ۋنيۆەرسيتەت دوكتورانتتارى جانە ققدي ساراپشىلارى قاتىستى.
ەكسپەرتتىك كلۋب قاتىسۋشىلارى مەملەكەت باسشىسىنىڭ سوڭعى جولداۋىندا ايتىلعان ساياسي رەفورمالار باعدارلاماسى بويىنشا ءوز پىكىرلەرىن ءبىلدىرىپ، قازاقستاندىق قوعامدى ساياسي ترانسفورماسيالاۋعا باعىتتالعان ءبىرىنشى كەزەكتەگى شارالاردى اتاپ ءوتتى. سونداي-اق، ساراپشىلار بولاشاق رەفورمالاردىڭ پەرسپەكتيۆالارىن باعالاپ، ىقتيمال تاۋەكەلدەرگە تالداۋ جاسادى.
«قازاقستاندىق قوعامدىق دامۋ ينستيتۋتى» كەاق باسقارما ءتوراعاسى قازبەك مايگەلدينوۆتىڭ مودەراتورلىعىمەن وتكەن شارادا ساياسي رەفورمالاردىڭ جاڭا باعدارلاماسى رەسپۋبليكا ءومىرىنىڭ بارلىق سالاسىنا سەرپىن بەرەتىن ماڭىزدى تاريحي كەزەڭ ەكەنى اتاپ ءوتىلدى.
ءوز كەزەگىندە ءال-فارابي اتىنداعى قازۇۋ فيلوسوفيا جانە ساياساتتانۋ فاكۋلتەتىنىڭ دەكانى بەكجان مەيىربايەۆ پرەزيدەنت جولداۋىنىڭ جاعىمدى تۇستارىن اتاپ ءوتتى:
– سايلاۋ جۇيەسىندە بولاتىن وزگەرىستەر كريتەرييلەردەن باستاپ، كەز كەلگەن ادامنىڭ، ءتىپتى ساياسي جۇيەگە قاتىسى جوق ازاماتتىڭ سايلاۋعا قاتىسۋىنا مۇمكىندىك بەرەدى. وتانىمىزدىڭ ءاربىر تۇرعىنى پرەزيدەنت جولداۋىنىڭ قانشالىقتى ماڭىزدى ەكەنىن ءتۇسىنۋى قاجەت. بۇل – ەلىمىزدىڭ دامۋ بولاشاعى مەن جاڭا ساياسي باعىتىنىڭ كورىنىسى، – دەدى.
«التەرناتيۆا» وزەكتى زەرتتەۋلەر ورتالىعىنىڭ ديرەكتورى، ساياساتتانۋشى اندرەي چەبوتاروۆتىڭ ايتۋىنشا، كونستيتۋسيالىق رەفورما قازاقستاننىڭ ساياسي ومىرىندەگى ماڭىزدى وقيعاعا اينالادى.
– مەملەكەت باسشىسى قاسىم-جومارت توقايەۆتىڭ رەفەرەندۋم ينستيتۋتىن پايدالانۋدى قايتا باستاۋى ءوزى جۇرگىزىپ وتىرعان ساياسي باعىتتىڭ ماڭىزدى قۇرامداس بولىكتەرىنىڭ ءبىرى، سونداي-اق ەلدىڭ ساياسي جۇيەسىن تۇبەگەيلى رەفورمالاۋعا جانە ازاماتتاردى مەملەكەتتىك باسقارۋعا كەڭىنەن تارتۋى ونىڭ ادالدىعىنىڭ كورىنىسى. جاريالانعان ساياسي رەفورمالاردىڭ مازمۇنى مەن سيپاتى، ونىڭ ىشىندە سۋپەرپرەزيدەنتتىك باسقارۋ مودەلىنەن شىعۋدى ەسكەرە وتىرىپ، ەلىمىزدىڭ نەگىزگى زاڭىنا ەنگىزىلگەن ءتيىستى تۇزەتۋلەردى قازاقستاندىقتاردىڭ ەلەۋلى بولىگى قولدايدى دەپ كۇتىلۋدە. كونستيتۋسيالىق رەفورمانى رەفەرەندۋم ارقىلى جۇزەگە اسىرۋ، شەت ەلدەردەگى جانە حالىقارالىق ۇيىمدارداعى ساياسي توپتار مەن قالىڭ جۇرتشىلىق اراسىندا وڭ پىكىر تۋعىزۋى مۇمكىن، – دەپ سەنىمدى پىكىر ءبىلدىردى اندرەي چەبوتاروۆ.
ساياساتتانۋشى دينا ايكەنوۆا ەلدىڭ دامۋ باعىتىن ايقىنداۋ تۋرالى ءسوز قوزعاپ، بۇل باعىتتا الدىمەن ساياسات، ودان كەيىن ەكونوميكا ماڭىزدى ەكەنىنە توقتالدى.
«ساياسات رەسۋرستاردى بولۋگە جاعداي جاسايدى، ول ءبارىن ءادىل شەشۋگە جاۋاپ بەرەدى. ساياسي جۇيەنىڭ ترانسفورماسياسىنا كەلەتىن بولساق، مۇندا ەڭ باستىسى – ساياسي مىنەز-قۇلىق نورمالارىن، قۇندىلىقتارىن، ۇلگىلەرىن وزگەرتۋ» دەدى ساياساتتانۋشى دينا ايكەنوۆا.
ق ر پرەزيدەنتى جانىنداعى قسزي باس ساراپشىسى، ساياساتتانۋشى ءادىل كاۋكەنوۆ پرەزيدەنت جولداۋىندا ساياسي جۇيەنى جۇزەگە اسىرۋعا جەتەلەيتىن رەفورمالاردىڭ ماڭىزدى باعىتى كورسەتىلگەنىن اتاپ ءوتتى:
– قاسىم-جومارت توقايەۆتىڭ جاسى مەن تاجىريبەسى ونى ويدان شىعارىلعان پوپۋليزمنەن، جەكە ۇپاي جيناۋعا نەمەسە وزىنە جاڭا بيلىك تەتىكتەرىن قۇرۋعا دەگەن ۇمتىلىستان ساقتايدى. بۇل تۇرعىدا جەرگىلىكتى بيلىكتىڭ كۇشەيۋى، ولاردىڭ بيۋدجەتتەرى مەن ەركىندىككە يە بولۋى ۇلكەن ءرول اتقارادى. سونداي-اق، ۇلكەن ايماقتاردى ءبولۋ سالدارىنان ءبىرقاتار ماڭىزدى ەلدى مەكەندەر ءتيىستى نازاردان تىس قالىپ، قارجىلاندىرۋسىز قالدى. قورىتىندى ماقسات – «قاڭتار قاسىرەتى» ەندى قايتالانبايتىن تۇراقتى جانە ءادىل مەملەكەتتىك جۇيەنى قۇرۋ، – دەدى ساياساتتانۋشى ءادىل كاۋكەنوۆ.
جيىنعا قاتىسۋشىلار ەلىمىزدەگى قوعامدىق-ساياسي احۋالدىڭ وزەكتى ماسەلەلەرى بويىنشا پىكىر ءبىلدىرىپ، قالىپتاسقان جاعدايعا ساراپتامالىق باعا بەردى جانە ولاردى شەشۋدىڭ نەگىزگى تاسىلدەرىن قاراستىردى. بىرلەسكەن تالقىلاۋعا قىزىعۋشىلىق تانىتقانداردىڭ بارلىعى قاتىسىپ، سۇراق قويىپ، پىكىر الماستى.
ءىس-شارا بارىسىندا، قازاقستاندىق قوعامدىق دامۋ ينستيتۋتى جانە ءال-فارابي اتىنداعى قازاق ۇلتتىق ۋنيۆەرسيتەتى ءوزارا ىنتىماقتاستىق تۋرالى مەموراندۋمعا قول قويدى.
