اقپان ايى باستالعالى نىعايۋمەن بولعان تەڭگە كەشەدەن باستاپ قايتا بوساڭسي باستايدى. 1 اقش دوللارىنىڭ قۇنى كەزىندە پسيحولوگيالىق شەككە بالاعان 500 تەڭگەدەن دە تومەندەپ، ينفلياسيا ەكپىنىن باسەڭسىتۋشى ءرولدى قولعا العان سەكىلدى اسەر بەرگەندەي بولىپ ەدى. جوق، بۇل ءۇمىت اقتالمايتىن سەكىلدى. جالپى، ۆاليۋتالار باعامى الدا قالاي ويىسۋى مۇمكىن؟ تەڭگەنىڭ اقپان ايىنداعى نىعايۋى ۋاقىتشا كورىنىس پە الدە ونى ۇزاقمەرزىمدى پەرسپەكتيۆاسىن بولجاۋعا بولادى ما؟ بۇل ساۋالدارعا Atlas Capital ساراپشىسى بوريس بويكونىڭ Forbes.kz دا جاريالانعان ساراپتاماسىندا جاۋاپ بەرىلەدى، دەپ جازادى Dalanews.kz.
مۇناي باعاسى: قىسقا مەرزىمدى تۇراقتىلىق
قاڭتاردىڭ ورتاسىنان باستاپ اقش-تا ءوندىرىس كولەمىنىڭ ارتۋى جانە وپەك+-قا امەريكالىق بيلىك تاراپىنان قىسىمنىڭ كۇشەيۋىنە بايلانىستى مۇناي باعاسى تومەندەپ كەلەدى. دەگەنمەن اقش-تىڭ ءوندىرىستى ەدەل-جەدەل ارتتىرۋعا مۇمكىندىگى شەكتەۋلى. EIA بولجامىنا سايكەس، قازىرگى تاۋلىگىنە ءوندىرىلىپ جاتقان 13،3 ميلليون باررەل 2025 جىلى ورتاشا ەسەپپەن 13،6 ميلليون باررەلگە دەيىن وسەدى، بۇل نەبارى 2%-دىق ءوسىمدى قۇرايدى. وپەك+ ناۋرىز ايىنىڭ سوڭىنا دەيىن ءوندىرىس كولەمىنە قاتىستى شەكتەۋلەردى ساقتاپ، ودان كەيىن ونى بىرتىندەپ ارتتىرۋدى جوسپارلاپ وتىر.
2025 جىلدىڭ ءبىرىنشى جارتىسىندا Brent ماركالى مۇنايدىڭ ءبىر باررەلىنىڭ قۇنى 70-75 دوللار ارالىعىندا ساقتالادى دەپ بولجايمىز (12 اقپانداعى باعا — 76 دوللار). ءوندىرىستىڭ ايتارلىقتاي ارتۋى قورلاردىڭ وسۋىنە اكەلىپ، 2026 جىلعا قاراي ءبىر باررەل مۇناي باعاسى 60 دوللارعا دەيىن تومەندەۋىنە تۇرتكى بولۋى مۇمكىن. ءبىراق قىسقا مەرزىمدە مۇناي تاراپىنان تەڭگەنىڭ باعامىنا ەلەۋلى اسەر بايقالمايدى دەپ بولجانۋدا.
رۋبل: ۋكرايناداعى جاعداي بەيبىت شەشىلەدى دەگەن ءۇمىت
2024 جىلدىڭ باسىندا رۋبل نىعايىپ وتىردى. بۇعان رەسەيلىك ەكسپورتتاۋشىلاردىڭ ۆاليۋتالىق ءتۇسىمدى 2024 جىلدىڭ قاراشاسىندا ەنگىزىلگەن سانكسيالاردان كەيىن ەسەپ ايىرىسۋ قۇرىلىمىنا بەيىمدەۋى ىقپال ەتتى. جەلتوقسان ايىندا دا رەسەيدىڭ ءىرى ەكسپورتتاۋشىلارى ۆاليۋتانى ايىرباستاۋ كولەمىن ەداۋىر ارتتىردى.
ءرۋبلدىڭ وسىمىنە رەسەي مەن ۋكراينا اراسىنداعى قاقتىعىستىڭ بەيبىت جولمەن رەتتەلۋ ىقتيمالدىلىعى تۋرالى بولجامدار دا قوسىمشا تۇرتكى بولدى. دەگەنمەن، قازىرگى ۋاقىتتا اقش پەن رەسەي اراسىنداعى كەلىسسوزدەردىڭ ناقتى كۇندەرى بەلگىلەنبەگەن، سوداي-اق ءبىتىم شارتتارى دا تاراپتارمەن تولىقتاي كەلىسىلمەگەن.
ەگەر سوعىس ءىس-قيمىلىن توقتاتۋ تۋرالى كەلىسىم جاسالىپ، سانكسيا قىسىمى بوساڭسي باستاسا،ينۆەستيسيالار اعىنى، كاپيتالدىڭ رەسەيگە قايتا ورالۋى جانە رەسەي ورتالىق بانكىنىڭ تارتىمدى پايىزدىق مولشەرلەمەلەرى ارقىلى رۋبل ايتارلىقتاي نىعايۋى مۇمكىن. ءبىراق قازاقستاندا بۇل فاكتورلار سونشالىقتى ماڭىزدى ءرول اتقارمايتىندىقتان، تەڭگەنىڭ رۋبلمەن ۇيلەسە نىعايۋى كۇتىلمەيدى. ال ەگەر كەلىسسوزدەر مەرزىمى سوزىلىپ كەتسە نەمەسە ءساتسىز اياقتالسا، رۋبل مەن تەڭگە دە قاتار السىرەۋى ىقتيمال.
تەڭگەگە سالىق اپتاسىنىڭ اسەرى
قىسقا مەرزىمدەگى باستى فاكتور — قازاقستانداعى الداعى سالىق اپتاسى. ەلىمىزدە 25 اقپانعا دەيىن كومپانيالار پايدالى قازبالاردى پايدالانعانى ءۇشىن تولەمدەردى قوسا العاندا، 10-نان استام سالىق ءتۇرىن تولەۋى كەرەك. سوڭعى 10 جىلداعى دەرەكتەر سالىق اپتاسىنا دەيىن ەكى اپتا بۇرىن تەڭگە ورتا ەسەپپەن 2،4%-عا نىعاياتىنىن كورسەتەدى. ەگەر بۇل ءۇردىس قايتالانسا، 25 اقپانعا قاراي تەڭگە باعامى دوللارعا شاققاندا 485-490 تەڭگەگە دەيىن نىعايۋى مۇمكىن.
قورىتىندى: تەڭگەنىڭ قازىرگى نىعايۋ جاعدايى قانشاعا دەيىن سوزىلۋى مۇمكىن؟
ءبىزدىڭ ويىمىزشا، تەڭگەنىڭ دوللارعا شاققانداعى قازىرگى باعامى ەلدەگى ەكونوميكالىق جاعدايعا قاراعاندا جوعارى باعالانىپ وتىر. ونىڭ نىعايۋى، نەگىزىنەن، سالىق اپتاسى، بيۋدجەت ترانسفەرتتەرى جانە الەۋمەتتىك شيلەنىستىڭ باسەڭدەۋى سىندى تەحنيكالىق فاكتورلارمەن بايلانىستى.
ۇزاق مەرزىمدى پەرسپەكتيۆادا تەڭگە باعامىنىڭ قازىرگى دەڭگەيدە ساقتالۋ ىقتيمالدىعى تومەن. ۋكرايناداعى قاقتىعىستى رەتتەۋ پەرسپەكتيۆالارى تۋرالى سوڭعى دەرەكتەردى ەسكەرە وتىرىپ، ءبىز تەڭگەنىڭ دوللارعا شاققانداعى باعامىنا اسەر ەتەتىن نەگىزگى فاكتورلاردىڭ ديناميكاسى مەن اۋقىمى بويىنشا ەرەكشەلەنەتىن ءۇش سەنارييدى ءوز نازارلارىڭىزعا ۇسىنامىز.
USD/KZT باعامى بويىنشا بولجام:
بازالىق سەناريي
بۇل رەتتە رەسەي مەن ۋكراينا اراسىندا 2025 جىلدىڭ ءىىى-توقسانىندا بىتىمگەرشىلىككە قول جەتكىزىلىپ، ونىڭ ايماقتىڭ قارجى نارىقتارىنا ورتاشا تۇراقتاندىرۋ اسەرى بولادى. وپەك+ ءساۋىر ايىنان باستاپ تاۋلىگىنە 130 مىڭ باررەلگە دەيىن مۇناي ءوندىرىسىن بىرتىندەپ ارتتىرادى، سونداي-اق اقش-تا جىل سوڭىنا قاراي مۇناي ءوندىرىسى تاۋلىگىنە 13،7 ملن باررەلگە دەيىن جەتەدى. مۇنداي جاعدايدا تەڭگە ەكى كەزەڭدە نىعايۋى مۇمكىن: الدىمەن اقپاندا، سودان كەيىن تامىز-قىركۇيەك ايلارىندا، شامامەن 1 اقش دوللارى 485-490 تەڭگە بولادى. ءبىراق 2025 جىلدىڭ سوڭىنا قاراي مۇناي نارىعىندا ۇسىنىستىڭ ارتۋىنا بايلانىستى باعام بىرتىندەپ 520 تەڭگەگە ورالۋى ىقتيمال.
وپتيميستىك سەناريي
بۇل رەتتە قولايلى وقيعالار كورىنىس تابادى. مۇندايدا رەسەي مەن ۋكراينا اراسىنداعى ءبىتىم 2025 جىلدىڭ ساۋىرىندە بولىپ، ايماقتاعى ينۆەستيسيالىق بەلسەندىلىك ارتادى. وپەك+ ءىى-توقساننىڭ سوڭىنا دەيىن وندىرىسكە قويىلعان شەكتەۋلەردى ۇزارتادى، بۇل مۇناي باعاسىنىڭ تۇراقتىلىعىن قولدايدى. مۇنداي جاعدايدا تەڭگە 2025 جىلدىڭ ەكىنشى توقسانىندا ايتارلىقتاي نىعايىپ، 1 اقش دوللارى 465-470 تەڭگە بولۋى مۇمكىن. دەگەنمەن، جىل سوڭىنا قاراي، ءتىپتى وڭ فاكتورلار ساقتالسا دا، قازاقستان ەكونوميكاسىنىڭ ىشكى جاعدايلارى مەن مۇناي باعاسىنىڭ تومەندەۋىنە بايلانىستى دوللارعا شاققانداعى ۇلتتىق ۆاليۋتا باعامى 510-515 تەڭگەگە دەيىن السىرەيدى دەپ كۇتىلەدى.
نەگاتيۆتى سەناريي
بۇل رەتتە 2025 جىلى بىتىمگە قول جەتكىزىلمەيدى جانە قاقتىعىس ۋشىعا ءتۇسۋى ىقتيمال. مۇنداي جاعدايدا ايماقتاعى ينۆەستيسيالىق اۋان ناشارلاپ، رەسەيگە جاسالاتىن سانكسيالىق قىسىم ۆاليۋتا نارىقتارىنا اسەر ەتۋىن جالعاستىرادى. وعان قوسا، وپەك+ ساۋىردەن باستاپ تاۋلىگىنە مۇناي ءوندىرىسىن 140 مىڭ باررەلگە دەيىن ارتتىرىپ، سونداي-اق اقش-تا دا ءوندىرىس تاۋلىگىنە 13،9 ملن باررەلگە دەيىن ۇلعايۋدا تەڭگە باعامىنا تەرىس اسەر ەتۋى ىقتيمال. سالدارىنان اقپانداعى قىسقا مەرزىمدى نىعايۋدان كەيىن ۇلتتىق ۆاليۋتا باعامى بىرتىندەپ السىرەپ، 2025 جىلدىڭ سوڭىنا قاراي 1 اقش دوللارىنىڭ قۇنى 570 تەڭگەگە دەيىن جەتۋى مۇمكىن.
"وسى جاعىنان العاندا، قازىرگى تەڭگەنىڭ نىعايۋى كوبىنەسە تەحنيكالىق جانە قىسقا مەرزىمدى سيپاتقا يە. ۇزاق مەرزىمدى باعام ديناميكاسى گەوساياسي جاعدايعا، وپەك+ شەشىمدەرىنە جانە ەنەرگيا رەسۋرساتارىنا دەگەن جاھاندىق سۇرانىسقا بايلانىستى بولماق"، دەپ ءوز ويىن قورىتىندىلايدى ساراپشى.
بۇعان دەيىن، 19 اقپاندا "بۇگىن KASE-دەگى ساۋدا-ساتتىقتا دوللار باعامى قايتادان كۇرت كوتەرىلىپ شىعا كەلدى" دەگەن ماتەريال جاريالاعان بولاتىن.
