"رەسەيگە قارسى سانكسيالار ءبىزدى وڭدىرىپ جاتقان جوق، ءبىراق باتىسقا دا ودان وڭاي بولىپ جاتقان جوق، سەبەبى ولار بۋمەرانگ ىسپەتتى". وسىلاي دەگەن رفعا ورتالىق ەكونوميكالىق-ماتەماتيكا ينستيتۋتىنىڭ ديرەكتورى البەرت باحتيزين سانسيالاردىڭ كەرى اسەرىنە باعا بەرەدى، دەپ جازادى Dalanews.kz.
"شەكسىز سانكسيالار، سالالىعى بار، قايتا اينالىپ سالىنىپ جاتقانى بار، تۇتاستاي العاندا، ءبىزدىڭ ەلىمىزدى وڭدىرىپ جاتقان جوق. لوگيستيكالىق بايلانىستار جويىلۋدا، ءوزارا ەسەپ ايىرىسۋدا پروبلەمالار تۋىنداۋدا، رەسەيلىك شيكىزات تاسىمالداۋشىلاردىڭ باعاسى جاساندى تۇردە تومەندەتىلۋدە"، - دەيدى ول.
الايدا، رەسەيلىك عالىمنىڭ ايتۋىنشا، رەسەيگە قارسى سانكسيالار بۋمەرانگ ىسپەتتى ەۋروپا ەلدەرىنە ورالىپ، ولارعا دا نەعۇرلىم اۋىر اسەر ەتۋدە.
"ەگەر ەۋروپا ەلدەرىنىڭ ەكونوميكاسى رەسەي تاپ كەلىپ وتىرعان قىسىمعا ۇشىراسا، ولاردىڭ بۇعان شىداۋى ەكىتالاي بولار ما ەدى، قالاي... مۇنداي جاعدايدا، قىتايلىق ارىپتەستەرىمىزبەن بىرلەسكەن ەسەپتەۋلەر بويىنشا، ەو ەلدەرىنىڭ ءجىو ءوسىمى 8-12% ارالىعىندا تومەندەيتىن ەدى.سەبەبى، ەو-نىڭ بارلىق ەلدەرىنىڭ ۇلتتىق قۋات يندەكسى، ياعني ەلدىڭ جيىنتىق الەۋەتىنىڭ كورسەتكىشى رەسەي مەن قىتايدان الدەقايدا تومەن"، - دەيدى عالىم.
ماسەلەن، جۇڭگو ۇلتتىق قۋات يندەكسى بويىنشا الەمدە ءبىرىنشى ورىندا، رەسەي - ءۇشىنشى ورىندا، گەرمانيا - جەتىنشى ورىندا، فرانسيا - ونىنشى ورىندا، ال ۇلىبريتانيا - ون بەسىنشى ورىندا تۇرعان كورىنەدى.
ايتا كەتسەك، كۇنى كەشە ەۋروپالىق وداق رەسەي، جۇڭگو جانە سولتۇستىك كورەيا فلوتتارى مەن كومپانيالارىنا باعىتتالعان رەسەيگە قارسى 15-سانكسيالار پاكەتىن قابىلداپ جىبەردى.
قۇجات ەۋروپالىق وداق كەڭەسىنىڭ رەسمي سايتىندا جاريالاندى. وندا اتالعان سانكسيالاردىڭ كەزەكتى جيىنتىعى رەسەيدىڭ اسكەري-ونەركاسىپتىك كەشەنىنە باعىتتالعانى ناقتىلانادى.
تىزىمدە 54 جەكە جانە 30 زاڭدى تۇلعالار كورسەتىلگەن. ونىڭ ىشىندە سولتۇستىك كورەيانىڭ ەكى شەندىسى دە بار. زاڭدى تۇلعالار قاتارىنا العاش رەت ۇشقىشسىز ۇشۋ اپپاراتتارى مەن ميكروەلەكتروندىق كومپونەنتتەردى تاسىمالداۋشى قىتايلىق كومپانيالار دا ەنىپ وتىر. اتالعان تىزىمدە بومبالاۋشى اۆياسيا سالىسىنىڭ 30 ۇشقىشى جانە ءانشى دولينا دا ءجۇر.
سونداي-اق، شەكتەۋلەر باسقا ەلدەردىڭ 52 تانكەرىن دە قامتىپ وتىر، ەندى ولارعا پورتتارعا كىرۋگە تىيىم سالىنادى، تەڭىز تاسىمالىمەن بايلانىستى قىزمەتتەردىڭ كەڭ سپەكترىنەن قاعىلاتىن بولادى.
"جۇڭگو، ءۇندىستان، يران، سەربيا جانە ءباا كومپانيالارىنا ساۋدا شەكتەۋلەرىن اينالىپ ءوتتى" دەگەن ايىپ تا تاعىلىپ وتىر. سول سەبەپتى ەو تاراپىنان ولارعا قاتاڭ ەكسپورتتىق شەكتەۋلەر قولدانىلاتىن بولادى.
ەۋروپالىق وداقتىڭ سانكسيالارى تىزىمىندە Utair اۋە كومپانياسىمەن بىرگە پيك قۇرىلىس كومپانياسىنىڭ دا اتى اتالادى. بۇل رەتتە "ەكسپەرت را" اگەنتتىگىنىڭ كورپوراتيۆتىك رەيتينگتەر جونىندەگى اعا ديرەكتورى دميتريي سەرگيەنكو سانكسيالار پيك-كە ەلەۋلى وپەراسيالىق قيىندىقتار تۋدىرمايتىنىنا سەنىمدى.
"پيك توبى وسى جىلدىڭ باسىندا عانا اقش سالعان سانكسيالار تىزىمىندە بولدى، سوندىقتان سانكسيا اياسىندا جۇمىس ىستەۋ بۇل كومپانيا ءۇشىن جاڭالىق ەمەس"، - دەيدى ول.
پيك - رەسەيدىڭ ەڭ ءىرى قۇرىلىس كومپانيالارىنىڭ ءبىرى، 1994 جىلدان بەرى جۇمىس ىستەيدى. كومپانيانىڭ نەگىزگى اكسيونەرى - 32،5% اكسياعا يە سەرگەي گوردەيەۆ. ول دا جىل باسىندا اقش سالعان سانكسيالار تىزىمىندە بولعان.
2024 جىلدىڭ قاراشاسىندا ۇلىبريتانيا رەسەي اسكەري-ونەركاسىپتىك كەشەنىنە قارسى جاڭا سانكسيالار ەنگىزىلگەنىن جاريالادى. ونىڭ ىشىندە بىرنەشە قازاقستاندىق كومپانيالار دا بولدى. كەيىن ۇلتتىق ەكونوميكا ءمينيسترى نۇرلان بايبازاروۆ بۇل قازاقستانعا قاتىسى جوق ءبىر كۇندىك كومپانيالار ەكەنىن ايتتى. ياعني، ونى اشادى، كەلىسىمشارت جاسايدى، سودان سوڭ جىپ-جىلماعايداي جوق بولىپ كەتەدى.
ال وتكەندەگى اقش-تىڭ قارجى سەكتورىنا باعىتتاعان سانكسياسى رەسەيدى ءبىر شايقالتىپ الدى. رۋبل وڭباي قۇلدىراپ، تەڭگە دە ءبىر "قۇلاپ" تۇردى.
