ۇلتتىق بانك بۇل شارالار جۇيەدەگى قاۋىپ-قاتەر تاۋەكەلدەرىن تومەندەتۋ ءۇشىن قولعا الىنىپ وتىرعانىن ناقتىلايدى. كاپيتالدىڭ سەكتورلىق كونترسيكلدى بۋفەرىن ەنگىزۋ جايىنا ۇلتتىق بانكتىڭ قارجىلىق تۇراقتىلىق جانە زەرتتەۋلەر دەپارتامەنتىنىڭ ديرەكتورى ولجاس كۋبەنبايەۆ توقتالدى، دەپ حابارلايدى Dalanews.kz.
قارجىلىق تۇراقتىلىق جونىندەگى كەڭەسى كەزەكتى وتىرىسىن قورىتىندىلاپ، كاپيتالدىڭ سەكتورلىق كونترسيكلدى بۋفەرىن ەنگىزۋ تۋرالى شەشىم قابىلدادى. بۇل سەكتورالدىق ككب حالىقتى كرەديتتەۋگە قاتىستى ەنگىزىلەدى جانە حالىقتى كرەديتتەۋ سەگمەنتىندە تاۋەكەل ولشەنگەن اكتيۆتەردىڭ 2%-ى مولشەرىندە بەلگىلەنەدى.
بۇل رەتتە، ەكىنشى دەڭگەيلى بانكتەر اتالعان تالاپتى 2026 جىلعى 1 ساۋىردەن باستاپ ورىنداي باستايدى. وسىلايشا، بانكتەرگە كاپيتالدى جيناقتاۋ جانە جاڭا سەكتورلىق ككب تالاپتارىن ورىنداۋ ءۇشىن 12 ايلىق وتپەلى كەزەڭ بەرىلەدى. بۇل تالاپ بانكتەر ءۇشىن قولدانىستاعى جەتكىلىكتىلىك نورماتيۆىنە قوسىمشا رەتىندە ەنگىزىلەدى.
"قازىرگى ۋاقىتتا بانك سەكتورىنىڭ جاعدايى تۇراقتى دەپ باعالانادى: وتىمدىلىك قورى جەتكىلىكتى، كرەديتتىك پورتفەلدىڭ ساپاسى جوعارى، كاپيتال دەڭگەيى جەتكىلىكتى جانە كىرىستىلىك كورسەتكىشتەرى تۇراقتى. الايدا، حالىقتى كرەديتتەۋ نارىعىندا "قىزىپ كەتۋ" بەلگىلەرى بايقالادى، بۇل كرەديتتەۋدىڭ باسقا باعىتتارمەن سالىستىرعاندا جەكە تۇلعالاردىڭ كرەديتتىك پورتفەلى قارقىندى ءوسىپ كەلە جاتقانىمەن دالەلدەنەدى"، - دەيدى ولجاس كۋبەنبايەۆ.
وسىلايشا، سوڭعى ءۇش جىلدا حالىقتى كرەديتتەۋ كورسەتكىشى جىلىنا ورتا ەسەپپەن 27%-عا وسسە، جەكە كاسىپكەرلەردى قوسا العاندا، بيزنەستى كرەديتتەۋ قارقىنى ورتا ەسەپپەن 17%-دى قۇرادى. حالىقتى كرەديتتەۋدىڭ نەگىزگى وسىمىنە ورتاشا مولشەردە جىلىنا 31%-عا وسكەن تۇتىنۋشىلىق كرەديت بەرۋ كورسەتكىشى ىقپال ەتتى.
كرەديتتەۋدە "قىزىپ كەتۋ" بەلگىلەرىن انىقتاۋ ءۇشىن حالىقارالىق تاجىريبەدە كەڭىنەن قولدانىلاتىن تاعى ءبىر كورسەتكىش – كرەديتتەردىڭ جىو-گە اراقاتىناسىنىڭ ۇزاقمەرزىمدى ترەندتەن اۋىتقۋى نەمەسە جىو-گە شاققانداعى كرەديت گەپ-ى. اتالعان كورسەتكىشتىڭ وڭ ايماققا اۋىسۋى، ادەتتە، كرەديتتىك سيكلدىڭ ءوسۋ كەزەڭىندە جۇيەلىك تاۋەكەلدەردىڭ جيناقتالۋىن كورسەتەدى.
كۋبەنبايەۆ قازاقستاندا وتكەن جىلدىڭ الدىن الا دەرەكتەرى بويىنشا جىو-گە شاققانداعى كرەديت گەپ-ى 2،3% دەڭگەيىندە قالىپتاسقانىن ايتادى. ال حالىقتى كرەديتتەۋ سەگمەنتىندە بۇل كورسەتكىش 6،8% دەڭگەيىندە باعالانادى.
"بانكتىك قاداعالاۋ جونىندەگى بازەل كوميتەتى بۇل كورسەتكىش 2%-دان اسقان جاعدايدا جالپى كونترسيكلدىك كاپيتال بۋفەرىن ىسكە قوسۋدى ۇسىنادى. وسىعان بايلانىستى، حالىقارالىق تاجىريبەنى ەسكەرە وتىرىپ، جەكەلەگەن كرەديت سەگمەنتتەرىنە كونترسيكلدىك بۋفەردى قولدانۋ مۇمكىندىگىن قاراستىرۋ تۋرالى شەشىم قابىلداندى. سەكتورلىق ككب جۇيەلىك تاۋەكەلدەردى تومەندەتۋدىڭ ماكروپرۋدەنسيالدى قۇرالى رەتىندە بازەل كوميتەتى ۇسىنعان جالپى كونترسيكلدى كاپيتال بۋفەرىنىڭ موديفيكاسياسى سانالادى. كبك جانە ونىڭ موديفيكاسيالارى بانكتەرگە قولايلى كەزەڭدە "قاۋىپسىزدىك قورىن" جيناقتاۋعا جانە ونى كەيىن تۇراقسىزدىق كەزەڭىندە پايدالانۋعا مۇمكىندىك بەرەدى. ەكى قۇرال دا "قىزىپ كەتۋ" ءقاۋپىن سەيىلتۋگە باعىتتالعان: ككب – جالپى كرەديتتەۋ، سەكتورلىق ككب – كرەديتتەۋدىڭ جەكەلەگەن سەگمەنتى"، - دەيدى ول.
ككب جانە ونىڭ موديفيكاسيالارى، سونىڭ ىشىندە سەكتورلىق ككب جانە سيكلگە بەيتاراپ وڭ ككب، بانكتەردىڭ جۇيەلىك تاۋەكەلدەرگە توزىمدىلىگىن ارتتىرۋ ءۇشىن حالىقارالىق تاجىريبەدە كەڭىنەن قولدانىلادى. مىسالعا، ككب جانە ونىڭ موديفيكاسيالارى 20-دان استام ەۋروپا ەلدەرىندە، سونداي-اق گرۋزيادا، ارمەنيادا، رەسەيدە جانە كەيبىر ازيا ەلدەرىندە ەنگىزىلگەن.
سەكتورلىق ككب قالىپتاستىرۋ بانك سەكتورىنىڭ بولاشاقتاعى ىقتيمال داعدارىستىق قۇبىلىستارعا توزىمدىلىگىن ارتتىرادى. سونىمەن قاتار، جوعارى كىرىستىلىك كورسەتكىشتەرى مەن بەرىلگەن وتپەلى كەزەڭ بانكتەرگە سەكتورلىق ككب تالاپتارىن ىشكى رەسۋرستار ەسەبىنەن ورىنداۋعا مۇمكىندىك بەرەدى.
ۇلتتىق بانك جۇيەلىك تاۋەكەلدەردى باقىلاي تۇسەدى جانە قاجەت بولسا، بۋفەر پارامەترلەرىن وزگەرىپ جاتقان جاعدايلارعا سايكەس بەيىمدەيدى.
بۇعان دەيىن ۇلتتىق بانك بجزق ءۇشىن دوللار ساتىپ الۋ ءۇردىسىن قايتا جالعاستىراتىندارىن مالىمدەگەن ەدى. سونداي-اق بانك جانە ميكروقارجى ۇيىمدارى اكتيۆتەرىنىڭ ەلەكتروندى ساۋداسى تارتىبىنە وزگەرىستەر ەنگىزىلدى.
