بۇگىندە قىتايدا تۇراتىن قانداستارىمىزبەن قارىم-قاتىناس دامىپ وتىرعانى بەلگىلى. ول جاقتان قازاقستانعا كەلىپ جاتقاندار از ەمەس.
سولاردىڭ ءبىرى – جاڭاگۇل باعداتحان ەسىمدى قىز بۇگىندە شىمكەنتتەگى وڭتۇستىك قازاقستان پەداگوگيكالىق ۋنيۆەرسيتەتىندە ءبىلىم الۋدا. ول وقۋعا بيىل تۇسكەن.
«العاشىندا بۇل جاققا ۇيرەنە الماي قينالدىم، – دەيدى جاڭاگۇل. – قىتايدا تاماقتىڭ كوبى اششى ءدامدى بولىپ كەلەدى عوي، سوندىقتان نەگىزىنەن تاماققا ونشا ۇيرەنە الماي ءجۇرمىن. ال بۇل جاقتىڭ ادامدارى اشىق-جارقىن مىنەزدى ەكەن. وسى بىر-ەكى ايدىڭ ىشىندە عانا وزىمە ءبىراز دوستار تاۋىپ ۇلگەردىم».
جاڭاگۇل مەكتەپتە جۇڭگو جانە قازاق تىلدەرىندە وقىپتى. كەيىن شىڭجاڭ ۋنيۆەرسيتەتىندە وقىعان. ءقازىر اعىلشىن ءتىلى ماماندىعى بويىنشا وقۋدا.
ءبىز ونىڭ ادەبيەتتى كوپ وقىعانىنا سۇيسىندىك. ول مۇحتار اۋەزوۆتىڭ «اباي جولى»، عابيت مۇسىرەپوۆتىڭ «ۇلپان»، ءازىلحان نۇرشايىقوۆتىڭ «ماحاببات، قىزىق مول جىلدار» روماندارىن وقىعان ەكەن. «بۇل كىتاپتار ادامعا تالىم-تاربيە بەرەدى، ۇلگى-ونەگە بولادى، اتا-بابامىزدان كەلە جاتقان سالت-داستۇرلەردى دارىپتەيدى. سوندىقتان دا ولاردى قانشا وقىسام دا جالىقپايمىن. وزىمە كەرەگىن الامىن»، – دەيدى ول.
جاڭاگۇلگە شىمكەنت قاتتى ۇناعانىمەن كوڭىلىنەن شىقپايتىن تۇستار دا بار ەكەن.
«مۇنداعىلاردىڭ كوبى ءوزى تازا قازاق بولا تۇرا ورىس ءتىلىن ارالاستىرىپ سويلەيدى ەكەن، – دەيدى ول. – وسى جاعى ماعان ءبىرتۇرلى كورىنەدى. ال قىتايدا جەرگىلىكتى حالىق تەك ءوز تىلدەرىندە سويلەيدى. ولارعا باسقا تىلدە سويلەسەڭ مۇلدەم جاۋاپ قايتارمايدى. قازاعى كوپ اۋماقتا تۇرىپ ءتىلدى شۇبارلاپ سويلەيتىنى ءجون ەمەس ەكەن. بۇلاي كەتە بەرسە تىلىمىزدەن نە قالادى؟ باسقالاردىڭ سوزدەرىن قوسىپ شۇبار-الا ءبىر نارسە جاساپ الساق انا ءتىلىمىزدى جوعالتامىز عوي. مەنىڭشە، كوپ ءتىل بىلگەن دۇرىس، ءبىراق ونى سول شەت ەلگە بارعاندا عانا قولدانسا جەتپەي مە؟»
جاڭاگۇل ءوزىنىڭ قازاقستاندا قالعىسى كەلەتىنىن ايتادى.
«قازاق ەلىنىڭ دامۋىنا از دا بولسا ۇلەسىمدى قوسۋدى ارماندايمىن. اعىلشىن ءتىلىن جاقسىلاپ مەڭگەرىپ السام، اقىن-جازۋشىلارىمىزدىڭ ەڭبەكتەرىن اعىلشىن تىلىنە اۋدارسام دەيمىن. ءبىزدىڭ قالامگەرلەردىڭ تۋىندىلارى ءار ەلدىڭ كىتاپحانا سورەلەرىندە تۇرسا، سوعان كىشكەنە دە بولسا ۇلەسىمدى قوسسام دەگەن ارمانىم بار».
جاڭاگۇل سۋرەت سالۋعا قاتتى قىزىعاتىنىن دا ءبىلدىردى، ونىڭ ءوزىنىڭ كىشىگىرىم گالەرەياسى بار ەكەن.
جاڭاگۇل قىتايدىڭ ءحىنجياق التاي اۋماقتىق كوكتوعاي اۋدانىندا ءتۋىپ-وسىپتى. ونىڭ ەكى اعاسى مەن ەكى اپكەسى بار. اكەسى مەكتەپتە ادەبيەت پانىنەن ساباق بەرەدى، ال اناسى دۇكەندە جۇمىس ىستەيدى ەكەن.
ءبىز قىتايدان كەلگەن قانداسىمىزدان وسىنداي جايلار جونىندە بىلدىك. جاڭاگۇل بۇگىندە ساباعىن جاقسى وقىپ، اعىلشىن ءتىلىن يگەرۋگە كۇش سالىپ ءجۇر.
