قازۇۋ-دە مەرەيتويلىق جىلدىڭ سالتاناتتى اشىلۋى ءوتتى

Dalanews 16 قاڭ. 2024 05:08 1498

ءال-فارابي اتىنداعى قازاق ۇلتتىق ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ ءال-فارابي كىتاپحاناسىندا ءبىلىم ورداسىنىڭ 90 جىلدىعىنا وراي، مەرەيتويلىق جىلدىڭ اشىلۋ سالتاناتى ءوتتى.

مەرەيتويلىق جيىنعا ق ر عىلىم جانە جوعارى ءبىلىم ۆيسە-مينيسترى دارحان احمەد-زاكي، الماتى قالاسىنىڭ اكىمى ەربولات دوسايەۆ، ءال-فارابي اتىنداعى قازۇۋ-دىڭ باسقارما ءتوراعاسى – رەكتورى جانسەيىت تۇيمەبايەۆ، ءال-فارابي اتىنداعى قازۇۋ ديرەكتورلار كەڭەسىنىڭ ءتوراعاسى، قازۇۋ تۇلەكتەر قاۋىمداستىعىنىڭ پرەزيدەنتى قايرات ءمامي، مەملەكەت جانە قوعام قايراتكەرلەرى، ۋنيۆەرسيتەت ارداگەرلەرى مەن تۇلەكتەرى، وقىتۋشىلار، ءبىلىم الۋشى جاستار جانە ب ا ق وكىلدەرى قاتىستى.

قۇرمەتتى قوناقتار ءۇشىن ۋنيۆەرسيتەت تاريحىنا ارنالعان سيرەك فوتوسۋرەتتەر مەن كىتاپتاردىڭ، ارداگەر وقىتۋشىلار پورترەتتەرىنىڭ كورمەلەرى، سونداي-اق ۋنيۆەرسيتەتتىڭ 90 جىلدىعىنا ارنالعان عىلىمي ەڭبەكتەر مەن تاريحي كىتاپتاردىڭ ەكسپوزيسياسى ۇسىنىلدى. ءال-فارابي اتىنداعى قازۇۋ تاريحى مەن قىزمەتى تۋرالى دەرەكتى فيلم كورسەتىلدى.

قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ عىلىم جانە جوعارى ءبىلىم ءمينيسترى ساياسات نۇربەك قازۇۋ ۇجىمىن بەينەۇندەۋ ارقىلى قۇتتىقتادى.

«بۇگىن وتاندىق عىلىم مەن جوعارى ءبىلىم سالاسىندا ايتۋلى مەرەكە. ۋنيۆەرسيتەت بۇگىندە تەك ورتالىق ازيا كەڭىستىگىندە عانا ەمەس، الەمدىك دەڭگەيدەگى ىرگەلى جوعارى وقۋ ورنىنا اينالدى. 90 جىلدىق تاريحى بار قارا شاڭىراق بۇگىندە زامان سۇرانىسىنا جاۋاپ بەرە الاتىن، بىلىكتىلىگى مەن ءبىلىمى، تاجىريبەسى مەن تالانتى ءبىر ارناعا توعىسقان سالا يەلەرىن دايارلاۋدى ايقىن ماقسات ەتىپ كەلەدى. الەمنىڭ ەكىنشى ۇستازىنىڭ ەسىمىن يەلەنگەن قارا شاڭىراق عىلىم مەن ءبىلىم ايدىنىندا جۇكتەلگەن مىندەتتەردى جوعارى ناتيجەمەن جۇزەگە اسىرىپ وتىر. بۇگىنگى ناتيجەلى جۇمىس پەن ىرگەلى بەلەستەر  ۋنيۆەرسيتەت ۇجىمىنىڭ تاباندى ەڭبەگىنىڭ ارقاسى دەپ باعامدايمىن. قازۇۋ-دىڭ 90 جىلدىق تورقالى تويى 100 جىلدىق تۇعىرى بيىك عاسىر تويىنا ۇلاسسىن»، – دەپ اتاپ ءوتتى مينيستر.

اشىلۋ سالتاناتىندا قازۇۋ-دىڭ باسقارما ءتوراعاسى – رەكتورى جانسەيىت تۇيمەبايەۆ شاراعا كەلگەن قوناقتاردى، بارشا ۇجىمدى ۋنيۆەرسيتەتتىڭ 90 جىلدىق مەرەيتويىمەن قۇتتىقتادى.

بۇل مەرەيلى بەلەسكە ۋنيۆەرسيتەت ۇلكەن تابىستارمەن جەتتى. قازۇۋ حالىقارالىق QS رەيتينگىندە 230-ورىندا. QS Asia ۋنيۆەرسيتەتتەرى رەيتينگى بويىنشا 29-شى ساتىدا. 90 جىلدىق تاريحى بار ۋنيۆەرسيتەتتە 3354 وقىتۋشى-پروفەسسور تابىستى ەڭبەك ەتۋدە. ونىڭ ىشىندە 11 ق ر ۇعا  اكادەميگى، ق ر جوعارى مەكتەبىنىڭ ءۇش اكادەميگى، ق ر جوعارى مەكتەبى عىلىم اكادەمياسىنىڭ ­ سەگىز اكادەميگى، جەتى ق ر ۇعا كوررەسپوندەنت-مۇشەسى بار. سونداي-اق 603 دوكتور، 736 عىلىم كانديداتى، 512 PhD جۇمىس ىستەيدى. بيىل 32 وقىتۋشى «جوعارى وقۋ ورنىنىڭ ۇزدىك وقىتۋشىسى – 2023» رەسپۋبليكالىق بايقاۋىندا جەڭىمپاز اتاندى.

«كەز كەلگەن ۋنيۆەرسيتەت مارتەبەسى وقىتۋشى عالىمداردىڭ ەڭبەگىمەن، تۇلەكتەرىنىڭ ساپاسىمەن ولشەنەدى. قازۇۋ تۇلەكتەرىنىڭ اراسىندا مەملەكەت جانە قوعام قايراتكەرلەرى، كورنەكتى عالىمدار، قالامگەرلەر، كاسىپكەر-مەسەناتتار، تاجىريبەلى ديپلوماتتار جەتكىلىكتى. قازۇۋ-دا جىلدار بويى قالىپتاسقان بەلگىلى قايراتكەر تۇلعالاردىڭ، مىقتى وقىتۋشى-پروفەسسورلارىمىزدىڭ عىلىمي مەكتەپتەرى قالىپتاسقان. ۋنيۆەرسيتەت وسى عىلىمي مەكتەپتەردى ارى قاراي جالعاستىرىپ، جاڭا باعىتتا دامىتا بەرەتىن بولادى. ءقازىر 25 مىڭنان استام ستۋدەنتىمىز بار. ستۋدەنتتەرىمىز اقش، ەۋروپا، ازيانىڭ وزىق ۋنيۆەرسيتەتتەرىندە ءبىلىمىن جەتىلدىرۋدە. قازۇۋ الەمنىڭ 650-دەن استام جوعارى وقۋ ورىندارى جانە ۇيىمدارىمەن تىعىز قارىم-قاتىناستا.

2022 جىلى مەملەكەت باسشىسى قاسىم-جومارت توقايەۆتىڭ تۇركيا مەن قىرعىزستانعا رەسمي ساپارى اياسىندا ىستامبۇل، بىشكەك قالالارىندا قازۇۋ فيليالدارى اشىلدى. ۋنيۆەرسيتەت بازاسىندا رەسەيدىڭ ميفي ۇلتتىق يادرولىق زەرتتەۋ ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ فيليالى جۇمىس ىستەيدى.            2023 جىلى قازاقستان پرەزيدەنتىنىڭ قىتايعا مەملەكەتتىك ساپارى بارىسىندا قازۇۋ بازاسىندا سولتۇستىك-باتىس پوليتەحنيكالىق ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ  فيليالىن اشۋ تۋرالى كەلىسىلدى. فيليال 12 قازاندا اشىلدى»، – دەپ اتاپ ءوتتى رەكتور.

قازۇۋ  2022 جىلى «زەرتتەۋ ۋنيۆەرسيتەتى» مارتەبەسىن العاننان كەيىن عىلىمعا باسىمدىق بەرە باستادى. سوڭعى ءۇش جىلدا ۋنيۆەرسيتەت عىلىمىنان تۇسكەن تابىس ەكى ەسەگە جۋىق ءوستى. قازىرگى تاڭدا 8،5 ميلليارد تەڭگەنىڭ گرانتتىق جوبالارى ورىندالۋدا.  2023 جىلى قازۇۋ عالىمدارى ق ر عىلىم جانە جوعارى ءبىلىم مينيسترلىگىنىڭ عىلىم كوميتەتىنەن 3،8 ملرد تەڭگەنىڭ مەگاگرانتىن ۇتىپ الدى.

2024-2027 جىلدار ارالىعىندا مەملەكەت باسشىسى قاسىم-جومارت كەمەل ۇلى توقايەۆتىڭ قولداۋىمەن قازۇۋ قۇرىلىسىنىڭ ءىى كەزەڭى سالىنادى. ءارقايسىسى 1060 ورىندىق، جالپى 3180 ورىنعا ارنالعان زاماناۋي ءۇش جاتاقحانا قۇرىلىسى جۇرۋدە.  بۇدان بولەك، وقۋ كورپۋستارى، سپورتتىق-ساۋىقتىرۋ ورتالىعى، يننوۆاسيالىق ورتالىق، عىلىمي-زەرتتەۋ ورتالىعى، تەحنوپارك جوسپارلانعان. وقۋ ورنىنىڭ 90 جىلدىق مەرەيتويىنا وراي، قازۇۋ-دا ورتالىق ازياداعى العاشقى يندۋستريا 4.0 مودەلدىك فابريكاسىن قۇرۋ جوسپارلانۋدا. بۇل جوبانى قازۇۋ Tech Garden «يننوۆاسيالىق تەحنولوگيالار پاركى» دەربەس كلاستەرلىك قورىمەن بىرلەسىپ ىسكە اسىرادى. روبوتوتەحنيكا جانە روبوتتاندىرۋ سالاسىنداعى جاڭا ستارتاپتارعا قولداۋ كورسەتەتىن ورتالىق 2024 جىلدىڭ ەكىنشى توقسانىندا اشىلادى. بۇدان بولەك، قازۇۋ-دا جۇڭگو ۇكىمەتىمەن كەلىسىلگەن Silicon Valley مودەلى بويىنشا IT-تەحنوپارك قۇرۋ جونىندەگى بىرلەسكەن جوبا قولعا الىنۋدا. سەكۋندىنا 1800 (1800 تفپ) جۇزەگە اسىراتىن سۋپەركومپيۋتەرگە قاراجات قحر ۇكىمەتى ەسەبىنەن ءبولىنىپ، قازۇۋ-دا ورناتىلادى.  بۇگىن مەرەيتويعا وراي، حيميا جانە حيميالىق تەحنولوگيا فاكۋلتەتى جانىنان گالۆانيكالىق قاپتامالاردىڭ Chemical Coatings Innovations (سhemCoIn) عىلىمي-وندىرىستىك ورتالىعى اشىلدى.

مەرەيتويلىق جىل اياسىندا QS رەيتينگى وكىلدەرىنىڭ، الەمدىك ساراپشى-عالىمداردىڭ قاتىسۋىمەن اۋقىمدى شارالار وتكىزۋ كوزدەلۋدە. تاريحي-تانىمدىق كىتاپتار جارىققا شىعارىلادى.

اشىلۋ سالتاناتىندا سونداي-اق ق ر عىلىم جانە جوعارى ءبىلىم ۆيسە-مينيسترى دارحان احمەد-زاكي ءسوز سويلەپ، ۋنيۆەرسيتەت مەرەيتويىنىڭ تاريحي ماڭىزدىلىعىن اتاپ ءوتتى.

سالتاناتتى جيىن بارىسىندا پروفەسسور ءمادينا تولەگەنوۆا «عىلىمدى دامىتۋعا سىڭىرگەن ەڭبەگى ءۇشىن»، پروفەسسور ساۋلە جۋسانبايەۆا «انا ءتىلىن دامىتۋعا قوسقان ۇلەسى ءۇشىن» توسبەلگىسىمەن ماراپاتتالدى. سونداي-اق قازۇۋ-دىڭ بەس وقىتۋشىسىنا قازاقستان رەسپۋبليكاسى عىلىم جانە جوعارى ءبىلىم ءمينيسترىنىڭ قۇرمەت گراموتاسى مەن العىس حاتى تابىستالدى.

ءىس-شارادا  ق ر وقۋ-اعارتۋ ءمينيسترى عاني بەيسەنبايەۆتىڭ قۇتتىقتاۋ حاتى وقىلىپ، ساحناعا ءال-فارابي اتىنداعى قازۇۋ ديرەكتورلار كەڭەسىنىڭ ءتوراعاسى، قازۇۋ تۇلەكتەر قاۋىمداستىعىنىڭ پرەزيدەنتى قايرات ءمامي شاقىرىلدى. ول قازۇۋ وقىتۋشىلارى مەن پروفەسسورلارىنا ءتورت «ەڭبەك ارداگەرى» مەدالىن جانە بەس «ىبىراي التىنسارين» توسبەلگىسىن تابىستادى.

قازۇۋ رەكتورى جانسەيىت تۇيمەبايەۆ پروفەسسور ەرجان جاتقانبايەۆقا «ءال-فارابي» ۇلكەن التىن مەدالىن تابىس ەتتى. كۇمىس مەدالمەن پروفەسسورلار: گريگوريي مۋن، زۋحرا يسماعامبەتوۆا، ايگۇل رامازان ماراپاتتالدى. سونداي-اق رەكتور 15 وقىتۋشىعا قازۇۋ-دىڭ  «ەرەن ەڭبەگى ءۇشىن» توسبەلگىسىن تابىس ەتتى. سالتاناتتى ءىس-شارا مەرەكەلىك كونسەرتپەن اياقتالدى.

 

  ءال-فارابي اتىنداعى قازۇۋ-دىڭ باسپا ءسوز قىزمەتى

ۇسىنىلعان
سوڭعى جاڭالىقتار