رۋحاني شارانىڭ شىمىلدىعى ۇلى اقىننىڭ كىتاپتارى مەن سۋرەتتەرى قويىلعان ءال-فارابي كىتاپحاناسىنىڭ جانە جامبىل، ءسۇيىنباي مۋزەيلەرىنىڭ «جامبىل الەمى» كوشپەلى كورمەسىمەن اشىلدى.
وقۋ ورنى رەكتورىنىڭ كەڭەسشىسى مالىك وتاربايەۆ القالى جيىندى اشىپ، الدىمەن ءال-فارابي اتىنداعى قازۇۋ-دىڭ باسقارما ءتوراعاسى – رەكتورى جانسەيىت تۇيمەبايەۆتىڭ قۇتتىقتاۋ حاتىن جەتكىزدى. حاتتا: «جىر الىبى جامبىل جابايەۆ – تەك قازاق حالقىنىڭ عانا ەمەس، تۇركى دۇنيەسىنىڭ الەمدىك دەڭگەيگە كوتەرىلگەن تۇعىرى بيىك تۇلعاسى. ۇلت ماقتانىشىن قاراشاڭىراق تورىندە دارىپتەپ، ولمەس مۇرالارىن جاستارعا ناسيحاتتاۋدىڭ ماڭىزى زور»، – دەلىنگەن.
رەكتور كەڭەسشىسى مالىك نۇرجان ۇلى بۇل ءىس-شارا جامبىل مەرەيتويى اياسىندا ۋنيۆەرسيتەت قابىرعاسىندا قولعا الىنعان ۇلكەن ءىستىڭ باستاماسى ەكەنىن ايتا كەلە، ءبىلىم ورداسىندا ۇلى اقىن شىعارماشىلىعى بويىنشا ىرگەلى زەرتتەۋ جۇمىستارىنىڭ اتقارىلىپ جاتقانىن تىلگە تيەك ەتتى.
– بيىل اقىننىڭ 175 جىلدىعىنا وراي، قازۇۋ-دىڭ «جامبىل» عىلىمي-زەرتتەۋ ورتالىعىنىڭ اتسالىسۋىمەن 10 تومدىق جارىق كوردى. قۇراستىرعان – جامبىلتانۋشى ناعاشىبەك قاپالبەك. سونىمەن قاتار جامبىل مۇراسىن ناسيحاتتاۋ بويىنشا تاعى ءبىر 10 تومدىق دايىندالۋ ۇستىندە. ونىڭ 4 تومدىعى بەلگىلى عالىم جانعارا دادەبايەۆتىڭ قۇراستىرۋىمەن جارىق كوردى. وسىنداي عىلىمي ىزدەنىستەر الداعى ۋاقىتتا جالعاسا بەرمەك، – دەدى كەڭەسشى.
ايتۋلى رۋحاني شاراعا مادەنيەتتەردى جاقىنداستىرۋ ورتالىعىنىڭ باس عىلىمي قىزمەتكەرى، جازۋشى-جامبىلتانۋشى ناعاشىبەك قاپالبەك ۇلى، «جامبىل» ادەبي-مەموريالدىق مۋزەيىنىڭ ديرەكتورى سالتانات جامبىلوۆا، ءسۇيىنباي ادەبي-مەموريالدىق مۋزەيىنىڭ ديرەكتورى مۇرات قوبدالييەۆ، «رۋحاني جاڭعىرۋ» عىلىمي-يننوۆاسيالىق ورتالىعى» جوبالىق ءوفيسىنىڭ جەتەكشىسى نۇرعالي وراز، قازۇۋ-دىڭ «جامبىل» عىلىمي-زەرتتەۋ ورتالىعىنىڭ جەتەكشىسى الماسبەك انىقبەك، جامبىلتانۋشى عالىم تەمىرحان تەبەگەنوۆ، ءادىلعازى قايىربەكوۆ، بايعالي ەسەنالييەۆ، ەرتاي ايعالي ۇلى سىندى رۋحانيات وكىلدەرى قاتىستى. جيىندا ءسوز العان جامبىلتانۋشىلار كەمەڭگەر تۇلعا جايلى تولعامدارىمەن ءبولىستى.
ارنايى شاقىرىلعان قوناقتار، وقىتۋشىلار مەن ءبىلىم الۋشى جاستار كورمەدە جامبىل مۇراسىمەن ەتەنە تانىستى. سيرەك كەزدەسەتىن ماتەريالدار، فوتوسۋرەتتەر، ارحيۆ قۇجاتتارى مەن جادىگەرلەردىڭ بىرەگەي كەشەنىن تاماشالاپ، اقىننىڭ ءومىرى مەن شىعارماشىلىعى تۋرالى ماڭىزدى ماعلۇماتقا قانىقتى.
جازۋشى ناعاشىبەك قاپالبەك ۇلى اقىننىڭ دارالىعى جونىندە ءسوز قوزعاپ، جامبىلدىڭ دانالىق سىرى اقىندىق قاسيەتىندە ەكەنىنە نازار اۋدارىپ، ونىڭ ولەڭدەرى الەمنىڭ 160 تىلىنە اۋدارىلعانىن ايرىقشا اتاپ ءوتتى.
جامبىل مۇراسىن دارىپتەۋ ماقساتىندا ەلىمىزدە اتقارىلعان جۇمىستاردى ەگجەي-تەگجەيلى بايانداي كەلە، ۋنيۆەرسيتەت باسشىسى جانسەيىت تۇيمەبايەۆتىڭ جامبىل ەسىمىن ۇلىقتاۋعا قوسقان سۇبەلى ۇلەسىن اتاپ كورسەتتى. تۇركيادا ەلشىلىك قىزمەتتە جۇرگەندە سول ەلدەن جامبىل ەسىمىنە كوشە بەرۋ، انكارادا ءسۇيىنباي بابامىزعا ەسكەرتكىش ورناتۋ جانە ءسۇيىنباي اتىندا ساياباق اشۋ ىسىنە ۇيىتقى بولعانىن جانە ءسۇيىنباي مەن جامبىل كىتاپتارىنىڭ تۇرىك تىلىندە تارالۋىنا ءوز سەپتىگىن تيگىزگەنىن ريزاشىلىقپەن جەتكىزدى.
سونىمەن قاتار، «جامبىل اپتالىعىنىڭ» اشىلۋ سالتاناتى اياسىندا تۇرىك تىلىنە اۋدارىلعان «كوروعلى» داستانىنىڭ تۇساۋكەسەر ءراسىمى ءوتتى. تۇركى حالىقتارىنا ورتاق تۋىندىنىڭ جامبىل جابايەۆ جىرلاعان نۇسقاسى ەنگەن جيناق ءال-فارابي اتىنداعى قازۇۋ مەن ەۋرازيا جازۋشىلار وداعىنا قاراستى «بەنگۋ» باسپاسىنىڭ قولداۋىمەن جارىق كوردى. ءتارجىمالاعان – جازۋشى-اۋدارماشى مالىك وتاربايەۆ.
كىتاپتىڭ ءالعىسوزىن قازۇۋ رەكتورى جانسەيىت تۇيمەبايەۆ جازعان. وندا جامبىل جابايەۆتىڭ ءوز ولەڭ-جىرلارىندا ءومىر سۇرگەن ۋاقىتتىڭ تامىرىن ءدوپ باسىپ، زامان تىنىسىن ايقىن بەينەلەگەنى باياندالادى. سونىمەن قاتار ءومىرىن ولەڭمەن ورنەكتەي بىلگەن اقىننىڭ وزىنەن بۇرىنعى اقىنداردىڭ جىر-داستاندارى مەن ايتىستارىن جاتقا ورىنداپ، تاڭنان-تاڭعا جىرلاعانىن تانىستىرا كەلە، جىرشى اقىننىڭ جادىندا ساقتالعان «كوروعلى» جىرىنىڭ تۇركى الەمى ادەبيەتىنە قوسىلعان تاپتىرماس قازىنا بولارىنا سەنىم بىلدىرەدى.
جازۋشى نۇرعالي وراز جيىندا ءسوز الىپ، جۋىردا حVI حالىقارالىق انكارا كىتاپ كورمەسىندە جيناقتىڭ تۇساۋكەسەر ءراسىمى جوعارى دەڭگەيدە جۇزەگە اسقانىن اتاپ ءوتتى. قازاقستاننىڭ تۇركياداعى ەلشىلىگى قولداۋ بىلدىرگەن شاراعا قازۇۋ دەلەگاسياسى قۇرمەتتى قوناق رەتىندە قاتىسقانىن ايتتى. «باسقوسۋدا پامۋككالە ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ پروفەسسورى نەرگيز بيراي، ەۋرازيا جازۋشىلار وداعىنىڭ ءتوراعاسى ياكۋپ ومەروعلى جامبىل جابايەۆتىڭ قايراتكەرلىك بولمىسى جانە قازاق ادەبيەتى مەن ۇلت رۋحانياتىنداعى ءرولىن تارازىلاپ، جامبىل نۇسقاسى تۇركى الەمى مادەنيەتىنە قوسىلعان سونى جاڭالىق ەكەنىن العا تارتتى»، – دەدى جازۋشى.
ايتا كەتسەك، اپتالىق اياسىندا «اق دومبىرا قولعا الىپ...» اتتى جىر كەشى، جامبىل ۇرپاقتارىمەن كەزدەسۋ، «جامبىل جانە تۇركى الەمى» حالىقارالىق ونلاين-كونفەرەنسيا وتكىزىلىپ، جامبىل جانە قاراساي اۋداندارىنداعى ءسۇيىنباي – جامبىل كەسەنەسى مەن مۋزەيىنە ەكسپەديسيا ۇيىمداستىرىلاتىن بولادى.
