قازىبەك - قانداي ماراپاتقا دا لايىقتى تۇلعا

Dalanews 27 ءشىل. 2024 16:57 2391

قولىمىزعا قازىبەكتىڭ سىرى  تەرەڭ «سىرتولعاۋى» ءتيدى. الامانعا قوسىپ جاتقان اقىننىڭ جەلتابانى، جۇيرىگى ەكەن. جىر الەمى ەكەن. سول الەمدى ءبىر ارالاپ شىققان دا، ءبىر نارسەنىۇقتىق.

اقىن الەمىنىڭ سونشالىقتى جانعا جاقىندىعىن ۇقتىق. ءبىز ءتىپتى بۇل عۇمىردى ءبىر اۋىلدا كەشكەندەيمىز. بالا قازىبەكتىڭ تابانى قىزىلقۇمعا كۇيىپ ءجۇرىپ ەسەيسە، ءبىزدىڭ دە تابانىمىز قاراقۇمعا كۇيىپ ءجۇرىپ ەسەيىپ ەدىك.بالا قازىبەككە ءومىر ءنارىن سىردىڭ سۋى
سىيلاسا، بىزگە دە ءومىر ءنارىن ءامۋداريا سىيلاپ ەدى. بالا قازىبەك كوزىن قوزى-لاقتىڭ شۋىمەن تىرناپ اشسا، ءبىز دە كوزىمىزدى قويلى اۋىلدا تىرناپ اشىپ ەدىك.

اينالىپ كەلگەندە ول دا، ءبىز دە ۇلى دالانىڭ يەن قۇشاعىندا وسكەن ۇلدار ەكەنبىز. ونىڭ دا، ءبىزدىڭ دە بويىمىزعا انا سۇتىمەن سىڭگەن اسىلىمىز انا ءتىلىمىز بولىپتى. وسىلاردان كەلىپ، قازىبەكتىڭ وزىنە دە، ولەڭىنە دە باۋىر
باسىپ كەتتىك. ءومىر مەن ونەردە ەس بىلگەلى ءبىر اتانىڭبالاسىنداي بولىپ كەتتىك. وزىمىزدە دە، سوزىمىزدە دەالشاقتىق جوق.

تۇتقىندالعان پەندەنى تۇماندا دا،
قۇتقاراتىن قۇداي مەن قۇران عانا.
اقيقاتتى ىزدەگەن بارلىق ادام،
اقىر ءتۇبى باس يەر ءبىر اللاعا.دەپ، ولجىرلاعانىنداي ساجدەگە دە بىرگە باس ءيىپپىز.

سۇلۋلىق جەر بەتىندەگى اللانىڭ نۇرى بولسا سول نۇرعا «مانگىلىك شولدەپ وتەم» دەپ اقىن، وسى كىتاپتاعى ءبىر ۇلكەن تاراۋىن نازىك جاندىلارعا ارنايدى. سۇلۋلارعا دا ءبىز بەينە ءبىر كوزبەن قارايدى ەكەن.

تىپتەن، ەكەۋمىز «اق جول» پارتياسىنان كەزىندە دەپۋتاتتىققا دا بىرگە تۇستىك. ول كەيىن ءماجىلىسدەپۋتاتى بولدى دا، ءبىز ءومىر دەپۋتاتى بولىپ كەتتىك. قايدا جۇرسەك تە، يلەگەنىمىز ءبىر تەرىنىڭ پۇشپاعى، ۇلت قۇندىلىعى بولدى. ءبىراق، قازىبەكتىڭ ءبارىبىربىزدەن وتكەن بولەك قاسيەتى بولدى. ول قاسيەت وعاناتا-اناسى ازان شاقىرىپ، قازاقتىڭ ۇلى ءبيىنىڭ اتىنقويۋدان باستالىپتى. سودان قازىبەك ءبيدىڭ ارۋاعىقازىبەك بالانى جەلەپ-جەبەۋمەن بولىپتى. سول ارۋاق الدىمەن قازىبەكتىڭ  قۇلاعىنا قازاقتىڭكيەلى دە، قۇنارلى ءسوزىن قۇيا بەرىپتى.

سول ءسوز كيەسى بالا قازىبەك ەس جيىپ، ەتەك جاپقاننان باستاپ ولەڭ ءسوز بوپ اۋىزىنان اعىتىلا باستاسا كەرەك. ۇلى بي ارۋاعى اقىرى ونى الاشءسوزىن ايتار شارشى توپقا القالاپ الىپ كەلسە كەرەك. الىپ كەلىپ قانا قويماي، «اتالى ءسوز ايتدەپباتاسىن بەرسە كەرەك. قازىبەك ايتا باستادى. ارۋاققولداپ، اتالى ءسوز ايتا باستادى. ايتقاندارىجاتتالىپ، قاناتتى سوزگە اينالا باستادى مىسالى؛ ءتىلىمىزدىڭ مۇشكىل ءحالى تۋرالى: «انا ءتىلىمىزەسىكتەن سىعالاپ تۇرعاندا، ءبىز قالاي شالقايىپتوردە وتىرامىز؟!» دەگەنى ەل اۋزىندا جاتتالىپقالدى.

ايتارىمىز، بۇگىندە قازىبەك يسانى حالقىنا ءقادىرلى ەتكەن قاسيەت ونىڭ قارىمدى قالامگەرلىگىنە قوسىلعان، وسىناۋ قايتپاس، قايسار، ازاماتتىق، قايراتكەرلىگى بولدى. ازاماتتىق قايراتكەرلىك كەز-كەلگەن اقىنعا بۇيىرماعان. بۇل بۇگىنگى تاڭدا ادىلەتتى قازاقستان قۇرۋدا قوعامعا پايداسى مەن شاراپاتى الابوتەن قاسيەت.  

        قازىبەك - قانداي ماراپاتقا دا لايىقتى تۇلعا دەر ەدىك.


سماعۇل ەلۋباي،

ق ر حالىق جازۋشىسى


ۇسىنىلعان
سوڭعى جاڭالىقتار