بۇعان دەيىنگى جازعان ماقالامىزدا قازاق حالقى ءۇشىن «اقوردا» ءسوزىنىڭ ماڭىزى زور ەكەنىن جازعانبىز. سوناۋ كونە داۋىرلەردە قازاق حاندىعىنىڭ ىرگە تاسىن قالعان حاندارىمىز قازىرگى تىلمەن ايتساق، وزدەرىنىڭ رەزيدەنسياسىن «اقوردا» دەپ اتاعانىن تاريحتان بىلەمىز. وسى ءۇردىستى ارى قاراي جالعاعان تۇڭعىش پرەزيدەنتىمىز نۇرسۇلتان نازاربايەۆ استانا تورىندە سالعان رەزيدەنسياسىن «اقوردا» دەپ ات بەرىپ، ايدار تاقتى. قازاق مەملەكەتتىلىگىنىڭ تاماشا تاريحي ساباقتاستىعى بار ەكەنىن بارشا الەمگە پاش ەتتى.
ءار قازاق «اقوردا» اتاۋىنا قاسيەت قونعان، كيەلى ءسوز دەپ بىلەدى. سوندىقتان كەيبىر كاسىپكەرلەر مەيرامحانالارى مەن بازارلارىن «اقوردا» دەپ اتاپ وسى ءبىر اياۋلى اتاۋدىڭ ءمانىن قاشىرعانىن وزدەرى دە اڭعارماي قالعان سياقتى.
اينالامىزدا وسىنداي جايسىز جايتتار ورىن العاننان كەيىن تىنىش جاتا المادىق. قولىمىزعا قالام الىپ، ماقالا جازىپ، بيلىك باسىندا وتىرعانداردىڭ نامىسىن قاشىلاۋعا تۋرا كەلدى.
[caption id="attachment_33321" align="aligncenter" width="1032"]
الماتىداعى اتى "باقوردا" دەپ اۋىستىرىلعان بازاردىڭ سىرتقى كورىنىسى[/caption]
ءوز ماقالامىزدا ىرگەمىزدەگى ورىستار رەسەي مەملەكەتىنىڭ اينىماس نىشانىنا اينالعان «كرەمل» اتاۋىمەن بازاردىڭ اتىن اتامايتىنىن جازدىق. سول سياقتى دەموكراتيانىڭ التىن دىڭگەگىنە اينالعان امەريكاعا بارعان ادام «كاپيتولييىن» دەگەن ءقوناقۇي نەمەسە مەيرامحانانى ەشكىمنىڭ كوزى شالمايتىنىن دا ايتقانبىز.
ال ءبىز بولساق، قاسيەتتى «اقوردا» ءسوزىنىڭ ءمانىن تۇسىنبەي بازار مەن مەيرامحاناعا قويۋدى ادەتكە اينالدىردىق. ايتەۋىر وسى ءبىر بازىنامىز جوعارىدا وتىرعان شەندىلەردىڭ قۇلاعىنا جەتىپ، الماتىداعى جاڭادان اشىلعان «اقوردا» بازارىنىڭ اۋتاۋى «باقوردا» بولىپ وزگەرتىلىپتى.
ايتپاقشى، ءبىزدىڭ بازار اشقان كاسىپكەرلەرىمىز ناعىز پراگماتيك جاندار بولىپ شىقتى. بازاردىڭ اتاۋىن وزگەرتۋدە باس قاتىرىپ، كوپ شىعىندانباپتى. «اقوردا» ءسوزىنىڭ باسىنا «ب» ءارىپىن جالعاپ «باقوردا» دەپ اتاي سالىپتى. بۇعان دا شۇكىر. ايتقان ءسوزىمىز جۇيەسىن تاۋىپتى. ءسوزىمىز قۇمعا قۇيعان سۋداي ءىزىم-عايىم جوعالماعانىنا قۋاندىق.
الداعى ۋاقىتتا جەرگىلىكتى بيلىك ورىندارى «اقوردا» دەپ بازار، مەيرامحانا، ءقوناقۇي اشقان ازاماتتارعا كاسىپكەرلىك نىساندارىنىڭ اتاۋىن وزگەرتۋ تۋراسىندا قاتاڭ تالاپ قويۋى كەرەك. وسىلايشا بىزدەر تاۋەلسىزدىكتى باعامداپ، قادىر-قاسيەتىن تۇسىنەمىز كەرەك. ەگەر تاۋەلسىزدىككە قولىمىز جەتپەگەندە ءوزىمىزدىڭ «اقوردامىز» بولار ما ەدى؟ ارينە، بولمايتىنى انىق.
«اقوردا» دەگەن مەيرامحانادا دۇركىرەتىپ توي جاساپ، ىشىمدىك ءىشىپ، توبەلەسىپ جاتساق سىرتتاعى جۇرت بىزگە ساۋساعىن شوشايتىپ كۇلمەي مە؟ سوندىقتان بۇل ات ءۇستى قارايتىن دۇنيە ەمەس. مەملەكەتتىك ماڭىزى زور ماسەلە. بۇعان تيىسىنشە ءمان بەرىپ، كەزىندە كەتكەن قاتەلىكتەردى تەزدەتىپ تۇزەتۋىمىز كەرەك.
قۇرمەتتى وقىرمان، وزدەرىڭىز تۇراتىن اۋىل، اۋدانداردا «اقوردا» دەگەن اتاۋدى ماڭدايشاسىنا بادىرايتىپ جازىپ قويعان بازار، مەيرامحانا، ءقوناقۇي، قاندايدا ءبىر كاسىپكەرلىك نىسان بولسا، ءبىزدىڭ فەيسبۋك الەۋمەتتىك جەلىسىندەگى «Dalanews.kz» پاراقشاسىنا جازىڭىز. بۇل ىسپەن بىرلەسىپ كۇرەسەيىك.
كەڭ بايتاق قازاق جەرىندە ءبىر عانا «اقوردا» بولۋى ءتيىس. استانا تورىندەگى «اقوردامىز» بارشا قازاقستانعا نۇرىن شاشىپ، ءوزىنىڭ ءامىر-ىقپالىن جۇرگىزىپ تۇرۋى شارت. بۇل مەملەكەتتەلىگىمىز باستى نىشانى ەكەنىن ۇمىتپايىق. ال ءۇي ىشىنەن ءۇي تىگىپ، قاتەلەسكەندەردى كوپشىلىك بولىپ جونگە سالايىق.
نۇرلان جۇماحان
https://dalanews.kz/29729
