21 جاستاعى الماتىلىق ەلينا ليۋ قازاق ءتىلى تۋرالى ايتقان بەيادەپ سوزدەرى ءۇشىن ەكى جىلعا سوتتالدى. سوت ونى ۇلتارالىق ارازدىق تۋدىرعانى ءۇشىن كىنالى دەپ تاپتى، دەپ حابارلايدى Dalanews.kz.
جۋرناليست ميحايل كوزاچكوۆتىڭ تەلەگرام-ارناسىنداعى اقپاراتقا سۇيەنسەك، وعان زاڭ تۇرعىسىنان ق ر قىلمىستىق كودەكسىنىڭ 174-بابى بويىنشا جازا تاعايىندالعان.
“ەلينا ليۋ وسى جاسىنا دەيىن كوپ نارسەگە قول جەتكىزدى: دۇنيەگە بالا اكەلدى، الەۋمەتتىك جەلىلەرگە تىركەلدى، ەندى مىنە تۇرمەدە وتىر. ول قىلمىستىق كودەكستىڭ 174-بابى “الەۋمەتتiك، ۇلتتىق، رۋلىق، ءناسiلدiك، تەكتىك-توپتىق نەمەسە دiني الاۋىزدىقتى قوزدىرۋعا، ازاماتتاردىڭ ۇلتتىق ار-نامىسى مەن قادiر-قاسيەتiن نە دiني سەزiمدەرiن قورلاۋعا باعىتتالعان ارەكەتى” ءۇشىن سوتتالدى”، - دەيدى ول.
بەلگىلى بولعانداي، وتكەن جىلدىڭ كۇزىندە ەلينا TikTok جەلىسىندە تىكەلەي ەفير وتكىزەدى. ونى مىڭعا جۋىق كورەرمەن تاماشالاعان. وسى ساتتە جازىلۋشىلاردىڭ ءبىرى ونىڭ ۇلتى مەن ءدىنىن سۇراپ، مەملەكەتتىك تىلدە سويلەۋىن تالاپ ەتەدى. ال جاس قىز بۇل سۇراققا دورەكى جاۋاپ بەرەدى.
“ول قازاق ءتىلىن ۇناتپايتىنىن ايتىپ، بۇل تىلدە تەك “مامبەتتەر” سويلەيتىنىن جەتكىزگەن. سونداي-اق ول الماتىداعى اباي كوشەسىندەگى كەپتەلىستەرگە اۋىلدان كەلگەندەردى كىنالى دەپ ايىپتاعان. قالا بەردى قالادا ەشكىم قازاقشا سويلەمەيتىنىن باسا ايتىپ، جازىلۋشىسىنا ۇرىسقان”، - دەيدى جۋرناليست.
وسىلايشا، ءليۋدىڭ ەفيردەگى ءسوزى ينتەرنەتتە تارالىپ، الەۋمەتتىك جەلىنى باقىلايتىن جەدەل ۋاكىل ونداعى الاۋىزدىق بەلگىلەرىن كورىپ، ەسەپ جازعان.
ساراپشى ليۋ سوزدەرىندە قازاق ۇلتى وكىلدەرىنىڭ ار-نامىسىنا قاتىستى قورلاۋ جانە ۇلتتىق ارازدىق پەن الاۋىزدىقتى قوزدىرۋ بەلگىلەرى بار ەكەنىن العا تارتقان. ناقتىراق ايتساق، “قازاق ۇلتىنىڭ وكىلدەرىن كەمسىتۋ” جانە “قازاق ۇلتىنىڭ ءتىلىن مەنسىنبەۋشىلىك” بار دەگەن قورىتىندىعا كەلگەن.
سوتتا ليۋ وزىنە جازىلۋشىنىڭ مەملەكەتتىك ءتىلدى بىلمەگەننەن كەيىن، قازاقستاننان كەتۋىن تالاپ ەتىپ “ارانداتۋشىلىققا بوي الدىرعانىن ايتقان”. ول كىناسىن مويىنداماي، تەك جاعىمسىز پىكىر جازعانداردىڭ “نامىسىنا تيگىسى كەلگەنىن، “ۇسقىنسىز ءتىل” دەگەن ءسوزدى قازاق تىلىندەگى بەيادەپ سوزدەرگە قاتىستى ايتقانىن تۇسىندىرگەن. ءبىراق سۋديا قاليما دۋانبەكوۆا ونىڭ جاۋابىن قاناعاتتاندىرمادى.
"سوت ءليۋدىڭ كىناسىنىڭ دالەلدەنگەنى تۋرالى قورىتىندىعا كەلىپ، ول ءوزىنىڭ ىس-ارەكەتىمەن ۇلتارالىق الاۋىزدىقتى تۋدىرعانىمەن، ۇلتتىق ار-نامىس پەن قادىر-قاسيەتتى قورلاۋمەن، ازاماتتاردىڭ قازاق ۇلتى وكىلدەرىنىڭ نامىسىنا تيگەن. ءليۋدىڭ سوزدەرى قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ ازاماتتارىنا ازاماتتىق جانە ساياسي دەسترۋكتيۆتى كوزقاراس تۋدىرادى"، – دەلىنگەن سوت ۇكىمىندە.
ناتيجەسىندە سوت ونى ۇلتارالىق الاۋىزدىقتى قوزدىرعانى ءۇشىن كىنالى دەپ تاۋىپ، ەكى جىلعا سوتتادى. ەلينا جازاسىن تومەنگى قاۋىپسىزدىك كولونياسىندا وتەيدى. ال بالاسى اجەسىنىڭ تاربيەسىنە بەرىلدى. ۇكىم ءالى زاڭدى كۇشىنە ەنگەن جوق.
ەسكە سالايىق، بۇعان دەيىن الماتىدا "Dostyk Plaza" ساۋدا ورتالىعى توڭىرەگىندە ۇلكەن داۋ شىققان ەدى. 2GIS قوسىمشاسىندا ورتالىق اكىمشىلىگى تاراپىنان ۇلتارالىق الاۋىزدىق تۋدىراتىن تەرىس پىكىر جاريالانىپ، بۇل ءوز كەزەگىندە كوپتىڭ سىنىنا ۇشىراپ، الەۋمەتتىك جەلىدە قىزۋ تالقىلاندى.
"Dostyk Plaza" ورتالىعىنا كەلۋشىلەردىڭ ءبىرى "كونتينگەنتى قورقىنىشتى. ءبارى ءبىرىڭعاي كالبيت! تاۋار باعالارى دا ءدال سونداي!" دەپ پىكىر قالدىرادى. ال ورتالىق اكىمشىلىگى اراڭداتۋشىنىڭ ءسوزىن قوستاپ، جىبەرىلگەن قاتەلىكتەر ءۇشىن ودان كەشىرىم سۇرايدى.
"قايىرلى كۇن! پىكىرىڭىزگە راقمەت! ساۋدا ورتالىعىمىزعا كەلگەندەر سىزگە جاعىمسىز اسەر قالدىرعانى ءۇشىن كەشىرىم سۇرايمىز! ءبىزدىڭ ماقساتىمىز – بارلىق قوناققا جايلى ءارى ىڭعايلى ورتا سىيلاۋ. ءۇمىتىڭىزدى اقتاي الماعانىمىز ءۇشىن وكىنىش بىلدىرەمىز. تاجىريبەڭىزدى الداعى ۋاقىتتا مىندەتتى تۇردە ەسكەرەمىز...!"، - دەلىنگەن اكىمىشىلىك جاۋابىندا.
كوپ ۇزاماي بۇل پىكىر الەۋمەتتىك جەلىدە ۇلكەن رەزونانس تۋدىردى.
ماسەلەن، ءسابيت بايتەنوۆ ەسىمدى Facebook-پايدالانۋشىلارىنىڭ ءبىرى اتالمىش پىكىردى ءوز پاراقشاسىنا ورنالاستىرىپ، جازبا قالدىرعان.
"وتكەندە Dostyk Plaza -عا بىرەۋ "سەندەرگە باراتىندار تەك كالبيتتەر" دەپ جازىپ جىبەرگەن عوي. دوستىق پلازا "ولاي ايتپاۋدى وتىنەمىز. ادامنىڭ بارىنە تەڭ قارايمىز. ءسىز دە سونداي كوزقاراستا بولىڭىز" دەۋدىڭ ورىنىنا. "ءبىزدىڭ (كالبيت) قوناقتارىمىز سىزدەرگە سونداي اسەر قالدىرعانى ءۇشىن كەشىرىم سۇرايمىز" دەپ جازىپ جىبەرگەن عوي"، - دەيدى ول.
جاعدايدىڭ انىق-قانىعىن ءبىلۋ ماقساتىندا Dalanews.kz اگەنتتىگى Dostyk Plaza ساۋدا ورتالىعىنىڭ اكىمشىلىگىمەن بايلانىسقا شىقتى. داۋلى ماسەلەگە ورتالىقتىڭ رەسمي وكىلى، PR ءبولىمىنىڭ باسشىسى كارينا سىچيەۆا جاۋاپ بەردى. ول بولعان جاعداي ءۇشىن ساۋدا ورتالىعى كوپشىلىكتەن كەشىرىم سۇراعانىن ايتىپ، ب ا ق وكىلدەرىنە ارنالعان رەسمي حاتتى جولدادى.
وسى تۇستا باسشىلىق كىنالى قىزمەتكەردى جۇمىستان بوساتقان. ال اراڭداتۋشىلىق پىكىر قالدىرعان اۆتوردى جاۋاپقا تارتۋ ماقساتىندا ءتيىستى ورگاندارعا ارىز تۇسىرگەن.
Dalanews.kz اگەنتتىگى الماتى قالاسىنىڭ پوليسيا دەپارتامەنتىنە ساۋال جولداپ، اراڭداتۋشى قانداي جازاعا تارتىلاتىنىن سۇراپ كوردى. ازىرگە رەسمي جاۋاپ كەلگەن جوق.
الايدا زاڭعا كوز جۇگىرتسەك، ەلدىڭ بۇتىندىگىن بۇزىپ، ۇلتارالىق الاۋىزدىق تۋعىزعان ادامدار ق ر قىلمىستىق كودەكسىنىڭ 174-بابى بويىنشا جازالانادى. بۇعان دەيىن باس پروكۋراتۋرا ۇلتارالىق الاۋىزدىق تۋعىزاتىن ادامدار جازادان قۇتىلمايتىنىن، ياعني 2-7 جىلعا، ال اۋىر سالدارى بولسا، 12-20 جىلعا باس بوستاندىعىنان ايىرىلۋى مۇمكىن ەكەنىن ايتقان بولاتىن.
