بىلتىر قاراشادان بەرى ەل اۋزىندا جۇرگەن داۋلى وقيعانىڭ ءبىرى - ەكس-مينيستر قۋاندىق بيشىمبايەۆتىڭ جۇبايى سالتانات نۇكەنوۆانىڭ ءولىمى. بۇل قارالى جاعداي قازاقستاندى ءدۇر سىلكىندىردى. ال بۇل جايتقا كۇدىكتى بيشىمبايەۆتىڭ ءوزى بولىپ وتىر. كەيىنگى كەزدە قوعامدا وسى وقيعاعا قاتىستى ەكى ءتۇرلى پىكىر قاقتىعىسى ءجۇرىپ جاتىر. بۇل بيشىمبايەۆتىڭ ادۆوكاتى نازكەن قۇسايىنوۆانىڭ مالىمدەمەسىنەن كەيىن ءتىپتى كۇشەيىپ كەتتى.
ادۆوكات Abay Live-قا بەرگەن سۇحباتىندا جانتۇرشىگەر جاعدايعا قاتىستى پىكىر ءبىلدىرىپ، بۇعان دەيىن ايتقان سوزدەرىنىڭ ءمانىن ءتۇسىندىردى، - دەپ حابارلايدى Dalanews.kz.
"بيشىمبايەۆتىڭ ىسىنە كەلەر بولساق، بۇل جەردە تولىعىمەن اقتاپ شىعارامىز دەگەن نە (وي، نيەت - ەسك.) جوق. بۇل جەردە ءىس زاڭدى تۇردە، ەكى جاق تاراپىنان بەرىلگەن دالەلدەر دۇرىس قارالۋى كەرەك. بەرىلگەن دالەلدەردىڭ ءبارى زەرتتەلۋى كەرەك. الەۋمەتتىك جەلىدە قۋاندىق بيشىمبايەۆتىڭ اتىنان ەشكىم سويلەگەن جوق. ءبىزدىڭ ءبىر سۇحباتىمىز عانا، گۇلجان ەرعالييەۆانىڭ ستۋدياسىندا قويىلعان سۇراقتارعا عانا جاۋاپ بەردىك. ءبىز ءىس ماتەريالدارىن تولىعىمەن ەشقانداي جەردە جاريالاعان جوقپىز. جابىرلەنۋشى تاراپىنان سكرينشوتتار نەمەسە ساراپتامانىڭ بولىكتەرى كورسەتىلىپ جاتىر. الەۋمەتتىك سالادا ادامداردىڭ پىكىرىن وزگەرتۋ ءۇشىن سونداي مالىمەتتەر جاساپ جاتىر. نەگىزى بۇل زاڭسىز دەپ ەسەپتەيمىن. ويتكەنى ءالى سوت باستالعان جوق. الدىن الا تەرگەۋ بارىسىندا ەكى تاراپ تا "ءىس بويىنشا ەشقانداي مالىمەتتى تاراتپاۋ" دەگەن قولحات بەرەدى. مۇنىڭ ءبارى قاراستىرىلىپ جاتقان جوق"، - دەيدى بۇرىنعى ءمينيستردىڭ ادۆوكاتى.
بۇعان دەيىن نۇكەنوۆانىڭ اعاسى الەۋمەتتىك جەلىدە وقيعا كەزىنەن ۆيدەو جاريالاعان ەدى.
"ادامدى شىنىمەن ءولتىردى مە، قاساقانا ءولتىردى مە، اسا قاتىگەزدىكپەن ءولتىردى مە دەگەن سۇراقتار تۋىنداپ جاتىر عوي. "قورعاۋشىلار مۇنى اقتاعالى جاتىر، بيشىمبايەۆتىڭ اكە-شەشەسى اقشالارىمەن نەشە ءتۇرلى زاتقا بارعالى جاتىر" دەگەن كوپتەگەن پىكىر جازىلىپ جاتىر. ءبىزدىڭ سۇحباتىمىزدان كەيىن "ادام ولتىرگەن كىسىنى قالاي اقتاماقسىڭدار" دەگەن پىكىرلەر كوپ بولدى. ءار ادام پىكىر جازار الدىندا ويلانىپ جازۋى كەرەك، ول ءىستى كورگەن جوق، ءىس ماتەريالدارىمەن تانىسقان جوق.
كونستيتۋسيادا تولىق جازىلعان. ادامنىڭ كىناسى ۇكىممەن انىقتالماعانشا، ۇكىم ءوز كۇشىنە ەنبەگەنشە، كىناسىز دەپ سانالادى. قازىرگى كەزدە قۋاندىق بيشىمبايەۆ كىنالى، ادامدى قاساقانا ءولتىردى دەگەنگە ...مەنىڭ قورعاۋىمداعى قۋاندىق بيشىمبايەۆ كەلىسپەيدى.
سەبەبى وسى ءىس بويىنشا 13 ساراپتاما جاسالدى. ءقازىر جابىرلەنۋشى تاراپىنان "اناداي ساراپتاما بار، وسىنداي كەزدە ولگەن، جەدەل جاردەم شاقىرماعان" دەگەن نەشە ءتۇرلى مالىمەتتەر بولىپ جاتىر عوي. ونىڭ ءبارىن ءقازىر ايتا المايدى. ايتقاننىڭ وزىندە جابىرلەنۋشى جاقتان بۇل زاڭسىز دەپ ەسەپتەيمىن. ويتكەنى ارنايى ساراپتاما جاسايتىنداي بىلىمدەرى جوق. ول جەردە ەشقانداي كۋا جوق. ۆيدەو سكرينشوتتى ءارتۇرلى قاراۋعا بولادى"، - دەدى ادۆوكات.
سونىمەن قاتار، ول پوليسيا جازعان حاتتامادا نە بارىن ايتتى.
"پوليسيا حاتتاماسىندا قانداي دەنە جاراقاتتارى بارى جازىلعان. مەن وعان قورعاۋىمداعى بيشىمبايەۆ جاۋاپ بەرمەگەنشە جاۋاپ بەرە المايمىن.
ءبىراق ولاردىڭ ايتىپ جۇرگەن مالىمەتتەرىن، اعاسىنىڭ ايتىپ جۇرگەن "كوزى اعىپ كەتكەن، دەنەسىندە بىردە-بىر ساۋ جەر جوق" دەگەن جاۋاپتارىن جوققا شىعاردىم. سەبەبى سول حاتتامادا ونداي جاراقاتتار جازىلماعان جانە كورسەتىلمەگەن"، - دەيدى قۇسايىنوۆا.
ادۆوكاتتىڭ سوزىنشە، كۇدىككە ءىلىنىپ وتىرعان بۇرىنعى شەنەۋنىك العاشىندا جاۋاپ بەرۋدەن باس تارتقان. سونىمەن قاتار، وقيعا ورنىنا بارىپ، قالاي بولعانىن كورسەتپەگەن.
"قۋاندىق جاۋاپ بەرۋدەن ءبىرىنشى كەزدەرى، ءبىر اي، ەكى اي ىشىندە ەكى-ۇش رەت باس تارتقان. ونداي قۇقىعى بار. ازاپتاۋ دەگەن باپتى تاققان كەزدە عانا تەرگەۋشى يزولياتورعا كەلىپ، جاۋاپ العان ءبىر حاتتاماسى بار. ول حاتتاماسىندا قۋاندىقتىڭ ءوزىنىڭ تولىقتاۋ جاۋابى بار. الدىن الا تەرگەۋ بارىسى بىتەتىن كەزدە قۋاندىقتىڭ بۇرىنعى قورعاۋشىلارىنان تالاپ-تىلەك ءتۇستى.
قۋاندىق وسى ءىس بويىنشا بولعان جەردە ءبارىن كورسەتىپ، جاۋاپ بەرەمىن دەگەن تالابى بولدى. سول كەزدە تەرگەۋشى تالاپ-تىلەگىن قاناعاتتاندىردى. كەيىن 11 قاڭتار كۇنى تەرگەۋ يزولياتورىنا كەلىپ، جاۋاپ العان كەزدە قۋاندىق اۋىرىپ قالدى. "مەن بۇگىن اۋىرىپ تۇرمىن، كەلەسى كۇنگە قالدىرايىق، باسقا كۇنى ءبارىن كورسەتىپ، جاۋاپ بەرەمىن" دەگەن قۋاندىقتىڭ ارىزى بار. تەرگەۋشى ول تۋرالى بىلەدى. ودان كەيىن عانا مەن بۇل ىسكە كىردىم. ءوز تاراپىمنان تەرگەۋشىگە تالاپ-تىلەكتەرىمدى جىبەردىم. 7-8 ارىز بولدى. سول ارىزداردىڭ ىشىندە دە بيشىمبايەۆتان جاۋاپ الۋدى سۇرادىم. ءبىراق بىردە-بىر سۇرانىستى الدىن الا تەرگەۋ ورگانى قاناعاتتاندىرعان جوق.
...ازاپتاۋ بولمادى. ازاپتاۋ بابى بويىنشا ءوز كىناسىن مويىندامايدى، ونىڭ ءبارىن قۋاندىق بيشىمبايەۆ جوققا شىعارىپ وتىر"، - دەدى ادۆوكات.
ايتا كەتەيىك، بۇعان دەيىن مادەنيەت جانە اقپارات ءمينيسترى ايدا بالايەۆا اتىشۋلى قۋاندىق بيشىمبايەۆتىڭ ىسىنە قاتىستى پىكىر ءبىلدىردى.
"ءبىزدىڭ ەلدە سەنزۋراعا تىيىم سالىنادى، ال مەديا ويىنشىلار كوبىنە "تىيىم سالىنباعاننىڭ بارىنە رۇقسات ەتىلەدى" قاعيداتى بويىنشا جۇمىس ىستەيدى. ءبىز جاقىندا جۋرناليستىك ەتيكاعا ارنالعان دوڭگەلەك ۇستەل وتكىزدىك جانە سول جەردە ءجۋرناليستىڭ ەتيكاسى ءوز-وزىن قاداعالاۋ شەگىندە بولۋى كەرەك دەگەن قورىتىندىعا كەلدىك.
بۇگىندە كورىپ وتىرعانىمىزداي، ءوزىن-وزى قاداعالاۋ دەگەن نارسە كوبىنە جۇمىس ىستەمەيدى، اسىرەسە، ويىنشىلاردى "قىزىقتىرۋعا" بولاتىن كەزدە.
ءبىز مەحانيزمدەردى تۇسىنەمىز جانە بيشىمبايەۆ ىسىندە بۇگىن بولىپ جاتقان مەديا ناۋقاننىڭ قالپىن كورىپ وتىرمىز. وكىنىشكە قاراي، تەرىس مۇددەنى باسشىلىققا الا وتىرىپ، بارلىق قابىلدانعان جالپىادامزاتتىق نورمالار مەن قاعيدالارعا قايشى، وتىرىك ءارى قوعامدىق سانانى مانيپۋلياسيالاۋمەن اينالىساتىن ادامدار قوعامنان شەتتەتىلەدى. ويتكەنى قوعام اقىماق ەمەس.
مەن ءارقاشان كاسىبي جۋرناليستەر قاۋىمداستىعىن باعالاۋ كەرەك دەپ ايتاتىنمىن. ولار - ويلى، اقىلدى جانە كۇشتى ادامدار"، - دەدى مينيستر Tengrinews.kz-كە بەرگەن سۇحباتىندا.
ەسكە سالايىق، بىلتىر قۋاندىق بيشىمبايەۆ ايەلى سالتانات نۇكەنوۆانى ءولتىردى دەگەن كۇدىكپەن قاماۋعا الىنعان ەدى. وقيعا 2023 جىلى 9 قاراشادا استانا قالاسىنداعى BAU مەيرامحاناسىندا بولدى.