نەسيە سانىنىڭ كوبەيۋىمەن بىرگە، ونى قايتارا الماي، سوت ورىنداۋشىلارىنىڭ تالابى بويىنشا ەسەپ-شوتتارى بۇعاتتالىپ جاتقان ازاماتتاردىڭ دا سانى ارتۋدا. مۇنداي كەلەڭسىز جاعدايلاردىڭ باسىم بولىگى ەلىمىزدەگى قارجىلىق ساۋاتتىلىق دەڭگەيىنىڭ تومەندىگىنەن ورىن الىپ وتىر. نەسيەنىڭ بارلىق شارتتارىمەن الدىن-الا تانىسپاي، بانك مەنەدجەرىنەن تولىق كەڭەس الماي، قارىز كەلىسىم-شارتىنا قول قويا سالۋدىڭ سوڭى ءتۇرلى تۇسىنىسپەۋشىلىكتەرگە اپارىپ سوعا باستادى.
كوكەيكەستى وسى تاقىرىپتا ازاماتتارعا دۇرىس باعدار بەرۋ ءۇشىن Dalanews.kz پورتالى «كارجىلىق كەڭەسشى» ايدارىنىڭ تۇساۋىن كەسىپ، جەكە قارجى مەنەدجمەنتى، اقشانى جيناۋ مەن پايدالانۋ، نەسيە تۇرلەرىنە ارنالعان ماقالالار سەرياسىن جاريالايتىن بولادى.
بۇگىن بانك ۆتب (قازاقستان) باسپاسوز-قىزمەتىنىڭ كومەگىمەن، نەسيە الاردا نەگە نازار اۋدارۋ كەرەكتىگىن تولىقتاي تالقىلايتىن بولامىز.
شارتتارعا نازار اۋدارامىز
كرەديتتى راسىمدەمەس بۇرىن قارىزدىڭ بارلىق نەگىزگى شارتتارىمەن الدىن-الا تانىسىپ الۋ وتە ماڭىزدى. ءبىرىنشى كەزەكتە نەسيەنىڭ جىلدىق ءتيىمدى سىياقى مولشەرلەمەسىنە (جتسم) نازار اۋدارۋ قاجەت.
جتسم ءونىم شارتتارىندا كوزدەلگەن كوميسسيانىڭ بارلىق تۇرلەرىن قامتيدى. تيىسىنشە، جتسم نەعۇرلىم جوعارى بولسا، كليەنتكە كرەديت سوعۇرلىم قىمباتقا تۇسەدى.
جستم تۋرالى ءبىز ماقالا بارىسىندا تولىق تالقىلايتىن بولامىز.
وعان قوسا، نازار اۋدارۋىڭىز ءتيىس ماڭىزدى شارتتارعا نەسيەنىڭ سوماسى، مەرزىمى جانە وتەۋ ءتۇرى كىرەدى.
اننۋيتەت نەمەسە سارالانعان تولەم. وتەۋ ءتۇرىن تاڭداۋدان قاتەلەسپەيمىز
كرەديتتىك ءوتىنىم بەرگەن كەزدە كليەنت كرەديتتى وتەۋدىڭ وزىنە نەعۇرلىم قولايلى ءادىسىن – سارالانعان نەمەسە اننۋيتەتتىك ءادىسىن تاڭداۋعا قۇقىلى. ءار ءادىس ءوزىنىڭ ارتىقشىلىقتارىنا يە.
- 1. سارالانعان تولەم (ديففەرەنسيالدى)
سارالانعان تولەمدەر كەزىندە نەگىزگى بورىشتىڭ سوماسى نەسيەنىڭ ورتاق مەرزىمىنە تەڭدەي بولىنەدى. ال سىياقى نەگىزگى بورىشتىڭ قالدىعىنا ەسەپتەلەدى. ناتيجەسىندە، اي سايىن تولەم سوماسى كەمىپ وتىرادى. تيىسىنشە، كليەنتتىڭ ءار ايعا تولەمدەرى ءار ءتۇرلى بولماق. الايدا، وتەۋدىڭ وسى ادىسىندە بانكتىڭ كليەنتتىڭ تولەم قابىلەتتىلىگىنە وتە جوعارى تالاپ قوياتىنىن ەسكەرگەنىڭىز ءجون. سەبەبى، باسىندا تولەنەتىن سوما ۇلكەن. وعان قاراعاندا اننۋيتەتتى تولەم ءتۇرىنىڭ تالاپتارى جۇمساقتاۋ بولىپ كەلەدى.
- 2. اننۋيتەت
اننۋيتەتتىك ءادىس كليەنتكە بىردەي تولەم قابىلەتتىلىگىمەن، كرەديتتىڭ ماكسيمالدى رۇقسات ەتىلگەن سوماسىن الۋعا مۇمكىندىك بەرەدى. ونىڭ باستى سەبەبى - اي سايىنعى تولەم نەگىزگى قارىزدىڭ قالدىعىنا سىياقى ەسەپتەلەتىن تەڭ مولشەردە بولىنەدى. سايكەسىنشە، اي سايىنعى تولەم مولشەرى سارالانعان تولەم ادىسىنە قاراعاندا ازداۋ بولادى جانە نەسيەنىڭ بارلىق مەرزىمىندە وزگەرمەيدى. ءسىز اي سايىن كرەديتتىڭ سوڭىنا دەيىن بەلگىلى ءبىر سومانى وتەپ وتىراسىز.
اننۋيتەتتىك تولەم كەستەسىندە قارىز الۋشىعا بەلگىلەنگەن تولەم مولشەرىن ەستە ساقتاۋ وڭايىراق، بۇل مەرزىمىن وتكىزىپ الۋ تاۋەكەلىن ازايتادى. بانك تاجىريبەسىنە كوز جۇگىرتسەك، كوبىنە كليەنتتەر وسى اننۋيتەت ءتۇرىن تاڭدايدى، سەبەبى تولەم سوماسى ازداۋ جانە كرەديتتىڭ ماكسيمالدى سوماسىن الۋعا جاقسى مۇمكىندىك بار.
نومينالدى ستاۆكاعا ەمەس، جتسم-عا نازار اۋدارامىز
زاڭعا سايكەس جتسم ەسەبىنە كليەنتتىڭ نەگىزگى بورىش پەن سىياقى بويىنشا تولەمدەرى ەنەدى. وعان بانكتىك قارىز شارتىندا كوزدەلگەن كرەديتتى بەرۋمەن جانە وعان قىزمەت كورسەتۋمەن بايلانىستى كوميسسيالار مەن وزگە دە تولەمدەر، سونداي-اق بانكتىك قارىز شارتىن جاساسۋ كۇنىنە بەلگىلى تولەم مولشەرلەرى مەن مەرزىمدەرى كىرۋى ءتيىس. سوندىقتان جتسم ءمانى ءارقاشان سىياقىنىڭ نومينالدى مولشەرلەمەسىنەن جوعارى بولادى، ويتكەنى نومينالدى مولشەرلەمە – بۇل نەگىزگى بورىشتىڭ قالدىعىنا ەسەپتەلەتىن كرەديت بويىنشا سىياقى مولشەرلەمەسى.
بۇل رەتتە، بانك جارناماسىن قاراستىرعان كەزدە نەسيەنىڭ نومينالدى ستاۆكاسىنا ەمەس، جتسم-عا قاراپ، ءوزىڭىزدىڭ ناقتى نەگىزگى قارىزدىڭ ۇستىنەن تولەيتىن سوماڭىز بەن باسقا دا شىعىندارىڭىزدى ەسەپتەي الاسىزدار.
Dalanews.kz قارجى كەڭەسشىسى ءسىزدىڭ جەكە اقشا مەنەدجمەنتىڭىزدى جاقسارتۋعا ارنالعان. قارجىلىق ساۋاتتىلىق ءسىزدى الاياقتاردان قورعاپ، نەسيەنى بارىنشا جەڭىل شارتتارمەن الۋعا جانە اقشاڭىزدى ءتيىمدى جۇمساۋعا جول اشادى.
