جۇزدەسۋدە ەستونيانىڭ بۇرىنعى پرەزيدەنتى تووماس يلۆەس ۇلتتىق ەكونوميكانى سيفرلاندىرۋ تاجىريبەسى جونىندە ايتىپ، سيفرلىق ەكونوميكاعا ءتيىمدى كوشۋ ءۇشىن ساياسي ەرىك-جىگەردىڭ بولۋى ماڭىزدى ەكەنىنە توقتالدى.
ت.يلۆەس سيفرلىق قىزمەتتەر كورسەتۋدى دامىتۋدىڭ، جەلى قولدانۋشىلارىنىڭ سيفرلىق ساۋاتتىلىعىن ارتتىرۋدىڭ جانە اقپاراتتىق قاۋىپسىزدىكتى قامتاماسىز ەتۋدىڭ ماڭىزدىلىعى جايىنداعى ويىن ورتاعا سالدى.
ال دۇنيەجۇزىلىك ساۋدا ۇيىمى باس ديرەكتورىنىڭ ورىنباسارى الان ۆولف حالىقارالىق ەلەكتروندى ساۋدا جۇيەسىن دامىتۋدىڭ قازىرگى احۋالى مەن پەرسپەكتيۆالارى جونىندە اڭگىمەلەدى. ەۋروپا قايتا قۇرۋ جانە دامۋ بانكىنىڭ ءبىرىنشى ۆيسە-پرەزيدەنتى يۋرگەن ريگتەرينك قازاقستان ەكونوميكاسىنىڭ ءوسىمىن جانە ونىڭ قايتا قۇرىلىپ كەلە جاتقانىن اتاپ ءوتىپ، ەلىمىزدىڭ كولىك-ترانزيت الەۋەتىن، اگروونەركاسىپ كەشەنى مەن «استانا» حالىقارالىق قارجى ورتالىعىنىڭ مۇمكىندىكتەرىن پايدالانۋدىڭ ماڭىزدى ەكەنىن ايتتى.
بىرىككەن ۇلتتار ۇيىمى ساۋدا جانە دامۋ جونىندەگى كونفەرەنسياسىنىڭ باس حاتشىسى مۋحيسا كيتۋيي قازاقستانداعى كەدەندىك دەكلاراسيالاۋدىڭ جەڭىلدەتىلۋى ەسەبىنەن قول جەتكىزىلگەن وڭ ناتيجەلەرگە توقتالدى. بەيبىتشىلىك جونىندەگى نوبەل سىيلىعىنىڭ لاۋرەاتى رادجەندرا كۋمار پاچاۋري كليمات وزگەرىستەرى ناتيجەسىندە تۋىنداعان پروبلەمالارعا توقتالىپ، «جاسىل» تەحنولوگيالاردى دامىتۋدىڭ جانە كەڭەيتۋدىڭ ماڭىزدىلىعىن اتاپ ءوتتى. رادجەندرا كۋمار پاچاۋري استانادا وتكەن حالىقارالىق «ەكسپو-2017» مامانداندىرىلعان كورمەسىنىڭ تاقىرىبى مەن ونىڭ ناقتى ناتيجەلەرىنىڭ وزەكتىلىگىنە نازار اۋداردى. بەيبىتشىلىك جونىندەگى نوبەل سىيلىعىنىڭ لاۋرەاتى راە كۆون چۋنگ تا «جاسىل» ەكونوميكاعا كوشۋدىڭ قاجەتتىگىن ايتىپ، بالامالى ەنەرگيا كوزدەرىن قولدانۋدىڭ جاعىمدى تۇستارىن اتاپ ءوتتى.
«DP World» كومپانياسى باسقارماسىنىڭ ءتوراعاسى سۇلتان احمەد بين سۋلايەم لوگيستيكالىق جوبالاردى ىسكە اسىرۋ سالاسىنداعى ىنتىماقتاستىقتى ودان ءارى نىعايتا تۇسۋگە مۇددەلىلىك تانىتتى. سۇلتان احمەد بين سۋلايەم اقتاۋ قالاسىنداعى پورت پەن «قورعاس» شەكارا ماڭى ىنتىماقتاستىعى ورتالىعىن پايدالانۋدىڭ تيىمدىلىگى جونىندە وي ءبولىستى.
ءوز كەزەگىندە ۇلىبريتانيا ۇكىمەتىنىڭ تەحنولوگيالار جونىندەگى كەڭەسشىسى ليام ماكسۆەلل «اقىلدى قالالاردى» دامىتۋ جانە قالالاردى باسقارۋ ۇدەرىسىندە جاساندى ينتەللەكت تەحنولوگيالارىن قولدانۋ جونىندەگى ويىن ورتاعا سالدى.
الەمنىڭ جەتەكشى ساراپشىلارىنىڭ باياندامالارى تىڭدالعان سوڭ قازاقستان پرەزيدەنتى جيىنعا قاتىسۋشىلارعا استانا ەكونوميكالىق فورۋمىنا قاتىسقانى جانە دوڭگەلەك ۇستەل وتىرىسىندا ايتقان يدەيالارى ءۇشىن ريزاشىلىق ءبىلدىردى.
– ەۋروپادا داۆوس فورۋمى، بىزدە استانا ەكونوميكالىق فورۋمى، ال تىنىق مۇحيتىنىڭ جاعالاۋىندا بواو ازيا فورۋمى بار. بۇل فورۋمدار ءبىر عانا ماقساتتى – قالىپتاسقان احۋالدان شىعۋ جولىن ىزدەۋدى كوزدەپ وتىر. ءبىز الەمدىك فورۋمداردىڭ بارىمەن ىنتىماقتاستىق ورناتىپ، مەملەكەتتەر مەن حالىقتاردىڭ يگىلىگى ءۇشىن جۇمىس ىستەگىمىز كەلەدى. بۇل – دامۋ، ىلگەرىلەۋ جانە تۇسىنىستىك مۇمكىندىگى، – دەدى مەملەكەت باسشىسى.
نۇرسۇلتان نازاربايەۆ جيىنعا قاتىسقان ساراپشىلاردىڭ ءبارى استانا ەكونوميكالىق فورۋمىنىڭ بەدەلىن نىعايتۋعا جانە ونى دامىتۋعا ۇلەس قوسقانىن اتاپ ءوتتى. سونىمەن قاتار قازاقستاننىڭ دامۋ تاريحىنا توقتالىپ، ەلىمىزدە ەتنوسارالىق جانە ۇلتارالىق كەلىسىمدى ساقتاۋ جانە نىعايتۋ جولىندا اتقارىلعان جۇمىس تاجىريبەسى جونىندە ايتتى.
– ءبىز كونستيتۋسيادا، زاڭنامالىق دەڭگەيدە جانە ءىس جۇزىندە بارلىق ازاماتتار قۇقىقتارىنىڭ تەڭدىگىن قامتاماسىز ەتتىك. قازاقستاندا بارلىق ءدىني كونفەسسيالاردىڭ وكىلدەرى تۇرادى. ولارعا ءدىني نانىم-سەنىم بوستاندىعى بەرىلگەن. ءداستۇرلى دىندەردىڭ الەمدىك كوشباسشىلارى وزدەرىنىڭ سەزدەرىن ءدال وسى استانادا وتكىزۋگە شەشىم قابىلدادى. بيىل كەزەكتى Vءى سەزد وتكەلى وتىر، – دەدى قازاقستان پرەزيدەنتى.
ەلباسى قوناقتارعا قازاقستاننىڭ بارلىق كورشىلەس ەلدەرمەن دوستىق جانە ارىپتەستىك قارىم-قاتىناس ورناتقانىن اتاپ ءوتتى. بۇگىندە ەلىمىزدەگى بارلىق ازاماتتاردىڭ تۇرمىسىن جاقسارتۋعا باعىتتالعان شارالاردىڭ ارقاسىندا ءبىزدىڭ قوعامدا تۇراقتىلىق پەن كەلىسىمگە قول جەتكىزىلگەنىن باسا ايتتى.
– تاۋەلسىزدىك جىلدارىندا ەكونوميكامىز 25 ەسە ءوستى. جان باسىنا شاققاندا ىشكى جالپى ءونىم 12 مىڭ دوللارعا جەتتى. ەندى ۇلتتىق قوردا جيناقتالعان قارجىنىڭ ارقاسىندا ينفراقۇرىلىمدىق جانە يندۋستريالدىق دامۋ، سونداي-اق ءبىلىم بەرۋ مەن دەنساۋلىق ساقتاۋ سالالارىنا ارنالعان باعدارلامالاردى جۇزەگە اسىرىپ كەلەمىز. ەلىمىزدە ءومىر ءسۇرۋ ۇزاقتىعى جەتى جىلعا ۇزاردى. ءبىزدىڭ جاس ۇرپاعىمىز ءبىلىمدى جانە ءورشىل ماقساتپەن بولاشاققا كوز تىگەمىز، – دەدى قازاقستان پرەزيدەنتى.
سوڭىندا قازاقستان پرەزيدەنتى استانا ەكونوميكالىق فورۋمىنا قاتىسۋشىلارعا تاعى دا ريزاشىلىق ءبىلدىرىپ، ولاردىڭ ۇسىنىستارى مەن يدەيالارى ەلىمىزدى ودان ءارى دامىتۋ ءۇشىن ماڭىزدى ەكەنىن اتاپ ءوتتى.
