استانالىق «نۇروتاندىقتار» قالالىق پارتيا ۇيىمىنىڭ باسشىلىعى پارتيالىق الەۋمەتتىك ليفت بويىنشا ەڭ دارىندى، بەلسەندى جانە ەل تاعدىرىنا جانى اشيتىن ازاماتتاردىڭ اياعىنان شالىپ، پرايمەريز ناتيجەسىن بۇرمالاپ جىبەرگەنىنە اڭ-تاڭ.
Nur Otan پارتياسى ءتوراعاسىنىڭ ءبىرىنشى ورىنباسارى باۋىرجان بايبەك اتاپ وتكەندەي، پرايمەريز Nur Otan-دى "قايتا قۇرىلىمداۋ" مىندەتىن ورىنداۋعا مۇمكىندىك بەردى.
ال ەلوردالىق فيليال نە ءبۇلدىرىپ ءجۇر؟ الدە ولار بايبەكتىڭ ءسوزىن ەلەمەي مە؟ ولار وسى ناۋقاننان قانداي قورىتىندى شىعارادى؟ قالالىق فيليال ءتوراعاسىنىڭ ءبىرىنشى ورىنباسارى ەرلان كاناليموۆ پارتيالاستارىنىڭ كوكەيىندەگى كوپتەگەن سۇراقتارعا نە دەپ جاۋاپ بەرەدى؟
13 سانى؟
ايتىڭىزدارشى، نۋمەرولوگيانىڭ پارتيا قۇرىلىسىنا قانداي قاتىسى بار؟ "13" سانىنا كۇمان-كۇدىكتى كىم ويلاپ تاپقان؟
ءيا، ءححى عاسىردىڭ قوعامدىق پىكىر كوشباسشىلارى بۇعان كۇلە قارار ەدى. الايدا، اسىقپاڭىز. ەلوردالىق فيليال بۇل ساندى اتتاپ ءوتىپتى.
پرايمەريز تىزىمىندە 13ء-شى ورىن العان جانە پارتيا تىزىمىنە كىرۋگە ۇمىتتەنىپ وتىرعان ازاماتتى پارتيا كونفەرەنسياسىندا ەلەۋسىز قالدىرىپتى! بىلايشا ايتقاندا 13 سانىن اتتاپ ءوتىپتى، 14 مەن 15 نومىرلەرگە ءوتىپ كەتكەن!
ءبىر قىزىعى بۇعان Nur Otan پارتياسىنىڭ بەلدى مۇشەسى يگور نەسەن اسا نازار اۋدارماعان. ءبىراق ءوز سۇراقتارىن Nur Otan پارتياسى استانالىق فيليالىنىڭ باسشىلىعىنا جولدانعان حاتتا قويادى.
الگى حاتتى ول ەل تاريحىنداعى جاڭا پارتيالىق كەزەڭ پرايمەريز - كەرەمەت جانە تاماشا يدەيا ەكەنىن اتاپ وتكەن!
ال استانالىق فيليالعا قاتىستى بىرنەشە سەزىكتى ساۋالى بارىن جانە بۇعان جاۋاپ الا الماعانىن ايتادى.
يگور نەسەن ءوز وكرۋگى بويىنشا اسا كۇردەلى ەسىل اۋدانىندا 35 جاسقا دەيىنگى ساناتتا 4ء-شى ورىنعا يە بولعانىن اتاپ وتكەن ءجون.
- 35 جاسقا دەيىنگى جاستار اراسىندا ەكىنشى تۋرعا ارنالعان تىزىمدەر قالاي قۇرىلدى؟ قالا ءتىزىمى بويىنشا نەلىكتەن پرايمەريزدىڭ 7ء-شى قاتىسۋشىسى ماجىلىسكە تاڭدالىپ الىندى؟ نەلىكتەن مەنەن كەيىن تۇرعان 2 ادام ءماسليحاتقا كانديدات تىزىمىنە ەنگىزدىڭىزدەر، مەن نە سەبەپتى شەت قالدىم؟ ماعان بەرىلگەن داۋىس سانى بۇلارعا قاراعاندا 5-6 داۋىسقا كوپ، - دەدى ول پارتفيليال باسشىلىعى ەرلان كاناليموۆكە جولداعان ساۋالىندا.
ونىڭ باعالاۋى بويىنشا Nur Otan-نىڭ نۇر-سۇلتان قالالىق فيليال باسشىلىعى كاسىپورىندارمەن جانە باسقا دا ۇيىمدارمەن ناشار جۇمىس جاسايدى.
دەموكراتياسىز سەنتراليزم، مۇنداي دا بولا ما؟
"دەموكراتيالىق سەنتراليزم" ۇعىمى ساياسي ساۋاتتى اۋديتورياعا جاقسى تانىس. بىرنەشە ونداعان جىل بۇرىن بۇل پرينسيپ پارتيا قۇرىلىسىنىڭ وزەگى بولدى.
ءقازىر مە؟ پرايمەريزدەن كەيىن "Nur Otan" پارتياسى استانالىق فيليالى ساياسي كەڭەسىنىڭ كوپتەگەن مۇشەلەرى ءبىرىنشى ورىنباسار ەرلان كاناليموۆتىڭ بۇل پرينسيپتەن حاباردار ەكەنىنە كۇمانمەن قارايدى.
كاناليموۆتىڭ باسشىلىق ءستيلى الدىڭعى جەتەكشىلەردەن «ەرەكشە» ەكەنىنە كوزدەرى جەتتى. ونىڭ الدىنداعى ازاماتتار كەڭەس مۇشەلەرىمەن اقىلداسىپ وتىراتىن، ولاردىڭ ساياسي تاجىريبەسى مول ەدى.
«ال كاناليموۆ شە؟ ول اۋدان اكىمى بولىپ جۇمىس ىستەپ، ەشكىمدى ەلەمەي، جەكە دارا بيلىك قۇرۋدىڭ «ەرەجەلەرىن» ابدەن مەڭگەرگەنگە ۇقسايدى. الايدا ەلوردانىڭ دەڭگەيىندە، ەڭ الدىمەن پارتيانىڭ ءيميدجى ءۇشىن ونىڭ ادىستەرى اسا قولايسىز! پارتيالىق جۇمىستى اقىلداسىپ اتقارۋ قاجەت، - دەيدى نۇروتاندىقتار.
ەڭ سوراقىسى پرايمەريز ناتيجەسى قورىتىندىلاعان پارتيا كونفەرەنسياسىنان كەيىن قالالىق فيليالدىڭ ساياسي كەڭەسىنىڭ كەيبىر بەلسەندى مۇشەلەرى ونىڭ قۇرامىنان تىس قالعان. تالاپ بويىنشا ولاردىڭ وكىلەتتىكتەرى كەلەسى جىلى عانا اياقتالۋى ءتيىس.
تاڭعالاتاتىن تاعى ءبىر تۇس: ساياسي كەڭەستىڭ ەسكى مۇشەلەرى كونفەرەنسياعا قاتىسپاعان.
مۇنىڭ سەبەبىن ولارعا: «ءسىز پرايمەريزدەن ءوتتىڭىز، تيىسىنشە جەڭىمپازدار ءۇشىن داۋىس بەرىلەتىن زالدا بولماۋىڭىز كەرەك» دەپ تۇسىندىرگەن ەكەن.
وسىلايشا پارتيا ساپىنداعى قوعامدىق پىكىر كوشباسشىلارى پارتيالىق سايلاۋالدى باعدارلامانى جانە باسقا دا ماڭىزدى قۇجاتتاردى تالقىلاۋ مەن قابىلداۋدان شەتتەتىپ جىبەرگەن!
كونفەرەنسيادا قالعان قاتىسۋشىلارعا ساياسي كەڭەستىڭ جاڭا مۇشەلەرىنە "ءيا" دەپ داۋىس بەرۋدى ۇسىنعان. ەڭ قىزىعى ساياسي كەڭەستىڭ جاڭا مۇشەلەرىنىڭ ءتىزىمى قاشان جانە كىممەن تالقىلانعانى بەلگىسىز. الەمجەلىگە تاراپ كەتپەۋ ءۇشىن وسى ءتىزىمدى سۋرەتكە تۇسىرۋگە دە تىيىم سالعان.
ەڭ قىزىعى، ولاردىڭ ەشقايسىسىمەن بۇل شەشىم تەك تالقىلانبادى، ءبىراق پوستفاكتۋم دا حابارلاۋدى، ءتۇسىندىرۋدى، جاسالعان/ورىندالماعانى ءۇشىن العىس ايتۋدى/قورلاۋدى قاجەت دەپ سانامادى. سوندىقتان ولاردىڭ ءارقايسىسى ءقازىر نە بولعانىن ءوز بەتىنشە تۇسىندىرۋگە تىرىسۋدا.
ماسەلەن...
فارانگيز احمەتوۆا جاس مولشەرى جانە گەندەرلىك سەنزۋرادان وڭاي وتەر ەدى. ونىڭ ۇستىنە ول – قازاقستان حالقى اسسامبلەياسىنىڭ(قحا) مۇشەسى. ونى ساياسي كەڭەستەن شىعارىپ جىبەردى. سونىڭ سالدارىنان ەلوردالىق ساياسي كەڭەستە قحا مۇشەسى جوق!
فارانگيز – پارتيانىڭ بەلسەندى مۇشەسى، ءوزى ۇستانىمى بار، سىبايلاس جەمقورلىققا قارسى كەڭەستە بولعان.
ءارقاشان ەل الدىندا ءجۇردى. ونى مەكتەپتەردە، اۋرۋحانالاردا، قۇرىلىس نىساندارىندا ءجيى كەزدەستىرۋگە بولادى. ونىڭ جۇمىس تاجىريبەسى مول، "Nur Otan" پارتياسىنىڭ قاتارىندا جۇرگەنىنە كوپ جىل بولدى.
بارلىق مۇشەلەر ساياسي كەڭەسكە ءبىر جىل بويى كوپ كۇش جۇمسادى، قالاعا كوپ پايدا اكەلدى جانە پارتيانىڭ نىعايۋىنا ىقپال ەتتى. سوعان قاراماستان، ولاردى سىرتتاي ساياسي كەڭەستەن شىعارىپ جىبەردى، ەشكىم ەسكەرتكەن جوق.
- ساياسي كەڭەس - القالى ورگان. ءبىزدى قۋىپ شىقتى، - دەيدى ول.
مۇنداي جۇمىس ءستيلىن "Nur Otan" پارتياسى ەلوردالىق فيليالى ءتوراعاسىنىڭ ءبىرىنشى ورىنباسارى ەرلان كاناليموۆ ەنگىزگەنىن كوزى قاراقتى قاۋىم جاقسى بىلەدى. بىلايشا ايتقاندا، پارتيا مۇشەلەرىنىڭ ارىز-تالابىن ەكىنشى كەزەككە ىسىرىپ، الدىمەن ءوزىنىڭ ماقسات-مۇددەسىن جۇزەگە اسىرۋدى كوزدەيدى.
ولار شىندىققا تۋرا قاراي الا ما؟
بۇل تىزىمدە پارتيا قاتارىنا پرايمەريزگە قاتىسۋ ءۇشىن كىرگەن، تۇپكى ويى مانساپ ساتىمەن ورلەگىسى كەلەتىن ازاماتتار ءجۇر. ولار "Nur Otan"جۇمىسىنىڭ قۇرىلىمىن بىلمەيدى.
ال كەشەگى ساياسي كەڭەس مۇشەلەرى: "ءبىز ءتىپتى رەزەرۆتىك قۇرامعا دا كىرمەدىك"، - دەپ اڭ-تاڭ. ءازىر ءماسليحاتتى 31 ادامعا دەيىن ۇلعايتتى، تىزىمدە 62 كانديدات بار.
بۇلاردىڭ اراسىندا پرايمەريزدە تومەن ورىن العان، تيىسىنشە تىزىمدە جۇرۋگە لايىقتى ەمەس جانە تالاپ بويىنشا بۇل تىزىمگە كىرە المايتىن ازاماتتار ءجۇر.
پارتيانىڭ ەسكى ساياسي كەڭەس مۇشەلەرى: «بۇل ءتىزىمدى تەكسەرۋ كەرەك. ونىڭ زاڭدىلىعىن انىقتاۋ قاجەت. تىزىمگە ەنگەندەردىڭ ازاماتتىق كوزقاراسىن بىلۋگە ءتيىسپىز» دەيدى.
«ءقاناليموۆتىڭ تۇپكى ويى ءوز كومانداسىن جاساقتاۋ، ءوزىنىڭ كوڭىلىنەن شىعاتىن ازاماتتاردى توڭىرەگىنە توپتاستىرۋ» دەپ اقپارات قۇرالدارى مەن الەمجەلىلەر جاريالاپ جاتقان دۇنيەلەردى مۇقيات شولىپ وتىرعان نۇروتاندىقتار بۇعان نازارى.
پارتيا مۇشەلەرى قاناليموۆتىڭ دەموكراتيالىق سەنتراليزمدى ەلەمەي وتىرعانىنا قىنجىلادى. پارتيا جۇمىسىنا قاتىستى شەشىم ءاردايىم ورتاعا سالىنىپ، تالقىلانىپ، تارازىلانىپ بارىپ قانا قابىلدانۋى قاجەتتىگىن جاقسى بىلەدى.
ەشبىر مورالدىق قاعيدالاردى ەلەمەيتىن جانە پارتيانىڭ ابىرويى مەن ەلباسىمىزدىڭ دانا يدەيالارىنا كىر كەلتىرەتىن پارتيا وكىلى نۇر-سۇلتان قالالىق ءماسليحاتىنىڭ حاتشىسى لاۋازىمىنا ۇمىتكەر بولا الا ما؟
بارلىق لايىقتى ۇمىتكەرلەردى شەتتەتىپ تاستاعاننان كەيىن ءماسليحاتقا قانداي كوماندا جينالادى؟
بۇعان ايقىن مىسال – حانزادا بالتايەۆا. سوڭىنان داۋ ارىلمايتىن بالتايەۆا التىنشى ورىن الىپ، پارلامەنت ءماجىلىسىنىڭ كانديداتىنا ءوتىپ جاتىر، ال ودان جوعارى ورىن العان لايىقتى كانديداتتاردى شەتتەتىپ جىبەردى.
وعان قاتىستى Nur-Otan پارتياسىنىڭ ەلوردالىق فيليالى ءىس قاراۋدى باستادى، بۇل تۋرالى Instagram-داعى رەسمي اككاۋنتىندا حابارلادى.
ءيا، ناتيجە كوپ كۇتتىرمەدى. بالتايەۆا ماجىلىسكە كانديداتتار تىزىمىنەن شىعارىلدى.
ەندى مىنا قىزىقتى قاراڭىز، عايىپتان تايىپ، ونىڭ ەسىم-سويى ءماسليحاتتاعى تىزىمىندە ءجۇر! قالايشا؟ جاۋابى ايقىن.
پارتيانىڭ استانالىق فيليالىن قاناليموۆ باسقارىپ تۇرعاندا، بالتايەۆا ەشبىر زاڭعا باعىنبايدى. زاڭدى بەلدەن باسقان قاناليموۆتىڭ بالتايەۆانىڭ ءماسليحاتقا كىرگىزىپ جىبەرمەك.
قاناليموۆقا قاتىستى ءتيىستى شارالار قولدانىلماسا، ول ءالى تالاي تانىس-تامىرىن ءماسليحاتقا تىقپالارى انىق!
سايلاۋشىلار مەن پارتيا باسشىلىعى مۇنداي جول بەرمەي، جەدەل شارالار قابىلداۋى كەرەك. ادالدىقتىڭ، ادىلەتتىلىكتىڭ ۇستەمدىگىن كورسەتۋ كەرەك.
ايتپەسە، ەرلان كاناليموۆ سياقتى پارتيالىق فۋنكسيونەرلەر پارتيا رەيتينگىن قۇلدىراتىپ تىنادى.
پرايمەريزگە قاتىسۋشىلار ەلباسى مەن باۋىرجان بايبەكتىڭ اتىنا ۇجىمدىق حات جازۋعا ءازىر وتىر، ولاردىڭ بۇعان تولىق قۇقىعى بار.
بۇدان سوڭ بۇل جاعداي بارلىق اقپارات قۇرالدارىندا جاريالانىپ، سوڭى ايقاي-شۋعا ۇلاسادى.
