نازاربايەۆ: "ۇكىمەت وتستاۆكاعا كەتۋى كەرەك"

Dalanews 21 اقپ. 2019 13:34 695

بۇلاي دەپ پرەزيدەنت نازاربايەۆ مالىمدەدى. اقوردانىڭ سايتىندا جاريالانعان ۇندەۋىندە مەملەكەت باسشىسى مۇنىڭ سەبەبىن تارقاتىپ ءتۇسىندىرىپتى. 

بۇگىن ەل ءۇشىن اسا ماڭىزدى شەشىم قابىلداماقپىن. وسىعان دەيىنگى الەۋمەتتىك-ەكونوميكالىق احۋال تۇراقتى بولدى. ءبىراق بۇل بۇگىنگى كۇنى جەتكىلىكسىز كورسەتكىش. مەن ۇيىتقى بولعان ءۇشىنشى مودەرنيزاسيا جانە "ۇلت جوسپارى – 100 ناقتى قادام" باعدارلامالارى قۇرىلىمدىق رەفورمانى جەدەلدەتۋ ءۇشىن قابىلدانعان.

5 ينستيتۋتسيونالدى رەفورما تولىق جۇزەگە  اسقاندا ەلدەگى شاعىن جانە ورتا بيزنەستىڭ بەلسەندىلىگى ارتىپ، ەكونوميكاداعى مەمسەكتوردىڭ ۇلەسى تومەندەر ەدى. سوتتارعا جانە قۇقىق قورعاۋ ورگاندارىنا دەگەن سەنىم قالىپتاسار ەدى. 

ۇكىمەت ەكونوميكانىڭ تامىرىنا قان جۇگىرتەدى دەپ ءبىرسىپىرا زاڭ قابىلدادى، ءبىراق بىردە-بىرى ماقساتىنا جەتكەن جوق. ىشكى جالپى ءونىم شيكىزاتتىق سەكتوردىڭ ەسەبىنەن  ءوسىپ وتىر. 


ۇكىمەت پەن ۇلتتىق بانك ەكونوميكانىڭ وسۋىنە، دامۋىنا سەبەپكەر بولاتىن ناقتى جاعداي المادى. مەملەكەتتىك باعدارلامالار ورىندالىپ جاتقانىمەن، كوپتەگەن باعىتتار بويىنشا ناتيجە جوق. جۇمىس ورىندارى جەتكىلىكسىز، بۇل اسىرەسە اۋىلداردا انىق كوزگە ۇرىپ تۇر. 

شاعىن جانە ورتا بيزنەس ەكونوميكانىڭ كۇرەتامىرىنا اينالا المادى. مينيسترلەر مەن اكىمدەر بيزنەسكە كوڭىل ءبولۋدى قويدى. 

 ۇكىمەتكە، اكىمدەرگە حالىقتىڭ تۇرمىسىن جاقسارتۋ، تابىسىن ءوسىرۋ تۋرالى تالاي مارتە تاپسىرما بەردىم. ەكى جىل بۇرىن كونستيتۋتسيالىق رەفورما جاساپ، ۇكىمەت پەن اكىمدەرگە الەۋمەتتىك-ەكونوميكالىق ماسەلەلەردى شەشۋدە ەركىندىك بەردىم. 

 يندۋستريالدى، الەۋمەتتىك، ينفراقۇرىلىمدىق، دەنساۋلىق جانە ءبىلىم سالاسىنا قاتىستى ءبىرتالاي باعدارلاما قابىلداندى. قارجى ءبولىندى. ءبىراق، بىردە-بىرى جولعا قويىلعان جوق. جۇزەگە اسپادى. حالىقتىڭ تابىسى وسكەن جوق. تۇرمىسى جاقسارعان جوق. 

وتباسىنداعى تابىستىڭ ازىق-تۇلىككە كەتەتىن ۇلەسى وسكەن ۇستىنە ءوسىپ كەلەدى. اتقارۋشى ورگانداردىڭ ءجۇردىم-باردىم قاراۋىنان قوعامنىڭ كوپ بولىگى الەۋمەتتىك كومەكتەن قاعىلدى.

ۇكىمەت مۇشەلەرى، مينيسترلەر، اكىمدەر حالىقپەن جۇمىس ىستەمەدى، حالىقتىڭ سوزىمەن ساناسپادى، ماسەلەسىنە قۇلاق تۇرمەدى. 

وسى جاعدايدا مەن حالىق مۇددەسىن ەسكەرە وتىرىپ كەلەسىدەي شەشىم قابىلدادىم: 

 ۇكىمەت وتستاۆكاعا كەتۋى ءتيىس دەپ ەسەپتەيمىن. جاڭا ۇكىمەت حالىقتىڭ تۇرمىس-جاعدايىن جاقسارتۋ ءۇشىن ناقتى شارالار قابىلداۋى كەرەك. ەكونوميكانى ءتىرىلتۋ قاجەت. 


"نۇر وتاننىڭ" الداعى جيىنىندا ەلدىڭ تۇرمىسىن جاقسارتۋ، تابىسىن كوتەرۋگە قاتىسى ءبىرقاتار ءىس-شارالار جوسپارىن ۇسىنامىن. بۇعان بيۋدجەتتەن جانە ۇلتتىق قوردان قوماقتى قارجى بولىنەدى. 

بۇل قارجى كەلەسىدەي مىندەتتەردى ورىنداۋعا: 

  1. جاعدايى تومەن ازاماتتاردى الەۋمەتتىك قولداۋعا؛

  2. ولاردى باسپانامەن قامتۋعا؛

  3. ايماقتاردى دامىتۋدىڭ باعىت-باعدارىن كۇردەلى تۇردە وزگەرتۋگە


باعىتتالادى. 

جاڭا ۇكىمەت ءوز جۇمىسىن وسىعان نەگىزدەۋى كەرەك. ۇكىمەتتىڭ قولىنداعى قارجى ماقساتسىز جۇمسالىپ جاتىر. بۇدان كەيىن مۇنىڭ بارلىعىنا باقىلاۋ جۇرگىزىلەدى. الداعى "نۇر وتاننىڭ" جيىنىندا بۇل تۋرالى ەگجەي-تەگجەيلى ايتامىن، – دەدى نازاربايەۆ. 

ۇسىنىلعان
سوڭعى جاڭالىقتار