قازاقستان رەسپۋبليكاسى پرەزيدەنتى مىندەتتى الەۋمەتتىك مەديسينالىق ساقتاندىرۋ تۋرالى جاڭا زاڭعا قول قويدى. بۇل قۇجات جارنالار كولەمىنە، مەديسينالىق قىزمەتتەردىڭ قولجەتىمدىلىگىنە قاتىستى ماڭىزدى وزگەرىستەر ەنگىزەدى. جاڭا نورمالار جۇيەگە قالاي اسەر ەتەدى؟ وسى جانە وزگە دە سۇراقتارعا «الەۋمەتتىك مەديسينالىق ساقتاندىرۋ قورىنىڭ» تۇركىستان وبلىسى بويىنشا فيليالى ديرەكتورى باقىت يسماحانبەتوۆ جاۋاپ بەردى.
- باقىت تورعايباي ۇلى، زاڭعا ەنگىزىلگەن وزگەرىستەر ءمامس جۇيەسىنە حالىقتى تارتۋ اياسىنا قالاي اسەر ەتپەك؟
- تۇركىستان وبلىسىندا بۇگىندە 195 مەديسينالىق ۇيىم حالىققا قىزمەت كورسەتۋدە، ونىڭ ىشىندە 152 – جەكە مەنشىك مەكەمەلەر. بۇل اۋىل تۇرعىندارىنا قولجەتىمدى، ساپالى ءارى تاڭداۋى مول مەديسينالىق قىزمەتتەرگە جول اشىپ وتىر.
مەديسينالىق ۇيىمدارعا تىركەلگەن تۇرعىندار سانى – 2 077 730 ادام، ونىڭ ىشىندە اۋىلدا تۇراتىندار – 1 649 527 (79.4%). ال ءمامس جۇيەسىندە ساقتاندىرىلعان ازاماتتاردىڭ ۇلەسى 83.1%-دى قۇرايدى. الايدا شامامەن 351 503 ادام ءالى كۇنگە دەيىن جۇيەدەن تىس قالىپ وتىر.
2024 جىلعى 7 شىلدەدە وتكەن ۇكىمەتتىڭ كەڭەيتىلگەن وتىرىسىندا مەملەكەت باسشىسى جەرگىلىكتى اتقارۋشى ورگانداردىڭ جاۋاپكەرشىلىگىن ارتتىرۋدى تاپسىردى. پرەزيدەنت: «الەۋمەتتىك وسال ساناتتاعى ازاماتتار ءۇشىن مەديسينالىق ساقتاندىرۋعا جارنالار جەرگىلىكتى بيۋدجەت ەسەبىنەن تولەنۋى ءتيىس» دەپ ناقتى اتاپ ءوتتى.
سول سەبەپتى حالىقتى جۇيەگە كەڭ كولەمدە قامتۋ ءۇشىن جاڭا تەتىكتەر ەنگىزىلدى. بۇدان بىلاي جەرگىلىكتى اتقارۋشى ورگاندار الەۋمەتتىك ءال-اۋقات دەڭگەيى بويىنشا داعدارىستىق جانە شۇعىل جاعدايداعى (D جانە E دەڭگەيلەرى) ازاماتتاردىڭ جارنالارىن تولەيتىن بولادى.
2026 جىلى وسى وزگەرىستەردىڭ ارقاسىندا وڭىردە قوسىمشا 100 مىڭعا جۋىق ادام ءمامس جۇيەسىنە تارتىلماق.
سونىمەن قاتار، رەسمي تىركەلگەن جۇمىسسىز ازاماتتار ءۇشىن دە جارنالار جەرگىلىكتى بيۋدجەت ەسەبىنەن تولەنەتىن بولادى. بۇل اكىمدىكتەردى جۇمىسسىزدىقپەن كۇرەستە بەلسەندىرەك بولۋعا، جاڭا جۇمىس ورىندارىن اشۋعا جانە كەدەيلىكتى ازايتۋعا يتەرمەلەيدى.
– ساقتاندىرۋ مارتەبەسىنە قاتىستى قانداي وزگەرىستەر بولدى؟
– ءيا، جاقسى جاڭالىق – ەندى ساقتاندىرىلعان مارتەبەسىن ساقتاۋعا مۇمكىندىك بەرەتىن جاڭا نورما كۇشىنە ەندى. ەگەر ازامات سوڭعى 5 جىل ىشىندە تۇراقتى تۇردە جارنا تولەپ كەلگەن بولسا، بەلگىلى ءبىر سەبەپتەرمەن جارنا ۋاقىتشا توقتاتىلسا دا، ول 6 ايعا دەيىن ساقتاندىرىلعان مارتەبەسىن ساقتاي الادى (بۇرىن بۇل مەرزىم 3 اي بولاتىن).
مىسالى، ادام جۇمىس ىستەپ ءجۇرىپ، جارنالاردى تۇراقتى تولەگەنىمەن، كەيىن جۇمىستان شىعىپ قالسا دا، ول جارتى جىل بويى ءمامس جۇيەسىندەگى مەديسينالىق كومەكتى پايدالانا الادى. ءبىراق بۇل رەتتە كەيىننەن سول ايلارداعى بەرەشەك وتەلۋى ءتيىس.
– جاڭا ءبىرىڭعاي پاكەت تۋرالى ايتىپ وتسەڭىز…
– مەملەكەت باسشىسى 2024 جىلعى جولداۋىندا «ءبىرىڭعاي مەديسينالىق كومەك پاكەتىن» قالىپتاستىرۋ تۋرالى تاپسىرما بەرگەن بولاتىن. بۇل پاكەت 2026 جىلدان باستاپ كۇشىنە ەنەدى.
ونكولوگيالىق سكرينينگتەر تمككك تىزىمىنە وتەدى جانە ساقتاندىرىلعان مارتەبەسىنە قاراماستان بارلىق ازاماتتارعا تەگىن كورسەتىلەتىن بولادى.
سونىمەن قاتار، 8 الەۋمەتتىك ءمانى بار اۋرۋعا (تۋبەركۋلەز، ايتۆ، سوزىلمالى ۆيرۋستى گەپاتيتتەر مەن باۋىر سيرروزى، قاتەرلى ىسىكتەر، پسيحيكالىق جانە مىنەز-قۇلىقتىق بۇزىلىستار، ورفاندىق اۋرۋلار، جەدەل ميوكارد ينفاركتى، ينسۋلت) كۇدىك بولعان جاعدايدا، كەڭەس بەرۋ جانە دياگنوستيكا قىزمەتتەرى تەگىن ۇسىنىلادى. بۇرىن مۇنداي كومەك تەك تۋبەركۋلەز بەن ايتۆ جاعدايىندا عانا تەگىن كورسەتىلەتىن.
سونداي-اق 2026 جىلدان باستاپ بازالىق پاكەتكە:
- امبۋلاتورلىق دياليز،
- سوزىلمالى اۋرۋلاردىڭ 12 توبىنا ديناميكالىق باقىلاۋ مەن كەڭەس بەرۋ (ونىڭ ىشىندە باۋىر، قالقانشا بەزى، جۇرەك اقاۋلارى، ت.ب.)،
- امبۋلاتورلىق دارى-دارمەكپەن قامتاماسىز ەتۋ،
- جوسپارلى ستاسيونارلىق جانە ستاسيوناردى الماستىراتىن كومەك كىرەدى.
جالپى، قور ارقىلى تۇركىستان وبلىسىنا 2025 جىلعا ارنالعان دەنساۋلىق ساقتاۋ بيۋدجەتى – 226 271 005 تەڭگە. ونىڭ ىشىندە:
ءمامس پاكەتىنە – 123 081 585 تەڭگە؛
تمككك پاكەتىنە – 103 189 420 تەڭگە.
ال ءمامس جۇيەسى ەنگىزىلگەلى بەرگى 5 جىل ىشىندە قارجىلاندىرۋ كولەمى 1،8 ەسەگە نەمەسە 82 %-عا وسكەن.
🏨 مەديسينالىق كومەككە بولىنگەن قارجى
2025 جىلى ءمامس اياسىندا:
85 797 928 مىڭ. تەڭگە – ستاسيونارلىق كومەككە ،
36 868 796 مىڭ. تەڭگە – كەڭەس-دياگنوستيكالىق كومەككە،
8 156 540 مىڭ. تەڭگە – مەديسينالىق وڭالتۋعا،
4 908 102 مىڭ. تەڭگە – ستوماتولوگيالىق قىزمەتتەرگە،
18 740 659 مىڭ. تەڭگە – امبۋلاتوريالىق دارى-دارمەكپەن قامتۋعا،
1 155 285 مىڭ. تەڭگە – جوعارى تەحنولوگيالىق وتالارعا باعىتتالدى.
⚕️ قىمبات وتالار تەگىن
ساقتاندىرىلعان ءاربىر ازامات ءمامس ەسەبىنەن كۇردەلى جانە جوعارى تەحنولوگيالى وتالاردى تەگىن الا الادى. ماسەلەن:
1 139 كارديوحيرۋرگيالىق وپەراسيا – 1 367 173 307 تگ؛
2 040 نەيروحيرۋرگيالىق وپەراسيا – 1 366 622 435 تگ؛
2 543 لور وپەراسياسى – 497 191 002 تگ؛
10 بۇيرەك جانە باۋىر ترانسپلانتاسياسى – 30 775 993،51 تگ.
ورتاشا العاندا، مۇنداي وپەراسيالاردىڭ قۇنى 5-10 ملن تەڭگە ارالىعىندا.
🏥 مەديسينالىق ينفراقۇرىلىم جاڭارتىلىپ جاتىر
جىل سايىن وبلىستا جاڭا مەديسينالىق مەكەمەلەر اشىلىپ، ينفراقۇرىلىم جاڭعىرتىلۋدا. سونىمەن بىرگە، فەلدشەرلىك-اكۋشەرلىك پۋنكتتەر مەن جىلجىمالى مەديسينالىق كەشەندەر شالعاي اۋىلداردى ارالاپ، كومەك كورسەتۋدە.
- جارنالار ەسەپتەۋ تارتىبىنە قاتىستى نە وزگەرەدى؟
-حالىقتى مەديسينالىق كومەكپەن قامتاماسىز ەتۋدىڭ ماڭىزدى شارتتارىنىڭ ءبىرى – مەديسينالىق ساقتاندىرۋ جۇيەسىنىڭ قارجىلىق تۇراقتىلىعى.
وسىعان بايلانىستى، 2026 جىلعى قاڭتاردان باستاپ جارنالار مەن اۋدارىمداردى ەسەپتەۋ ءۇشىن قولدانىلاتىن تابىس كولەمىنىڭ جوعارعى شەگى جاڭارتىلادى:
- جۇمىس بەرۋشىلەر ءۇشىن – 40 ەڭ تومەنگى جالاقى (ەتج)،
- قىزمەتكەرلەر ءۇشىن – 20 ەتج.
بۇل — باستاپقىدا ۇسىنىلعان 50 ەتج ورنىنا قابىلدانعان كەلىسىمدى شەشىم، ياعني جۇيەنىڭ تۇراقتىلىعىن ساقتاي وتىرىپ، سالىق جۇكتەمەسىنىڭ شەكتەن تىس وسۋىنە جول بەرمەيدى.
اتالعان وزگەرىس جۇيەنىڭ قارجىلىق تۇراقتىلىعىن نىعايتىپ قانا قويماي، ازاماتتاردىڭ دەنساۋلىق ساقتاۋ شىعىندارىن وتەۋدەگى جاۋاپكەرشىلىكتى ءادىل جانە تەڭدەي ءبولۋ قاعيداتىن جۇزەگە اسىرۋعا مۇمكىندىك بەرەدى.
وسى شارانىڭ ناتيجەسىندە ءمامس جۇيەسىنىڭ تابىسى جىلىنا شامامەن 200 ملرد تەڭگەگە ارتادى دەپ كۇتىلۋدە.
– مەملەكەت جارنا تولەيتىن جەڭىلدىك ساناتتارعا نە وزگەرەدى؟
– قازىرگى تاڭدا مەملەكەت 15 جەڭىلدىكتى ساناتتاعى ازامات ءۇشىن جارنا تولەيدى. ولاردىڭ قاتارىندا بالالار، زەينەتكەرلەر، مۇگەدەكتەر، جۇكتى ايەلدەر بار.
ەلىمىزدە ءمامس جۇيەسىنە تولەنەتىن جارنالار مەن اۋدارىمداردىڭ مولشەرى ەڭ تومەن دەڭگەيدە – 2025 جىلى 2%. سالىستىرمالى تۇردە، باسقا ەلدەردە بۇل كورسەتكىش 9–14،5% ارالىعىندا. جۇيەنى باستاپقى جوبالاۋ كەزىندە جارنا مولشەرلەمەلەرى جوعارىراق بولىپ جوسپارلانعان، الايدا جۇيە ىسكە قوسىلعان كەزدە ولار ەداۋىر تومەندەتىلگەن ەدى.
الايدا، «ءبىرىڭعاي مەديسينالىق كومەك پاكەتى» ەنگىزىلىپ، ءمامس جۇيەسىندە قوسىمشا مىندەتتەمەلەردىڭ قوسىلۋىنا بايلانىستى جۇيەنىڭ قارجىلىق جۇكتەمەسى كۇرت ءوسىپ وتىر. وسىعان بايلانىستى مەملەكەت تاراپىنان جارنا مولشەرلەمەلەرىن كەزەڭ-كەزەڭىمەن ارتتىرۋ ۇسىنىلدى.
- 2027 جىلى – 2،2%،
- 2037 جىلعا دەيىن – 4،7%-عا دەيىن بىرتىندەپ ءوسىرۋ.
بۇل رەتتە جۇمىس بەرۋشىلەر مەن جۇمىسكەرلەر ءۇشىن جارنا مولشەرلەمەلەرى وزگەرىسسىز قالادى.
– اڭگىمەڭىزگە راقمەت.
