وسى جىلدىڭ قاسيەتتى رامازان ايىنىڭ سوڭعى ون كۇندىگى ەدى. ۇيگە باس ءمۇفتيىمىز ەرجان قاجى مالعاجى ۇلى باستاعان قمدب قىزمەتكەرلەرىن شاقىرىپ، اۋىزاشار بەرۋدى جوسپارلاپ وتىرعانبىز.
اللانىڭ سىيعا بەرگەن 5 جاسار قىزىمىز ءماريام ويىن بالاسى بولعانمەن، ءبىزدىڭ ىسىمىزگە، ءاربىر سوزىمىزگە دەن قويىپ، سوڭىنان سۇراقتى قارشا بوراتادى. اللا زەيىنىن ارتتىرسىن دەپ تىلەيمىز. ۇيدەگىلەر: «ءجۋرناليستىڭ قىزى عوي... تۇسىنۋگە بولادى»، – دەپ «تەرگەۋشى» ءماريامنىڭ اكەتايىن اركەز «جۇباتىپ» قويادى.
يمامداردى ۇدايى قاراپايىم بولۋعا ۇندەيتىن مۇفتي-حازىرەتىمىز باياعى قاراپايىم، ادامگەرشىلىك قالپىمەن ءبىزدىڭ بۇل نيەت-تىلەگىمىزدى قابىل الدى. ءقادىرلى قوناعىمىزدى كۇتۋدىڭ قامىن ويلاستىرىپ وتىرعانبىز. ورتا جولدان ءماريام ادەتتەگى «تەرگەۋشىلىك» «قىزمەتىنە» كىرىسىپ كەتتى.
– اكەتاي، اۋىزاشارعا كىم كەلەدى سوندا؟
– مۇفتي-حازىرەت كەلەدى، قىزىم.
– سوندا ونىڭ اتى «ءمۇفتي»، ال فاميلياسى «حازىرەت» پە؟
– ول مەنىڭ جۇمىستاعى باستىعىم، قىزىم.
– باستىق دەگەن نازاربايەۆ ەمەس پە؟..
وسى اڭگىمەنى ۇيگە كەلگەندە باس مۇفتيگە ايتىپ بەردىم. ەرىكسىز كۇلىپ جىبەردى. رامازاننىڭ سوڭعى كۇنىندە وسىنداي عيبراتتى باسقوسۋ ءوتتى. ءماريام مۇفتيگە ءانىن شىرقاپ، تاقپاعىن ايتىپ بەردى، ءبارىمىزدى مارە-سارە ەتتى.
«و-و-و-ي، اكەتاي، قىز بوپ قاپسىز عوي...»
تاعى دا سول رامازاننىڭ كەزى. بالا بايقاعىش كەلەدى ەكەن. تەبىندەپ شىققان ساقالىم بار بولاتىن. ونى باپتاپ، باسىپ تۇرماسا دا بولمايدى. ايتپەسە، كوزگە وعاش كورىنىپ كەتەدى.
ءدىني سالادا قىزمەت ەتكەنمەن، قوعامدىق ورتانى دا ەسكەرۋ كەرەك. كوزگە كورىنەر-كورىنبەس ازداعان ساقالدى باپتايمىن دەپ بىردە ءجونسىز قىرىپ الدىم. كوزگە ءبىرتۇرلى كورىنىپ قالدى. تۇگەل قىرىپ تاستاۋعا تۋرا كەلدى. سول قالپى قالدىرۋعا تاعى ۇيات. ەكىنشى قىزىم 3 جاسار زەينەپتى ءۇيدىڭ اۋلاسىنا ويناتۋعا الىپ شىققام. بەتىمە قاراپ، بىردەن بايقادى دا: «و-و-و-ي، اكەتاي، قىز بوپ قاپسىز عوي...» دەپ، وزىنشە باعالاپ، بۇل جاعدايعا نۇكتە قويدى. ويىن بالاسى دا مۇنى بايقاعان ەكەن. نە ايتارىمدى بىلمەي، كىدىرىپ قالىپپىن. جاراسىمدى ساقال ەر كىسىگە كورىك بەرەتىنىن بالالار دا بىلەدى-اۋ شاماسى.
«ورازا ايت بىتپەسىنشى...»
رامازان ايىن امان-ەسەن ءبىتىرىپ، ورازا ايتتى وتباسىمىزبەن تويلاپ جۇرگەنبىز. كىشكەنتايلاردى ابدەن ويىنعا «تويدىردىق». ءتاتتى تاعامدارىن دا اپەردىك. ءبارى ورازا ايتتىڭ ءقادىرىن ارتتىرا تۇسەيىك دەگەن نيەت قوي. «قىزدارىم، بۇگىن ورازا ايت. بۇگىن سىزدەردىڭ ايتقاندارىڭىز بولادى»، – دەپ قويامىز كوڭىلدەرىن ودان سايىن كوتەرىپ.
باتۋتتىڭ شاڭىن شىعارىپ، ءتۇرلى بالمۇزداق جەپ، كەشكە ۇيگە قايتىپ كەلە جاتقان بەتىمىز. ورازا ايتتاعى كوڭىلدى كۇننەن اسەر العان ءماريام: «اكەتاي، اناشىم، ورازا ايت بىتپەسىنشى وسى. كۇندە-كۇندە بولا بەرسىنشى»، – دەپ بىزدەن بۇل «ماسەلەنى» شەشىپ بەرۋىمىزدى ءوتىندى. «سىزدەر اقىلدى بوپ، ءتارتىپتى قىز بولىپ جۇرە بەرسەڭدەر، كۇندە وسىنداي «ورازا ايت كۇنىن» ۇيىمداستىرا بەرەمىز»، – دەپ قويامىز «ءوتىنىشىن» جەرگە تاستاۋعا ۇيالىپ...
بالا كورگەنىمەن، جاستايىنان ساناعا تۇيگەنىمەن ءومىر سۇرەدى. رۋحاني، ۇلتتىق قۇندىلىقتاردى كىشكەنتاي كەزىنەن بويىنا دارىتا بەرگەن ءجون. سوندا يماني يممۋنيتەت قالىپتاساتىنى ءسوزسىز.
«ەي، ىشپەڭدەر، اراق بوپ قالاسىڭدار...»
قۇدايدىڭ قۇدىرەتى. اللا ادام بالاسىنا نەنىڭ جاقسى، نەنىڭ جامان ەكەنىن بالا كەزدەن جۇرەگىنە ۇيالاتىپ قويادى. اراق پەن تەمەكىنى «كاكاي» دەپ، سۋ مەن شىرىندى «ءاياي» دەگەن تالاي ءسابيدى كوردىك. جۋىردا وسىنداي جاعدايدىڭ تاعى بىرىنە كۋا بولدىق.
كەزەكتى دەمالىستى پايدالانىپ، 10 جىل وقىپ، قىزمەت ەتكەن اسەم شاھارىمىز الماتىنى ساعىنىپ، وتباسىمىزبەن قالاعا قىدىرىپ بارعانبىز. استانا ءبىزدى وزىنە تەز باۋراپ العانمەن، الماتىنىڭ ءجونى، ورنى بولەك ەكەن. تۋىسقانداردى زيارات ەتىپ، از-ماز دەمالعان سوڭ ەلورداعا قايتار كۇنىمىز دە جاقىندادى. باۋىرىم جۇمابەك ۆوكزالعا شىعارىپ سالاتىن بولدى. بالالار ءۇشىن جولاي دۇكەننەن شىرىن، سۋسىن، ت.ب. زاتتار الىپ بەردى. كىشكەنتايلارعا شىرىن، ال ماعان بوتەلكەدەگى «بۋراتينونى» ۇسىندى. ءماريام بىردەن: «اكەتاي، ول نە؟ اراق پا؟» دەپ سۇراقتى توتەسىنەن قويسا بولا ما؟ وسى سوزدەن كەيىن شولمەكتى اۋىزعا الۋعا ۇيالادى ەكەنسىڭ. ونداي بوتەلكەنى كورمەگەن 3 جاسار زەينەپ قىزىم ءماريامنان كەيىن ىلە-شالا: «ەي، ونى ىشپەڭدەر، اتپەسە اراق بوپ قالاسىڭدار»، – دەپ، «ناسيحاتىن» ايتا جونەلدى. ءيا، كۇلمەككە جاقسى. اراق بوپ قالاسىڭدار دەگەنى – جامان بوپ قالاسىڭدار دەگەنى عوي. پەرىشتە تىلەك. بالا ءتىلى – بال دەگەنى وسى.
اعابەك قونارباي ۇلى، قمدب باسپا ءسوز ءبولىمىنىڭ مەڭگەرۋشىسى
