ەلباسى ن.ءا.نازاربايەۆتىڭ جارلىعىنا سايكەس الماتى وبلىسى كوكسۋ اۋدانى اكىمىنىڭ ءداسءتۇرلى قورىتىندى ەسەبى اقپان ايىنىڭ العاشقى كۇندەرىمەن تۇسپا-تۇس كەلدى. جيىندا حالىقتىڭ ال-اۋقاتىمەن قاتار، ەرتەڭگى كۇنگە دەگەن سەنىمى دە ارتا تۇسكەنى انىق اڭعارىلدى. ولار اعىمداعى ۇساق-تۇيەك ماسەلەلەردەن گورى جالپىحالىقتىق ماقساتتارعا دەن قويىپ، ورتاق يگىلىك ءۇشىن ىستەلەتىن جۇمىستارعا نازار اۋداردى.
الدىمەن الماتى وبلىسى اكىمىنىڭ ورىنباسارى جاقسىلىق ومار باستاعان توپ مادەنيەت ءۇيىنىڭ دالىزىندە جانە ەكىنشى قاباتىندا ۇيىمداستىرىلعان كورمەمەن تانىستى. سونىمەن قاتار جيىنعا ءماسليحات حاتشىسى، مەكەمە، ءبولىم باسشىلارى، ، وكرۋگ اكىمدەرى، مەكتەپ جانە بالاباقشا ديرەكتورلارى، كاسىپوداق جانە قوعامدىق، ۇكىمەتتىك ەمەس ۇيىمدار، ارداگەرلەر كەڭەسى، بۇقارالىق اقپارات قۇرالدارى جانە اۋدان تۇرعىندارى قاتىستى.
وبلىستا كوكسۋ اۋدانىنىڭ وزىندىك ورنى بار. اۋدان باسشىسى الماس ءادىل حالىق الدىنداعى ەسەبىندە قوعامدى دەموكراتيالاندىرۋ ارقىلى بيلىك پەن حالىق اراسىن جاقىنداتۋدىڭ ءتيىمدى جولى بۇگىنگى ەسەپتى كەزدەسۋ ەكەنىنە توقتالدى. وسىعان دەيىن اۋىلدىق وكرۋگتەردە 10 جيىن وتكىزىلگەن. جۇرتشىلىق ول كەزدەسۋلەردە 2016 جىلى ۇسىنىلعان پىكىر-وتىنىشتەردىڭ قالاي ورىندالعانى تۋرالى ساۋال تاستاپ، ءناتيجەسىنە ريزا پەيىل ءبىلدىردى. ياعني، جىل باسىنان جەكە جانە زاڭدى تۇلعالاردان 511 ءوتىنىش ءتۇسىپ، ونىڭ 129 قاناعاتتاندىرىلسا، 382-نە تۇسىنىكتەمە بەرىلدى. ءوتىنىش بەرۋشىلەردىڭ نەگىزگى بولىگىن زەينەتكەرلەر مەن كوپبالالى انالار قۇرايدى. ولاردىڭ كوتەرگەن ماسەلەلەرى ءتۇرعىن-ۇي، جول ساپاسى، جەر ماسەلەسى جانە اۋىل شارۋاشىلىعىنا قاتىستى. ال اۋدان اكىمىنىڭ جەكە قابىلداۋىندا 196 ادام بولدى. بارلىق سىن-ەسكەرتپەلەر جانە وزەكتى ماسەلەلەر تۇراقتى باقىلاۋعا الىنىپ، قاجەتتى شارالار قابىلدانعان.
اۋدان اكىمى بۇل جۇمىستار تۋرالى جينالعان كوپشىلىكتىڭ الدىندا ەسەپ بەرىپ، وندا ايماقتىڭ الەۋمەتتىك-ەكونوميكالىق، مادەني دامۋى جايىندا كەڭىنەن باياندادى.
- قازىرگى كەزدە اۋداننىڭ 2016 جىلعى دامۋ باعدارلاماسى بويىنشا جوسپارلى جۇمىستار قولعا الىنعان. وڭىردەگى باستى باعىت اۋىلشارۋشىلىعى مەن ونەركاسىپتى دامىتۋ بولعاندىقتان، وتكەن جىلى ونەركاسىپتە 10 ملرد. 942 ملن. تەڭگەنىڭ (2015 جىلعى كورسەتكىش 8253 ملن. تەڭگە) ءونىمى ءوندىرىلىپ، فيزيكالىق يندەكس كولەمى 108،1 پايىزدى قۇرادى. كوكسۋ قانت زاۋىتى 2015 جىلى 1558 ملن. تەڭگەگە 11،5 مىڭ توننا ءونىم شىعارسا، 2016 جىلى 3470 ملن تەڭگەگە 19،3 مىڭ توننا ءونىم ءوندىردى. ونەركاسىپ ءوندىرىسىن ارتتىرۋ ماقساتىندا 2009 جىلدان جۇمىسىن توقتاتقان «كوكسۋ ارنا» ءجشس-نىڭ ءسۇت زاۋىتى قايتا جاڭعىرتىلىپ، اعىمداعى جىلدىڭ مامىر ايىنان 14 جۇمىس ورنىمەن ىسكە قوسىلدى، زاۋىت قۇرعاق ءسۇت ونىمدەرىن شىعارادى. سونىمەن قاتار، «اركوم.KZ» جشس-گى 200،0 ملن تەڭگەگە تەرى يلەۋ زاۋىتىن اشۋ ءۇشىن قۇرال-جابدىقتارىن ساتىپ الىپ، زاۋىت قۇرىلىسىن جۇرگىزۋدە. (زاۋىتتىڭ قۋاتتىلىعى جىلىنا 50 مىڭ دانا تەرى يلەيدى جانە جاڭا 25 جۇمىس ورىنى اشىلادى). ناتيجەسىندە الداعى ۋاقىتتا ونەركاسىپ ونىمدەرىنىڭ تۇراقتى ءوسۋى جوسپارلانۋدا، - دەپ الماس قابدۋل ۇلى ونەركاسىپ سالاسىندا ءبىر جىل ىشىندە اتقارىلعان يگى ىستەرگە توقتالدى.
ەلباسى ن.ءا.نازاربايەۆ ءوزىنىڭ حالىققا جولداعان "قازاقستاننىڭ ءۇشىنشى جاڭعىرۋى: جاھاندىق باسەكەگە قابىلەتتىلىك" اتتى جولداۋىندا اگرارلىق سالاعا باسا نازار اۋدارعانى بەلگىلى. سوعان وراي، اۋدان كولەمىندە قانت قىزىلشاسى 1297 گەكتارعا سەبىلىپ، 45984 توننا ءونىم الىنىپ، ورتاشا ونىمدىلىگى 354 س/ت قۇرادى. ايتا كەتەرلىگى، وتكەن جىدى اگرارلىق سەكتوردىڭجالپى ءونىمى 22 ملرد. 295ملن. تەڭگەنى (2015ج-21769 ملن.تگ.) قۇراپ، ناقتى يندەكس كورسەتكىشى – 103،1 پايىز. سونىمەن قاتار، مال شارۋاشىلىعىنىڭ اۋدان بويىنشا دامۋى جايلى دا ايتىلدى جيىن بارىسىندا. ناقتىلاساق، «سىباعا» باعدارلاماسى بويىنشا جوسپارلانعان 357 باس، ناقتى الىنعانى 359 باس نەمەسە 100،5 پايىز. «التىن اسىق» باعدارلاماسى ارقىلى 3 شارۋا قوجالىعى 1664 باس ۇساق مال الىپ، ناتيجەسىندە، جوسپار 158،5 پايىزعا ورىندالدى. «قۇلان» باعدارلاماسى نەگىزىندە 220 باس جىلقى الىندى. مال شارۋاشىلىعىندا مەنشىكتىڭ بارلىق تۇرىندە مال تۇقىمىن اسىلداندىرۋ جۇمىستارى جالعاستىرىلىپ، مال باستارىنىڭ سانى ءوسىپ، مال ونىمدىلىگى ارتتى.
- قۇرىلىس جۇمىستارى اۋدان كولەمىندە ءبىرىنشى كەزەكتە تۇر. وتكەن جىلى قۇرىلىس كولەمى 8 ملرد. 150 ملن. تەڭگەنى قۇراپ (2015 ج-5146 ملن.تگ)، 151،8% پايىزعا ورىندالدى. ەسەپتى كەزەڭدە 7346 شارشى مەتر تۇرعىن ءۇي ىسكە قوسىلدى، (2015ج-8022 ش/م) ونىڭ 3341 شارشى مەترى بيۋدجەت ەسەبىنەن، 4005 شارشى مەترى تۇرعىندار ەسەبىنەن. «وڭىرلەردى دامىتۋ-2020» باعدارلاماسى اياسىندا بالپىق بي اۋىلىندا 50 پاتەرلى تۇرعىن ءۇيدىڭ قۇرىلىسى جانە بالپىق بي اۋىلىنىڭ سۋ جۇيەسىنىڭ قۇرىلىسى اياقتالىپ، قولدانىسقا بەرىلدى. سونىمەن قاتار، جەرگىلىكتى ماڭىزى بار جولداردى جوندەۋگە جانە قالىپتا ۇستاۋ ماقساتىندا تالاپتى اۋىلىندا ورنالاسقان كوكسۋ كوشەسىنە، جامبىل اۋىلىنداعى جامبىل، عارىشكەر، بالپىق بي اۋىلىنداعى نۇرپەيىسوۆ كوشەلەرىنە ورتاشا جوندەۋ جۇمىستارى جۇرگىزىلدى. اۋدان بويىنشا 1 اۆتوبەكەت تۇرعىندارعا الماتى، جاركەنت، ۇشتوبە قالالارىنا جانە اۋدان ىشىندە جولاۋشى تاسىمالى قىزمەتتەرىن كورسەتۋدە. 4 اۆتوبۋس جول باعدارىمى جۇرۋدە. ولار بالپىق بي-اقتەكشە، بالپىق بي-ماۋلەمباي، بالپىق بي-جەتىجال، بالپىق بي-تالدىقورعان باعىتتارى بويىنشا 16 ەلدى-مەكەندەرگە قىزمەت كورسەتىلۋدە. ەلدى-مەكەندەردەگى كوشەلەردى جارىقتاندىرۋ باعدارلاماسى بويىنشا جامبىل اۋىلىنىڭ عارىشكەر كوشەسىنە جارىقتاردى ورنالاستىرۋ جۇمىستارى جۇرگىزىلدى، - دەدى اۋدان اكىمى الماس قابدۋل ۇلى. سونىمەن قاتار، اۋدان باسشىسى مەملەكەتتىك باعدارلامالار نەگىزىندە جۇمىسپەن قامتۋ، الەۋمەتتىك سالا، اۋىزسۋ ماسەلەسىن شەشۋ جانە اۆتوجولداردىڭ ساپاسىن جوعارىلاتۋ ماقساتىندا جاسالىنىپ جاتقان جۇمىستارعا توقتالدى.
ءوڭىر باسشىسىنىڭ جىل ىشىندە اتقارعان جۇمىستارى مەن بيىلعى جىلعا جوسپارلارى ايتىلعان سوڭ جارىس سوزگە ششىعۋشىلارعا ءسوز كەزەگى بەرىلدى. اۋداندىق اقساقالدار القاسىنىڭ ءتوراعاسى امانگەلدى قالدىبەك، ن.الدابەرگەنوۆ اتىنداعى ورتا مەكتەبىنىڭ پەداگوگ-ۇيىمداستىرۋشىسى راۋان تۇبەكبايەۆ، ت.يسابايەۆ ورتا مەكتەبىنىڭ اتىنان راۋشان اتەشوۆا باياداما وقىپ، اۋداننىڭ كوركەيۋىنە اۋدان باسشىسىنىڭ قوسىپ جاتقان ۇلەسى زور ەكەندىگىن جەتكىزدى.
ءبىراۋىزدان "قاناعاتتانارلىق" دەگەن باعا العان اۋدان اكىمى ەسەبىنەن سوڭ، وبلىس اكىمىنىڭ ورىنباسارى جاقسىلىق ومار قورىتىندى ءسوز سويلەپ، ەلباسى نۇرسۇلتان نازاربايەۆتىڭ دانا باسشىلىعىمەن 25 جىلدا عاسىرعا پارا-پار جۇمىستار تىندىرىلعانىن، ءالى دە ءوركەنيەت كوشىنە بەت العان قازاقستاندىقتار بىرلىك پەن ىنتىماقتى تۋ ەتىپ، بيىلعى جولداۋدى ءۇلكەن ورلەۋ ۇستىندە قارسى الىپ وتىرعانىن اتاپ كورسەتتى. اۋدان اكىمىنىڭ ەسەبى حالىقتان قولداۋ تاپقانى ناتيجەلى ەڭبەكتىڭ كورىءنىسى ەكەنىن ايتا كەلە، كەيبىر تۇستاردا ارقاۋىن شيراتا تۇسەتىن ماسەلەلەردىڭ بار ەكەنىن كولدەنەڭ تارتتى.
"بيىل وبلىس بويىنشا اپاتتى جاعدايداعى مەكتەپتەر سانىن جويۋ كۇن تارتىبىندەگى ءبىرىنشى ماسەلە. بۇگىنگى تاڭدا وبلىس كولەمىندە 44 مەكتەپتىڭ قۇرىلىسى جۇرگىزىلىپ جاتىر. ءۇشاۋىسىمدى مەكتەپتەر بولمايدى. بۇل - 2017 جىلعا قويىپ وتىرعان مەجەمىز"، - دەدى وبلىس باسشىسىنىڭ ورىنباسارى.
- ءبىلىم مەن دەنساۋلىق سالاسى قاشان دا وزەكتى. اۋداننىڭ وبلىس بويىنشا ءۇبت-ى كورسەتكىشى 77،6 پايىز، ال "التىن بەلگى" سانى التاۋ. ءبىلىم ساپاسى - 46 پايىز. مۇعالىمدەردىڭ 36 پايىزى جوعارعى ساناتتى جانە بىلىكتى ماماندار. بۇل باسقا اۋداندارمەن سالىستارعاندا جوعارى كورسەتكىش، -دەگەن جاقسىلىق مۇقاش ۇلى اتالعان سالاعا قاتىستى جۇمىستار جاساپ، ماسەلەنى تەزدەتىپ شەشۋدى تاپسىردى.
جيىن سوڭىندا الماس ادىلگە بىرنەشە مىندەتتەر جۇكتەلىپ، كۇرمەۋلى ماسەلەلەردى شەشۋ جولىندا ايانباي ەڭبەك ەتەتىنىنە سەنىم ارتىلدى.
الاش ءتۇرسىنالى،
ەڭلىك قابدەش،
الماتى وبلىسى
