Elbasy N.Á.Nazarbaevtyń Jarlyǵyna sáıkes Almaty oblysy Kóksý aýdany ákiminiń dástúrli qorytyndy esebi aqpan aıynyń alǵashqy kúnderimen tuspa-tus keldi. Jıynda halyqtyń ál-aýqatymen qatar, erteńgi kúnge degen senimi de arta túskeni anyq ańǵaryldy. Olar aǵymdaǵy usaq-túıek máselelerden góri jalpyhalyqtyq maqsattarǵa den qoıyp, ortaq ıgilik úshin isteletin jumystarǵa nazar aýdardy.
Aldymen Almaty oblysy ákiminiń orynbasary Jaqsylyq Omar bastaǵan top mádenıet úıiniń dálizinde jáne ekinshi qabatynda uıymdastyrylǵan kórmemen tanysty. Sonymen qatar jıynǵa máslıhat hatshysy, mekeme, bólim basshylary, , okrýg ákimderi, mektep jáne balabaqsha dırektorlary, kásipodaq jáne qoǵamdyq, úkimettik emes uıymdar, ardagerler keńesi, buqaralyq aqparat quraldary jáne aýdan turǵyndary qatysty.
Oblysta Kóksý aýdanynyń ózindik orny bar. Aýdan basshysy Almas Ádil halyq aldyndaǵy esebinde qoǵamdy demokratıalandyrý arqyly bılik pen halyq arasyn jaqyndatýdyń tıimdi joly búgingi esepti kezdesý ekenine toqtaldy. Osyǵan deıin aýyldyq okrýgterde 10 jıyn ótkizilgen. Jurtshylyq ol kezdesýlerde 2016 jyly usynylǵan pikir-ótinishterdiń qalaı oryndalǵany týraly saýal tastap, nátıjesine rıza peıil bildirdi. Iaǵnı, jyl basynan jeke jáne zańdy tulǵalardan 511 ótinish túsip, onyń 129 qanaǵattandyrylsa, 382-ne túsinikteme berildi. Ótinish berýshilerdiń negizgi bóligin zeınetkerler men kópbalaly analar quraıdy. Olardyń kótergen máseleleri turǵyn-úı, jol sapasy, jer máselesi jáne aýyl sharýashylyǵyna qatysty. Al aýdan ákiminiń jeke qabyldaýynda 196 adam boldy. Barlyq syn-eskertpeler jáne ózekti máseleler turaqty baqylaýǵa alynyp, qajetti sharalar qabyldanǵan.
Aýdan ákimi bul jumystar týraly jınalǵan kópshiliktiń aldynda esep berip, onda aımaqtyń áleýmettik-ekonomıkalyq, mádenı damýy jaıynda keńinen baıandady.
- Qazirgi kezde aýdannyń 2016 jylǵy damý baǵdarlamasy boıynsha josparly jumystar qolǵa alynǵan. Óńirdegi basty baǵyt aýylsharýshylyǵy men ónerkásipti damytý bolǵandyqtan, ótken jyly ónerkásipte 10 mlrd. 942 mln. Teńgeniń (2015 jylǵy kórsetkish 8253 mln. teńge) ónimi óndirilip, fızıkalyq ındeks kólemi 108,1 paıyzdy qurady. Kóksý qant zaýyty 2015 jyly 1558 mln. teńgege 11,5 myń tonna ónim shyǵarsa, 2016 jyly 3470 mln teńgege 19,3 myń tonna ónim óndirdi. Ónerkásip óndirisin arttyrý maqsatynda 2009 jyldan jumysyn toqtatqan «Kóksý Arna» JSHS-niń sút zaýyty qaıta jańǵyrtylyp, aǵymdaǵy jyldyń mamyr aıynan 14 jumys ornymen iske qosyldy, zaýyt qurǵaq sút ónimderin shyǵarady. Sonymen qatar, «ArKom.KZ» JSHS-gi 200,0 mln teńgege teri ıleý zaýytyn ashý úshin qural-jabdyqtaryn satyp alyp, zaýyt qurylysyn júrgizýde. (Zaýyttyń qýattylyǵy jylyna 50 myń dana teri ıleıdi jáne jańa 25 jumys oryny ashylady). Nátıjesinde aldaǵy ýaqytta ónerkásip ónimderiniń turaqty ósýi josparlanýda, - dep Almas Qabdýluly ónerkásip salasynda bir jyl ishinde atqarylǵan ıgi isterge toqtaldy.
Elbasy N.Á.Nazarbaev óziniń halyqqa joldaǵan "Qazaqstannyń úshinshi jańǵyrýy: jahandyq básekege qabilettilik" atty Joldaýynda agrarlyq salaǵa basa nazar aýdarǵany belgili. Soǵan oraı, aýdan kóleminde qant qyzylshasy 1297 gektarǵa sebilip, 45984 tonna ónim alynyp, ortasha ónimdiligi 354 s/t qurady. Aıta keterligi, ótken jydy agrarlyq sektordyńjalpy ónimi 22 mlrd. 295mln. teńgeni (2015j-21769 mln.tg.) qurap, naqty ındeks kórsetkishi – 103,1 paıyz. Sonymen qatar, mal sharýashylyǵynyń aýdan boıynsha damýy jaıly da aıtyldy jıyn barysynda. Naqtylasaq, «Sybaǵa» baǵdarlamasy boıynsha josparlanǵan 357 bas, naqty alynǵany 359 bas nemese 100,5 paıyz. «Altyn asyq» baǵdarlamasy arqyly 3 sharýa qojalyǵy 1664 bas usaq mal alyp, nátıjesinde, jospar 158,5 paıyzǵa oryndaldy. «Qulan» baǵdarlamasy negizinde 220 bas jylqy alyndy. Mal sharýashylyǵynda menshiktiń barlyq túrinde mal tuqymyn asyldandyrý jumystary jalǵastyrylyp, mal bastarynyń sany ósip, mal ónimdiligi artty.
- Qurylys jumystary aýdan kóleminde birinshi kezekte tur. Ótken jyly qurylys kólemi 8 mlrd. 150 mln. teńgeni qurap (2015 j-5146 mln.tg), 151,8% paıyzǵa oryndaldy. Esepti kezeńde 7346 sharshy metr turǵyn úı iske qosyldy, (2015j-8022 sh/m) onyń 3341 sharshy metri búdjet esebinen, 4005 sharshy metri turǵyndar esebinen. «Óńirlerdi damytý-2020» baǵdarlamasy aıasynda Balpyq bı aýylynda 50 páterli turǵyn úıdiń qurylysy jáne Balpyq bı aýylynyń sý júıesiniń qurylysy aıaqtalyp, qoldanysqa berildi. Sonymen qatar, jergilikti mańyzy bar joldardy jóndeýge jáne qalypta ustaý maqsatynda Talapty aýylynda ornalasqan Kóksý kóshesine, Jambyl aýylyndaǵy Jambyl, Ǵaryshker, Balpyq bı aýylyndaǵy Nurpeıisov kóshelerine ortasha jóndeý jumystary júrgizildi. Aýdan boıynsha 1 avtobeket turǵyndarǵa Almaty, Jarkent, Úshtóbe qalalaryna jáne aýdan ishinde jolaýshy tasymaly qyzmetterin kórsetýde. 4 avtobýs jol baǵdarymy júrýde. Olar Balpyq bı-Aqtekshe, Balpyq bı-Máýlembaı, Balpyq bı-Jetijal, Balpyq bı-Taldyqorǵan baǵyttary boıynsha 16 eldi-mekenderge qyzmet kórsetilýde. Eldi-mekenderdegi kóshelerdi jaryqtandyrý baǵdarlamasy boıynsha Jambyl aýylynyń Ǵaryshker kóshesine jaryqtardy ornalastyrý jumystary júrgizildi, - dedi aýdan ákimi Almas Qabdýluly. Sonymen qatar, aýdan basshysy memlekettik baǵdarlamalar negizinde jumyspen qamtý, áleýmettik sala, aýyzsý máselesin sheshý jáne avtojoldardyń sapasyn joǵarylatý maqsatynda jasalynyp jatqan jumystarǵa toqtaldy.
Óńir basshysynyń jyl ishinde atqarǵan jumystary men bıylǵy jylǵa josparlary aıtylǵan soń jarys sózge shyǵýshylarǵa sóz kezegi berildi. Aýdandyq aqsaqaldar alqasynyń tóraǵasy Amangeldi Qaldybek, N.Aldabergenov atyndaǵy orta mektebiniń pedagog-uıymdastyrýshysy Raýan Túbekbaev, T.Isabaev orta mektebiniń atynan Raýshan Ateshova baıadama oqyp, aýdannyń kórkeıýine aýdan basshysynyń qosyp jatqan úlesi zor ekendigin jetkizdi.
Biraýyzdan "qanaǵattanarlyq" degen baǵa alǵan aýdan ákimi esebinen soń, oblys ákiminiń orynbasary Jaqsylyq Omar qorytyndy sóz sóılep, Elbasy Nursultan Nazarbaevtyń dana basshylyǵymen 25 jylda ǵasyrǵa para-par jumystar tyndyrylǵanyn, áli de órkenıet kóshine bet alǵan qazaqstandyqtar birlik pen yntymaqty tý etip, bıylǵy Joldaýdy úlken órleý ústinde qarsy alyp otyrǵanyn atap kórsetti. Aýdan ákiminiń esebi halyqtan qoldaý tapqany nátıjeli eńbektiń kórinisi ekenin aıta kele, keıbir tustarda arqaýyn shırata túsetin máselelerdiń bar ekenin kóldeneń tartty.
"Bıyl oblys boıynsha apatty jaǵdaıdaǵy mektepter sanyn joıý kún tártibindegi birinshi másele. Búgingi tańda oblys kóleminde 44 mekteptiń qurylysy júrgizilip jatyr. Úshaýysymdy mektepter bolmaıdy. Bul - 2017 jylǵa qoıyp otyrǵan mejemiz", - dedi oblys basshysynyń orynbasary.
- Bilim men densaýlyq salasy qashan da ózekti. Aýdannyń oblys boıynsha UBT-i kórsetkishi 77,6 paıyz, al "Altyn belgi" sany altaý. Bilim sapasy - 46 paıyz. Muǵalimderdiń 36 paıyzy joǵarǵy sanatty jáne bilikti mamandar. Bul basqa aýdandarmen salystarǵanda joǵary kórsetkish, -degen Jaqsylyq Muqashuly atalǵan salaǵa qatysty jumystar jasap, máseleni tezdetip sheshýdi tapsyrdy.
Jıyn sońynda Almas Ádilge birneshe mindetter júktelip, kúrmeýli máselelerdi sheshý jolynda aıanbaı eńbek etetinine senim artyldy.
Alash TURSYNÁLİ,
Eńlik QABDESH,
Almaty oblysy
