اباي اتىنداعى قازۇپۋ عىلىمي كىتاپحاناسىنىڭ ديرەكتورى
[caption id="attachment_8769" align="alignleft" width="382"]
نۇرگۇل يمانسىدىقوۆا[/caption]
اباي اتىنداعى قازاق ۇلتتىق پەداگوگيكالىق ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ عىلىمي كىتاپحاناسى رەسپۋبليكاداعى اسا ءىرى پەداگوگيكالىق كىتاپحانالاردىڭ ءبىرى بولىپ سانالادى. عىلىمي كىتاپحانا - 1928 جىلى وقۋ ورنىمەن قاتار قۇرىلعان. ۋنيۆەرسيتەتتىڭ وقۋ، عىلىمي، تاربيە ۇردىستەرىن قاجەتتى ادەبيەتتەرمەن قامتاماسىز ەتەتىن، ءار ءتۇرلى وقىرماننىڭ توبىنا جانە جوعارى وقۋ ورنىنىڭ قۇرىلىمدىق بولىمدەرىنە اقپاراتتىق قىزمەت كورسەتەتىن6 ستۋدەنتتەردىڭ، پروفەسسور-وقىتۋشىلاردىڭ مادەني جانە رۋحاني ورتالىعى دەۋگە بولادى.
86 جىلدىق تاريحى بار عىلىمي كىتاپحانانىڭ 1 600 000-نان اساتىن كىتاپ قورىندا ءار عىلىم سالاسى بويىنشا وقۋلىقتار، مونوگرافيالار، كوركەم ادەبيەتتەردىڭ تاماشا ۇلگىلەرى، حVII-حIح عاسىرلاردا جارىق كورگەن سيرەك كەزدەسەتىن ادەبيەتتەر جيناقتالعان.
جىل سايىن جالپى كىتاپحانا قورى 50 000 داناعا جۋىق ادەبيەتتەر مەن مەرزىمدىك باسىلىمدارمەن تولىقتىرىلادى. سونىڭ ىشىندە ۋنيۆەرسيتەتتىڭ «ۇلاعات» باسپاسىنان وقىتۋشىلاردىڭ ءار پانگە ارنالعان وقۋ-ادىستەمەلىك كەشەندەرى، وقۋ قۇرالدارى، مونوگرافيالار، ت.ب. كىتاپحانا قورىن ۇزدىكسىز تولىقتىراپ وتىرادى. كىتاپحانا قىزمەتكەرلەرى بارلىق ينستيتۋتتاردان جۇمىس-وقۋ جوسپارلارىن، ستۋدەنتتەر كونتينگەنتىن جيناقتاپ، ءار ماماندىقتاعى نەگىزگى پاندەر بويىنشا كىتاپپەن قامتاماسىز ەتۋدى انىقتاۋ ماقساتىندا مونيتورينگ جۇرگىزىپ كەلەدى. ناتيجەسىندە كىتاپپەن قامتاماسىز ەتىلۋى تومەن پاندەر انىقتالىپ، ولاردى وقىتاتىن كافەدرالارمەن تىعىز جۇمىس ىستەۋدەمىز.
ءقازىر جوعارى وقۋ ورنى كىتاپحانالارى «كىتاپ قورىن بارلىق قۇجاتپەن جيناقتاي بەرۋ» پرينسيپىنەن گورى، «ستۋدەنتتەر، ماگيسترانتتار، دوكتورانتتار، وقىتۋشىلاردىڭ سۇرانىسىن قاناعاتتاندىراتىن قۇجاتتارمەن تولىقتىرۋ» پرينسيپىنە ءوتۋى قاجەت. ويتكەنى، بولون ۇدەرىسىنە سايكەس ۋنيۆەرسيتەتتەر ستۋدەنتكە وقىلاتىن ءپاندى تاڭداۋ، وقۋدىڭ فورماسىن، باقىلاۋ شارالارىنىڭ ءبولىنۋ مۇمكىندىگىن ۇسىنىپ وتىر. وسىعان وراي كىتاپحانا ۋنيۆەرسيتەتتىڭ 2011-2020 جىلدارعا ارنالعان دامۋ ستراتەگياسىنا نەگىزدەلىپ جۇمىس ىستەيدى.
جوعارى وقۋ ورنى كىتاپحاناسىنىڭ ستراتەگيالىق ماقساتى – اقپاراتتىق رەسۋرستاردى پايدالانۋشىلاردىڭ بارلىق توپتارىنا بىردەي بارىنشا قولجەتىمدى بولۋى. بۇل ماقساتقا جەتۋدىڭ ماڭىزدى قۇرالى – زاماناۋي ەلەكتروندىق كىتاپحانا نەمەسە وقۋ زالى. وسىعان وراي ءبىزدىڭ عىلىمي كىتاپحانادا ەلەكتروندى كىتاپحانا جاسالىپ، ونى پايدالاناتىن وقىرماندار سانى جىلدان جىلعا قارقىندى وسۋدە.
ەلەكتروندى كىتاپحانا لوكالدى جەلى ىشىندە بارلىق كىتاپحانا وقىرماندارىنا ۇسىنىلعان. وقىرماندارعا جەكەلەي تولىق ءماتىندى مالىمەتتەر قورىنان تۇراتىن ەلەكتروندى كاتالوگ (جازۋ سانى – 90 000) قىزمەت ەتۋدە. عىلىمي كىتاپحانانىڭ تولىق ءماتىندى مالىمەتتەر قورىندا: PDF فورماتىنداعى وقۋلىقتار مەن وقۋ-ادىستەمەلىك قۇرالدار، ماماندىقتار بويىنشا وقۋ-ادىستەمەلىك كەشەندەر، سD جانە DVD ديسكىلەرىندەگى وقۋ باسىلىمدارى، وقۋ-ادىستەمەلىك جۋرنالدار، ۋنيۆەرسيتەت پروفەسسور-وقىتۋشىلارى قۇرامىنىڭ ينتەراكتيۆتى مۋلتيمەديالىق وقۋلىقتارى، ۋنيۆەرسيتەت باعىتىنا بايلانىستى مەرزىمدى باسىلىمداردان جاسالعان مالىمەتتەر قورى، گازەت جانە جۋرنال ماقالالارىنىڭ تولىق ءماتىندى بازاسى جيناقتالىپ، تولىقتىرىلۋدا.
ەشقاشان دا كىتاپحانا قورلارى قازىرگى كۇندەگى سياقتى اشىق بولعان ەمەس. جاڭا تەحنولوگيالار سۇرانىمدى جىبەرۋ، اقپاراتتى الۋ مەن جەتكىزۋ ۇدەرىستەرىن جەڭىلدەتەدى. قازىرگى ۇرپاق كومپيۋتەرلەرمەن بىرگە ءوسىپ كەلەدى جانە ۆيرتۋالدىق اقيقاتتا وزدەرىن ەركىن سەزىنەدى. ول ءۇشىن Web – تەك اقپارات دەرەكناماسى عانا ەمەس، سونىمەن بىرگە ارالاسۋ، قىزمەتتەستىك پەن ءوز ويىن ءبىلدىرۋ ورىنى ىسپەتتى. بۇل كىتاپحانالاردى قىزمەت كورسەتۋ ءۇشىن يننوۆاسيالىق شەشىم تابۋعا جانە وقىرمان ءۇشىن قولايلى تاسىلدەردى پايدالانىپ قىزمەت كورسەتۋگە ءماجبۇر ەتەدى.
كىتاپحانا وقىرماندارى Internet اقپاراتتىق جەلىسىمەن قوسا، مەملەكەتتىك جانە ورىس تىلدەرىندە ق ر زاڭ اكتىلەرىنىڭ "پاراگراف" اقپاراتتىق بازاسىن پايدالانا الادى. سونىمەن قاتار وقىرماندار سىرتقى ەلەكتروندى رەسۋرستاردى: قازاقستان رەسپۋبليكاسى جوعارعى وقۋ ورىندارى اسسوسياسياسىنىڭ رەسپۋبليكالىق جوعارى وقۋ ورىندارى ارالىق ەلەكتروندى كىتاپحاناسىن، قازاقستان رەسپۋبليكاسى ۇلتتىق اكادەميالىق كىتاپحاناسىنىڭ، قازاقستاندىق ۆيرتۋالدى عىلىمي كىتاپحانانى، «شپرينگەر» جانە «تومپسون»، «پولپرەد»، «لان باسپاسى»، «ەلزيەۆير»تولىق ءماتىندى رەسۋرستار قورىن پايدالانىپ كەلەدى.
كىتاپحانامىز ەلىمىزدەگى زاماناۋي عىلىمي كىتاپحانالاردىڭ ءبىرى بولعاندىقتان، وقىرماندارعا ءداستۇرلى باسىلىمداردى دا، ەلەكتروندى باسىلىمداردى دا، ينتەرنەت جەلىسىن دە ۇسىنىپ كەلەمىز.
ينتەرنەت – شىنىمەن قاجەتتىلىگى جوعارى، تانىمال، جاڭا دۇنيەلەردى ىزدەۋدە تاپتىرماس قۇرال. الايدا ءداستۇرلى، كىتاپحانالىق وقۋلىقتىڭ وزىنە ءتان ارتىقشىلىقتارى بار. ويتكەنى، ولار وقۋ ءۇردىسىنىڭ اجىراماس ءبولىمى. وقۋلىق ستۋدەنتكە قانداي قاجەت بولسا، وقىتۋشىعا دا سونداي قاجەت. وقۋلىق ءپان تۋرالى جالپى ماعلۇماتتى قالىپتاستىرادى. دەگەنمەن، اقپارات قۇرالىنىڭ قاي ءتۇرىن تاڭداۋ ءار وقىرماننىڭ ءوز ەركى.
ەشقاشان دا كىتاپحانا قورلارى قازىرگى كۇندەگى سياقتى اشىق بولعان ەمەس. جاڭا تەحنولوگيالار سۇرانىمدى جىبەرۋ، اقپاراتتى الۋ مەن جەتكىزۋ ۇدەرىستەرىن جەڭىلدەتەدى. قازىرگى ۇرپاق كومپيۋتەرلەرمەن بىرگە ءوسىپ كەلەدى جانە ۆيرتۋالدىق اقيقاتتا وزدەرىن ەركىن سەزىنەدى. ول ءۇشىن Web – تەك اقپارات دەرەكناماسى عانا ەمەس، سونىمەن بىرگە ارالاسۋ، قىزمەتتەستىك پەن ءوز ويىن ءبىلدىرۋ ورىنى ىسپەتتى. بۇل كىتاپحانالاردى قىزمەت كورسەتۋ ءۇشىن يننوۆاسيالىق شەشىم تابۋعا جانە وقىرمان ءۇشىن قولايلى تاسىلدەردى پايدالانىپ قىزمەت كورسەتۋگە ءماجبۇر ەتەدى.
ۋنيۆەرسيتتە ءار قۇرىلىم قىزمەتكەرلەرىنە، تاربيە جەتەكشىلەرىنە 8-10 ستۋدەنتتەن بەكىتىلىپ بەرىلگەن. بۇل شاراعا دا عىلىمي كىتاپحانانىڭ قىزمەتكەرلەرى ارالاسىپ كەلەدى. تاربيە جەتەكشىسى ءار ستۋدەنتپەن جەكە-جەكە جۇمىس ىستەيدى، ياعني ساباق ۇلگەرىءمىن قاداعالايدى، ساباقتان تىس ۋاقىتىندا قايدا باراتىنىن، نەمەن اينالىساتىنىن، ءتىپتى وتباسىلىق جاعدايىنا دەيىن ءبىلىپ، ءار بالانىڭ اتا-اناسىمەن حابارلاسىپ وتىرادى. جۇيەلى تۇردە تاربيە جۇمىسىن جۇرگىزەدى. مىنە، مۇنىڭ ءوزى شاكىرتتەردىڭ ءبىلىم دەڭگەيىنىڭ ارتۋىنا، بۇكىل وقۋ-تاربيە ءىسىنىڭ جاقسارۋىنا ۇلكەن سەپتىگىن تيگىزىپ وتىر.
ۋنيۆەرسيتەتتىڭ پروفەسسور-وقىتۋشىلار قۇرامىنا بەرىلەتىن اقپارات نەعۇرلىم تولىق، جان-جاقتى بولىپ، ۇسىنىلاتىن قىزمەتتەر ولاردىڭ كۇتكەن تالاپتارىنا ساي بولۋى كىتاپحانا بەدەلىنىڭ تۇراقتالۋىنا جانە وسۋىنە كوپ سەپتىگىن تيگىزەدى. وسىعان وراي ءار وقۋ جىلىنىڭ باسىندا ۋنيۆەرسيتەتتەگى 11 فاكۋلتەت وقىتۋشىلارىنا ارنايى «كىتاپحانا كۇنىن» ۇيىمداستىرىلىپ، كىتاپحاناعا جاڭا تۇسكەن ادەبيەتتەر كورمەسى، ارنايى سلايدتار، باياندامالار دايىندالادى. سونىمەن قاتار وقىتۋشىلاردىڭ تالاپ-تىلەكتەرى تىڭدالىپ، ارى قاراي ۇجىمدا تالقىلانادى. ستۋدەنتتەر قاۋىمىنىڭ ەموسياسى باسىم، كىتاپحانا قىزمەتكەرلەرىنەن وزىنە كوپ نازار اۋدارۋدى، سىپايىلىقتى، قويىلعان سۇراققا ناقتى جانە توزىمدىلىكپەن جاۋاپ قايتارۋىن كۇتەدى. وسىعان بايلانىستى ءار فاكۋلتەت ستۋدەنتتەرىمەن كەزدەسۋلەر «اشىق ەسىك» كۇنى، «ەركىن ميكروفون» وتكىزىلۋدە.
ءبىزدىڭ ءار كۇنى جاساعان جۇمىسىمىز ارعى بولاشاعىمىزدى ايقىندايدى. ءبىزدىڭ بولاشاقتاعى ورنىمىز، بۇگىنگى ءىستى قانداي جانە قالاي جاساعانىمىزعا بايلانىستى. بۇل تۇجىرىم قازاقستان جوعارى وقۋ ورنى كىتاپحانالارىنا دا قاتىستى. كىتاپحانا جۇمىسىنىڭ باسىم باعىتتارىن تاڭداۋ، ماسەلەلەلەردى شەشۋدىڭ ناقتى شەشىمدەرىن تابا ءبىلۋ تەك كىتاپحانالارعا عانا ەمەس، جالپى قازاقستان جوعارى مەكتەبىنىڭ تاعدىرىنا اسەر ەتەدى.
قازىرگى ۋاقىتتا كىتاپحانانى - الەۋمەتتىك ينستيتۋت، كىتاپحانالىق قىزمەت كورسەتۋدى – جەكە تۇلعانى الەۋمەتتەندىرۋ بويىنشا جۇرگىزىلەتىن ءىس-شارالار دەپ قاراۋ تۇسىنىگى كەڭ تاراۋدا.
ق ر ءبىلىم جانە عىلىم مينيسترلىگىنىڭ بۇيرىعى نەگىزىندە عىلىمي كىتاپحانامىز الماتى قالاسى جانە الماتى وبلىسىنداعى: ەسىك، قاسكەلەڭ، جاركەنت، تالدىكورعان قالالارىنداعى گۋمانيتارلىق باعىتتا ورتا جانە جوعارى ءبىلىم بەرەتىن وقۋ ورىندارى كىتاپحانالارىنىڭ ادىستەمەلىك ورتالىعى بولىپ تابىلادى. بۇل ورتالىققا 12 جوعارى جانە 11 ارناۋلى ورتا ءبىلىم بەرەتىن وقۋ ورىندارىنىڭ كىتاپحانالارى قارايدى. ولارعا ۇنەمى ادىستەمەلىك كومەك كورسەتىلۋدە، جىل سايىن ءار كىتاپحانادان جىلدىق ەسەپ، جوسپارلار جيناقتالادى، كىتاپحانا قىزمەتىندەگى يننوۆاسيالار، وزەكتى ماسەلەلەر بويىنشا «دوڭگەلەك ۇستەلدەر» ، ءتۇرلى سەمينارلار ۇيىمداستىرىلىپ تۇرادى. وسىلايشا، ءبىزدىڭ كىتاپحانا ماماندارى وزدەرىنىڭ كۇندەلىكتى جۇمىسىمەن قاتار ادىستەمەلىك ورتالىقتىڭ دا جۇمىسىن ابىرويمەن اتقارىپ كەلەدى.
ءبىزدىڭ ءار كۇنى جاساعان جۇمىسىمىز ارعى بولاشاعىمىزدى ايقىندايدى. ءبىزدىڭ بولاشاقتاعى ورنىمىز، بۇگىنگى ءىستى قانداي جانە قالاي جاساعانىمىزعا بايلانىستى. بۇل تۇجىرىم قازاقستان جوعارى وقۋ ورنى كىتاپحانالارىنا دا قاتىستى. كىتاپحانا جۇمىسىنىڭ باسىم باعىتتارىن تاڭداۋ، ماسەلەلەلەردى شەشۋدىڭ ناقتى شەشىمدەرىن تابا ءبىلۋ تەك كىتاپحانالارعا عانا ەمەس، جالپى قازاقستان جوعارى مەكتەبىنىڭ تاعدىرىنا اسەر ەتەدى. كىتاپحاناسىز ۋنيۆەرسيتەت بولمايدى، ويتەنى جوعارى وقۋ ورنىنداعى ءبىلىم ساپاسى ونىڭ اقپاراتتىق-قۇجاتپەن قامتاماسىز ەتىلۋىنە، كىتاپحانا قورىنا تاۋەلدى.
